2019 Ölüm ve Ölüm Nedeni İstatistikleri
Türkiye’de 2019 yılında ölen kişi sayısı 435 bin 941 oldu
Ölüm sayısı 2018 yılında 426 bin 449 iken 2019 yılında 435 bin 941 kişi oldu. Ölenlerin %54,6’sını erkekler, %45,4’ünü kadınlar oluşturdu.
Kaba ölüm hızı binde 5,3 oldu
Bin kişi başına düşen ölüm sayısını ifade eden kaba ölüm hızı, 2018 yılında binde 5,2 iken 2019 yılında binde 5,3 oldu. Diğer bir ifade ile 2019 yılında bin kişi başına 5,3 ölüm düştü.
Ölüm sayısı ve kaba ölüm hızı, 2009-2019
Kaba ölüm hızının en yüksek olduğu il binde 9,9 ile Kastamonu oldu
Kaba ölüm hızının en yüksek olduğu il 2019 yılında binde 9,9 ile Kastamonu oldu. Bu ili binde 9,3 ile Sinop, binde 8,9 ile Balıkesir, binde 8,6 ile Edirne izledi. Kaba ölüm hızının en düşük olduğu il ise binde 2,4 ile Şırnak oldu. Bu ili binde 2,7 ile Hakkari, binde 2,9 ile Van ve binde 3,1 ile Batman ve Şanlıurfa izledi.
Kaba ölüm hızının Avrupa Birliği üye ülkeleri ortalaması binde 10,3 oldu
Türkiye’nin kaba ölüm hızının Avrupa Birliği üyesi 28 ülkenin kaba ölüm hızlarından daha düşük olduğu görüldü. Avrupa Birliği üyesi 28 ülkenin kaba ölüm hızları incelendiğinde, 2018 yılında en yüksek kaba ölüm hızına sahip olan ülkenin binde 15,4 ile Bulgaristan, en düşük kaba ölüm hızına sahip olan ülkenin ise binde 6,4 ile İrlanda olduğu görüldü.
Ölüm nedenleri arasında dolaşım sistemi kaynaklı hastalıklar ilk sırada yer aldı
Ölümler nedenlerine göre incelendiğinde, 2019 yılında %36,8 ile dolaşım sistemi hastalıkları ilk sırada yer aldı. Bu ölüm nedenini %18,4 ile iyi ve kötü huylu tümörler, %12,9 ile solunum sistemi hastalıkları izledi.
Dolaşım sistemi hastalıkları kaynaklı ölümlerin %39,1’ini iskemik kalp hastalığı oluşturdu
Dolaşım sistemi hastalıklarından kaynaklı ölümler alt ölüm nedenlerine göre incelendiğinde, ölenlerin %39,1’inin iskemik kalp hastalığından, %22,2’sinin serebro-vasküler hastalıklardan, %25,7’sinin diğer kalp hastalıklarından öldüğü görüldü.
Dolaşım sistemi hastalıkları kaynaklı ölümlerin en yüksek olduğu il %47,2 ile Aydın oldu
Dolaşım sistemi hastalıklarından ölenler illere göre incelendiğinde, 2019 yılında dolaşım sistemi hastalıklarına bağlı ölüm oranının en yüksek olduğu il %47,2 ile Aydın oldu. Bu ili %47,0 ile Denizli, %46,2 ile Kırıkkale, %44,2 ile Çanakkale izledi. Dolaşım sistemi hastalıklarına bağlı ölüm oranının en düşük olduğu il ise %24,5 ile Hakkari oldu. Bu ili %27,6 ile Van, %28,8 ile Kayseri, %29,7 ile Şırnak ve Ağrı izledi.
Dolaşım sistemi hastalıklarından ölenler yaş grubuna göre incelendiğinde, 2019 yılında en fazla ölümün 49 bin 529 kişi ile 75-84 yaş grubunda gerçekleştiği görüldü.
