SGK Prim ve İdari Para Cezası Borçları Yapılandırma Rehberi
Sosyal Güvenlik Kurumuna Olan Prim ve İdari Para Cezası Borçlarının Yeniden Yapılandırma Rehberi
İÇİNDEKİLER
A- YAPILANDIRMA KAPSAMINA GİREN SGK ALACAKLARI, TÜRÜ VE DÖNEMİ
B- BAŞVURU SÜRESİ, YERİ VE ŞEKLİ
C- SOSYAL GÜVENLİK KURUMU ALACAKLARININ GENEL OLARAK HESAPLANMASI
Ç- YAPILANDIRILAN SGK ALACAKLARININ ÖDENMESİ
D- İDARİ PARA CEZALARININ YAPILANDIRILMASI
E- EKSİK İŞÇİLİKTEN KAYNAKLANAN PRİM BORÇLARININ YAPILANDIRILMASI
F- BAĞKUR KAPSAMINDAKİ SİGORTALILARDAN İLGİLİ KANUNLARA GÖRE SİGORTALILIK SÜRESİ DURDURULANLARA İLİŞKİN YAPILACAK İŞLEMLER
G- YAPILANDIRMA HÜKÜMLERİNİN BOZULMASI
H- SÜRESİNDE ÖDENMİŞ CARİ AY PRİMLERİNİN AKSATILMIŞ YAPILANDIRMA TAKSİTLERİNE MAHSUBU
I- ÖDEME SÜRESİ MÜCBİR SEBEP NEDENİYLE ERTELENMİŞ OLAN BORÇLAR
İ- ADİ ORTAKLIKLAR İLE APARTMAN KAPICILIĞI İŞYERLERİNE İLİŞKİN BORÇLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI
K- ALT İŞVERENLERİN BORÇLARININ YAPILANDIRILMASI
L- BORÇLARIN YAPILANDIRILMASI HALİNDE, TEŞVİKLERDEN YARARLANMA, İHALELERE KATILMA, HAKEDİŞ ALMA,YAPI KULLANMA İZİN BELGESİ ALMA VE HACİZ İŞLEMLERİNİN DURUM
M-6552, 6736 VE 7020 SAYILI KANUNLARIN İLGİLİ HÜKÜMLERİNE GÖRE YAPILANDIRMASI DEVAM EDENLER HAKKINDA 7256 SAYILI KANUN KAPSAMINDA YAPILACAK İŞLEMLER
N- RÜCU ALACAĞI VE YERSİZ ÖDEME ALACAKLARININ YAPILANDIRMA İŞLEMLERİ
O- 6183 SAYILI KANUNUN 48 İNCİ MADDESİ GEREĞİNCE TECİL VE TAKSİTLENDİRİLMİŞ OLAN BORÇLARIN YENİDEN YAPILANDIRMA İŞLEMLERİ
P- İSTEĞE BAĞLI SİGORTA, TOPLULUK SİGORTASI, 5510 SAYILI KANUNUN EK 5 VE EK 6 NCI MADDELERİ KAPSAMINDAKİ SİGORTALILAR İLE 2925 SAYILI KANUNA TABİ SİGORTALILIK STATÜSÜNDEN KAYNAKLANAN ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMA İŞLEMLERİ
R- 5510 SAYILI KANUNUN 60 INCI MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASININ (g) BENDİ KAPSAMINDAKİ GENEL SAĞLIK SİGORTALILARI İÇİN YAPILACAK İŞLEMLER
S- DİĞER HUSUSLAR
11/11/2020 tarihli 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”, 17.11.2020 tarihli ve 31307 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Kanun 7143 sayılı kanunla çok fazla benzerlik taşımaktadır. 7256 sayılı prim ödeme yükümlülerine ne gibi haklar getiriyor, bu haklardan yararlanmak için hangi işlemlerin yapılması gerektiği bu yazıda açıklanmıştır.
Diğer taraftan vergi ve diğer kamu alacaklarının yapılandırılmasına ilişkin bilgi ve açıklamaları, 14.11.2020/206 sayılı Sirkülerimizde bulabilirsiniz.
