Varlık Barışına Nereden Buldun Yok!
Mehmet Göktuğ KÖKBULUT
Avukat
[email protected]
Geçmiş yıllarda da birçok kez uygulanan varlık barışı tekrar gündemde. Özellikle yurt dışında bulunan veya yurt içinde bulunmakla beraber yastık altı diyebileceğimiz para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının yurda getirilmesi ve kayda alınması için 30/06/2021 tarihine kadar süre verildi. Bu süre zarfında bildirimde bulunan ve düzenlemenin gereğini yerine getirenler açısından bu madde kapsamında bildirilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacak.
Amaç yurt dışında veya yurt içinde yastık altından bulunan varlıkların ülke ekonomisine kazandırılması. Bu defa öncekilerden farklı olarak bildirim konusu yapılan varlıklar için hiçbir vergi vs. ödemesi yapılmayacak.
Düzenlemeyle, gerçek ve tüzel kişilere, yurt dışında ve yurt içinde bulunan varlıklarını kayda alma şartı ile bazı avantajlardan ve ayrıcalıklardan yararlanma imkânı verilmiş.
Hangi Varlıklar?
Yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları.
Yurt içinde bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar.
Varlığın geçmişte belli bir tarih itibariyle var olduğunu ispat etme zorunluluğu yok. Verilen süre içinde varlığın yurda getirilmesi veya kayda alınması koşulunun sağlanması yeterli olacak.
Ne Zaman Beyan Edilecek?
Yurt dışında bulunan kapsamdaki varlıkların 30.06.2021 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildirilmesi, Yurt içindeki kapsamdaki varlıkların, 30.06.2021 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edilmesi gerekiyor.
Yurt Dışındaki Varlıklar Ne Zaman Yurda Getirilecek?
Yurt dışında bulunan ve düzenleme kapsamında olan varlıkların, bildirim yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi gerekmektedir.
Kapsama giren yurt dışındaki varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve düzenlemenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30.06.2021 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilecek. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmayacaktır.
Düzenlemenin yürürlük tarihi itibarıyla yasal defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan kapsamdaki varlıkların düzenlemenin yürürlük tarihinden önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi şartıyla, düzenlemenin avantajlarından yararlanılması mümkün.
Vergi İncelemesi ve Tarhiyatı Yapılamayacak!
Düzenlemenin en can alıcı noktalarında birisi Varlık Barışından yararlanarak Türkiye’ye getirilen veya kayda alınan varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılamayacak olması.
Varlık barışı kapsamında yararlanılan varlıklara ilişkin vergi incelmesi ve tarhiyatı yapılmayacağı Kanun ile garanti altına alınmakta. Birçok kişinin bu konudaki tereddüt ve şüpheleri kanun ile korumaya alınmış durumda. Ancak vergi tarhiyatı dışında bulunabilecek diğer risk ve cezai uygulamaların bu kapsama girmediğini belirtelim. Çünkü kanun ile bildirilen varlıklar nedeniyle vergi inceleme ve tarhiyatın yapılmayacağına ilişkin bir düzenleme yapılmış.
Varlıklarını bildirmeleri nedeniyle sağlanan vergi incelemesi ve tarhiyatına ilişkin muafiyet sınırsız mıdır?
Hemen belirtmek gerekirse bildirilen varlıklar nedeniyle vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacağı düzenleme de yer almakta.
Örneğin (Z) anonim şirketinin varlık bildirimi nedeniyle 1 milyon TL bildirimde bulunması ve diğer şartları yerine getirmesi halinde söz konusu varlığa ilişkin bir vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacak. Ancak söz konusu firmanın ilgili dönemlere ilişkin vergi incelemesi yapılmasına engel bir durum yok. Bu durumda yapılan vergi incelemesi sonucunda ilgili firmanın 1 milyon TL. kayıt dışı bir hasılatı tespit edilmesi halinde mükellef firmaya varlık bildirimi nedeniyle vergi tarhiyatı yapılabilir mi? Bildirimde bulunulan 1 milyon TL’nin kaynağı kayıt dışı bırakılan hasılat ve kazanç olabilir.
Burada önemli olan vergi incelemesi sonucu ortaya çıkan farkın kaynağı. Yani ilgili firmanın vergi incelemesi sonucunda ortaya çıkan fark hasılat farkından kaynaklanıyor ve bu kaynak varlık olarak 7256 sayılı Kanun gereğince varlık bildirimi olarak beyan ediliyorsa bu farka ilişkin tarhiyatın yapılmaması gerekir. Ancak ilgili firmanın vergi incelemesi sonucunda amortisman hesaplamalarında, istisna ve indirimlerde yapılan yanlış bir hesaplamadan kaynaklanan fark var ise bu durumda vergi tarhiyatı gündeme gelebilecektir.