Tümörden kaynaklı ölümlere en çok gırtlak ve soluk borusu/bronş/akciğer tümörü neden oldu
İyi ve kötü huylu tümörlerden kaynaklı ölümler alt ölüm nedenlerine göre incelendiğinde, ölenlerin %30,2’sinin gırtlak ve soluk borusu/bronş/akciğerin kötü huylu tümöründen, %7,9’unun lenfoid ve hematopoetik kötü huylu tümöründen, %8,1’inin midenin kötü huylu tümöründen öldüğü görüldü.
İyi ve kötü huylu tümörlerden kaynaklı ölümlerin en yüksek olduğu il %22,2 ile İstanbul oldu
İyi ve kötü huylu tümörlerden ölenler illere göre incelendiğinde, 2019 yılında iyi ve kötü huylu tümörlerden kaynaklı ölüm oranının en yüksek olduğu ilin %22,2 ile İstanbul olduğu görüldü. Bu ili %22,1 ile Tekirdağ, %21,9 ile Kırklareli ve Edirne, %21,8 ile Erzurum izledi. İyi ve kötü huylu tümörlerden kaynaklı ölüm oranının en düşük olduğu illerin ise %10,7 ile Şanlıurfa, Hakkari ve Şırnak olduğu görüldü.
İyi ve kötü huylu tümörlerden ölenler yaş gruplarına göre incelendiğinde, 2019 yılında en fazla ölümün 23 bin 386 kişi ile 65-74 yaş grubunda gerçekleştiği görüldü.
Bebek ölüm hızı binde 9,1 oldu
Bebek ölüm sayısı, 2018 yılında 11 bin 598 iken 2019 yılında 10 bin 770 oldu. Bin canlı doğum başına düşen bebek ölüm sayısını ifade eden bebek ölüm hızı, 2018 yılında binde 9,3 iken 2019 yılında binde 9,1 oldu. Diğer bir ifade ile 2019 yılında bin canlı doğum başına 9,1 bebek ölümü gerçekleşti.
Ölen bebeklerin %63,6’sı bir ayını, %86,9’u ise beş ayını tamamlayamadan öldü
Bir ayını tamamlayamadan ölen bebeklerin oranı 2018 yılında %65,1 iken 2019 yılında %63,6 oldu. Ölen bebeklerin 2019 yılında %12,3’ünün ilk gün, %29,6’sının 1-6 günlükken, %21,7’sinin ise 7-29 günlükken yaşamını yitirdiği görüldü. Ölen bebeklerden 1-4 aylıkken yaşamını yitirenlerin oranı ise %23,3 oldu.
Beş yaş altı ölüm hızı binde 11,2 oldu
Doğumdan sonraki beş yıl içinde ölme olasılığını ifade eden beş yaş altı ölüm hızı, 2018 yılında binde 11,3 iken 2019 yılında 11,2 oldu.
AÇIKLAMALAR
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2009 yılından itibaren Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS) veri tabanında yer alan ölüm verisi ile Sağlık Bakanlığı, Ölüm Bildirim Sistemi’nden elde edilen ölüm nedeni verisini kullanarak Türkiye geneli için ölüm istatistiklerini yayımlamaktadır.
Ölüm verisi, idari kayıtlara gecikmeli yansıyan yeni kayıtlardan dolayı 3 yıl geriye dönük olarak güncellenmektedir. Bu haber bülteninde, 2016-2018 yıllarına ilişkin ölüm istatistiklerinin 31 Mart 2020 tarihi itibariyle güncellenmiş verileri ile aynı tarih itibariyle 2019 yılı ölüm istatistikleri verilmiştir.
Ölüm nedeni istatistikleri, 2019 yılından itibaren ölüm istatistikleri ile beraber yayımlanmaya başlamıştır. Ölüm nedeni verisi, Ölüm Bildirim Sistemi’nden elde edilen ölüm bildirim formlarının Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Uluslararası Hastalık Sınıflaması (UHS-10)’na göre ölümün altta yatan nedeni kodlanarak oluşturulmaktadır. Ölüm nedeni verisi, idari kayıtlara gecikmeli yansıyan yeni kayıtlardan dolayı 1 yıl geriye dönük olarak güncellenmektedir.