A- YAPILANDIRMA KAPSAMINA GİREN SGK ALACAKLARI, TÜRÜ VE DÖNEMİ
7256 sayılı Kanun hükümleri uyarınca;
2020 yılı Ağustos ayı/dönemi ve önceki aylara ilişkin olup, Kanunun yayımlandığı 17.11.2020 tarihinden önce tahakkuk ettiği hâlde 17.11.2020 tarihi itibariyle ödenmemiş olan
– 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan; sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, ek karşılık primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi,
– 7256 sayılı Kanuna göre yapılan başvuru tarihi itibarıyla ilgili mevzuatına göre ödenme imkânı ortadan kalkmamış isteğe bağlı sigorta primi (5510 sayılı Kanunun Geçici 16 ncı maddesi kapsamında gelir vergisinden muaf olan kadın sigortalıların isteğe bağlı sigorta primi dahil) ile topluluk sigortası primi,
– İlgili Kanunları gereğince SGK tarafından takip edilmekte olan damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı,
– 31/8/2020 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin olup 17.11.2020 tarihinden önce SGK tarafından re’sen tahakkuk ettirilerek işverene tebliğ edildiği halde 17.11.2020 tarihi itibarıyla ödenmemiş olan; özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin yapılan ön değerlendirme, araştırma veya tespitler sonucunda bulunan eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi,
– 31/8/2020 tarihinden önce (bu tarih dâhil) yapılan tespitlere ilişkin olup 31/12/2020 tarihi itibarıyla (bu tarih dâhil) kesinleşmiş bulunan ve 31/12/2020 itibarıyla ödenmemiş olan idari para cezaları,
– 17.11.2020 tarihinden önce asılları ödenen alacakların; 17.11.2020 tarih itibarıyla henüz ödenmemiş olan fer’ileri,
– 5510 sayılı Kanunun ek 5 ve ek 6 ncı maddeleri kapsamında sigortalı olanlara ait sigorta primi,
– 2925 sayılı Kanun kapsamındaki tarım sigortalılarına ilişkin sigorta primi,
– 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılık statüsünde kaynaklanan ve 17.11.2020 tarihi itibarıyla ilgili kanunlar gereği durdurulmuş sürelere ilişkin primler,
– SGK tarafından, 17.11.2020 tarihine kadar fazla veya yersiz olarak ödenen gelir veya aylıklara ilişkin alacaklar,
ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları, yeniden yapılandırılması mümkün olan SGK alacaklarını oluşturmaktadır.
Buna karşılık 7256 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin onuncu fıkrası uyarınca;
a) 5393 sayılı Kanunun geçici 5 inci maddesi, 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyük-şehir Belediyesi Kanununun geçici 3 üncü maddesi kapsamında uzlaşılan alacaklar,
b) 10/9/2014 tarihli ve 6552 sayılı İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanunun geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrası kapsamında yapılandırılan alacaklar,
c) 3/8/2016 tarihli ve 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun, 18/5/2017 tarihli ve 7020 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda ve Bir Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun hükümlerine göre 7256 sayılı Kanunun yayımı tarihi itibarıyla taksit ödemeleri devam eden alacaklar ile 6736 sayılı Kanuna göre tahakkuk eden alacaklar,
d) Sağlık hizmeti sunucularına (hastaneler, eczaneler, optikçiler) yersiz yapılan ödemelerden veya bunlara kesilen cezai şartlardan doğan alacaklar,
e) Kira alacakları,
f) 7256 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin on dokuzuncu fıkrasında belirtilen;bu Kanun kapsamında giren dönemlere ilişkin olup, Kanunun yayımı tarihi itibariyle 5510 sayılı Kanunun 91 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre mücbir sebep hali ilan edilmesi nedeniyle ödeme süresi ertelenen primlerden ödeme süresinin son günü 2020 yılının Ekim, Kasım veya Aralık ayına tekabül edecek şekilde belirlenenler,
7256 sayılı Kanun kapsamında yapılandırılmayacaktır.
B- BAŞVURU SÜRESİ, YERİ VE ŞEKLİ
7256 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca; borçluların, kapsama giren SGK alacaklarını yapılandırabilmeleri için 31.12.2020 tarihi mesai bitimine kadar ilgili üniteye/birime şahsen, posta veya 31.12.2020 saat 23.59 a kadar e-sigorta yoluyla başvuruda bulunmaları gerekmektedir.
Ancak, belediyeler ve bunlara bağlı kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşların 31.12.2020 tarihi mesai bitimine kadar başvuruda bulunmamaları halinde dahi, bu kuruluşların kapsama giren borçları başvuru şartı aranmadan 120 aylık eşit taksitlerle yapılandırılacaktır.
– 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalıştırılan sigortalılardan kaynaklanan,
a) Emeklilik keseneği ve kurum karşılığı ile sigorta primi için e-sigorta kanalıyla veya elden ya da posta yoluyla Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Primler Daire Başkanlığına,
b) Fiili hizmet süresi zammı ve itibari hizmet süresine ilişkin prim borçları için e-sigorta kanalıyla veya elden ya da posta yoluyla Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Primler Daire Başkanlığına,
c) İdari para cezası borçları için örneği e-sigorta kanalıyla veya elden ya da posta yoluyla işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine,
d) Ek karşılık prim borçları için e-sigorta kanalıyla veya elden ya da posta yoluyla Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Primler Daire Başkanlığına,
başvurulması gerekmektedir.
