Elektrik Piyasası Yan Hizmetler Değişiklik 27/01/2021
27 Ocak 2021 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 31377
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan:
MADDE 1 – 26/11/2017 tarihli ve 30252 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Yan Hizmetler Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b), (c), (e), (h), (i), (l), (n), (o), (z), (ff), (gg), (ıı), (lll), (mmm), (nnn), (ppp) ve (rrr) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı fıkranın (bb), (kk) ve (fff) bentleri yürürlükten kaldırılmış ve aynı fıkraya aşağıdaki bentler eklenmiştir.
“b) Anlık talep kontrol yedeği: Tüketim tesisleri tarafından isteğe bağlı olarak teklif edilen ve 28/5/2014 tarihli ve 29013 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde tanımlı acil durum önlemleri kapsamında sistem frekansının kritik seviyeye düşmesini önlemek maksadıyla anlık talep kontrol röleleri vasıtasıyla otomatik olarak kesilebilen yük miktarını,
c) Aşırı ikazlı çalışma: Sistem geriliminin Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde belirlenen işletme değerlerinin veya TEİAŞ tarafından belirlenen gerilim ayar değerlerinin altına düşmesi durumunda senkron kompansatörlerin ve/veya jeneratörlerin ikaz akımlarının artırılmasını,”
“e) Bölgesel kapasite kiralama: Sistem güvenilirliğinin muhafaza edilmesini teminen ve yeterli kapasite olmaması nedeniyle oluşabilecek bölgesel sistem ihtiyaçlarını karşılamak üzere, yeni üretim tesislerinin kapasitelerinin ve/veya mevcut üretim tesislerinin kapasitelerinin TEİAŞ tarafından düzenlenen ihaleler vasıtasıyla kiralanmasını,”
“h) Dengeleme birimi: 14/4/2009 tarihli ve 27200 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinde tanımlanan, dengelemeye katılabilecek bir üretim veya tüketim tesisini ya da üretim veya tüketim tesisinin bir bölümünü,”
“i) Dengeleme mekanizması: Vadeli elektrik piyasası ile ikili anlaşmaları tamamlayıcı nitelikteki gün öncesi piyasasını, gün içi piyasasını ve gerçek zamanlı dengelemeden oluşan faaliyetleri,”
“l) Enerji açığı: Piyasa katılımcılarının uzlaştırma dönemi bazında vadeli elektrik piyasası, gün öncesi piyasası, gün içi piyasası ve ikili anlaşmalar kapsamında gerçekleştirdikleri alışları, yük atma teklifleri, ithalat ve sisteme verdikleri enerji uzlaştırmasına esas elektrik enerjisi miktarlarının toplamının, vadeli elektrik piyasası, gün öncesi piyasası, gün içi piyasası ve ikili anlaşmalar kapsamında gerçekleştirdikleri satışları, yük alma teklifleri, ihracat ve sistemden çektikleri enerji uzlaştırmasına esas elektrik enerjisi miktarlarının toplamından eksik olması durumunu,”
“n) Elektrik depolama tesisi: Elektrik enerjisini depolayabilen ve depolanan enerjiyi sisteme verebilen tesisi,
o) Enerji fazlası: Piyasa katılımcılarının uzlaştırma dönemi bazında vadeli elektrik piyasası, gün öncesi piyasası, gün içi piyasası ve ikili anlaşmalar kapsamında gerçekleştirdikleri alışları, yük atma teklifleri, ithalat ve sisteme verdikleri enerji uzlaştırmasına esas elektrik enerjisi miktarlarının toplamının, vadeli elektrik piyasası, gün öncesi piyasası, gün içi piyasası ve ikili anlaşmalar kapsamında gerçekleştirdikleri satışları, yük alma teklifleri, ihracat ve sistemden çektikleri enerji uzlaştırmasına esas elektrik enerjisi miktarlarının toplamından fazla olması durumunu,”
“z) İlgili mevzuat: Elektrik piyasasına ilişkin kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, Cumhurbaşkanı kararı, yönetmelik, tebliğ, genelge ve Kurul kararlarını,”
“ff) Milli Yük Tevzi Merkezi (MYTM): TEİAŞ bünyesinde yer alan ve elektrik enerjisi arz ve talebinin gerçek zamanlı dengelenmesinden ve elektrik enterkonnekte iletim sisteminin işletiminden sorumlu olan merkez birimini,
gg) Organize toptan elektrik piyasaları: Elektrik enerjisi, kapasitesi veya perakende alış satışının gerçekleştirildiği ve piyasa işletim lisansına sahip merkezî bir aracı tüzel kişilik tarafından organize edilip işletilen vadeli elektrik piyasaları, gün öncesi piyasası, gün içi piyasası ile sermaye piyasası aracı niteliğindeki standardize edilmiş elektrik sözleşmelerinin ve dayanağı elektrik enerjisi ve/veya kapasitesi olan türev ürünlerin işlem gördüğü ve Borsa İstanbul Anonim Şirketi tarafından işletilen piyasaları ve TEİAŞ tarafından organize edilip işletilen dengeleme güç piyasası ve yan hizmetler piyasası gibi elektrik piyasalarını,”
“ıı) Ödeme bildirimleri: Yan hizmet sağlayan tüzel kişilere yapılacak ödemelere ve uygulanacak yerine getirmeme bedellerine ilişkin detaylı bilgileri içeren, bu kapsamda hazırlanacak faturalara temel teşkil eden ve ilgili tüzel kişilere yapılan bildirimleri,”
“lll) Yan hizmetler: Bu Yönetmelik uyarınca iletim sistemine veya dağıtım sistemine bağlı ilgili tüzel kişilerce sağlanacak olan, iletim veya dağıtım sisteminin güvenilir şekilde işletimini ve elektriğin gerekli kalite koşullarında hizmete sunulmasını sağlamak üzere bu Yönetmelik ve Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde ayrıntılı olarak tanımlanan hizmetleri,
mmm) Yan hizmet anlaşmaları: İletim ve/veya dağıtım sistemine bağlı olan üretim şirketleri, dağıtım şirketleri, elektrik depolama tesisleri veya tüketiciler tarafından Elektrik Şebeke Yönetmeliği uyarınca TEİAŞ’a sağlanacak yan hizmetleri, yan hizmet bedellerini, koşullarını ve hükümlerini belirleyen anlaşmaları,
nnn) Yan hizmet birimi: Yan hizmet tedariğinde bulunmak üzere YHPYS’ye kayıt edilecek olan bir üretim, tüketim veya elektrik depolama tesisini ya da üretim, tüketim veya elektrik depolama tesisinin bir bölümünü,”
“ppp) Yan hizmetler piyasası katılımcısı: Dengeleme güç piyasasına katılmak üzere tüzel kişilik kayıt işlemlerini tamamlamış olan üretim veya OSB üretim lisansı sahibi tüzel kişileri ve bu Yönetmelik kapsamında tanımlanan yan hizmetlerin tedarik sürecinde yer almak üzere sistem işletmecisine başvurarak tüzel kişi kaydını tamamlayan elektrik depolama tesisi sahibi veya işletmecisi olan tüzel kişiler ile tüketim tesisi sahibi tüzel kişileri,
rrr) Yan Hizmet Piyasa Yönetim Sistemi (YHPYS): Yan hizmetler piyasasına ilişkin işlemlerin yürütülmesi amacıyla kullanılan internet tabanlı uygulamaları,”
“dddd) Acil durum: Elektrik Şebeke Yönetmeliği ve ilgili mevzuatın diğer hükümleri çerçevesinde, sistem kararlılığı ve emniyeti açısından tehlike arz eden durumları,
eeee) Can suyu ünitesi: Rezervuarlı ve regülatörlü hidrolik santrallere özgü olmak üzere, dere yatağına bırakılması gereken can suyundan elektrik enerjisi elde edilmesi amacıyla kurulan, kurulum amacı nedeniyle belirli bir debide çalışmak zorunda olan ve işlevi gereği çıkış gücünü değiştiremeyecek olan üniteyi,
ffff) Emre amade kapasite (EAK): Bir uzlaştırmaya esas veriş çekiş biriminin mevcut koşullarında acil durumlar da dahil olmak üzere teknik olarak sisteme verebileceği maksimum güç miktarını,
gggg) EÜAŞ: Elektrik Üretim Anonim Şirketini,
ğğğğ) MAXC: Sekonder frekans kontrol hizmetine katılan yan hizmet birimlerinin otomatik üretim kontrol programında yer alan çalışma üst limit değerini,
hhhh) MINC: Sekonder frekans kontrol hizmetine katılan yan hizmet birimlerinin otomatik üretim kontrol programında yer alan çalışma alt limit değerini,
ıııı) Minimum kararlı üretim düzeyi (MKÜD): Bir uzlaştırmaya esas veriş çekiş biriminin sürekli olarak çalışabileceği asgari aktif güç seviyesini,
iiii) Teklif dönemi: Yan hizmetlerin tedarik süreçlerinde, sistem işletmecisi tarafından duyuruya çıkılan ihale ilanında belirtilen, hizmet alımına konu dönemi,
jjjj) Talep tarafı yedeği: Talep tarafı yedeği hizmeti kapsamında tedarik edilen ve sistem işletmecisinin talimatı doğrultusunda değiştirilebilecek olan tüketim miktarını,
kkkk) Talep tarafı yedeği hizmeti: Sistem İşletmecisinin talimatı doğrultusunda hizmete katılan tüketim tesisleri için tüketim miktarının değiştirilmesi suretiyle verilen hizmetleri,
llll) Talep tarafı yedeği hizmeti uygunluk belgesi: Yan hizmet birimi olarak YHPYS’ye kaydolmak suretiyle talep tarafı yedeği hizmetine ilişkin tedarik sürecine katılmak isteyen tüketim tesisleri için gerekli kontrol, ölçme, izleme, doğrulama ve hizmeti sağlamak için gerekli iletişim altyapılarına sahip olunduğunun TEİAŞ tarafından belirlenecek usuller çerçevesinde tespit edilmesi halinde TEİAŞ tarafından ilgili tüketim tesisi için düzenlenen belgeyi,
mmmm) Yan hizmetler piyasası: Bu Yönetmelikte tanımlanmış olan yan hizmetlerin tedarik edildiği ve sistem işletmecisi tarafından işletilen organize elektrik piyasasını,
nnnn) Yükümlülüğün özel emir yoluyla transferi: Bu Yönetmelik kapsamında tanımlanmış olan frekans kontrolü hizmetlerinin tedarik süreci sonucunda seçilmiş olan yan hizmet piyasası katılımcıları tarafından; üstlenmiş oldukları rezerv yükümlülüklerinin, transfer platformu üzerinden, transfer eden ve transfer alan olmak üzere tarafları belirli olacak şekilde özel anlaşma yoluyla devredilmesini,
oooo) Yükümlülük transfer platformu: Sistem işletmecisi tarafından YHPYS kapsamında işletilen ve frekans kontrolü hizmetine katılan piyasa katılımcılarının bu Yönetmelikte belirtilen sınırlar dahilinde yükümlülüklerini devredebilmelerini sağlayan internet tabanlı arayüzü,”
MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2) Yan hizmetlerin tedarik edilmesi; sistem işletmecisi tarafından ihtiyaç duyulan yan hizmetlerin hizmeti sağlayabilecek yan hizmet piyasa katılımcısı niteliğini haiz tüzel kişilerce TEİAŞ’a sunulması, TEİAŞ tarafından hizmetin alınacağı tesis ve/veya tüzel kişilerin tespit edilmesi, gerektiğinde yan hizmet anlaşmalarının imzalanması ve bu işlemler sonucu doğan alacak ve borç işlemlerinin yürütülmesine ilişkin TEİAŞ tarafından yürütülen faaliyetleri ve bu faaliyetler için gerekli idari işlemleri içerir.”
MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 6 – (1) TEİAŞ, Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde yer alan arz kalitesi ve işletme koşullarına ilişkin kriterler doğrultusunda, iletim sisteminin işletimini sağlayacak yan hizmetleri; teknik gereklilikler, iletim sistemi kısıtlarını ve bölgesel gereklilikleri de dikkate alarak, sistemin işletme güvenliğini ve sistem bütünlüğünü sağlayacak, yan hizmetlerin tedarik edilmesine ilişkin maliyetleri en aza indirecek ve eşit taraflar arasında ayrım gözetmeyecek şekilde tedarik eder.”
MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 7 – (1) TEİAŞ, yan hizmetlerin tedarik edilmesine ilişkin yetki ve sorumlulukları çerçevesinde aşağıdaki görevleri yürütür:
a) Sistemin işletme güvenliği ve bütünlüğü korunarak, Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde yer alan arz kalitesi ve işletme koşulları doğrultusunda işletilmesini sağlayacak yan hizmet ihtiyaçlarının tespit edilmesi.
b) İhtiyacı belirlenen yan hizmetlerin bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda tedarik edilmesi için gerekli görevlerin yerine getirilmesi.
c) Yan hizmet sağlayacak tesislerin performans testlerine gözetim ve denetim amacıyla katılım sağlanması.
ç) Tüzel kişilerce sunulan yan hizmetlerin TEİAŞ tarafından bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda izlenmesi.
d) Tüzel kişilerce sunulan yan hizmetlere ilişkin borç miktarlarının hesaplanması ve ödemesinin gerçekleştirilmesi.
e) Yan hizmet sunma yükümlülüğüne sahip olup bu yükümlülüğü yerine getirmeyen tüzel kişilere bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde gerekli yaptırımların uygulanması ve durumun Kuruma raporlanmasının sağlanması.
f) Tedarik edilen yan hizmetlere ilişkin olarak Kurum tarafından talep edilecek raporların hazırlanması ve yayımlanması.
(2) İlgili mevzuat ve/veya TEİAŞ ile yapmış olduğu yan hizmet anlaşması uyarınca yan hizmet sağlama yükümlülüğüne sahip olan tüzel kişiler, yan hizmetlerin tedarik edilmesine ilişkin aşağıdaki görevleri yürütür:
a) Yan hizmetlerin ilgili mevzuat hükümleri ve yan hizmet anlaşmaları gereğince yerine getirilmesi.
b) Sekonder frekans kontrol hizmeti hariç olmak üzere sunulacak yan hizmete ilişkin performans testlerinin yetkilendirilmiş bağımsız firmalar aracılığıyla, sekonder frekans kontrol performans testlerinin ise TEİAŞ’ın ilgili birimi tarafından gerçekleştirilmesinin sağlanması.
c) Yan hizmetlerin izlenmesine ilişkin gerekli teçhizatın temin edilerek işler hale getirilmesi.
ç) Yan hizmetlerin sunulmasına ilişkin TEİAŞ tarafından talep edilecek veri, bilgi ve belgelerin sağlanması.
d) Yan hizmet sunmaya ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda kesilen yerine getirmeme bedellerinin zamanında ve eksiksiz ödenmesi.”
MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 8 – (1) Yan hizmet anlaşmaları kapsamında veya tedarik süreci neticesinde yan hizmet sağlamak üzere yükümlülük üstlenen veya bu hizmeti yükümlenen tüzel kişiden transfer yoluyla devralan veya bu hizmeti sunmak isteyen tüzel kişiler, sekonder frekans kontrol hizmeti ve bölgesel kapasite kiralama hizmeti hariç olmak üzere diğer yan hizmetleri sağlayacakları tesislerinin ilgili yan hizmeti sağlama niteliğine sahip olduğunu TEİAŞ’a sunulacak bir sertifika aracılığıyla belgelendirirler. Tüzel kişiler, sekonder frekans kontrol hizmetini sağlayacağı tesislerinin bu hizmeti sağlama niteliğine sahip olduğunu, TEİAŞ’ın ilgili birimi tarafından gerçekleştirilecek performans testleri neticesinde TEİAŞ tarafından onaylanan standart sekonder frekans kontrol performans test raporu ile belgelendirirler.
(2) Yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişiler, devrede olan yan hizmet birimleri için hazırlanmış olan yan hizmet sertifikalarını, sekonder frekans kontrol performans test raporunu, ilgili yan hizmeti sunmaya başlamadan önce, ilgili yan hizmet için bu Yönetmelikte düzenlenen tedarik sürecinde belirtilen aşamada veya yan hizmet anlaşmasında yer alan şartlar dahilinde TEİAŞ’a sunar.
(3) TEİAŞ’ın yaptığı izleme ya da kontroller neticesinde yan hizmet sunan bir tesisin ilgili hizmeti yan hizmetler anlaşmasında belirtilen esaslar çerçevesinde sağlamadığının tespit edilmesi durumunda, yerine getirmeme bedeli ile birlikte TEİAŞ ilgili tesisin yan hizmet sertifikasının ve/veya sekonder frekans kontrol performans test raporunun yenilenmesini talep edebilir. TEİAŞ’ın talep etmesi halinde, tüzel kişinin ilgili yan hizmeti sunmaya ilişkin sertifikasını ve/veya sekonder frekans kontrol performans test raporunu 2 (iki) ay içerisinde yenilemesi zorunludur. TEİAŞ’ın sekonder frekans kontrol performans test raporunun ve/veya yan hizmet sertifikasının yenilenmesi talebinden itibaren, yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişinin yenilenmiş sekonder frekans kontrol performans test raporunu ve/veya yan hizmet sertifikasını TEİAŞ’a sunduğu tarihe kadar olan süre zarfında mevcut yan hizmet sertifikası ve/veya sekonder frekans kontrol performans test raporu geçersiz sayılır ve söz konusu tesisten ilgili yan hizmet alınmaz.
(4) Yan hizmet sağlayan tüzel kişiler, yan hizmet sertifikasının ve/veya sekonder frekans kontrol performans test raporunun geçerlilik süresi dolmadan yan hizmet performans testlerinin güncellenmesini talep edebilirler. Bu durumda güncellenen performans testlerinin sonucunda elde edilen ünite parametreleri ile diğer yan hizmet testlerinin sonucunda elde edilen ünite parametrelerinin uyumlu olması zorunludur. Aksi takdirde TEİAŞ, ilgili tesisin diğer yan hizmetlere ilişkin sertifikalarının ve/veya sekonder frekans kontrol performans test raporunun yenilenmesini talep edebilir.
