SGK Genel Yazı Kapsam Uygulamaları
4a ve 4b Gelir ve Aylıkların Tescil ve Emeklilik Yönüyle Mevzuatsal Kontrolü
T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Sayı : 98547999-010.99-E.10819845
Tarih: 11/09/2020
Konu : Kapsam Uygulamaları
GENEL YAZI
Bilindiği üzere, 5510 sayılı Kanunun;
– 4/1-(b) bendi kapsamındaki sigortalı ve hak sahiplerine bağlanan gelir ve aylıkların tescil ve emeklilik yönüyle mevzuatsal kontrolünü sağlayan “Kapsam 4b” programı Ekim/2013 dönemi,
– 4/1-(a) bendi kapsamındaki sigortalı ve hak sahiplerine bağlanan gelir ve aylıkların mevzuatsal kontrolünü sağlayarak gelir/aylıkları durduran “Kapsam 4a” programı ise tescil yönüyle 05/06/2017, başka bir dosyadan gelir/aylık alma yönüyle ise 05/08/2019,
tarihi itibarıyla kullanıma açılmıştır.
Ayrıca, 4A Emektar programında 2020/Ocak ödeme dönemi, 4B Emektar programında ise 2020/Temmuz ödeme dönemi için evlenme ödeneği süresi sonunda diğer hak sahiplerinin hisselerinin programatik olarak düzeltilmesine ilişkin çalışma tamamlanmış olup, kullanıcı tarafından işlem yapılmasına gerek bulunmaksızın evlenme süresi bitiminde hisse aktarımı sağlanmaktadır.
Bu itibarla, Kurumumuzca hatalı ve yersiz gelir/aylık ödemelerinin önlenmesine yönelik programatik çalışmalar yapılmakta olup, ayrıca yersiz gelir/aylık ödemeleri Sayıştay ve Kurumumuz iç denetim birimleri tarafından da takip edildiğinden Kapsam uygulamaları aracılığıyla tespit edilen ve listelenen kayıtlara ilişkin sigortalı ve hak sahipleri hakkındaki iş ve işlemlerin aşağıdaki hususlara azami dikkat edilerek sonuçlandırılması önem arz etmektedir.
1- Kapsam programları aracılığıyla listelenen kayıtların öncelikle gelir/aylığa hak kazanma koşullarının tespitinin yapılması, gelir/aylığa hak kazandığı tespit edilenlerin başka bir dosyadan gelir/aylık aldığının anlaşılması halinde de Kanunun 54 üncü ve geçici 7 nci maddesi hükümleri ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği‘nin geçici 4 üncü maddesi hükmüne ve 2018/38 sayılı Genelgenin “Gelir ve Aylıkların Birleşmesi” başlıklı Onüçüncü Bölümünde yer alan düzenlemelere göre değerlendirme yapılarak işlemlerinin mevcut mevzuat çerçevesinde ivedilikle ve hatasız şekilde sonuçlandırılması gerekmektedir.
2- Bürokrasinin azaltılması ve yersiz ödemelerin önüne geçilmesi amacıyla Kapsam programları tarafından tespit edilerek Emektar programlarına iletilen kayıtların, ölüm aylığı/geliri alan hak sahipleri açısından, mezun olan veya yaşlarını dolduran hak sahibi çocukların gelir/aylıklarının kesilmesi sonrasında diğer hak sahiplerinin hisselerinin düzeltilmesine ilişkin işlemler ile hak sahibi eşlerin hisse düzeltme işlemlerinin yazılı talep beklenmeksizin incelenerek gerekli işlemlerin ilgili ödeme dönemi içinde ivedilikle tamamlanması gerekmektedir.
3- 5510 sayılı Kanunun 54 üncü, geçici 7 nci maddesi ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin geçici 4 üncü maddesi uyarınca 2018/38 sayılı Genelgede yer alan, 5434 sayılı Kanun kapsamında alınan aylıkların dikkate alınmayacağına ve değerlendirme dışında tutulacağına ilişkin düzenlemenin, Kanunun 34 üncü maddesinde belirtilen hak sahibi ana ve babaya aylık bağlanması koşulları arasında yer alan “gelir ve/veya aylık bağlanmamış olmak” hükmü hakkında da uygulanıp uygulanmayacağı ile ilgili bazı il müdürlükleri tarafından tereddüte düşünüldüğü, ayrıca yapılan sistematik kontrollerde hatalı aylık bağlandığı tespit edilmiştir.
Buna göre, Kanunun 34 üncü maddesindeki hak sahibi ana ve babanın “diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olmak” şartı tereddüte yer vermeyecek şekilde açık olup, ana ve babanın diğer çocuklarından aldıkları gelir/aylıklar dışında başka hak sahipliği nedeniyle gelir/aylık almaları halinde çocuklarından hiçbir şekilde aylığa hak kazanamamaktadır.
Bu itibarla, ana ve babanın 5434 sayılı Kanun kapsamında kendisinden ya da eşinden aldığı aylık Kanunun 34 üncü maddesindeki “gelir ve/veya aylık bağlanmamış olmak” şartı kapsamında değerlendirilmesi gereken bir aylık olup, 5434 sayılı Kanun kapsamında aylık alması halinde talebi aylığa hak kazanmadığı gerekçesi ile reddedilmesi, Kanunun 54 üncü maddesindeki gelir/aylık birleşmesi kapsamında da bir değerlendirme yapılmaması gerekmektedir.
Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.
İsmail ERTÜZÜN
Genel Müdür V.