5510 sayılı Kanunun Ek 5 ve Ek 6 ncı maddeleri kapsamındaki sigortalılar, İsteğe Bağlı Sigortalılar Topluluk Sigortalıları, Yurtdışı Topluluk Sigortalıları, Kısmi Süreli Çalışanlardan Ay İçerisinde Eksik Kalan Günlerini İsteğe Bağlı Olarak Ödeyen Sigortalılar ile 2925 Sayılı Kanuna Tabi Tarım Sigortalıları e-devlet üzerinden veya elden veya posta yoluyla sigortalı dosyalarının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine,
– 5510 sayılı Kanunun Ek 9 uncu maddesi kapsamında ev hizmetlerinde 10 günden fazla sigortalı çalıştıran işverenler elden veya posta yoluyla işveren dosyasının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine,
– 5326 sayılı Kabahatler Kanununa göre tarımsal kesinti sorumlularına uygulanan idari para cezaları için elden ya da posta yoluyla tarımsal kesinti sorumlusunun bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine,
– SGK tarafından fazla veya yersiz olarak ödendiği tespit edilen gelir ve aylıklara ilişkin alacaklar için, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının;
– (a) bendi kapsamındaki sigortalıların ikametgâhının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine,
– (b) bendi kapsamındaki sigortalıların sigortalı dosyalarının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine,
– (c) bendi kapsamındaki sigortalılar hakkında işlem yapılmak üzere “Mithatpaşa Caddesi No:7 Sıhhiye/Ankara” adresinde bulunan Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Ödemeler Daire Başkanlığına, elden ya da posta yoluyla,
başvuruda bulunmaları gerekmektedir.
C- SOSYAL GÜVENLİK KURUMU ALACAKLARININ GENEL OLARAK HESAPLANMASI
7256 sayılı Kanunun 2 inci maddesinin on birinci fıkrasına göre Sosyal güvenlik Kurumu Alacaklarından yapılandırma kapsamına giren borç asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden Kanunun yayımlandığı 17.11.2020 tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilmektedir.
7256 sayılı Kanun kapsamına giren alacak asıllarına, ödeme vadesinin sona erdiği tarihten, Kanunun yayımlandığı 17.11.2020 tarihine kadar (bu tarih hariç) geçen süre için TEFE/ÜFE/Yİ-ÜFE aylık değişim oranları basit usulde uygulanmak suretiyle, gecikme cezası ve gecikme zammı yerine tahsil edilecek tutar hesaplanacaktır.
Dolayısıyla, kapsama giren alacaklar için;
– 31/12/2004 tarihine kadar toptan eşya fiyatları endeksi (TEFE) aylık değişim oranları,
– 1/1/2005 tarihinden 31/12/2013 tarihine kadar üretici fiyatları endeksi (ÜFE) aylık değişim oranları,
– 1/1/2014 tarihinden 31/10/2016 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları,
– 1/11/2016 tarihinden itibaren (Kanunun yayımlandığı ay da dahil olmak üzere) aylık % 0.35 oranı
basit usulde uygulanmak suretiyle gecikme cezası ve gecikme zammı yerine tahsil edilecek tutar hesaplanacaktır.
Kanunun 1 inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde; bu Kanunun yayımlandığı ay da dahil olmak üzere 1/11/2016 tarihinden itibaren aylık %.0.35 oranının esas alınması öngörüldüğünden, Kanunun yayımlandığı ay için de kıst ay dikkate alınacak ve 2020/ Kasım ayı için %.0.35 oranı 16 günlük olarak hesaplanacaktır.
Gecikme cezası ve gecikme zammı yerine dikkate alınacak tutarın hesaplanması sırasında, esas alınacak oran TEFE/ÜFE/Yİ-ÜFE aylık değişim oranları artı (+) değerler toplanmak, eksi (-) değerler düşülmek suretiyle hesaplanacaktır.
Sonuç itibarıyla; gecikme cezası ve gecikme zammının yerine dikkate alınacak tutarın hesaplanmasının ardından, bulunan bu tutar ile alacak aslı toplanarak yeniden yapılandırılmış olan alacak tutarı hesaplanmış olacaktır.
Ç- YAPILANDIRILAN SGK ALACAKLARININ ÖDENMESİ
E.1. Peşin Olarak Ödeme;
Söz konusu alacakların tamamının, ilk taksit ödenme süresi olan 01.03.2021 tarihi-ne(28.02.2020 tarihi hafta sonu tatiline denk geldiğinden) kadar peşin ödenmesi halinde bu tutara katsayı uygulanmayacak ve 17.11.2020 tarihinden, ödeme tarihine kadar geçen süre için her hangi bir faiz alınmayacak, ilk taksit ödeme süresi içerisinde tamamen ödenmesi halinde, fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar üzerinden ayrıca % 90 indirim yapılacaktır.