(5) Yan hizmet sertifikaları ve sekonder frekans kontrol performans test raporu Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde yer alan performans testlerine dayandırılır. Yan hizmet sağlayacak söz konusu yan hizmet birimine ilişkin performans testleri sonucunda belirlenen hizmet parametreleri ilgili yan hizmet sertifikasında veya sekonder frekans kontrol performans test raporunda belirtilir.
(6) Yan hizmet sertifikaları TÜRKAK veya TÜRKAK ile karşılıklı tanıma anlaşması bulunan akreditasyon kurumları tarafından yan hizmetler performans testleri yapmak üzere uygunluk belgesi almış, TS EN ISO IEC 17020 standardına göre A Tipi muayene kuruluşu olarak akredite edilmiş firmalar tarafından verilir. Muayene kuruluşları tarafından sertifika verilen üretim veya elektrik depolama tesisleri ve bu tesislere ait sertifikada yer alan teknik özellikleri de içeren bilgiler söz konusu muayene kuruluşu tarafından sertifikanın verilmesini takiben 30 gün içerisinde TEİAŞ’a da bildirilir.
(7) Yan hizmet sağlayacak olan bir tüzel kişinin, ilgili yan hizmete ilişkin performans testlerini akredite edilmiş firmalar aracılığıyla ve sekonder frekans kontrol hizmetine ilişkin sekonder frekans kontrol performans testini TEİAŞ’ın ilgili birimi aracılığıyla gerçekleştirmesi ve ilgili yan hizmet sertifikasının ve/veya sekonder frekans kontrol performans test raporunun TEİAŞ’a sunulması ilgili tüzel kişinin sorumluluğundadır. İlgili yan hizmete ilişkin performans testleri TEİAŞ’ın gözetiminde gerçekleştirilir.”
MADDE 6 – Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 9 – (1) TEİAŞ, Elektrik Şebeke Yönetmeliği gereği, sağlanan yan hizmetleri izlemek ve kontrol etmekle yükümlüdür. Tüzel kişilerce sunulan yan hizmetlerin izlenmesi ve kontrolü, Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde belirtilen teknik gereklilikler doğrultusunda ve bu Yönetmelik ile belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde TEİAŞ tarafından gerçekleştirilir.
(2) Yan hizmet sağlayacak tesislerin ilgili hizmet için Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde tanımlanmış özellikleri sağlayacak şekilde izlenebilir olmaları zorunludur. Yan hizmet sunan tüzel kişiler, TEİAŞ’ın izleme sistemi ile veri alışverişi gerçekleştirmek üzere bağlantı kurulması için gerekli yazılım ve donanımı sağlamakla yükümlüdürler.”
MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2) Elektrik depolama tesisi sahibi ve/veya işletmecisi olan tüzel kişiler ile tüketim tesisi sahibi tüzel kişiler üçüncü fıkrada sayılan belgeler ile sistem işletmecisine başvurmak suretiyle yan hizmet piyasa katılımcısı kaydını yaptırabilirler.”
MADDE 8 – Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Yan hizmetler tedariğine katılacak yan hizmetler piyasa katılımcıları tüzel kişilik kaydını müteakip bu maksatla kullanacakları yan hizmet birimlerini tanımlamak ve kendi adlarına kayıt ettirmekle yükümlüdür.
(2) İlgili mevzuat hükümleri doğrultusunda tesis edilmiş sayaçlar veya TEİAŞ tarafından uygun görülmüş diğer vasıtalarla uzlaştırma dönemi bazında bağımsız olarak ölçülebilen aşağıdakilerden her biri bir yan hizmet birimi olarak kayıt olma hakkına sahiptir:
a) Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği uyarınca dengeleme birimi olarak kaydı yapılmış, lisanslı toplam kurulu gücü 30 MW ve üzerinde olan ve iletim sistemine bağlı olan üretim tesisleri veya bu üretim tesislerine ait üniteler.
b) Elektrik tüketimi ihale ilanında belirtilen seviyenin üzerinde olan ve anlık talep kontrol röleleri vasıtasıyla otomatik olarak devreden çıkarılabilecek nitelikte olup katılımı sistem işletmecisi tarafından uygun bulunan tüketim tesisleri ile elektrik tüketimi Kurul kararı ile belirtilen asgari limitin üzerinde olan ve talep tarafı yedeği hizmeti kapsamında TEİAŞ tarafından düzenlenen uygunluk belgesine haiz tüketim tesisleri.
c) Elektrik depolama tesisleri.”
MADDE 9 – Aynı Yönetmeliğin 12 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 12 – (1) 8 inci madde uyarınca belgelendirilmiş yan hizmet birimleri tarafından sağlanacak primer frekans kontrol yedeği, TEİAŞ tarafından yürütülen ve bu Yönetmelikte düzenlenen tedarik süreci sonunda doğrudan veya yükümlülüklerin transfer yoluyla devralınması neticesinde ilgili yan hizmet birimleri tarafından sağlanır.
(2) Yan hizmet piyasa katılımcıları, birinci fıkrada belirtilen primer frekans kontrolü için ayırmış oldukları rezervleri dengeleme mekanizması kapsamında başka bir piyasaya teklif edemez veya ikili anlaşmalar yoluyla satamazlar. Primer frekans kontrolü hizmeti kapsamında yükümlülüğü bulunan bir yan hizmet piyasası katılımcısı tarafından, hizmet sağlamak üzere TEİAŞ’a bildirmiş olduğu bir uzlaştırmaya esas veriş çekiş biriminin, emre amade kapasitesi içerisinden ayırmakla yükümlü olduğu primer frekans kontrolü rezervinin, dengeleme güç piyasasına teklif edildiğinin tespit edilmesi halinde; yükümlülük yerine getirilmemiş kabul edilir ve ilgili yan hizmetler piyasası katılımcısına 30 uncu madde gereği yerine getirmeme bedeli uygulanır.
(3) Primer frekans kontrol hizmeti sağlayan yan hizmet piyasa katılımcılarına bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda belirlenen kapasite bedeli ödenir. Primer frekans kontrol hizmeti sağlanması nedeniyle ortaya çıkabilecek enerji açık ya da fazlası Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği hükümlerine göre enerji dengesizliği kapsamında değerlendirilir.”
MADDE 10 – Aynı Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e), (f), (ğ) ve (h) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“e) Tedarik süreci sonucunda seçilen ve primer frekans kontrol rezerv tedarik süreci katılım anlaşması imzalamış olan yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişiler, yükümlü oldukları rezervi kendi adlarına kayıtlı hangi yan hizmet birimlerinden sağlayacaklarını ve yan hizmet birimi bazında sağlayacakları primer frekans kontrol rezerv miktarını, rezervin sağlanacağı saatten en geç 1 (bir) saat öncesine kadar saatlik bazda sistem işletmecisine YHPYS aracılığıyla bildirir.
f) Tedarik süreci sonucunda seçilen tüzel kişiler, ilgili tedarik döneminde yükümlenmiş oldukları primer frekans kontrol rezerv miktarını emre amade bulundurarak, Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde yer alan koşullar çerçevesinde primer frekans kontrol hizmeti sağlarlar. Seçilen tüzel kişilerin, ilgili uzlaştırma dönemi için yükümlenmiş oldukları primer frekans kontrol rezerv miktarını sağlamak üzere bildirimde bulunduğu yan hizmet birimlerinin gerekli çalışma düzeyinde olmaları ve dengeleme güç piyasası kapsamında almış oldukları yük alma (YAL) ve yük atma (YAT) talimatları veya kesinleşmiş günlük üretim programı (KGÜP) değişiklikleri hariç olmak üzere çalışma düzeyini korumaları, söz konusu tüzel kişilerin sorumluluğundadır.”
“ğ) Primer frekans kontrol hizmetinin sağlanacağı ilgili tedarik döneminin herhangi bir uzlaştırma döneminde, tedarik süreci ile belirlenmiş tüzel kişilerden sağlanacak primer frekans kontrol rezervlerinin haricinde ek primer frekans kontrol rezerv miktarı ihtiyacı doğması halinde (g) bendi uyarınca yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişilerden sağlanacak primer frekans kontrol rezerv tedariği için aşağıdaki adımlar yürütülür:
1) TEİAŞ ilgili tedarik dönemi için yürütülen primer frekans kontrol kapasitesi tedarik sürecinde fiyat sırasına dizilen ve teklifleri (g) bendi uyarınca geçerli olan teklif sahiplerinin primer frekans kontrol rezervi sağlamaya uygun olan yan hizmet birimlerinden, iletim sistemi kısıtlarını dikkate alarak ve mümkün olan en düşük maliyet sağlanacak şekilde ilave primer frekans kontrol rezerv miktarının tamamını ya da bir kısmını seçer ve ilgili teklif sahiplerine bildirimde bulunur. Bu şekilde seçilen tüzel kişilerin, ilgili uzlaştırma dönemi için kendilerine bildirimde bulunulan primer frekans kontrol rezerv miktarını sağlamak üzere, yan hizmet birimlerinin gerekli çalışma düzeyini korumaları ve primer frekans kontrol tepkisi vermeleri ilgili yan hizmet biriminin yan hizmet uzlaştırma hesabında kayıtlı olduğu tüzel kişilerin sorumluluğundadır.
2) İlgili tedarik dönemi için yürütülen primer frekans kontrol kapasitesi tedarik sürecinde fiyat sırasına dizilen ve teklifleri (g) bendi uyarınca geçerli olan teklif sahipleri, teklif edilen primer frekans kontrol rezerv miktarını, bulunduğu çalışma seviyesinin durumuna göre arttırmak ya da azaltmak istemeleri halinde teslim saatinden en geç 2 (iki) saat öncesine kadar miktar güncellemesi yapabilir. Miktarın arttırılması durumunda, artan miktar kadar rezerv kapasitesi, katılımcının mevcut primer rezerv teklif fiyat seviyelerinin en düşük olanı üzerinden arttırılır. Miktarın azaltılması durumunda ise, primer rezerv kapasitesinin teklif fiyat seviyesi en yüksek olanından başlanacak şekilde rezerv miktarı azaltılır. Ek rezerv teklifini güncellemeyen ya da iptal etmemiş olan ve ek rezerv tedarik süreci için geçerli teklifi bulunan bir yan hizmetler piyasası katılımcısı, ilgili saat içerisinde TEİAŞ tarafından ek rezerv tedarik sürecinde seçilme sırası kendisine gelmesine rağmen; adına kayıtlı yan hizmet birimlerinin çalışma seviyesi uygun olmadığından ve/veya yan hizmet birimleri arıza ve benzeri nedenlerle devre dışı olduğundan, kendisinden ek rezerv tedarik edilememesi halinde; söz konusu piyasa katılımcısının ilgili saat için hizmeti yerine getirmediği kabul edilir ve 30 uncu madde uyarınca yaptırım uygulanır.
h) Tedarik süreci sonucunda seçilen yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişilerin sağlamakla yükümlü oldukları primer frekans kontrol rezerv miktarını kendi adlarına kayıtlı yan hizmet birimlerinden karşılayamayacak olması veya karşılamamayı tercih etmeleri durumunda, ilgili tüzel kişiler 17 nci madde hükümleri çerçevesinde yükümlülüklerini devredebilirler. Bu Yönetmelik hükümleri uyarınca tedarik edilen ek primer frekans kontrol rezerv yükümlülükleri devredilemez.”
“(3) TEİAŞ tarafından birinci fıkranın (ğ) bendinin (2) numaralı alt bendi uyarınca yürütülen ek rezerv tedarik sürecinden sonra, ek primer frekans kontrol rezerv ihtiyacının tamamının veya bir kısmının tedarik edilememesi durumunda; TEİAŞ ihtiyaç duyulan ek rezerv miktarını Yükümlülük Transfer Platformu üzerinden ilan ederek, rezervin sağlanacağı saatten en erken 2 (iki) saat önce olmak üzere Yükümlülük Transfer Platformunun İşletilmesine İlişkin Usul ve Esaslar doğrultusunda platform üzerinden tedarik edebilir.”
MADDE 11 – Aynı Yönetmeliğin 16 ncı maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(3) Yan hizmet piyasa katılımcılarının uzlaştırma hesaplarına kayıtlı olan yan hizmet birimlerinin primer frekans kontrol yan hizmeti sertifikalarının içeriğinde bulunan ve primer frekans kontrol performans testleri sonucunda belirlenen MW cinsinden sağlayabilecekleri primer frekans kontrol rezerv kapasiteleri ve bu birimlere ait teknik karakteristikler; ilgili yan hizmet piyasası katılımcılarının TEİAŞ ile olan primer frekans kontrol rezervi tedarik süreci katılım anlaşmalarına derç edilir.”
MADDE 12 – Aynı Yönetmeliğin 17 nci maddesinin birinci ve dördüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, ikinci ve üçüncü fıkraları yürürlükten kaldırılmış ve aynı maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“(1) TEİAŞ tarafından yürütülen tedarik süreci sonucunda seçilen yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişiler, sağlamakla yükümlü oldukları primer frekans kontrol rezerv miktarının tamamını ya da bir kısmını, geçerli primer frekans kontrol yan hizmet sertifikasını haiz ve sertifikasında yer alan teknik parametreler ile uyumlu yan hizmet birimi bulunan başka bir yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişiden sağlayabilirler. Yükümlülük transferi, YHPYS kapsamında yer alan Yükümlülük Transfer Platformu aracılığıyla gerçekleştirilir. Yükümlülüğünü devreden yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişilerin TEİAŞ’a karşı yükümlülükleri, yükümlülüğü devralan tüzel kişilik tarafından yerine getirilir.”
“(4) 13 üncü maddenin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca tedarik edilen primer frekans kontrol rezerv yükümlülükleri devredilemez.”
“(5) Yükümlülük transferi işlemlerinin rezervin sağlanacağı saatten en geç 90 (doksan) dakika öncesine kadar tamamlanması gerekir.
(6) Primer frekans kontrol rezerv yükümlülüğü devralan tüzel kişi, üstlendiği primer frekans kontrol rezerv yükümlülüğünü tekrar devredebilir.
(7) Yükümlülük Transfer Platformuna katılarak yükümlülük transfer işleminde yer alan tüzel kişiler Yükümlülük Transfer Platformunun İşletilmesine İlişkin Usul ve Esasları kabul etmiş sayılırlar ve bu Usul ve Esaslara uymakla yükümlüdürler.”
MADDE 13 – Aynı Yönetmeliğin 18 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Yürütülen tedarik süreci sonucunda belirlenen en yüksek teklif fiyatı, 13 üncü maddenin birinci fıkrasının (ç) bendi uyarınca seçilerek bildirimde bulunulan primer frekans kontrol hizmeti sağlayan yan hizmet piyasa katılımcısı tüm tüzel kişilere ödenecek saatlik kapasite bedeli (TL/MW) olarak saptanır.”
MADDE 14 – Aynı Yönetmeliğin 19 uncu maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2) Birinci fıkradaki formülde geçen;
a) PFKTf,p: 13 üncü madde uyarınca üstlenmiş olduğu yükümlülük çerçevesinde yan hizmet piyasa katılımcısı “p” tüzel kişisinin “f” fatura döneminde sağladığı toplam primer frekans kontrol rezerv miktarından dolayı tahakkuk ettirilecek alacak tutarını (TL),
b) PRMf,p,y,s: Yan hizmet piyasa katılımcısı “p” tüzel kişisinin “f” fatura döneminin “s” saatinde yükümlü olduğu ve “y” yan hizmet birimi tarafından sağlanan Primer Frekans Kontrol Rezerv Miktarını (MW),
c) PKBf,s: 13 üncü maddenin birinci fıkrasının (ç) bendi uyarınca üstlenmiş olduğu yükümlülük çerçevesinde “f” fatura döneminin “s” saati için yan hizmet piyasa katılımcısına uygulanacak olan ve 18 inci madde uyarınca belirlenen saatlik Primer Frekans Kontrol Kapasite Bedeli veya 13 üncü maddenin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında tedarik edilen ek rezervler için, ilgili yan hizmet piyasası katılımcısı tarafından teklif edilmiş olan saatlik Primer Frekans Kontrolü Kapasite Bedelini (TL/MW),
ç) KSp,f,y: 13 üncü madde uyarınca üstlenmiş olduğu yükümlülük çerçevesinde yan hizmet piyasa katılımcısı “p” tüzel kişisinin adına kayıtlı veya 17 nci madde kapsamında yükümlülük transferi suretiyle başka bir tüzel kişilik adına kayıtlı bir “y” yan hizmet birimi tarafından sağlanan, “f” fatura döneminin “s” saati için 29 uncu madde çerçevesinde sağladığının tespit edilmesi durumunda “1”, diğer durumlarda “0” olarak belirlenen Katılım Katsayısını,
d) m: “f” fatura döneminde yer alan saat sayısını,
e) k: Yan hizmet piyasa katılımcısı “p” tüzel kişisinin adına kayıtlı olan veya 17 nci madde kapsamında “p” tüzel kişisinden yapılan yükümlülük transferi suretiyle başka bir tüzel kişilik adına kayıtlı bir “y” yan hizmet birimi tarafından sağlanan yan hizmet birimi sayısını,
ifade eder.”
MADDE 15 – Aynı Yönetmeliğin 20 nci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(3) Yan hizmet piyasa katılımcıları, birinci fıkrada belirtilen sekonder frekans kontrolü için ayırmış oldukları rezervleri dengeleme mekanizması kapsamında başka bir piyasaya teklif edemez veya ikili anlaşmalar yoluyla satamazlar. Sekonder frekans kontrolü hizmeti kapsamında yükümlülüğü bulunan bir uzlaştırmaya esas veriş çekiş biriminin, emre amade kapasitesi içerisinden ayırmakla yükümlü olduğu sekonder frekans kontrolü rezervinin, ilgili yan hizmet piyasası katılımcısı tarafından dengeleme güç piyasasına teklif edildiğinin tespit edilmesi halinde, yükümlülük yerine getirilmemiş kabul edilir ve 31 inci madde gereği yerine getirmeme bedeli uygulanır.”
