Türkiye Çevre Ajansı Kurulması
Mahmut ESEN
E. Mülkiye Başmüfettişi
mahmutesen@gmail.com
AKP milletvekilleri tarafından hazırlanmış “Türkiye Çevre Ajansı Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” 12.10.2020 tarihinde TBMM Başkanlığına verilmiştir.
Torba yasa tekniğine göre hazırlanmış 37 maddeden oluşan Teklif içeriğinde: 10 maddelik yeni/özel düzenleme yapılmış, ayrıca 8 kanunda ek/değişiklik yapılmıştır.
Teklif içeriği özetle aşağıya çıkarılmıştır.
1- Çevre kirliliğinin önlenilmesine, yeşil alanların korunması/iyileştirilmesine katkı bakımından, sanayi üretiminde kullanılan malların geri dönüşümlerinin sağlanması, atıklardan yararlanılması için ulusal ölçekte depozito sistemi kurulmasını gerçekleştirmek amacıyla kamu tüzel kişiliğine sahip Türkiye Çevre Ajansı kurulmaktadır.
2- Elektrikli skuterlerin konulduğu yerlerden (otoparklardan) Belediye Gelirleri Kanununa göre işgal harcı alınacaktır.
3- 2872 sayılı Çevre Kanununda çok yönlü ek/değişiklikler yapılmıştır.
(-Çevrenin korunmasına yönelik genel ilkeler Türkiye Kalkınma Ajansının (TKA) kuruluş amaçlarını da kapsayacak şekilde genişletilmiştir.
– Tüm faaliyet için Çevresel Etki Değerlendirilmesi (ÇED) raporu alınması koşulu getirilmiştir. (ÇED gerekli değildir kararı verilmesi uygulaması kaldırılmaktadır.)
– Evsel katı atık bertaraf tesislerini kurma konularında ( belediyelere ek olarak) atıksu altyapı kooperatiflerine de yetki verilmiştir. Atıkların değerlendirilmesi konusunda yeni düzenlemeler getirilmiş, idari para cezalarında ek/değişiklikler yapılmıştır.
– Ambalajlar için depozito uygulaması 1.1.2022 tarihinde başlatılacaktır.
– Ürünlerde (gönüllülük esaslı) çevre etiketi uygulaması getirilmiştir.)
– Motor yağı değişimi yetkili işletmelerde yapılacak veya atık yağların teslimi yapılacaktır.)
4- 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununda ek/değişiklikler yapılmıştır.
(Bu bağlamda;
-Tanımlar maddesine elektrikli skuter, bisiklet şeridi kavramları eklenmiş, bisiklet yolu tanımı yeniden düzenlenmiştir.
– Bisiklet yolu ve gürültü bariyeri yapmak; uygun yerlerde banketleri bisiklet yolu olarak işaretlemek işleri Karayolları Gn.Md. görevleri arasına alınmıştır.
– Elektrikli bisiklet/ e-skuter kullanılması için 15 yaşını bitirmek koşulu getirilmiş, sürücülerin ve yayların uyacakları bazı kurallar belirlenmiştir.)
5- 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununda bazı ek/değişikler yapılmıştır.
(-Bisiklet yolu/şeritleri, gürültü bariyeri yapımı, bakım onarımları, bisikletler için park yerleri ile şarj istasyonları kurulması vb. konular belediye görevleri arasına alınmaktadır. (Paralel değişiklikler ilgili kanunlarda belediyeler ve il özel idareleri içinde yapılmıştır.)
İlçe belediyelerinin otopark yapmak şeklindeki görevleri , “bölge otoparkı, kapalı/açık otopark yapmak, yaptırmak, işletmek ve ruhsat vermek” şeklinde genişletilmiştir. (Dolaysıyla otoparklar konusunda büyükşehir belediyelerinin gelirleri ve yetkileri kısıtlanmaktadır.)
– Bisikletli ulaşımın yaygınlaşması için bisikletli ana ulaşım planı hazırlanacaktır.
– Belediyelerin otopark gelirleri, 5 yıllık süre ile bölge otoparkları arsalarının kamulaştırma bedeli ödemelerinde kullanılacaktır.