Ancak peşin olarak hesaplanan borcun 1/3/2021 tarihine (bu tarih dâhil) kadar ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde, ödenmeyen veya eksik ödenen tutarın 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranı üzerinden hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte 31/3/2021 tarihine (bu tarih dâhil) kadar ödenmesi halinde peşin ödeme hükümlerinden yararlanılacaktır.
Söz konusu alacakların, ilk iki taksit ödenme süresi olan 30.04.2021 tarihine kadar ödenmesi halinde bu tutara katsayı uygulanmayacak ve 17.11.2020 tarihinden, ödeme tarihine kadar geçen süre için her hangi bir faiz alınmayacak; 30.04.2021 tarihine kadar tamamen ödenmesi halinde, fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar üzerinden ayrıca % 50 indirim yapılacaktır.
7256 sayılı Kanun kapsamına giren alacakların, asıllarının 17.11.2020 tarihinde önce ödenmiş olmasına rağmen fer ’ilerinin Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla ödenmemiş olduğu durumlarda, aslı ödenmiş fer’i alacağın % 40 ının Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde kalan % 60 ının tahsilinden vazgeçilmektedir.
b) Taksitler halinde ödeme;
7256 sayılı Kanun kapsamına giren borçların, ikişer aylık süreler itibarıyla olmak üzere (Kanunun ilgili maddelerinde taksit sayıları özel olarak belirtilenler hariç) altı, dokuz, oniki veya on sekiz eşit taksitte ödenmesi mümkün bulunmaktadır.
Borçlarını taksitler halinde ödemek isteyen borçluların, başvuru formunda taksit sayısı olarak bu taksit sürelerinden birini seçmeleri gerekmektedir.
Başvuru formunda borcun ne şekilde ödeneceği beyan edilmemişse, borcun azami taksit süresi içinde ödeneceği kabul edilerek işlem yapılacaktır.
Yine, borçlarını taksitler halinde ödeme yolunu tercih eden borçluların, başvuru formunda seçebilecekleri altı, dokuz, oniki veya on sekiz taksitten biri yerine, tercihi mümkün olmayan bir taksit sayısını seçmeleri halinde, taksit sayısına en yakın üst dilimdeki taksit sayısını, 18 taksitten daha fazla süreli bir taksit süresini tercih etmiş olmaları halinde ise 18 taksit süresini tercih ettikleri kabul edilerek işlem yapılacaktır.
Kapsama giren tüm borç türleri için aynı ödeme şekli (peşin veya taksitle) tercih edilebileceği gibi bir borç türü için peşin, diğer borç türleri için taksitle ödeme yolu veya bir borç türü için farklı sayıda taksit, diğer borç türü için farklı sayıda taksit de seçilebilecektir.
Taksitler halinde ödenecek olan tutarın tespiti sırasında, öncelikle kapsama giren alacaklara ilişkin alacak aslı ile gecikme cezası ve gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE tutarı hesaplanacak, ardından bulunan bu tutar, taksit sayısına ilişkin katsayı ile çarpılarak bulunan yapılandırmaya esas toplam alacak tutarı, tercih edilen taksit sayısına bölünerek ikişer aylık dönemler itibarıyla ödenecek taksit tutarı belirlenecektir.
Ödeme planı taksit tutarlarından; taksit tutarları ise Borç Aslı (Borç Aslı + Yİ-ÜFE) + Taksitlendirme Farkından oluşmakta olup 2 şer aylık dönemlerin son günleri, son ödeme günleridir.
Sosyal Güvenlik Kurumunca yapılandırılan alacakların taksitle ödenmesinin tercih edilmesi halinde ilk taksit ödemesinin son süresi 01.03.2021 olup, diğer taksitler takip eden 2 ayların son günüdür. Taksitlerin ödeme süresi iki aylık dönemin ikinci ayının son günü itibarıyla sona ermekle birlikte, 7256 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca ayın son gününün resmi tatile rastlaması halinde vade tarihi, resmi tatili izleyen ilk iş günü içinde sona erecektir.
c) Borcun belirtilen taksit süresinden önce ödenmesi;
Borcun tamamının tercih edilen taksit sayısından daha kısa süre içinde ödenmek istenmesi halinde; öncelikle taksitlendirme farkının ilgili taksit sayısına ait katsayıya göre yeniden hesap edilmesi, ardından kalan taksit tutarları, ilgili katsayıya göre hesaplanan bakiye taksitlendirme farkı üzerinden tahsil edilmesi gerekmektedir.
Başvuru süresi sona ermeden (31.12.2020 tarihine kadar) talep edilen taksit sayısından daha fazla taksit sayısının tercih edilmesi mümkün bulunmaktadır.
…