MADDE 16 – Aynı Yönetmeliğin 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (e), (g) ve (ğ) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“e) Tedarik süreci sonucunda seçilen yan hizmet birimleri uzlaştırma hesaplarına kayıtlı olan yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişiler tedarik döneminde yükümlenmiş oldukları sekonder frekans kontrol rezerv miktarını emre amade bulundurarak Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde yer alan koşullar çerçevesinde sekonder frekans kontrol hizmeti sağlarlar. Seçilen yan hizmet birimi sahibi tüzel kişiler hizmetin sağlanacağı saatten 1 (bir) saat öncesine kadar yan hizmet birimlerinden sağlayacakları sekonder rezerv miktarını güncelleyebilirler. Seçilen yan hizmet birimlerinin, ilgili uzlaştırma dönemi yükümlenmiş oldukları rezerv miktarını sağlamak üzere gerekli çalışma düzeyinde olmaları ve dengeleme güç piyasası kapsamında almış olduğu YAL ve YAT talimatları veya KGÜP değişiklikleri hariç olmak üzere çalışma düzeyini korumaları, yan hizmet birimi sahibi tüzel kişilerin sorumluluğundadır.”
“g) Sekonder frekans kontrol hizmetinin sağlanacağı ilgili tedarik döneminin herhangi bir uzlaştırma döneminde, tedarik süreci ile belirlenmiş yan hizmet birimlerinden sağlanacak sekonder frekans kontrol rezerv miktarları toplamının yetersiz kalması ve/veya ek sekonder frekans kontrol rezerv miktarı ihtiyacı doğması halinde (f) bendi uyarınca çerçeve nitelikteki sekonder frekans kontrol rezervi tedarik anlaşması imzalamış olan yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişilerden sağlanacak sekonder frekans kontrol rezerv tedariği için aşağıdaki adımlar yürütülür:
1) TEİAŞ ilgili tedarik dönemi için yürütülen sekonder frekans kontrol kapasitesi tedarik sürecinde fiyat sırasına dizilen ve teklifleri (f) bendi uyarınca geçerli olan teklif sahiplerinin kesinleşmiş gün öncesi üretim programlarını kontrol eder ve çalışma düzeyi sekonder frekans kontrol rezervi sağlamaya uygun olan yan hizmet birimlerinden, iletim sistem kısıtlarını dikkate alarak ilave sekonder frekans kontrol rezerv miktarının tamamını ya da bir kısmını seçer ve ilgili teklif sahiplerine bildirimde bulunur. Bu şekilde seçilen yan hizmet birimlerinin, ilgili uzlaştırma dönemi için kendilerine bildirimde bulunulan sekonder frekans kontrol rezerv miktarını sağlamak üzere gerekli çalışma düzeyini korumaları ve sekonder frekans kontrol tepkisi vermeleri ilgili yan hizmet biriminin yan hizmet uzlaştırma hesabında kayıtlı olduğu tüzel kişilerin sorumluluğundadır.
2) İlgili tedarik dönemi için yürütülen sekonder frekans kontrol kapasitesi tedarik sürecinde fiyat sırasına dizilen ve teklifleri (f) bendi uyarınca geçerli olan teklif sahipleri teklif edilen sekonder frekans kontrol rezerv miktarını çalışma seviyesinin durumuna göre arttırmak ya da azaltmak istemeleri halinde teslim saatinden en geç 2 (iki) saat öncesine kadar miktar güncellemesi yapabilir. Miktarın arttırılması durumunda, artan miktar kadarlık rezerv kapasitesi katılımcının mevcut sekonder rezerv teklif fiyat seviyelerinin en düşük olanı üzerinden arttırılır. Miktarın azaltılması durumunda ise sekonder rezerv kapasitesinin teklif fiyat seviyesi en yüksek olanından başlanacak şekilde rezerv miktarı azaltılır. Ek rezerv teklifini güncellemeyen ya da iptal etmemiş olan ve ek rezerv tedarik süreci için geçerli teklifi bulunan bir yan hizmetler piyasası katılımcısı, ilgili saat içerisinde TEİAŞ tarafından ek rezerv tedarik sürecinde seçilme sırası kendisine gelmesine rağmen, yan hizmet biriminin çalışma seviyesi uygun olmadığından ve/veya arıza ve benzeri nedenlerle yan hizmet birimi devre dışı olduğundan ilgili yan hizmetler piyasası katılımcısından ek rezerv tedarik edilememesi halinde, söz konusu piyasa katılımcısının ilgili saat için hizmeti yerine getirmediği kabul edilir ve 31 inci madde uyarınca yaptırım uygulanır.
ğ) Tedarik süreci sonucunda seçilen yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişilerin sağlamakla yükümlü oldukları sekonder frekans kontrol rezerv miktarını kendi adlarına kayıtlı yan hizmet birimlerinden karşılayamayacak olması veya karşılamamayı tercih etmeleri durumunda, ilgili tüzel kişiler 25 inci madde hükümleri çerçevesinde yükümlülüklerini devredebilirler. Bu Yönetmelik hükümleri uyarınca tedarik edilen ek sekonder frekans kontrol rezerv yükümlülükleri devredilemez.”
“(3) TEİAŞ tarafından birinci fıkranın (g) bendinin (2) numaralı alt bendi uyarınca yürütülen ek rezerv tedarik sürecinden sonra, ek sekonder frekans kontrol rezerv ihtiyacının tamamının veya bir kısmının tedarik edilememesi durumunda; TEİAŞ ihtiyaç duyulan ek rezerv miktarını Yükümlülük Transfer Platformu üzerinden ilan ederek, rezervin sağlanacağı saatten en erken 2 (iki) saat önce olmak üzere Yükümlülük Transfer Platformunun İşletilmesine İlişkin Usul ve Esaslar doğrultusunda platform üzerinden tedarik edebilir.”
MADDE 17 – Aynı Yönetmeliğin 25 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmış ve aynı maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“(1) TEİAŞ tarafından yürütülen tedarik süreci sonucunda seçilen yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişiler, sağlamakla yükümlü oldukları sekonder frekans kontrol rezerv miktarının tamamını ya da bir kısmını, geçerli sekonder frekans kontrol performans test raporuna göre transfer edilen rezerv miktarını sağlayabilir olduğu belgelenmiş ve test raporunda yer alan teknik parametreler ile uyumlu durumda olan bir yan hizmet birimini haiz başka bir tüzel kişiden veya kendi yan hizmet uzlaştırma hesaplarına kayıtlı farklı bir yan hizmet biriminden sağlayabilirler. Yükümlülük transferi, YHPYS kapsamında yer alan Yükümlülük Transfer Platformu aracılığıyla gerçekleştirilir. Yükümlülüğünü devreden yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişilerin TEİAŞ’a karşı yükümlülükleri yükümlülüğü devralan tüzel kişilik tarafından yerine getirilir.”
“(4) Yükümlülük transferi işlemlerinin rezervin sağlanacağı saatten en geç 90 (doksan) dakika öncesine kadar tamamlanması gerekir.
(5) Sekonder frekans kontrol rezerv yükümlülüğü devralan tüzel kişi, üstlendiği sekonder frekans kontrol rezerv yükümlülüğünü tekrar devredebilir.
(6) Yükümlülük Transfer Platformuna katılarak yükümlülük transferi işleminde yer alan tüzel kişiler Yükümlülük Transfer Platformunun İşletilmesine İlişkin Usul ve Esasları kabul etmiş sayılırlar ve bu Usul ve Esaslara uymakla yükümlüdürler.”
MADDE 18 – Aynı Yönetmeliğin 27 nci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2) Birinci fıkradaki formülde geçen;
a) SFKTf,p: 21 inci madde uyarınca üstlenmiş olduğu yükümlülük çerçevesinde yan hizmet piyasa katılımcısı “p” tüzel kişisinin “f” fatura döneminde sağladığı toplam sekonder frekans kontrol rezerv miktarından dolayı tahakkuk ettirilecek alacak tutarını (TL),
b) SRMf,p,y,s: Yan hizmet piyasa katılımcısı “p” tüzel kişisinin “f” fatura döneminin “s” saatinde, yükümlü olduğu “y” yan hizmet birimi tarafından sağlanan Sekonder Frekans Kontrol Rezerv Miktarını (MW),
c) SKBf,s: 21 inci maddenin birinci fıkrasının (ç) bendi uyarınca üstlenmiş olduğu yükümlülük çerçevesinde “f” fatura döneminin “s” saati için yan hizmet piyasa katılımcısına uygulanacak olan ve 26 ncı madde uyarınca belirlenen saatlik Sekonder Frekans Kontrol Kapasite Bedelini veya 21 inci maddenin birinci fıkrasının (f) bendi kapsamında tedarik edilen ek rezervler için, ilgili yan hizmet piyasası katılımcısı tarafından teklif edilmiş olan saatlik Sekonder Frekans Kontrolü Kapasite Bedelini (TL/MW),
ç) KSp,f,y: 21 inci madde uyarınca üstlenmiş olduğu yükümlülük çerçevesinde yan hizmet piyasa katılımcısı “p” tüzel kişisinin adına kayıtlı veya 25 inci madde kapsamında yükümlülük transferi suretiyle başka bir tüzel kişilik adına kayıtlı bir “y” yan hizmet birimi tarafından sağlanan, “f” fatura döneminin “s” saati için 29 uncu madde çerçevesinde sağladığının tespiti durumunda “1”, diğer durumlarda “0” olarak belirlenen Katılım Katsayısını,
d) m: “f” fatura döneminde yer alan saat sayısını,
e) k: Yan hizmet piyasa katılımcısı “p” tüzel kişisinin adına kayıtlı olan veya 25 inci madde kapsamında yükümlülük transferi suretiyle başka bir tüzel kişilik adına kayıtlı bir “y” yan hizmet birimi tarafından sağlanan yan hizmet birimi sayısını,
ifade eder.”
MADDE 19 – Aynı Yönetmeliğin 28 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 28 – (1) Sekonder frekans kontrol hizmeti sağlamak üzere seçilmiş olan yan hizmet birimlerinin aynı zamanda dengeleme güç piyasası kapsamında dengeleme birimi olarak kayıtlı olması halinde, bu durumda olan ve aynı zamanda dengeleme güç piyasası katılımcısı olan yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişilere sekonder frekans kontrol rezervi tutarına ek olarak, aşağıdaki şekilde hesaplanan dengesizlik geri ödemesi de yapılır:
(2) Birinci fıkradaki formülde geçen;
a) DGÖf,p: “p” yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişinin “f” fatura döneminde sağladığı sekonder frekans kontrol hizmetinden dolayı oluşan enerji dengesizliklerine ilişkin alacak olarak tahakkuk ettirilecek dengesizlik geri ödemesi tutarını (TL),
b) GÖDMf, y, s: “y” yan hizmet biriminin, “f” fatura döneminin “s” saati için sağladığı sekonder frekans kontrol hizmetinden dolayı oluşan enerji dengesizliklerine ilişkin olarak; ilgili yan hizmet piyasası katılımcısına yapılacak dengesizlik geri ödemesi hesabında esas alınacak dengesizlik miktarını (MWh),
c) SMFf,s: Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği uygulamaları uyarınca hesaplanarak TEİAŞ tarafından duyurulan, “f” fatura döneminin “s” saatine ilişkin dengeleme güç piyasası kapsamında hesaplanan saatlik Sistem Marjinal Fiyatını (TL/MWh),
ç) NPTFf,s: Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği uygulamaları uyarınca “f” fatura döneminin “s” saatine ilişkin Gün Öncesi Piyasası kapsamında hesaplanan nihai piyasa takas fiyatını (TL/MWh),
d) NDKs: “s” saatinde sekonder frekans kontrol hizmeti sağlamak üzere seçilmiş olan ve aynı zamanda dengeleme birimi niteliğini haiz yan hizmet birimleri için sekonder frekans kontrol hizmeti sağlanmasından dolayı ilgili yan hizmet biriminde oluşan dengesizlik miktarının negatif olması durumunda “1” aksi durumda “0” değerini alan dengesizlik katsayısını,
e) PDKs: “s” saatinde sekonder frekans kontrol hizmeti sağlamak üzere seçilmiş olan ve aynı zamanda dengeleme birimi niteliğini haiz yan hizmet birimleri için sekonder frekans kontrol hizmeti sağlanmasından dolayı ilgili yan hizmet biriminde oluşan dengesizlik miktarının pozitif olması durumunda “1” aksi durumda “0” değerini alan dengesizlik katsayısını,
f) m: “f” fatura döneminde yer alan saat sayısını,
g) n: “p” yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişisinin yan hizmet uzlaştırma hesabına kayıtlı olan yan hizmet birim sayısını,
ğ) k: Kurul tarafından değeri “0” ile “1” arasında belirlenerek en az üç ay öncesinden duyurulmak kaydı ile katılımcıların negatif enerji dengesizliği halinde kullanılacak ve Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği kapsamında belirlenmiş olan katsayıyı,
h) l: Kurul tarafından değeri “0” ile “1” arasında belirlenerek en az üç ay öncesinden duyurulmak kaydı ile katılımcıların pozitif enerji dengesizliği halinde kullanılacak ve Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği kapsamında belirlenmiş olan katsayıyı,
ifade eder.
(3) Sekonder frekans kontrol hizmeti sağlamak üzere seçilmiş olan ve aynı zamanda dengeleme birimi niteliğini haiz yan hizmet birimleri için yan hizmet uzlaştırma hesabına kayıtlı bulundukları yan hizmet piyasa katılımcısı ve aynı zamanda dengeleme güç piyasası katılımcısı olan tüzel kişilere, PDKs veya NDKs katsayılarının “1” olduğu her durumda, birinci fıkrada belirtilen formül uyarınca hesaplanan dengesizlik geri ödemesi yapılır. 29 uncu madde uyarınca yapılan izleme sonucunda sekonder frekans kontrol hizmetini sağlamadığının tespit edilmesi durumunda dengesizlik geri ödemesi yapılmaz.
(4) Bir fatura dönemi için, aynı zamanda dengeleme birimi niteliğini de haiz her bir yan hizmet biriminin, her bir saatteki enerji dengesizlik miktarı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
(5) Dördüncü fıkradaki formülde geçen;
a) GÖDMf,y,s: “y” yan hizmet biriminin, “f” fatura döneminin “s” saati için sağladığı sekonder frekans kontrol hizmetinden dolayı oluşan enerji dengesizliklerine ilişkin olarak; ilgili yan hizmet piyasası katılımcısına yapılacak dengesizlik geri ödemesi hesabında esas alınacak dengesizlik miktarını (MWh),
b) DMf,y,s: “y” yan hizmet biriminin, “f” fatura döneminin “s” saati için gerçekleşen dengesizlik miktarını (MWh),
c) Pgeni: Sekonder frekans kontrol hizmetine katılan yan hizmet birimlerinin brüt üretim noktasında gerçekleştirdiği üretim miktarını (MW),
ç) MAXCi: Sekonder frekans kontrol hizmetine katılan yan hizmet birimlerinin üst limit değerini,
d) MINCi: Sekonder frekans kontrol hizmetine katılan yan hizmet birimlerinin alt limit değerini,
e) Rsfky,f,s: “y” yan hizmet biriminin, “f” fatura döneminin “s” saati için yükümlülüğü bulunan sekonder rezerv miktarını,
f) Ksfkf,s,i: “f” fatura döneminin “s” saati için sekonder rezerv yükümlülüğü bulunan “y” yan hizmet biriminin otomatik üretim kontrol programından iletilen sinyallere karşılık verdiği anlık tepkinin tolerans içinde olması durumunda “1” diğer durumlarda “0” olan katsayıyı,
g) i: “f” fatura döneminin “s” saati için sekonder rezerv yükümlülüğü bulunan “y” yan hizmet birimine Otomatik Üretim Kontrol (AGC) sistemi/arabiriminden 4 (dört) saniyelik periyotlarla iletilen sinyal sayısını,
ifade eder.
(6) Sekonder frekans kontrolü hizmetinden dolayı oluşan dengesizliklerin miktarı TEİAŞ tarafından hesaplanarak dengesizlik geri ödemesinin hesaplanabilmesi için EPİAŞ’a gönderilir.”
MADDE 20 – Aynı Yönetmeliğin 29 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 29 – (1) Tedarik süreci sonucunda veya yükümlülüğün devri suretiyle oluşturulan primer ve/veya sekonder frekans kontrol rezervlerinin izlenmesi ve bu hizmetlerin yan hizmet birimlerince sağlanıp sağlanamadığının tespiti amacıyla TEİAŞ aşağıdaki veri ve bilgileri dikkate alır:
a) TEİAŞ’a ait SCADA sisteminden ve/veya TEİAŞ güç kalitesi çözümleme cihazları vasıtasıyla elde edilen veri ve bilgiler.
b) Primer ve/veya sekonder frekans kontrol hizmeti sağlayan yan hizmet birimlerinde bulunan kayıt cihazlarından elde edilen veri ve bilgiler.
c) İlgili yan hizmet piyasa katılımcıları tarafından YHPYS aracılığıyla yapılan bildirimler.
(2) İlgili yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişilerce yan hizmet birimlerinin emre amadelik durumlarına ilişkin, kapasite ve minimum kararlı üretim düzeyleri ile YHPYS aracılığıyla TEİAŞ’a yapılan kesinleşmiş gün öncesi üretim/tüketim programı bildirimleri kullanılır. Öncelikli olarak TEİAŞ’a ait SCADA verileriyle birlikte TEİAŞ’ın güç kalitesi çözümleme cihazları vasıtasıyla elde edilen veriler kullanılır. TEİAŞ’a ait SCADA ve/veya TEİAŞ’ın güç kalitesi çözümleme cihazları verilerinin bulunmadığı ve/veya değerlendirme için yetersiz olduğu durumlarda yan hizmet birimi tarafından gönderilen söz konusu tesislerde bulunan kayıt cihazlarından elde edilen veriler kullanılır. Günlük frekans kontrol verilerinin hizmete katılan yan hizmet birimleri tarafından TEİAŞ’a gönderileceğine dair hususlara katılım anlaşmalarında yer verilir.
(3) TEİAŞ’a ait SCADA ve/veya TEİAŞ’ın güç kalitesi çözümleme cihazları vasıtasıyla elde edilen verilerin veya yan hizmet birimlerinden elde edilmesi gereken verilerin olmadığı durumlarda, ilgili yan hizmet birimleri, transfer etmedikleri primer ve/veya sekonder frekans kontrol rezervlerini sağlamamış kabul edilir.
(4) Primer frekans kontrolü hizmetine katılan yan hizmet birimlerinin izlenmesi saatlik bazda aşağıda belirtilen şekilde gerçekleştirilir:
a) Ek-1’de belirtilen matematiksel model doğrultusunda; yan hizmet birimlerinin sistemde oluşan fiili frekans sapması altında ve 13 üncü madde kapsamında üstlendikleri yükümlülük veya 17 nci madde kapsamındaki yükümlülüklerin transferi suretiyle üstlendikleri primer frekans kontrol rezervi miktarını tuttukları varsayılarak, beklenen aktif çıkış gücü değerleri hesaplanır.
b) Hesaplamalar neticesinde elde edilen aktif çıkış gücü değerlerine primer frekans kontrol hizmetine katılan ünitelerin toplam kurulu gücünün ± %1’i eklenerek tolerans aralığı belirlenir. Birinci ve ikinci fıkralar kapsamında elde edilen yan hizmet birimi aktif çıkış gücü verilerinin bu tolerans aralığı içinde olup olmadığı tespit edilir.
c) UEVÇB aktif çıkış gücü verilerinin tolerans bandının dışında olduğu sürenin, ilgili saatin %10’undan fazla olması durumunda, inceleme yapılan saat için ilgili yan hizmet birimlerinin primer frekans kontrolü hizmetini sağlamadığı kabul edilir.
ç) Primer frekans kontrolü hizmetine katılan bir yan hizmet biriminin ilgili saatin içerisinde dengeleme güç piyasası kapsamında almış olduğu YAL ve YAT talimatları, KGÜP değişiklikleri veya arıza bildirimleri haricinde TEİAŞ’ın SCADA sisteminde yer alan MAXC-MINC değerlerinin değişmesi halinde ilgili saat için primer frekans kontrolü hizmetini sağlamadığı kabul edilir.
(5) Sekonder frekans kontrolü hizmetine katılan yan hizmet birimlerinin izlenmesi aşağıda belirtilen şekilde gerçekleştirilir:
a) Ek-1’de belirtilen matematiksel model doğrultusunda yan hizmet birimlerinin otomatik üretim kontrol sistemi tarafından gönderilen aktif güç referans değeri dikkate alınarak ve 21 inci madde kapsamında üstlendikleri yükümlülük veya 25 inci madde kapsamındaki yükümlülüklerin transferi suretiyle üstlendikleri sekonder frekans kontrol rezervi miktarını tuttukları varsayılarak beklenen aktif çıkış gücü değerleri hesaplanır.
b) Hesaplamalar neticesinde elde edilen aktif çıkış gücü değerlerine sekonder frekans kontrol rezervinin ±%10’u eklenerek tolerans aralığı belirlenir. Birinci ve ikinci fıkralar kapsamında elde edilen yan hizmet birimi aktif çıkış gücü verilerinin bu tolerans aralığı içinde olup olmadığı tespit edilir.
c) Yan hizmet birimi aktif çıkış gücü verilerinin tolerans bandının dışında olduğu süre göz önünde bulundurularak ilgili saat için ilgili üretim tesisinin sekonder frekans kontrolü izleme sonuçları aşağıdaki hususlar doğrultusunda değerlendirilir:
1) Tolerans bandının dışında olan süre ilgili uzlaştırma döneminin % 10’una eşit veya %10 değerinden daha küçük ise “sağladı” olarak değerlendirilir.
2) Tolerans bandının dışında olan süre ilgili uzlaştırma döneminin % 10’undan büyük ve % 50 değerinden küçük ise “sağlamadı” olarak değerlendirilir.
3) Tolerans bandının dışında olan süre ilgili uzlaştırma döneminin % 50’sine eşit veya % 50 değerinden büyük ise “katılmadı” olarak değerlendirilir.
ç) Ek rezerv talimatı ile TEİAŞ tarafından Sekonder Frekans Kontrolü hizmetine dahil edilen yan hizmet birimleri bu ek rezerv talimatını hizmeti yerine getireceği saat içinde veya hizmetin yerine getirileceği saate 15 dakikadan daha az süre kala almışsa, hizmetin sağlanmaya başladığı dakikadan itibaren saat sonuna kadar kalan süre için % 10’luk tolerans dahilinde hizmeti yerine getirip getirmediğine bakılır. Bu durumda olan santrallere o saat için ödenecek sekonder hizmet bedeli, hizmeti yerine getirdikleri dakikaların toplamının 60’a bölünmesi suretiyle çıkan oran değeri ile çarpılması suretiyle hesaplanır.
d) Sekonder frekans kontrolü hizmetine katılan bir yan hizmet biriminin ilgili saatin içerisinde dengeleme güç piyasası kapsamında almış olduğu yük alma ve yük atma talimatları, KGÜP değişiklikleri veya arıza bildirimleri haricinde TEİAŞ’ın SCADA sisteminde yer alan Otomatik Üretim Kontrol (AGC) programında kayıtlı MAXC-MINC değerlerinin değişmesi halinde ilgili saat için sekonder frekans kontrolü hizmetini sağlamadığı kabul edilir.
(6) Primer ve sekonder frekans kontrolü hizmetlerine aynı anda katılan üretim tesislerinin izlenmesi aşağıda belirtilen şekilde gerçekleştirilir:
a) Ek-1’de belirtilen matematiksel model doğrultusunda yan hizmet birimlerinin sistemde oluşan fiili frekans sapması altında ve otomatik üretim kontrol sistemi tarafından gönderilen aktif güç referans değeri dikkate alınarak; 13 üncü ve 21 inci maddeler kapsamında üstlendikleri primer ve sekonder frekans kontrol rezervi tedarik yükümlülükleri veya 17 nci ve 25 inci maddeler kapsamındaki yükümlülüklerin transferi suretiyle üstlendikleri primer ve sekonder frekans kontrol rezervi miktarlarını tuttukları varsayılarak beklenen aktif çıkış gücü değerleri hesaplanır.
b) Hesaplamalar neticesinde elde edilen aktif çıkış gücü değerlerine primer ve sekonder frekans kontrol rezervlerinin toplamının ±%10’u eklenerek tolerans aralığı belirlenir. Birinci ve ikinci fıkralar kapsamında elde edilen yan hizmet birimi aktif çıkış gücü verilerinin bu tolerans aralığı içinde olup olmadığı tespit edilir.
c) Yan hizmet birimi aktif çıkış gücü verilerinin tolerans bandının dışında olduğu süre göz önünde bulundurularak ilgili saat için ilgili üretim tesisinin frekans kontrolü izleme sonuçları aşağıdaki hususlar doğrultusunda değerlendirilir:
1) Tolerans bandının dışında olan süre ilgili uzlaştırma döneminin % 10’una eşit veya % 10 değerinden daha küçük ise “sağladı” olarak değerlendirilir.
2) Tolerans bandının dışında olan süre ilgili uzlaştırma döneminin % 10’undan büyük ve % 50 değerinden küçük ise “sağlamadı” olarak değerlendirilir.
3) Tolerans bandının dışında olan süre ilgili uzlaştırma döneminin % 50’sine eşit veya % 50 değerinden büyük ise “katılmadı” olarak değerlendirilir.
ç) Primer frekans kontrolü ve sekonder frekans kontrolü hizmetlerine eşzamanlı olarak katılan bir yan hizmet biriminin, ilgili saatin içerisinde dengeleme güç piyasası kapsamında almış olduğu yük alma ve yük atma talimatları, KGÜP değişiklikleri veya arıza bildirimleri haricinde TEİAŞ’ın SCADA sisteminde yer alan Otomatik Üretim Kontrol (AGC) programında kayıtlı MAXC-MINC değerlerinin değişmesi halinde ilgili saat için sekonder frekans kontrolü hizmetini sağlamadığı kabul edilir.
(7) Eş zamanlı olarak primer frekans kontrolü (PFK) ve sekonder frekans kontrolü (SFK) hizmetine katılan yan hizmet birimlerinin, hizmetlerden sadece birisi kapsamında ilgili saatteki yükümlülüğün tamamı için arıza bildiriminde bulunması ve/veya yan hizmet biriminin hizmetlerden yalnızca birine katılımını engelleyen bir durumun hizmetin yerine getirileceği zaman diliminden önce ortaya çıkması durumlarında;
a) Yalnızca SFK hizmeti için katılıma engel bir durumun ortaya çıkması halinde yan hizmet biriminin PFK hizmet yükümlülükleri müstakil olarak devam ettiğinden, PFK hizmetine ilişkin izleme ve kontrol işlemleri dördüncü fıkra çerçevesinde,
b) Yalnızca PFK hizmeti için katılıma engel bir durumun ortaya çıkması halinde yan hizmet birimi SFK hizmet yükümlülükleri müstakil olarak devam ettiğinden, SFK hizmetine ilişkin izleme ve kontrol işlemleri beşinci fıkra çerçevesinde,
gerçekleştirilir.”
MADDE 21 – Aynı Yönetmeliğin 30 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 30 – (1) 13 üncü madde uyarınca üstlenmiş olduğu yükümlülük kapsamında primer frekans kontrol rezervi sağlayan veya 17 nci madde kapsamındaki yükümlülük transferi suretiyle yükümlülük üstlenmiş bir yan hizmetler piyasası katılımcısı tüzel kişiye, üstlenmiş olduğu yükümlülüğünden daha az miktarda bildirimde bulunması halinde bildirilmeyen miktar için, gerçek zamanda bildirdiği rezerv miktarından daha az rezerv ayrılması halinde ise yükümlülüğün tamamı için ihlalin söz konusu olduğu uzlaştırma dönemi kapsamında kapasite bedeli ödenmez. Bununla birlikte, 13 üncü madde kapsamında yükümlülük üstlenmiş veya 17 nci madde kapsamındaki yükümlülük transferi suretiyle yükümlülük devralmış ve devrede olan bir yan hizmet biriminin, TEİAŞ’tan almış olduğu bir acil durum YAT talimatı sebebiyle devre harici olması veya TEİAŞ’tan almış olduğu bir acil durum YAT talimatı sebebiyle minimum kararlı üretim düzeyinin (MKÜD) altına düşmesi durumları hariç olmak üzere, 29 uncu madde kapsamında yapılan izleme sonucunda primer frekans kontrol hizmetini sağlamadığının tespit edilmesi durumunda, ilgili yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişiye, ihlalin söz konusu olduğu uzlaştırma dönemi için kapasite bedeli ödemesi yapılmaz ve MW başına ödenmesi öngörülen primer frekans kontrol kapasite bedelinin %25’i kadar yerine getirmeme bedeli uygulanır.
(2) 13 üncü madde kapsamında yükümlülük üstlenmiş veya 17 nci madde kapsamındaki yükümlülük transferi suretiyle yükümlülük devralmış ve devrede olan bir yan hizmet biriminin, primer frekans kontrol hizmetine katılımını engelleyen bir arıza sebebiyle primer frekans kontrol rezerv miktarını sağlayamaması, beklenmedik işletme şartları sebebiyle devre harici olması veya beklenmedik işletme şartları sebebiyle MKÜD’ün altına düşmesi durumlarında, olayı müteakiben önce sözlü daha sonra da takip eden en geç 1 (bir) saat içinde YHPYS aracılığıyla olmak üzere; yükümlü olduğu primer frekans kontrol rezerv miktarının tamamını ya da bir kısmını içerecek şekilde arızaya düşen rezerv miktarını arızaya sebep olan teknik gerekçe ile birlikte TEİAŞ’a bildirmesi kaydıyla; ilgili yan hizmet piyasası katılımcısı tüzel kişiye, bildirimin yapıldığı saat ve takip eden 1 (bir) saat için, arıza bildirdiği miktar kadar kapasite bedeli ödenmez ve ilgili yan hizmet piyasası katılımcısı tüzel kişi, primer frekans kontrol yükümlülüğünden arıza bildirdiği miktar kadar muaf sayılır. Ancak, bu süre içerisinde arızanın giderildiği ve yan hizmet biriminin MKÜD seviyesine çıktığı andan itibaren, ilgili yan hizmet biriminin yükümlülüğü yeniden başlar. Benzer bir durumun bu süreyi takip eden saatlerde tekrar etmesi veya devam etmesi halinde ise, 13 üncü madde uyarıca yükümlülük üstlenmiş olan yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişinin, yükümlülüğünü, uzlaştırma hesabına kayıtlı bulunan diğer yan hizmet birimlerinden sağlaması veya transfer etmesi gerekir. Aksi takdirde, yükümlülük yerine getirilmemiş sayılarak kapasite bedeli ödenmez ve birinci fıkrada yer alan yerine getirmeme bedeli uygulanır.
(3) 13 üncü madde kapsamında yükümlülük üstlenmiş veya 17 nci madde kapsamında yükümlülük devralmış bir yan hizmet biriminin, TEİAŞ’tan almış olduğu acil durum YAT talimatı sebebiyle devre harici olması, TEİAŞ’tan almış olduğu acil durum YAT talimatı sebebiyle MKÜD’ün altına düşmesi ya da TEİAŞ altyapısından kaynaklı arıza durumlarında, ilgili üretim tesisinin söz konusu durumlar ortadan kalkıncaya kadar, önceden bildirimde bulunmuş olduğu primer frekans kontrol rezerv miktarı için, yükümlülüğünü sağladığı kabul edilir ve bu süre primer frekans kontrolüne katılım süresine dâhil edilir. Verilen acil durum YAT talimatının sona ermesinin ardından üretim tesisinin MKÜD’e çıkması veya TEİAŞ’ın altyapısından kaynaklı arızanın giderilmesi ile yükümlülüğü yeniden başlar. Verilen acil durum YAT talimatının sona ermesinin ardından hidrolik üniteler için 1 (bir) saat ve termik üniteler için 2 (iki) saat içinde MKÜD’e ulaşamayan üniteler için, bu maksimum süreler sonunda yükümlülüğün tekrar başladığı kabul edilir. Primer frekans kontrolü ve sekonder frekans kontrolü hizmetini eş zamanlı olarak yerine getiren yan hizmet birimleri, gerçek zamanda işletme sırasında yan hizmete katılırken, TEİAŞ’ın SCADA sisteminden kendisine gönderilen set sinyalini takip edemediği veya bu sinyalin sabit geldiği durumda konuyu derhal MYTM operatörüne YHPYS üzerinden ve/veya MYTM’de bulunan sabit telefon ve/veya paks üzerinden bildirmekle yükümlüdür. Sinyalin takip edilmemeye başlandığı andan itibaren en geç 10 (on) dakika içerisinde herhangi bir bildirim yapılmaması durumunda ve ilgili saatin kontrolü neticesinde, yan hizmet biriminin beklenen sekonder frekans tepkisini sağlamadığının tespiti durumunda, ilgili saat için sekonder kapasite bedeli ödenmez. Böyle bir durumda, yan hizmet biriminin primer frekans kontrolü tepkisi ise, 29 uncu madde hükümlerine göre müstakil olarak kontrol edilir.”
MADDE 22 – Aynı Yönetmeliğin 31 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 31 – (1) 21 inci madde kapsamında üstlendiği yükümlülük kapsamında veya 25 inci madde kapsamındaki yükümlülük transferi suretiyle yükümlülük üstlenen ve devrede olan bir yan hizmet biriminin, herhangi bir sebeple 29 uncu madde kapsamında yapılan izleme sonucunda sekonder frekans kontrol hizmetini sağlamadığının tespit edilmesi veya gerçek zamanda, bildirdiği rezerv miktarından daha az rezerv ayrılması durumlarında, 21 inci madde kapsamında yükümlülük üstlenmiş olan ilgili yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişiye ihlalin söz konusu olduğu uzlaştırma dönemi için kapasite bedeli ödemesi yapılmaz.
(2) 21 inci madde kapsamında yükümlülük üstlenmiş veya 25 inci madde kapsamında yükümlülük devralmış ve devrede olan bir yan hizmet biriminin, sekonder frekans kontrol hizmetine katılımını engelleyen bir arıza sebebiyle bu hizmeti sağlayamaması veya beklenmedik işletme şartları sebebiyle devre harici olması veya beklenmedik işletme şartları sebebiyle minimum kararlı üretim düzeyinin altına düşmesi durumlarında, olayı müteakiben önce sözlü daha sonra da takip eden 1 (bir) saat içerisinde YHPYS aracılığıyla olmak üzere; yükümlü olduğu sekonder frekans kontrol rezerv miktarının tamamını ya da bir kısmını içerecek şekilde, arızaya düşen rezerv miktarını arızaya sebep olan teknik gerekçe ile birlikte TEİAŞ’a bildirmek kaydıyla; ilgili yan hizmet piyasası katılımcısı tüzel kişiye, arızanın bildirildiği saat ve takip eden 1 (bir) saat için kapasite bedeli ödenmez ve ilgili yan hizmet piyasası katılımcısı tüzel kişi, sekonder frekans kontrol yükümlülüğünden arıza bildirdiği miktar kadar muaf sayılır. Ancak, bu süre içerisinde arızanın giderildiği ve yan hizmet biriminin minimum kararlı üretim düzeyi seviyesine çıktığı andan itibaren yükümlülüğü yeniden başlar. Benzer bir durumun bu süreyi takip eden saatlerde de tekrar etmesi veya devam etmesi halinde, 21 inci madde kapsamında yükümlülük üstlenmiş olan yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişinin, yükümlülüğünü, adına kayıtlı bulunan diğer yan hizmet birimlerinden sağlaması veya yükümlülüğünü transfer etmesi gerekir. Aksi takdirde sistem işletmecisinin bu rezervi sağlamak için 21 inci maddenin birinci fıkrasının (g) bendinde belirtilen adımların uygulanması suretiyle belirlenecek ek rezerv oluşturma maliyeti, rezerv sağlama yükümlülüğünü yerine getirmeyen ve 29 uncu madde kapsamında “katılmadı” olarak değerlendirilen yan hizmetler piyasası katılımcısı tüzel kişilerden karşılanır. 21 inci madde kapsamında yükümlülük üstlenmiş olan bir yan hizmet piyasa katılımcısına hizmete katılım durumunun “katılmadı” olarak değerlendirilmiş olduğu uzlaştırma dönemi için MW başına ödenmesi öngörülen sekonder frekans kontrol kapasite bedelinin %25’i kadar yerine getirmeme bedeli uygulanır. İhlalin gerçekleştirildiği uzlaştırma dönemindeki toplam ek rezerv maliyetinin söz konusu yan hizmet piyasası katılımcısının payına düşen kısmının, ilgili uzlaştırma döneminde yan hizmet piyasası katılımcısına ödenmesi öngörülen sekonder frekans kontrol kapasite bedelinin %25’ini aşması halinde söz konusu uzlaştırma dönemine ilişkin ek rezerv tedarik maliyetinin yan hizmet piyasası katılımcısının payına düşen kısmı aşağıdaki formül uyarınca ilgili saatin yerine getirmeme bedeli olarak hesaplanır:
YGBp,f,y,s = maks [((SKBf,y,s x YGSRMf,p,y,s)÷4), (TEMf,s x (YGSRMf,p,y,s ÷TYGRMf,s))]
(3) İkinci fıkradaki formülde geçen;
a) YGBp,f,y,s: 21 inci madde uyarınca adına kayıtlı “y” yan hizmet birimi için yükümlülük üstlenmiş olan yan hizmet piyasası katılımcısı “p” tüzel kişisine, yükümlülüğü bulunan “f” fatura döneminin “s” saati için hizmete katılım durumunun 29 uncu madde kapsamında “katılmadı” olarak değerlendirilmesi halinde tahakkuk ettirilecek yerine getirilmeme bedelini (TL),
b) YGSRMf,p,y,s: Yan hizmet piyasa katılımcısı “p” tüzel kişisinin “f” fatura döneminin “s” saatinde, adına kayıtlı “y” yan hizmet birimi tarafından sağlanmak üzere yükümlülüğü bulunan ancak hizmete katılım durumu “katılmadı” olarak değerlendirilen sekonder frekans kontrol rezerv miktarını (MW),
c) SKBf,y,s: 21 inci madde uyarınca adına kayıtlı “y” yan hizmet birimi tarafından sağlanmak üzere üstlenmiş olduğu yükümlülük çerçevesinde “f” fatura döneminin “s” saati için yan hizmet piyasa katılımcısına uygulanacak olan ve 26 ncı madde uyarınca belirlenen saatlik sekonder frekans kontrol kapasite bedelini (TL/MW),
ç) TEMf,s: TEİAŞ tarafından “f” fatura döneminin “s” saati için tedarik süreci ile belirlenmiş yan hizmet birimlerinin yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya eksik olarak yerine getirmesi neticesinde sekonder frekans kontrol rezerv miktarları toplamının yetersiz kalması ve ek sekonder frekans kontrol rezerv miktarı ihtiyacı doğması halinde 21 inci madde uyarınca “s” saati için TEİAŞ tarafından tedarik edilen ek rezervlerin toplam maliyetini (TL),
d) TYGRMf,s: TEİAŞ tarafından “f” fatura döneminin “s” saati için tedarik süreci ile belirlenmiş yan hizmet birimleri tarafından “s” saatinde hizmete katılım durumu “katılmadı” olarak değerlendirilen toplam rezerv miktarını (MW),
ifade eder.
(4) 21 inci madde kapsamında yükümlülük üstlenmiş veya 25 inci madde kapsamında yükümlülük devralmış ve devrede olan bir yan hizmet biriminin, TEİAŞ’tan almış olduğu bir acil durum YAT talimatı sebebiyle devre harici olması, TEİAŞ’tan almış olduğu bir acil durum YAT talimatı sebebiyle MKÜD’ün altına düşmesi ya da TEİAŞ altyapısından kaynaklı arıza nedeniyle hizmetin sağlanamaması durumlarında, ilgili üretim tesisinin söz konusu süre boyunca hizmet sağlamak üzere emre amade bulundurduğu sekonder frekans kontrol rezerv miktarı için hizmeti sağladığı kabul edilir ve bu süre sekonder frekans kontrolüne katılım süresine dahil edilir. Verilen YAT talimatının sona ermesinin ardından üretim tesisinin MKÜD’e çıkması veya TEİAŞ’ın altyapısından kaynaklı arızanın giderilmesi ile birlikte yükümlülüğü yeniden başlar. Verilen YAT talimatının sona ermesinin ardından hidrolik üniteler için 1 (bir) saat ve termik üniteler için 2 (iki) saat içinde MKÜD’e ulaşamayan üniteler için, bu maksimum süreler sonunda yükümlülüğün tekrar başladığı kabul edilir. Yan hizmet birimi gerçek zamanda işletme sırasında yan hizmete katılırken TEİAŞ’ın SCADA sisteminden gönderilen set sinyalini takip edemediği veya bu sinyalin sabit geldiği durumlarda konuyu derhal MYTM operatörüne, YHPYS üzerinden ve/veya MYTM’de bulunan sabit telefon ve/veya paks üzerinden bildirmekle yükümlüdür. Sinyalin takip edilmemeye başlandığı andan itibaren en geç 10 (on) dakika içerisinde herhangi bir bildirim yapılmaması durumunda ve ilgili saatin kontrolü neticesinde yan hizmet biriminin beklenen sekonder frekans tepkisini sağlamadığının tespiti durumunda ilgili saat için sekonder kapasite bedeli ödenmez.
(5) Yan hizmetler piyasası katılımcısı tüzel kişilerin, sekonder frekans kontrolüne ilişkin tedarik süreci sonucunda üstlenmiş olduğu yükümlülüğünden daha az miktarda bildirimde bulunması durumlarında, eksik bildirilen miktar hizmete “katılmadı” olarak değerlendirilir ve söz konusu miktar için yerine getirmeme bedeli uygulanır.”
MADDE 23 – Aynı Yönetmeliğe 31 inci maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki bölüm eklenmiştir.
“BÖLÜM 5/A
Talep Tarafı Yedeği Hizmeti
Talep tarafı yedeği hizmeti tedarik esasları
MADDE 31/A – (1) Sistemde üretim tüketim dengesinin sağlanarak frekans kararlılığının korunması veya kısıtların giderilmesi amacıyla ihtiyaç duyulması halinde, TEİAŞ tarafından iletim sistemine bağlı gönüllü tüketim tesisleri arasında düzenlenen ihaleler aracılığıyla talep tarafı yedeği hizmeti alınabilir. Bu ihaleler sonucunda talep tarafı yedeği hizmeti sağlayacak gönüllü tüketim tesisleri için tüketim tesisi sahibi tüzel kişi ile TEİAŞ arasında talep tarafı yedeği hizmetine ilişkin yan hizmet anlaşması imzalanır. TEİAŞ, sistemin ihtiyaçlarını ve sistem kısıtlarını göz önüne alarak, talep tarafı yedeği hizmet tedarikini belirli bir bölgede yer alan tüketim tesisleriyle sınırlı tutabilir.
(2) İletim sistemine bağlı olmak ve yıllık elektrik enerjisi tüketimi Kurul kararıyla belirlenen asgari miktarın üzerinde olmak koşuluyla; ihale ilanında belirtilen niteliklere haiz tüketim tesisi sahibi tüzel kişiler, talep tarafı yedeği hizmeti sağlamak üzere teklif verebilirler.
(3) TEİAŞ, talep tarafı yedeği sağlayacak tüketim tesislerini, bu hizmeti sunma yeterlilikleri olan ve tedarik sürecine katılan tüketim tesisleri arasından, toplam talep tarafı yedeği tedarik maliyetini en aza indirecek şekilde seçer.
(4) Talep tarafı yedeği hizmetine ilişkin ödemeler TEİAŞ tarafından anlaşmanın tarafı olan tüketim tesisi sahibi tüzel kişilere aylık olarak yapılır.
(5) Talep tarafı yedeği hizmetine katılan tüketim tesislerinin TEİAŞ’ın talimatlarını yerine getirmesiyle hizmet verilen uzlaştırma döneminde ortaya çıkabilecek enerji açık ya da fazlası Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği hükümleri kapsamında enerji dengesizliği olarak değerlendirilmez.
(6) İhale şartnamesinde TEİAŞ tarafından belirlenecek teknik kriterler kapsamında gerekli olan sayaç, uzaktan okuma, uzaktan kumanda, izleme, doğrulama ile diğer donanıma ve yazılıma ilişkin yatırımlar ilgili tüketim tesisi sahibi tüzel kişiler tarafından yapılır. Bu kapsamdaki yatırımlara ilişkin olarak TEİAŞ’ın mevzuattan gelen yükümlülükleri saklıdır.
Talep tarafı yedeği hizmeti tedarik süreci
MADDE 31/B – (1) Talep tarafı yedeği hizmeti tedarik süreci bu Yönetmelik hükümlerine göre sağlanır ve aşağıdaki adımlardan meydana gelir:
a) TEİAŞ, iletim sisteminin ihtiyaç duyabileceği talep tarafı yedeği hizmeti için öngörülen rezerv miktarını belirleyerek ihaleye çıkar. İhale ilanı ile birlikte talep tarafı yedeği hizmetine ilişkin yan hizmet anlaşmalarının kapsayacağı süre ve bölge ilan edilir.
b) İhale dokümanında;
1) Hizmetin kapsadığı dönem (teklif dönemi),
2) Teklif verecek tüketim tesislerinin teklif dönemi öncesindeki en az 1 (bir) yıllık dönemi kapsayan tüketim profilleri,
3) Verilecek tekliflerin fiyat yapısı ve içeriği,
4) TEİAŞ tarafından gerekli görülmesi halinde ilgili teklif dönemi için belirlenen azami teklif fiyatı,
5) Hizmet kapsamındaki tüketim tesislerine ihtiyaç duyulması halinde yalnızca yük düşme yönünde olmak üzere ne şekilde, ne kadar süre önce ve teklif dönemi içerisinde en fazla kaç kez talimat verileceği ve nasıl devreye alınacağı,
6) Hizmetinin verilmesi esnasında oluşan yük değişim miktarının belirlenmesinde esas alınacak temel tüketim değerinin nasıl hesaplanacağı,
7) Hizmet kapsamındaki yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediğinin izlenmesi, kontrolü ve doğrulanmasına ilişkin şartlar,
8) Verilecek hizmetin ücretlendirilmesi ve ödenmesine ilişkin koşullar,
9) Hizmetin yerine getirilmemesi halinde uygulanacak yerine getirmeme bedelleri,
ve benzeri hususlara yer verilir.
c) TEİAŞ tarafından belirlenecek ve ihale ilanında duyurulacak takvime uygun olarak, tüketim tesisi sahibi tüzel kişiler talep tarafı yedeği hizmetine ilişkin teklif verirler.
ç) Açılacak ihaleye teklif verecek olan tüketim tesisi sahibi tüzel kişiler, ihale dokümanında yer alan zaman planı çerçevesinde hizmeti verecek olan tüketim tesislerinde gerekli kontrol, ölçme, izleme ve doğrulama altyapısına sahip olduğunu ve TEİAŞ’ın istediği şekilde gerekli bilgi akışını sağlayabileceğini TEİAŞ tarafından belirlenecek gerekli bilgi, belge ve/veya sertifikalarla ispatlaması ve buna dair TEİAŞ’ın uygunluk belgesini haiz olması gerekir. Bu kapsamda TEİAŞ tarafından işletilecek olan izleme sistemine veri sağlamak üzere, talep tarafı yedeği hizmetini sağlayacak olan tüketim tesisi sahibi tüzel kişilerin sayaçta mevcut RS485, RS232, pulse giriş çıkışı, dijital veya analog veya diğer çıkışlar vasıtası ile bağlanma izni TEİAŞ tarafından yapılan başvurudan itibaren 10 iş günü içerisinde verilir. Mevcut sayaca bağlanmak teknik olarak mümkün değil ise, iletim sistemi işletmecisi, yapılacak başvuru üzerine sayaç tahsis ve kurulum ücreti tüketim tesis sahibi tüzel kişi tarafından karşılanmak üzere, birden fazla bağlantıya izin veren ve ilgili mevzuat kurallarına uygun yeni bir sayacın kurulumunu başvurudan itibaren 10 iş günü içerisinde gerçekleştirir.
d) TEİAŞ, verilen teklifleri 31/Ç maddesinde yer alan kurallara uygun şekilde değerlendirerek ihtiyaç duyulan sayıda teklifi seçer ve tüm teklif sahiplerine bildirimde bulunur.
e) Tüketim tesisi sahibi tüzel kişiler ile TEİAŞ arasında talep tarafı yedeği hizmetine ilişkin yan hizmet anlaşması imzalanır.
f) TEİAŞ tarafından yalnızca yük düşme yönünde olmak üzere en fazla ihalede teklif edilen talep tarafı yedeği miktarı kadar talimat verilebilir. TEİAŞ tarafından talimat verilmesi durumunda anlaşma hükümleri çerçevesinde ihalede teklif edilen talep tarafı yedeği miktarı kadar yük değişimi gerçekleştirilir.
g) Talep tarafı yedeği hizmeti kapsamında verilecek talimatlar, sistem kısıtları dikkate alınarak ve tüketim tesisi sahibi tüzel kişiler arasında ayrım gözetilmeyecek şekilde belirlenir.
ğ) Talep tarafı katılım hizmetinin verilmesi esnasında oluşan yük değişim miktarının belirlenmesine esas alınacak temel tüketim değeri hesaplama yöntemi TEİAŞ tarafından ihale ilanında belirtilen talimat şekline ve bildirim süresine uygun olacak şekilde Temel Tüketim Değerinin Belirlenmesine ilişkin Usul ve Esaslara göre belirlenerek ihale ilanında duyurulur.
h) Talep tarafı yedeği hizmeti kapsamında verilecek talimatların anlık olması halinde; yük değişim miktarının belirlenmesine esas olacak temel tüketim değeri; yük değişim talimatının verildiği an itibarıyla ilgili tüketim tesisi tarafından sistemden çekilen yük miktarıdır.
Talep tarafı yedeği hizmeti sağlanmasına ilişkin tekliflerin yapısı ve içeriği
MADDE 31/C – (1) TEİAŞ tarafından belirlenecek takvime uygun olarak, ihale dokümanında ve 31/B maddesinde yer alan nitelikleri haiz tüketim tesisleri için tüketim tesisi sahibi tüzel kişiler TEİAŞ tarafından ihale ilanında belirtilen anlaşma süresi boyunca talep tarafı yedeği hizmeti sağlamak üzere, tekliflerini ihale dokümanına uygun olarak TEİAŞ’a bildirirler.
(2) Talep tarafı yedeği hizmeti sağlamak üzere verilen teklifler, yük düşümüne esas rezerv kapasitesini (MW) ve birim rezerv kapasitesine teklif edilen saatlik kapasite bedelini (TL/MW) içerecek şekilde TEİAŞ’a bildirilir. Bildirilen tüm teklif miktarları 1 MW ve katları cinsinden ifade edilir.
(3) Tüm teklif fiyatları, Türk Lirası (TL) cinsinden ve virgülden sonra iki hane içerecek şekilde bildirilir.
Talep tarafı yedeği hizmetine ilişkin tekliflerin değerlendirilmesi
MADDE 31/Ç – (1) Verilen teklifler fiyat sırasına dizilerek ihale dönemi için sistemin ihtiyaç duyacağı öngörülen talep tarafı yedeği rezerv miktarı kadar teklif seçilir ve tüm teklif sahiplerine bildirimde bulunulur.
(2) TEİAŞ, talep tarafı yedeği hizmetine ilişkin tekliflerin değerlendirilmesi hususunda, teknik gereklilikleri ve sistem şartlarını dikkate alarak eşit taraflar arasında ayrım gözetmeksizin hareket eder.
(3) Yürütülen tedarik süreci sonucunda; ilgili teklif dönemine ait ihale ilanında belirtilen azami teklif fiyatını aşmamak koşuluyla belirlenen en yüksek teklif fiyatı seçilerek; bildirimde bulunulan talep tarafı yedeği hizmeti sağlayacak tüketim tesisi sahibi tüzel kişilere ödenecek saatlik kapasite bedeli (TL/MW) olarak saptanır.
Talep tarafı yedeği hizmetinin ücretlendirilmesi
MADDE 31/D – (1) Tüketim tesisi sahibi tüzel kişilere, talep tarafı yedeği hizmetine ilişkin aylık olarak ödenecek tutar aşağıdaki formül uyarınca hesaplanır:
(2) Birinci fıkradaki formülde geçen;
a) TTYÖTp,f: “p” tüzel kişisinin “f” fatura döneminde sağladığı talep tarafı yedeği hizmetinden dolayı tahakkuk ettirilecek ödeme tutarını (TL),
b) TTYRMt,f,s: “t” tüketim tesisinden, “f” fatura dönemine ait “s” saatinde talep tarafı yedeği için tedarik edilen yedek kapasiteyi (MW),
c) TTYTMt,f,s: “t” tüketim tesisinden, “f” fatura dönemine ait “s” saatinde talep tarafı yedeği için talimat doğrultusunda değiştirilen yük miktarını (MW),
ç) TTYKBt,f: “t” tüketim tesisi için “f” fatura döneminin “s” saatinde talep tarafı yedeği hizmeti için uygulanacak saatlik kapasite bedelini (TL/MW),
d) TTYHSt,f,s: “t” tüketim tesisinin, “f” fatura dönemine ait “s” saati içinde yükünün kesilmesi suretiyle sağladığı talep tarafı yedeği hizmet süresini (dakika),
e) NPTFf,s: Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği uygulamaları uyarınca “f” fatura döneminin “s” saatine ilişkin Gün Öncesi Piyasası kapsamında hesaplanan nihai piyasa takas fiyatını (TL/MWh),
f) SMFf,s: Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği uygulamaları uyarınca “f” fatura döneminin “s” saatine ilişkin Dengeleme Güç Piyasası kapsamında hesaplanan sistem marjinal fiyatını (TL/MWh),
g) m: “d” döneminde yer alan saat sayısını,
ifade eder.
Talep tarafı yedeği hizmetine ilişkin yan hizmet anlaşmaları
MADDE 31/E – (1) Talep tarafı yedeği hizmeti sağlanmasına ilişkin olarak tüketim tesisi sahibi tüzel kişiler ile TEİAŞ arasında, TEİAŞ tarafından hazırlanan talep tarafı yedeği hizmetine ilişkin yan hizmet anlaşmaları imzalanır.
(2) Tüketim tesisi sahibi tüzel kişiler ile TEİAŞ arasında talep tarafı yedeği hizmetine ilişkin olarak imzalanacak yan hizmet anlaşmaları en az aşağıdaki bilgi ve belgeleri içerir:
a) Anlaşmanın kapsadığı süre.
b) Anlaşma kapsamında sağlanacak talep tarafı yedeği miktarı (MW).
c) Talep tarafı yedeği hizmeti vermeye uygunluk belgesi.
ç) Anlaşma kapsamında yer alan tüketim tesislerinden ihale ilanında talep edilmiş olması halinde geçmiş döneme ilişkin elektrik tüketim profilleri.
d) Anlaşma kapsamındaki tüketim tesisine ait teçhizatların zarar görmemesi gözetilmek suretiyle tüketim tesislerine ne şekilde, hangi dönemlerde talimat verileceği ve nasıl devreye alınacağı.
e) Anlaşma kapsamındaki hizmetin verilmesi esnasında oluşan yük değişim miktarının belirlenmesine esas olacak tüketim miktarının hesaplanmasına dair bilgiler.
f) Anlaşma kapsamındaki yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediğinin izlenmesi, kontrolü ve doğrulanmasına ilişkin usuller.
g) Anlaşma kapsamında verilecek hizmetin ücretlendirilmesi.
ğ) Anlaşma kapsamındaki hizmetin uygun şekilde verilmemesi halinde uygulanacak yerine getirmeme bedelleri ile anlaşmanın feshi veya sonlandırılmasına dair hükümler.
h) TEİAŞ’ın anlaşmada yer almasını uygun gördüğü ve ihale dokümanındaki şartları bozmayan ve değiştirmeyen nitelikteki diğer hususlar.
Talep tarafı yedeği hizmetine ilişkin yerine getirmeme bedelleri
MADDE 31/F – (1) Talep tarafı yedeği hizmeti anlaşması imzalamış olan tarafın anlaşma hükümlerine uygun olarak hizmeti yerine getirmemesi halinde uygulanacak olan yerine getirmeme bedellerine dair hükümlere ilgili yan hizmet anlaşmasında yer verilir.”
MADDE 24 – Aynı Yönetmeliğin 32 nci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde tanımlı acil durum önlemleri kapsamında sistem frekansındaki düşmenin kritik işletme koşulları oluşmadan önlenebilmesi için TEİAŞ tarafından iletim sistemine bağlı tüketim tesisleri arasında düzenlenen ihaleler aracılığıyla anlık talep kontrol yedekleri tedarik edilir. Bu ihaleler sonucunda anlık talep kontrol hizmeti sağlayacak gönüllü tüketim tesisleri için tüketim tesisi sahibi tüzel kişi ile TEİAŞ arasında anlık talep kontrol hizmetine ilişkin yan hizmet anlaşması imzalanır.”
MADDE 25 – Aynı Yönetmeliğin 37 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 37 – (1) Tüketim tesisi sahibi tüzel kişilere, anlık talep kontrol hizmetine ilişkin aylık olarak ödenecek tutar aşağıdaki formül uyarınca hesaplanır:
(2) Birinci fıkradaki formülde geçen;
a) TKTp,f: “p” tüzel kişisinin “f” fatura döneminde sağladığı anlık talep kontrol hizmetinden dolayı tahakkuk ettirilecek alacak tutarını (TL),
b) TKKYMt,f,s: “t” tüketim tesisinden, “f” fatura dönemine ait “s” saatinde anlık talep kontrolü için kesilen yük miktarını (MW),
c) TKTFt,f: “t” tüketim tesisi için “f” fatura döneminde geçerli olan anlık talep kontrol teklif fiyatını (TL/MWh),
ç) TKHSt,f,s: “t” tüketim tesisinin, “f” fatura dönemine ait “s” saati içinde yükünün kesilmesi suretiyle sağladığı anlık talep kontrol hizmet süresini (dakika),
d) k: “p” tüzel kişisinin adına kayıtlı tüketim tesisi sayısını,
e) m: “d” döneminde yer alan saat sayısını,
ifade eder.”
MADDE 26 – Aynı Yönetmeliğin 39 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 39 – (1) İletim sistemine 66 kV ve üzeri gerilim seviyesinden bağlı ve kurulu gücü 30 MW ve üstünde olan üretim tesislerine sahip lisans sahibi tüzel kişilerle reaktif güç kontrolü hizmet anlaşması imzalanır. TEİAŞ’ın gerekli gördüğü durumlarda iletim sistemine bağlı olan ve kurulu gücü 30 MW’tan az olan lisanslı üretim tesisleri de reaktif güç kontrolüne katılmakla yükümlüdür. Rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisleri ve güneş enerjisine dayalı fotovoltaik üretim tesisleri, Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde belirtilen koşullar dahilinde reaktif güç kontrolüne katılır.
(2) Üretim tesislerinin reaktif güç kapasitesi sağlaması veya senkron kompansatör olarak çalışması için adlarına kayıtlı bulundukları lisans sahibi tüzel kişi ile TEİAŞ arasında, 66 kV ve üzeri gerilim seviyesinden bağlı üretim tesisleri için reaktif güç kontrolü hizmetine ilişkin yan hizmet anlaşması bulunması zorunludur. TEİAŞ ile bağlantı anlaşması imzalamış 34,5 kV ve altı gerilim seviyesinden bağlı üretim tesisleri için adlarına kayıtlı bulundukları lisans sahibi tüzel kişilerin, ilgili dağıtım şirketinin talebi ve TEİAŞ’ın uygun görüşü doğrultusunda ilgili dağıtım şirketi ile reaktif güç kontrolü hizmet anlaşması imzalamaları zorunludur.
(3) TEİAŞ, reaktif güç kontrolüne ilişkin yan hizmet anlaşmaları kapsamında bulunan üretim tesisleri arasından ilgili hizmetleri sağlayacak üretim tesislerini, sistem kısıtlarını dikkate alarak ve toplam reaktif güç kontrolü tedarik maliyetini en aza indirecek şekilde seçer.”
MADDE 27 – Aynı Yönetmeliğin 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“c) Gerçek zamanda sistem gerilimini düzenlemek amacıyla üretim tesislerinin jeneratör olarak çalışırken veya senkron kompansatör olarak çalışması için verilen talimatlar TEİAŞ tarafından ilgili üretim tesislerine YHPYS aracılığıyla bildirilir. Talimatların sona ermesine ilişkin bildirimler ilgili üretim tesislerine yapılır.”
MADDE 28 – Aynı Yönetmeliğin 41 inci maddesinin birinci fıkrası ile üçüncü fıkrasının (c) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Üretim tesislerinin reaktif güç kapasitesi sağlaması ve/veya senkron kompansatör olarak çalışması suretiyle reaktif güç kontrolü hizmeti sağlanmasına ilişkin olarak üretim faaliyeti gösteren tüzel kişiler ile TEİAŞ arasında reaktif güç kontrolüne ilişkin standart yan hizmet anlaşmaları imzalanması zorunludur. Reaktif güç kontrolüne ilişkin standart yan hizmet anlaşmaları TEİAŞ tarafından hazırlanıp Kurul tarafından onaylanır. Üretim faaliyeti gösteren her bir tüzel kişi ile 39 uncu maddede belirtilen niteliklere sahip üretim tesislerinden can suyu üniteleri hariç olmak üzere, adlarına kayıtlı olanları kapsayacak şekilde reaktif güç kontrolüne ilişkin tek bir yan hizmet anlaşması imzalanır.”
“c) İşletmede olan üretim tesisleri için reaktif güç destek hizmeti yan hizmet sertifikası, yeni işletmeye girecek üretim tesisleri için ise geçici kabul tarihinden itibaren en geç 90 gün içerisinde reaktif güç destek hizmeti performans testlerinin gerçekleştirilerek reaktif güç destek hizmeti yan hizmet sertifikasının TEİAŞ’a sunulacağına dair taahhütname,”
MADDE 29 – Aynı Yönetmeliğin 42 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Reaktif güç kontrolü hizmetine ilişkin sistem işletmecisi tarafından verilen talimatlar
MADDE 42 – (1) İletim sistem işletimi kapsamında, TEİAŞ tarafından jeneratör veya senkron kompansatör olarak reaktif güç kontrolü hizmeti sağlamak üzere seçilen veya otomatik gerilim regülatörü vasıtasıyla otomatik reaktif güç kontrolü hizmeti verecek üretim tesislerine, gerekli olması ve devrede olmaları halinde verilecek olan reaktif güç kontrolüne ilişkin talimatlar öncelikle YHPYS aracılığıyla bildirilir. YHPYS aracılığıyla bildirilen talimatlar gerekli görülmesi durumunda ayrıca telefon aracılığıyla da bildirilir.
(2) Reaktif güç kontrolü hizmetine ilişkin TEİAŞ ile yan hizmet anlaşması bulunan üretim tesislerinde ünitelerin nominal aktif güçlerinin, aşırı ikazlı olarak 0,85, düşük ikazlı olarak da 0,95 güç faktörlerine karşılık gelen reaktif güç değerlerinde çıkış vermesini sağlayan kapasitenin üzerindeki reaktif güç kapasitesi sağlaması gerekli olması halinde söz konusu üretim tesislerine öncelikle 44 üncü madde uyarınca yük atma talimatı verilir. Daha sonra bu üretim tesislerine reaktif güç kontrolüne ilişkin talimatlar YHPYS aracılığıyla bildirilir.”
MADDE 30 – Aynı Yönetmeliğin 46 ncı maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Reaktif güç kontrolünün izlenmesi
MADDE 46 – (1) Reaktif güç kontrolü hizmetine katılan yan hizmet birimlerinin izlenmesi saatlik bazda TEİAŞ ile imzalanan yan hizmet anlaşmalarında belirtilen esaslar doğrultusunda gerçekleştirilir.
(2) Reaktif güç kontrolü hizmetine katılan yan hizmet birimlerinin izlenmesi gerçekleştirilirken ilgili saatin %20’sinden daha fazla tolerans bandının dışında çalışması durumunda, söz konusu saat için ilgili yan hizmet biriminin reaktif güç kontrolü hizmetini sağlamadığı kabul edilir.
(3) TEİAŞ’a ait SCADA veya güç kalitesi ölçümleme cihazları vasıtasıyla elde edilen verilerin veya yan hizmet birimlerinden elde edilmesi gereken verilerin olmadığı durumlarda, ilgili yan hizmet birimleri, reaktif güç kontrol hizmetini sağlamamış kabul edilir.
(4) TEİAŞ tarafından reaktif güç kontrolü hizmeti sağlamak üzere seçilen veya otomatik reaktif güç kontrolü hizmeti verecek üretim tesisleri, Elektrik Şebeke Yönetmeliği uyarınca hizmet verir. Üretim tesislerinin, kendisine bildirimi yapılan talimatları bir fatura dönemi için 72 (yetmiş iki) saat dilimi ve üzeri sayıda yerine getirmediği tespit edilirse TEİAŞ, ihlalin devamını engellemek için yazılı uyarıda bulunur. Uyarı yazısını takip eden bir yıl içerisinde herhangi bir fatura döneminde de üretim faaliyeti gösteren tüzel kişi tarafından kendisine bildirimi yapılan talimatları bir fatura dönemi için 72 (yetmiş iki) saat dilimi ve üzeri sayıda yerine getirilmemesi halinde TEİAŞ ihlalin ayrıntılarını içeren bir rapor düzenleyerek doğrulayıcı bilgi ve belgeler ile birlikte Kuruma başvurur.
(5) TEİAŞ tarafından senkron kompanzasyon hizmeti sağlamak üzere seçilen üretim tesislerinin, kendisine bildirimi yapılan talimatları yerine getirmediği bir fatura dönemi için 10 (on) saat dilimi ve üzeri sayıda olduğu tespit edilirse TEİAŞ, ihlalin devamını engellemek için yazılı uyarıda bulunur. Uyarı yazısını takip eden bir yıl içerisinde herhangi bir fatura döneminde de üretim faaliyeti gösteren tüzel kişi tarafından kendisine bildirim yapılan talimatları bir fatura dönemi için toplam 10 (on) saat dilimi ve üzeri sayıda yerine getirilmemesi halinde TEİAŞ, ihlalin ayrıntılarını içeren bir rapor düzenleyerek doğrulayıcı bilgi ve belgeler ile birlikte Kuruma başvurur.
(6) Tüzel kişilerin, reaktif güç kontrolü hizmeti sağlamakla yükümlü oldukları güne ait veri kayıt dosyalarını göndermedikleri veya TEİAŞ’ın yayımladığı formatla uyumlu olmayan veri kayıt dosyaları gönderdiklerinin tespiti ve söz konusu ihlalin bir fatura döneminde 3 (üç) günü aşması halinde TEİAŞ, ihlalin devamını engellemek için öncelikle yazılı uyarıda bulunur. Uyarının gerçekleştiği fatura dönemini takip eden bir yıl içerisindeki herhangi bir fatura döneminde ihlalin 3 (üç) günü aşması halinde, TEİAŞ, ihlalin ayrıntılarını içeren bir rapor düzenleyerek doğrulayıcı bilgi ve belgeler ile birlikte Kuruma başvurur.”
MADDE 31 – Aynı Yönetmeliğin 47 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 47 – (1) Harici bir enerji kaynağına ihtiyaç duymadan devreye alınabilme özelliğine sahip olan ve TEİAŞ tarafından oluşturulan sistem toparlanma planında yer alan üretim tesislerine veya TEİAŞ tarafından oluşturulan sistem toparlanma planında yer alan elektrik depolama tesislerine sahip tüzel kişilerin bu Yönetmelikte tanımlandığı şekilde oturan sistemin toparlanması hizmetine ilişkin yan hizmet anlaşması imzalaması zorunludur.”
MADDE 32 – Aynı Yönetmeliğin 48 inci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 33 – Aynı Yönetmeliğin 49 uncu maddesinin birinci fıkrası ile ikinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve ikinci fıkrasının (ç) bendi yürürlükten kaldırılmıştır.
“(1) Oturan sistemin toparlanması hizmetine ilişkin olarak TEİAŞ tarafından hazırlanan sistem toparlanma planında yer alan yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişiler ile TEİAŞ arasında, TEİAŞ tarafından hazırlanıp Kurul tarafından onaylanan, oturan sistemin toparlanmasına ilişkin standart yan hizmet anlaşması imzalanır. Yan hizmet piyasa katılımcısı her bir tüzel kişi ile yan hizmet birimlerinden adlarına kayıtlı olanları kapsayacak şekilde oturan sistemin toparlanmasına ilişkin tek bir yan hizmet anlaşması imzalanır.”
“a) TEİAŞ’ın sistem toparlanma planına uyumlu olacak şekilde anlaşmanın kapsadığı süre,”
“c) Oturan sistemin toparlanması hizmetinin sunulacağının anlaşma süresince garanti edilmek üzere anlaşmanın imzalanma tarihinden itibaren 90 (doksan) gün içerisinde oturan sistemin toparlanması performans testlerinin gerçekleştirilerek oturan sistemin toparlanması yan hizmet sertifikasının TEİAŞ’a sunulacağına dair taahhütname,”
MADDE 34 – Aynı Yönetmeliğin 50 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 50 – (1) Adına kayıtlı bulunan üretim tesisleri için yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişilere, oturan sistemin toparlanması hizmetine ilişkin hizmet verilmesi halinde ödenecek tutar aşağıdaki formül uyarınca hesaplanır:
(2) Birinci fıkradaki formülde geçen;
a) OSTTp,d: Üretim faaliyeti gösteren “p” tüzel kişisinin “d” döneminde sağladığı oturan sistemin toparlanması hizmetinden dolayı tahakkuk ettirilecek alacak tutarını (TL),
b) KYMp,u,d: Üretim faaliyeti gösteren “p” tüzel kişisinin adına kayıtlı “u” üretim tesisinin “d” döneminde, oturan sistemin toparlanması hizmeti sırasında kullandığı yakıt miktarını,
c) BYBFp,u,d: Üretim faaliyeti gösteren “p” tüzel kişisinin adına kayıtlı “u” üretim tesisinin “d” döneminde, oturan sistemin toparlanması hizmeti sırasında bildirilen yakıt fiyatını,
ç) k: Üretim faaliyeti gösteren “p” tüzel kişisinin adına kayıtlı üretim tesisi sayısını,
ifade eder.
(3) Adına kayıtlı bulunan yan hizmet birimi niteliğindeki elektrik depolama tesisleri için yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişilere, oturan sistemin toparlanması hizmetine ilişkin hizmet verilmesi halinde ödenecek tutar aşağıdaki formül uyarınca hesaplanır:
(4) Üçüncü fıkradaki formülde geçen;
a) OSTTp,d: Yan hizmet piyasa katılımcısı “p” tüzel kişisinin “d” döneminde sağladığı oturan sistemin toparlanması hizmetinden dolayı tahakkuk ettirilecek alacak tutarını (TL),
b) KEMp,y,d: Yan hizmet piyasa katılımcısı “p” tüzel kişisinin adına kayıtlı “y” yan hizmet biriminin “d” döneminde, oturan sistemin toparlanması hizmeti sırasında kullandığı elektrik miktarını ( MWh),
c) OPTFp,y,d: Yan hizmet piyasa katılımcısı “p” tüzel kişisinin adına kayıtlı “y” yan hizmet biriminin “d” döneminde, oturan sistemin toparlanması hizmeti sırasında kullanılan elektriğin bir gün önceki gün öncesi piyasasında oluşan 24 saatlik ortalama nihai kısıtsız piyasa takas fiyatını (TL/MWh),
ç) k: Yan hizmet piyasa katılımcısı “p” tüzel kişisinin adına kayıtlı yan hizmet birimi sayısını,
ifade eder.
(5) Birinci ve üçüncü fıkralarda belirtilen ödemeler sadece oturan sistemin toparlanması yan hizmet anlaşması bulunan yan hizmet birimlerine yapılır.”
MADDE 35 – Aynı Yönetmeliğin 51 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 51 – (1) Bir yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişinin oturan sistemin toparlanması hizmeti vermek üzere anlaşma imzalamış olduğu yan hizmet biriminin, hizmetin verilmesini imkansız hale getirecek şekilde planlı bakım ve önceden bildirilmiş plansız bakım onarım ve arıza durumları ile mücbir sebepler hariç olmak üzere hizmeti sağlayacak şekilde hazır bulundurulmadığının ya da sistem işletmecisinden talimat aldığı halde oturan sistemin toparlanması hizmetini sağlamadığının tespit edilmesi durumunda ilgili yan hizmet piyasa katılımcısı tüzel kişi ihlalin gerçekleştiği fatura dönemi için hizmeti yerine getirmemiş sayılır. Yükümlülüklerini yerine getirmeyen yan hizmet piyasası katılımcılarına; ihlalin gerçekleştiği tarih itibarıyla, tarifesi en yüksek olan bölgeye ait birim sabit sistem kullanım tarifesinin (TL/MW-yıl) %1’i (yüzde biri) ile hizmeti yerine getirmeyen yan hizmet biriminin elektriksel kurulu gücünün (MW) çarpılmasıyla hesaplanan yerine getirmeme bedeli uygulanır.
(2) Ayrıca TEİAŞ, ihlalin ayrıntılarını içeren bir rapor düzenleyerek, doğrulayıcı bilgi ve belgeler ile birlikte Kuruma başvurur.”
MADDE 36 – Aynı Yönetmeliğin 52 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 52 – (1) Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca TEİAŞ, sistem güvenilirliğinin muhafaza edilmesini teminen ve yeterli kapasite olmaması nedeniyle oluşabilecek bölgesel sistem ihtiyaçlarını karşılamak üzere, bu Yönetmelik ile düzenlenen usul ve esaslar çerçevesinde bölgesel kapasite kiralamak amacıyla ihale yapabilir.
(2) TEİAŞ, bölgesel kapasite kiralama hizmeti tedarik etmek üzere, ihtiyacın niteliğine ve ihale ilanında belirlenecek katılım kriterlerine göre, hizmete ihtiyaç duyulan bölge veya bölgelerde üretim tesisi bulunan üretim lisansı sahibi tüzel kişiler ve/veya üretim tesisini TEİAŞ’ın ihale ilanında belirleyeceği bölge veya bölgelere taşıyabilecek üretim lisansı sahibi tüzel kişiler ve/veya TEİAŞ’ın vereceği süre içinde hizmete ihtiyaç duyulan bölge veya bölgelerde yapacağı yatırım ile bölgesel kapasite kiralama hizmeti sunabilecek tüzel kişiler arasında ihale düzenleyebilir.
(3) Hizmet kapsamında yer alacak üretim tesisinin TEİAŞ tarafından ihale ilanında ilan edilen bölge veya bölgeler dışında kurulu olması ve üretim tesisini taşıma yoluyla hizmet verecek olması halinde lisans tadil işlemleri ile diğer onay ve izinlerin alınması, tesisin kurulması ve taahhüt edilen zamanda ticari işletmeye başlaması; bölgesel kapasite kiralama hizmeti vermek üzere yeni yatırım yapılması halinde ise ilgili mevzuat çerçevesinde lisansının alınması, kurulması ve taahhüt edilen zamanda ticari işletmeye başlaması ile ilgili tüm görevler ihalede seçilen tüzel kişilerin sorumluluğunda yürütülür.
(4) Tüzel kişiler ihalede yıllık kapasite bedeli ve birim enerji bedeli teklif ederler. Teknik yeterliliği sağlayan tesisler arasından seçim, 55 inci maddede belirtilen formül çerçevesinde hesaplanan MW başına birim kapasite kiralama bedeli dikkate alınarak yapılır.
(5) Bölgesel kapasite kiralanmasına ilişkin yan hizmet anlaşması kapsamında bulunan bir üretim tesisinin bakım dönemi haricinde, dengeleme güç piyasasına anlaşma hükümlerine uygun şekilde teklif vermesi ve anlaşma süresince ihale ilanında belirtilen ve anlaşmada yer alan asgari çalışma sürelerine uygun olarak üretim yapması esastır.
(6) Anlaşma yapılan tüzel kişilere, anlaşmada yer alan hizmet başlangıç tarihinden itibaren ihalede teklif edilen kapasite bedeli aylık olarak ödenmeye başlanır. Ödenen kapasite bedelleri TEİAŞ tarafından sistem işletim bedelleri aracılığıyla karşılanır.
(7) Anlaşma yapılan tüzel kişiler, anlaşmada yer alan hizmet başlangıç tarihinden itibaren, asgari çalışma sürelerine uygun olarak üretim yapmak maksadıyla ikili anlaşma yoluyla ve/veya organize toptan satış piyasaları vasıtasıyla enerjisinin satışını gerçekleştirmesi esastır. Bölgesel kapasite kiralaması kapsamında ihaleye teklif edilen birim enerji fiyatı, ilgili üretim tesisi için anlaşma süresince dengeleme güç piyasasındaki teklif tavan fiyatını teşkil eder. Dengeleme güç piyasası vasıtasıyla satılan enerjinin bedeli ise, Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği hükümleri uyarınca karşılanır.”
MADDE 37 – Aynı Yönetmeliğin 53 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 53 – (1) Elektrik Şebeke Yönetmeliği kapsamında TEİAŞ tarafından hazırlanan ve bir yıl boyunca puant yükün karşılanamama olasılığını içeren üretim güvenliği kriterini de dikkate almak suretiyle bölgesel kapasite ihtiyacı TEİAŞ tarafından tespit edilir. Bölgesel kapasite ihtiyacının belirlenmesi süreci yıllık olarak TEİAŞ tarafından aşağıdaki adımlar takip edilerek gerçekleştirilir:
a) TEİAŞ, sınırlarını oluşturan iletim sistemi bağlantı noktalarında büyük çaplı iletim kısıtlarının beklendiği iletim sistemi bölgelerini belirler veya Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği gereği birden fazla teklif bölgesi belirlenmiş olması durumunda, belirlenen teklif bölgelerini dikkate alır.
b) TEİAŞ takip eden 2 yıl için bölgesel bazda puant yükün karşılanamama olasılığını en az aşağıdaki hususları bölgesel bazda dikkate alarak hesaplar:
1) Talep tahmini ve tahmin hatası olasılık dağılımı.
2) Mevcut üretim tesislerinin emre amadelik ve fiili çalışma durumları.
3) Bakım gereksinimleri.
4) İnşası devam eden üretim tesislerinin ilerleme durumları.
5) Hidrolik ve diğer yenilenebilir üretim tesislerinin üretimleri.
6) Bölgeler arası iletim kapasitelerinin emre amadelik ve fiili yüklenme durumları.
c) TEİAŞ tarafından bölgesel bazda hesaplanan puant yükün karşılanamama olasılığı, Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde puant yükün karşılanamama olasılığı için tanımlanmış olan hedef değer ile karşılaştırılır. TEİAŞ tarafından bölgesel bazda hesaplanan puant yükün karşılanamama olasılığının Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde belirtilen hedef değerin üstünde olduğu tespit edilen bölgeler için bölgesel kapasite ihtiyacı tespiti yapılır.
ç) Bölgesel kapasite ihtiyacının miktarı, ilgili bölgenin puant yükün karşılanamama olasılığını Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde belirtilen hedef değere getirecek kapasite miktarı dikkate alınarak tespit edilir.”
MADDE 38 – Aynı Yönetmeliğin 54 üncü maddesinin birinci, ikinci ve beşinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Bölgesel kapasite kiralanmasına ilişkin ihale TEİAŞ tarafından ön yeterlik ve ihale olmak üzere iki aşamada sonuçlandırılır. İhaleye üretim lisansı sahibi tüzel kişiler veya yeni üretim tesisi yatırımı yapmak isteyen tüzel kişiler başvurabilirler.
(2) Ön yeterlik ve ihale süreci, ihale ilanının TEİAŞ tarafından resmi internet sitesinde yayımlanması ile başlar. İhale ilanında, ihalenin geçerli olduğu bölgeler, bölgeler bazında ihtiyaç duyulan kapasite miktarı, mevcut üretim tesislerini hizmetin alınacağı bölge veya bölgelere taşıma yoluyla başvurmak isteyen tüzel kişiler için başvuru yapabilecek bölgeler, tekliflerin seçilmesi sırasında hesaplanan birim teklif fiyatına ve anlaşma kapsamında hizmet sağlayıcılara yapılacak aylık ödemelerin hesaplanmasında esas alınacak ve teknoloji bazında belirlenecek olan aylık asgari üretim süreleri, hizmetin başlangıç tarihi, anlaşma süresi, teklif edilecek yıllık kapasite bedeli ve birim enerji bedelinin ne şekilde güncelleneceğine ilişkin bilgiler yer alır. TEİAŞ, sistem ihtiyaçlarını gözetmek suretiyle, asgari aylık çalışma süresini günün belirli saatlerine özgü olmak üzere sınırlandırarak ilan edebilir.”
“(5) İhale neticesinde seçilen üretim lisansı sahibi tüzel kişilerle TEİAŞ arasında, 56 ncı madde uyarınca, ihalede ilan edilen hizmetin başlangıç tarihinden itibaren geçerli olmak üzere bölgesel kapasite kiralanmasına ilişkin yan hizmet anlaşması imzalanır. İhale neticesinde seçilen yeni yapılacak yatırımlar için, Kurum tarafından üretim lisansı verilmesini müteakip, ticari işletmeye geçmiş olan üretim tesisi sahibi tüzel kişi veya kişilerle ihalede ilan edilen hizmetin başlangıç tarihinden itibaren geçerli olmak üzere bölgesel kapasite kiralanmasına ilişkin yan hizmet anlaşması imzalanır.”
MADDE 39 – Aynı Yönetmeliğin 55 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Bölgesel kapasite kiralanması hizmeti sağlayabilecek üretim tesislerinin seçilmesine esas bölgesel kapasite kiralama birim fiyatı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
(2) Birinci fıkradaki formülde geçen;
a) BKKBFu,t: “t” teknolojisine sahip “u” üretim tesisi için hesaplanan bölgesel kapasite kiralama birim fiyatını (TL/MW),
b) EFu,t: “t” teknolojisine sahip “u” üretim tesisi tarafından teklif edilen birim enerji fiyatını (TL/MWh),
c) BKKTKu,t: “t” teknolojisine sahip “u” üretim tesisi tarafından bölgesel kapasite kiralanması kapsamında teklif edilen kapasiteyi (MW),
ç) TYÜSu,t: “t” teknolojisine sahip “u” üretim tesisi için TEİAŞ tarafından ihale duyurusunda ilan edilen asgari yıllık üretim süresini (saat),
d) YKTFu,t: “t” teknolojisine sahip “u” üretim tesisinin teklif ettiği yıllık kapasite teklif fiyatını (TL),
e) k: Bölgesel kapasite kiralama hizmeti kapsamında, TEİAŞ tarafından yürütülen tedarik sürecinde teklif edilecek birim enerji fiyatının, hizmet sağlayacak üretim tesislerinin seçilmesinde esas alınacak olan bölgesel kapasite kiralama birim fiyatı içerisindeki ağırlığını belirleyecek olan ve TEİAŞ tarafından ihale ilanında belirtilen katsayıyı,
ifade eder.”
MADDE 40 – Aynı Yönetmeliğin 56 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“a) Mevcut üretim tesisleri, mevcut üretim tesislerine ünite eklenmesi ve mobil santraller için 2, yeni yapılacak olan veya taşınacak üretim tesisleri için 8 yıldan fazla olmamak üzere anlaşmanın kapsadığı süre,”
MADDE 41 – Aynı Yönetmeliğin 57 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 57 – (1) Adına kayıtlı bulunan üretim tesisi için üretim faaliyeti gösteren tüzel kişilere ilgili fatura dönemine ilişkin yan hizmet anlaşmasında yer alan asgari çalışma süresinin en az üçte ikisi (2/3) kadar çalışması halinde bölgesel kapasite kiralanması hizmetine ilişkin olarak ödenecek aylık kapasite ücreti aşağıdaki formül uyarınca hesaplanır:
(2) Birinci fıkradaki formülde geçen;
a) BKKBp,f: Üretim faaliyeti gösteren “p” tüzel kişisine, “f” fatura döneminde sağladığı bölgesel kapasite kiralanması hizmetinden dolayı alacak olarak tahakkuk ettirilecek bölgesel kapasite kiralama bedelini (TL),
b) YKTFp,u: Üretim faaliyeti gösteren “p” tüzel kişisinin adına kayıtlı “u” üretim tesisi için teklif ettiği yıllık kapasite teklif fiyatını (TL),
c) FÜSp,u,f: Üretim faaliyeti gösteren “p” tüzel kişisinin adına kayıtlı “u” üretim tesisinin “f” fatura dönemi boyunca fiilen üretim yaptığı süreyi (saat),
ç) AÜSu,t,f: “t” teknolojisine sahip “u” üretim tesisi için ihale ilanında ve yan hizmet anlaşmasında “f” fatura dönemine özgü belirlenmiş olan asgari aylık çalışma süresini (saat),
d) n: Üretim faaliyeti gösteren “p” tüzel kişisinin adına kayıtlı ve bölgesel kapasite kiralanmasına ilişkin yan hizmet anlaşması bulunan üretim tesisi sayısını,
e) TYÜSu,t: “t” teknolojisine sahip “u” üretim tesisi için TEİAŞ tarafından ilan edilen ve yan hizmet anlaşmasında yer alan asgari yıllık üretim süresini (saat),
ifade eder.
(3) Birinci fıkrada belirtilen formüle göre hesaplanan aylık kapasite ücretinin ödenmesine, üretim tesisinin hizmet vermeye başlamasının ardından başlanır.
(4) Bölgesel kapasite kiralanmasına ilişkin yan hizmet anlaşması bulunan bir üretim lisansı sahibi tüzel kişiye, ilgili yan hizmet anlaşması kapsamında yer alan üretim tesisi veya üretim tesislerinin bir fatura dönemi boyunca ilgili fatura dönemine özgü olarak ihale ilanında belirtilmiş olan ve yan hizmet anlaşmasında yer alan aylık asgari çalışma süresinin en az üçte ikisine eşit veya üçte ikisinden fazla süre ile çalışması halinde, birinci fıkra uyarınca hesaplanan bölgesel kapasite kiralama bedeli ödenir.”
MADDE 42 – Aynı Yönetmeliğin 58 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 58 – (1) Bölgesel kapasite kiralanmasına ilişkin yan hizmet anlaşması bulunan bir üretim lisansı sahibi tüzel kişiye; ilgili yan hizmet anlaşması kapsamında yer alan bir üretim tesisi için bakım dönemi ve arıza halleri haricinde dengeleme güç piyasasına anlaşma hükümlerine uygun şekilde teklif vermemesi ve/veya ilgili yan hizmet anlaşması kapsamında yer alan bir üretim tesisinin bir fatura dönemi boyunca ilgili fatura dönemine özgü olarak ihale ilanında belirtilmiş olan ve yan hizmet anlaşmasında yer alan aylık asgari üretim süresinin üçte ikisinden daha az süre ile çalışması durumlarında; söz konusu fatura döneminde ilgili üretim tesisine ilişkin ödeme yapılmaz.
(2) Bölgesel kapasite kiralanmasına ilişkin yan hizmet anlaşması bulunan bir üretim lisansı sahibi tüzel kişiye, ilgili yan hizmet anlaşması kapsamında yer alan üretim tesisi ve/veya üretim tesislerinin bir fatura dönemi boyunca ilgili fatura dönemine özgü olarak ihale ilanında belirtilmiş olan ve yan hizmet anlaşmasında yer alan aylık asgari çalışma süresinden daha az süre ile çalışması, ancak söz konusu üretim tesisi ve/veya üretim tesislerinin ilgili fatura dönemi boyunca çalıştığı süre söz konusu asgari çalışma süresinin üçte ikisine eşit veya üçte ikisinden daha fazla olduğu için birinci fıkra kapsamında yer almaması halinde, aşağıda verilen formül uyarınca yerine getirmeme bedeli yansıtılır:
(3) İkinci fıkradaki formülde geçen;
a) BKKYGBp,f: Üretim faaliyeti gösteren “p” tüzel kişisine, “f” fatura döneminde sağladığı bölgesel kapasite kiralanması hizmetinden dolayı tahakkuk ettirilecek bölgesel kapasite kiralama yerine getirmeme bedelini (TL),
b) YKTFp,u: Üretim faaliyeti gösteren “p” tüzel kişisinin adına kayıtlı “u” üretim tesisi için teklif ettiği yıllık kapasite teklif fiyatını (TL),
c) FÜSp,u,f: Üretim faaliyeti gösteren “p” tüzel kişisinin adına kayıtlı “u” üretim tesisinin “f” fatura dönemi boyunca fiilen üretim yaptığı süreyi (saat),
ç) AÜSu,t,f: “t” teknolojisine sahip “u” üretim tesisi için ihale ilanında ve yan hizmet anlaşmasında “f” fatura dönemine özgü belirlenmiş olan asgari aylık çalışma süresini (saat),
d) n: Üretim faaliyeti gösteren “p” tüzel kişisinin adına kayıtlı ve bölgesel kapasite kiralanmasına ilişkin yan hizmet anlaşması bulunan üretim tesisi sayısını,
e) TYÜSu,t: “t” teknolojisine sahip “u” üretim tesisi için TEİAŞ tarafından ilan edilen ve yan hizmet anlaşmasında yer alan asgari yıllık üretim süresini (saat),
ifade eder.”
MADDE 43 – Aynı Yönetmeliğin 59 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 59 – (1) Yan hizmetlerin tedarik edilmesi kapsamındaki duyurular ve verilen talimatlar ilgili yan hizmeti sağlayan tüzel kişilere öncelikle YHPYS aracılığıyla bildirilir. YHPYS aracılığıyla bildirilen talimatlar gerekli görülmesi durumunda ayrıca telefon aracılığıyla da teyit edilebilir.
(2) Yan hizmeti sağlayan tüzel kişiler, YHPYS’ye erişim sağlayabilmek için gerekli önlemleri almakla yükümlüdürler. Ancak, YHPYS’nin işler halde olmaması durumunda bildirimler sırasıyla faks ve telefon aracılığıyla gerçekleştirilebilir. Faks ve telefon yolu ile yapılan bildirimler, sistem işletmecisi tarafından YHPYS’ye aktarılır.
(3) YHPYS üzerinden yapılan talimat bildirimlerinde YHPYS kayıtları esas alınır. İlgili talimat bildiriminin diğer iletişim kanalları da kullanılarak yapılmış olması durumunda kullanılan iletişim kanallarına ilişkin kayıtlara da başvurulur. Sistem işletmecisi ile yan hizmeti sağlayan tüzel kişi arasında uyuşmazlık çıkması durumunda talimatın verildiği yük tevzi merkezindeki ses kayıt sisteminde bulunan ses kayıtları geçerlidir.”
MADDE 44 – Aynı Yönetmeliğin 60 ıncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 60 – (1) Yan hizmet sağlayan tüzel kişilere, sağladıkları hizmet sonucu yapılması gereken ödemeleri içeren ödeme bildirimleri EPİAŞ tarafından hazırlanarak hizmetin tedarik edildiği ayı izleyen ayın yedinci günü mesai bitimine kadar ilgili tüzel kişilere duyurulur. Bu bildirimlerde ilgili tüzel kişi tarafından hizmete konu ay boyunca sağlanmış olan tüm yan hizmetlere ilişkin ödeme miktarları ayrı ayrı olarak belirtilir.
(2) Ödeme bildirimlerinin hazırlanması için, ilgili tüzel kişiler ve/veya tesislere ilişkin sistem işletmecisi tarafından aşağıdaki bilgiler sağlanır:
a) Tüzel kişilerin/tesislerin yan hizmet sağlamaları için verilen talimatların başlangıç ve bitiş süreleri ve talimat miktarları.
b) İzleme sonucu tüzel kişilerin/tesislerin fiilen yan hizmet sağladıkları süre, devreye girme sayıları ve izleme esaslarına dayalı olarak sağladığı belirlenen yan hizmet miktarı.
(3) Ödeme bildirimlerinin hazırlanması için, ilgili tüzel kişiler ve/veya tesislere ilişkin YHPYS aracılığıyla TEİAŞ tarafından aşağıdaki bilgiler sağlanır:
a) Saatlik sistem marjinal fiyatları.
b) Sayaçtan ölçülen veriş-çekiş miktarları.
c) Kesinleşmiş gün öncesi üretim/tüketim programları.
ç) Dengeleme güç piyasası kapsamındaki verilen yük alma, yük atma talimatları.
(4) Ödeme bildirimlerinin hazırlanması için, ilgili tüzel kişiler ve/veya tesislere ilişkin katılım anlaşmaları, yan hizmet anlaşmaları veya ilgili Kurul kararı vasıtasıyla TEİAŞ tarafından aşağıdaki bilgiler sağlanır:
a) Birim hizmet bedeli veya tedarik süreci sonucunda belirlenen veya ihalede oluşan kapasite bedeli.
b) Yan hizmet teklif fiyatı ve miktarı.
(5) Oturan sistemin toparlanması hizmeti için kullanılan yakıt veya elektrik miktarı ve yakıt fiyatı bilgileri yan hizmet sağlayan ilgili tüzel kişi tarafından TEİAŞ’a sağlanır.
(6) İkinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralarda yer alan bilgiler her ayın en geç dördüncü günü mesai bitimine kadar TEİAŞ tarafından belirlenen formatta EPİAŞ’a bildirilir.
(7) TEİAŞ, yan hizmet sağlayan tüzel kişilere, sağladıkları hizmet esnasında yerine getirmedikleri yükümlülükleri sebebiyle uygulanan yerine getirmeme bedellerini ilgili ayın yedinci günü mesai bitimine kadar YHPYS aracılığıyla bildirir. Bu bildirimlerde ilgili tüzel kişi tarafından söz konusu ay boyunca maruz kalınan ve hesaplanmış yerine getirmeme bedelleri her bir yan hizmet için ayrı ayrı olarak belirtilir.
(8) İlgili tüzel kişiler, birinci fıkra kapsamındaki ödeme bildirimlerine ilişkin itirazlarını EPİAŞ’a, yedinci fıkra kapsamındaki yerine getirmeme bedellerine ilişkin bildirimlerine ilişkin itirazlarını TEİAŞ’a bildirimlerin yayımlanmasını takip eden 2 (iki) gün içinde yapar. İtiraz yapılan kuruluş, bu itirazları ilgili ayın on ikinci günü mesai bitimine kadar sonuçlandırır. TEİAŞ kendisine yapılan itiraz sonuçlarını da değerlendirmesi sonucunda ortaya çıkan yerine getirmeme bedellerine ilişkin miktarları nihai ödeme bildirimine dahil etmek üzere ilgili ayın on üçüncü günü mesai bitimine kadar EPİAŞ’a bildirir. Her iki ödeme bildiriminin sonucu ortaya çıkan nihai ödeme bildirimleri ilgili ayın on dördüncü günü mesai bitimine kadar EPİAŞ tarafından ilgili tüzel kişilere bildirilir.”
MADDE 45 – Aynı Yönetmeliğin 61 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 61 – (1) Yan hizmet sağlayan tüzel kişiler sağladıkları hizmete ilişkin faturaları, EPİAŞ tarafından kendilerine gönderilen nihai ödeme bildirimleri ile tutarlı olacak şekilde ilgili ayın on beşinci gününden itibaren 7 (yedi) gün içinde düzenleyerek TEİAŞ’a iletir.
(2) TEİAŞ, yan hizmet sağlayan tüzel kişilerin yerine getirmedikleri yükümlülükleri sebebiyle uygulanan yerine getirmeme bedellerine ilişkin faturaları, EPİAŞ tarafından yayımlanan nihai ödeme bildirimleri ile tutarlı olacak şekilde ilgili ayın on beşinci gününden itibaren 7 (yedi) gün içinde düzenleyerek yan hizmet sağlayan ilgili tüzel kişilere iletir.”
MADDE 46 – Aynı Yönetmeliğin 62 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 62 – (1) Yan hizmet sağlayan tüzel kişilere, EPİAŞ tarafından bildirilen nihai ödeme bildirimleri ile tutarlı şekilde düzenlenmiş faturaların bedelleri, faturanın tebliğ tarihini takip eden on beş iş günü içinde TEİAŞ tarafından ödenir.
(2) Nihai ödeme bildirimleri ile tutarlı şekilde TEİAŞ tarafından düzenlenmiş yerine getirmeme bedellerine dair faturaların bedelleri, faturanın tebliğ tarihini takip eden on beş iş günü içinde ilgili piyasa katılımcısı ve/veya yan hizmet sağlayan tüzel kişiler tarafından TEİAŞ’a ödenir.
(3) Nihai ödeme bildirimleri ile tutarlı şekilde düzenlenmemiş faturalara, TEİAŞ, faturanın tebliğ tarihinden itibaren 7 (yedi) iş günü içinde itirazda bulunarak faturayı iade eder. İade edilen faturaya ilişkin herhangi bir ödeme gerçekleştirilmez. Yeniden düzenlenen faturanın bedeli, yeniden düzenlenen faturanın tebliğ tarihini takip eden 15 (on beş) iş günü içinde TEİAŞ tarafından ödenir.
(4) Yan hizmet sağlayan tüzel kişiler ve piyasa katılımcıları faturanın tebliğ tarihinden itibaren 7 (yedi) iş günü içinde faturalara ilişkin TEİAŞ’a yazılı olarak itirazda bulunabilir. Yan hizmet sağlayan tüzel kişilerin veya piyasa katılımcılarının faturalara itirazda bulunmaları, ödeme yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz. TEİAŞ, kendisine yapılan itirazın sebebine göre kayıt bilgilerini ve uzlaştırma hesaplamalarını incelemek suretiyle itirazın haklılığını araştırır. Maddi hatalar derhal, maddi hatalar dışındaki itiraz başvuruları 20 (yirmi) iş günü içerisinde TEİAŞ tarafından sonuçlandırılır. İtirazın haklı bulunması durumunda ve/veya TEİAŞ’ın bir itiraz olmaksızın yapılan bir hatayı tespit etmesi halinde, gerekli düzeltme işlemi yapılır. TEİAŞ’ın ulaştığı sonuca ilişkin ihtilaflar, yan hizmet sağlayan tüzel kişilerin veya piyasa katılımcılarının TEİAŞ’ın ulaştığı sonucun kendilerine bildirildiği tarihi takip eden 20 (yirmi) iş günü içerisinde başvurmaları halinde Kurum tarafından incelenir.
(5) İlgili tarafların belirtilen fatura bedellerini bu maddede belirtilen süre içinde ödememesi durumunda, süresinde ödenmeyen fatura bedellerine gecikme faizi uygulanır. Bu oran 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranıdır.
(6) Yan hizmet sağlayan tüzel kişilerin veya piyasa katılımcılarının, söz konusu fatura bedelini, fatura tebliğ tarihini takip eden 15 (on beş) iş günü içerisinde ödememesi halinde, ilgili tarafın temerrüt durumuna düştüğü kabul edilir. Temerrüt durumuna düşen tarafın yapması gereken ödemeler, yasal yollar saklı kalmak üzere öncelikle varsa ilgili tüzel kişinin TEİAŞ’taki alacaklarından mahsup edilir.”
MADDE 47 – Aynı Yönetmeliğin 63 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 63 – (1) Bir önceki fatura döneminde sağlanan yan hizmetlere ilişkin 60 ıncı maddede belirtilen süre içinde tespit edilemeyen hatalara ilişkin itirazlar ilgili tarafa fatura dönemini izleyen 6 (altı) ay içerisinde yazılı olarak yapılır. Yan hizmet sağlayan tüzel kişiler tarafından yapılan ödeme bildirimlerine ilişkin itirazların içeriğine uygun olarak EPİAŞ veya TEİAŞ tarafından değerlendirilmesi sonucunda haklı bulunması durumunda gerekli düzeltmeler EPİAŞ tarafından gerçekleştirilir. İtirazın sonuçlandırılmasını takiben EPİAŞ tarafından ilgili yan hizmet faaliyetini gösteren tüzel kişiye sistem üzerinden bildirim yapılır. Yapılan düzeltme sonucunda, tüzel kişi ya da kişilere yapılması gereken veya tüzel kişi ya da kişilerin yapması gereken ödeme, düzeltmeye ilişkin bildirimin yapıldığı tarihten sonraki ödeme bildiriminde, geçmişe dönük düzeltme kalemi olarak yer alır.”
MADDE 48 – Aynı Yönetmeliğin 63 üncü maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Gerçeğe aykırı bildirim veya işlemler
MADDE 63/A – (1) Yan hizmetler piyasası katılımcısı bir tüzel kişinin adına kayıtlı bir yan hizmet biriminden sağladığı hizmete ilişkin gerçeğe aykırı bildirim veya işlemde bulunduğunun ve/veya yanıltıcı bilgi veya belge sağladığının tespit edilmesi halinde, söz konusu yan hizmet biriminin yan hizmet sertifikası ve/veya performans test raporu TEİAŞ tarafından askıya alınabilir ve/veya ilgili yan hizmet biriminden hizmet alımı geçici olarak durdurulabilir. TEİAŞ’ın ilgili yan hizmete ilişkin anlaşmadan doğan hakları saklı kalmak kaydıyla birinci cümlede belirtilen durumun tespit edilmesi halinde, ilgili tüzel kişi hakkında işlem başlatılmak üzere delil niteliğindeki bilgi ve belgeler ile birlikte TEİAŞ tarafından 15 (on beş) iş günü içerisinde Kuruma başvurulur.”
MADDE 49 – Aynı Yönetmeliğin 64 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 64 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında ele alınan herhangi bir yan hizmete ilişkin rekabete aykırı eylem ve işlem içerisinde olduğundan şüphelenilen tüzel kişilere ilişkin Rekabet Kurumunca inceleme yapılmasına dair girişimler; TEİAŞ’ın hakim durumun kötüye kullanılmasına ilişkin rapor düzenleyerek Kuruma sunması ile ya da doğrudan Kurum tarafından başlatılır.
(2) Rekabete aykırı eylem ve işlem içerisinde oldukları Rekabet Kurumunca tespit edilen yan hizmet piyasa katılımcısı adına kayıtlı yan hizmet birimlerine söz konusu yan hizmet tedarik ihalesine katılım zorunluluğu getirilerek bu yan hizmet birimlerinin tekliflerine uygulanacak azami fiyat limitleri Kurul kararı ile en fazla 1 (bir) yıl süre ile yan hizmet birimi bazında düzenlenebilir. Söz konusu düzenlemeye ilişkin usul ve esaslar Kurul tarafından onaylanarak yürürlüğe girer.”
MADDE 50 – Aynı Yönetmeliğin 66 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 66 – (1) Bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde TEİAŞ ilgili tüzel kişiler tarafından verilen bilgi ve belgelerin gizli tutulması için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.”
MADDE 51 – Aynı Yönetmeliğin geçici 1 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“EÜAŞ’a ilişkin yan hizmetler yükümlülükleri
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Kanunun geçici 12 nci maddesi kapsamında lisans verilmiş olanlar da dahil olmak üzere, Yap İşlet, Yap İşlet Devret ve İşletme Hakkı Devri modelleri ile mevcut sözleşmeleri kapsamında EÜAŞ’a elektrik enerjisi satmakta olan üretim tesisleri, EÜAŞ ile yapılacak olan katılım veya yan hizmet anlaşmaları kapsamında yer alır.
(2) Bu kapsamdaki üretim tesislerinin yan hizmetlere katılımları ile ilgili olarak bu Yönetmelikte düzenlenen iş ve işlemlerin yerine getirilmesine ilişkin hak ve yükümlülükler EÜAŞ’a aittir.
(3) Söz konusu üretim tesislerine ilişkin, yan hizmet sağlanmasından doğan alacak ve borçlar EÜAŞ’a tahakkuk edilir.
(4) Yap İşlet, Yap İşlet Devret ve İşletme Hakkı Devri modelleri ile EÜAŞ’a elektrik enerjisi satmakta olan üretim tesislerinin EÜAŞ’a karşı olan ilgili yan hizmetleri sağlama yükümlülüğü, imzalanmış olan Enerji Satış Anlaşmalarında yer aldığı şekildedir.
(5) Yap İşlet, Yap İşlet Devret ve İşletme Hakkı Devri modelleri ile EÜAŞ’a elektrik enerjisi satmakta olan üretim tesislerinden dolayı, EÜAŞ’ın sağlamakla yükümlü olduğu güç faktörü limitleri, imzalanmış olan Enerji Satış Anlaşmalarında yer alan değerlerdir.”
MADDE 52 – Aynı Yönetmeliğin geçici 2 nci ve geçici 3 üncü maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 53 – Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici maddeler eklenmiştir.
“Yükümlülük Transfer Platformunun kurulması
GEÇİCİ MADDE 4 – (1) Frekans kontrolü hizmetleri için YHPYS kapsamında kurulacak olan yükümlülük transfer platformunun yazılım ve kurulum aşamaları TEİAŞ tarafından en geç bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 10 (on) ay içerisinde tamamlanarak kullanıma açılır.
(2) Yükümlülük Transfer Platformunun İşletilmesine İlişkin Usul ve Esaslar ise platformun kullanıma açılmasından en az 1 (bir) ay önce yayımlanmak üzere bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 (altı) ay içerisinde TEİAŞ tarafından hazırlanarak Kurul onayı alınmak üzere Kuruma sunulur.
Talep tarafı yedeği hizmetine ilişkin usul ve esaslar ile hizmet alımı
GEÇİCİ MADDE 5 – (1) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla; talep tarafı yedeği hizmeti sağlayabilecek tüketim tesisleri için yıllık asgari enerji tüketim miktarı 10.000.000 (on milyon) kWh’tir.
(2) TEİAŞ tarafından talep tarafı yedeği hizmeti kapsamında Tüketim Tesislerinin Belgelendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar ve talep tarafı yedeği hizmeti kapsamında hizmete katılacak olan tüketim tesisleri için Temel Tüketim Değerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar hazırlanarak bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 (altı) ay içerisinde yayımlanmak üzere Kurul onayına sunulur.
Yan hizmet anlaşmalarının Kurul onayına sunulması
GEÇİCİ MADDE 6 – (1) Talep tarafı yedeği, bölgesel kapasite kiralama, anlık talep kontrolü ve oturan sistemin toparlanması hizmetlerine ilişkin standart yan hizmet anlaşmaları bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 (üç) ay içerisinde TEİAŞ tarafından hazırlanarak Kurul onayı alınmak üzere Kuruma sunulur.”
MADDE 54 – Bu Yönetmeliğin;
a) 10 uncu, 12 nci, 16 ncı, 17 nci, 20 nci, 21 inci ve 22 nci maddeleri (Değişiklik 18 Kasım 2021 Tarihli Resmi Gazete Sayı: 31663) 1/1/2022 tarihinde,
b) 23 üncü maddesi yayımı tarihinden altı ay sonra,
c) Diğer maddeleri ise yayımı tarihinde,
yürürlüğe girer.
MADDE 55 – Bu Yönetmelik hükümlerini Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı yürütür.
| Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin |
| Tarihi |
Sayısı |
| 26/11/2017 |
30252 |
| Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin |
| Tarihi |
Sayısı |
| 12/1/2018 |
30299 |
