Mücbir Sebep SGK Primlerinin Giderleştirilmesi
İsmail KÖKBULUT
Yeminli Mali Müşavir
ismail@kokbulut.com
Yazar Hakkında
COVID-19 için tüm dünyada olduğu gibi ülkemizi de etkiledi. Ekonomide ortaya çıkacak olumsuzluklara ilişkin alınan tedbirler kapsamında ilk etapta, 24/3/2020 tarihli ve 31078 sayılı mükerrer Resmî Gazetede yayımlanan 518 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği uyarınca Hazine ve Maliye Bakanlığınca;
a) Ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunan mükelleflerin,
b) Koronavirüs salgınından doğrudan etkilenen ve ana faaliyet alanı itibarıyla; alışveriş merkezleri dahil perakende, sağlık hizmetleri, mobilya imalatı, demir çelik ve metal sanayii, madencilik ve taş ocakçılığı, bina inşaat hizmetleri, endüstriyel mutfak imalatı, otomotiv imalatı ve ticareti ile otomotiv sanayii için parça ve aksesuar imalatı, araç kiralama, depolama faaliyetleri dahil lojistik ve ulaşım, sinema ve tiyatro gibi sanatsal hizmetler, matbaacılık dahil kitap, gazete, dergi ve benzeri basılı ürünlerin yayımcılık faaliyetleri, tur operatörleri ve seyahat acenteleri dahil konaklama faaliyetleri, lokanta, kıraathane dahil yiyecek ve içecek hizmetleri, tekstil ve konfeksiyon imalatı ve ticareti ile halkla ilişkiler dahil etkinlik ve organizasyon hizmetleri sektörlerinde faaliyette bulunan mükelleflerin,
c) Ana faaliyet alanı itibarıyla İçişleri Bakanlığınca alınan tedbirler kapsamında geçici süreliğine faaliyetlerine ara verilmesine karar verilen işyerlerinin bulunduğu sektörlerde faaliyette bulunan mükelleflerin, 1/4/2020 ila 30/6/2020 (bu tarihler dâhil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğunun kabul edilmesi uygun bulunmuştur.
Bu doğrultuda;
Sosyal Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulunca alınan 26.03.2020 tarihli ve 2020/188 Sayılı Karar ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca mücbir sebep hali kabul edilen sektörlerde yer alan mükelleflere ait işyerlerinde ;
- Mart 2020 dönemine ait sigorta primlerinin son ödeme süresi 02.11.2020 tarihine,
- Nisan 2020 dönemine ait sigorta primlerinin son ödeme süresi 30.11.2020 tarihine,
- Mayıs 2020 dönemine ait sigorta primlerinin son ödeme süresi 31.12.2020 tarihine
Dönemsellik gereği her gider ilgili olduğu dönemde kayda ve ilgili dönem kazanç hesabında dikkate alınır. Ancak 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu‘nun 88. maddesinde Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmeyen prim tutarlarının Gelir ve Kurumlar Vergisi matrahının tespitinde gider yazılamayacağı belirtilmiştir. Bu sigorta primlerinin ancak fiili ödendiği dönem gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde dikkate alınması gerekir.
Mücbir sebep dolayısıyla Mart, Nisan ve Mayıs 2020 dönemlerine ilişkin primlerinin ödeme süreleri Kasım ve Aralık aylarına ertelendi. Bu arada söz konusu işletmeler birinci ve ikinci geçici vergi beyanlarında bulunacaklar ve kazanç hesabında ödenmeyen sigorta primlerini geçici vergi matrah hesabında gider olarak dikkate alamayacaklar.
Söz konusu işletmelerin mücbir sebep kapsamına alınmalarının en büyük sebebi mevcut durumdan ekonomik olarak en fazla etkilenen sektörlerde faaliyet göstermiş olmaları. Bu nedenle muhtemelen birinci geçici vergi dönemi için net olarak bir şey söylemek zor olsa bile ikinci geçici vergi döneminde muhtemel bir zarar söz konusu olacak görünüyor! Bu nedenle zaten ilgili dönemlere ilişkin ödenmeyen sigorta primlerinin söz konusu madde gereği ait olduğu dönemlerde gider olarak dikkate alınamayacak olsa bile geçici vergi ödemesi çıkma ihtimali görünmemekte.
Ödenmeyen sigorta primlerine ilişkin geçici vergi dönemlerinde nasıl bir yöntem izlenecek?
Mart, Nisan ve Mayıs 2020 dönemlerine ilişkin sigorta primlerinin ilgili dönemlerde tahakkuk ettirilip kayıtlara alınması ve geçici vergi dönemlerine ilişkin ticari kazanç hesabında dikkate alınması gerekir.
Geçici vergi beyannamesinde ise Mart, Nisan ve Mayıs 2020 dönemlerine ilişkin olarak tahakkuk ettirilen , fakat daha sonraki dönemlerde ödemesi yapılacak olan sigorta primlerinin ilgili dönem geçici vergi beyanında Kanunun Kabul Edilmeyen Gider olarak dikkate alınması gerekir.
Özetle ilgili aylara ilişkin tahakkuk ettirilen sosyal güvenlik primleri kayıtlara alınıp dönem kazancı hesaplanacak yani ilk etapta gider olarak dikkate alınacak, ancak geçici vergi beyanında ödenmeyen prim tutarları bu defa KKEG olarak dikkate alınmak suretiyle ilgili geçici vergi matrahının tespitinde ticari kazanca ilave edilmiş olacak.
Mart, Nisan ve Mayıs 2020 dönemlerine ilişkin ödenmeyen Sosyal Güvenlik Primleri bu dönemlerdeki geçici vergi beyanında KKEG olarak dikkate alınırken ödeme yapıldığı dönemde de bu defa geçici vergi beyannamesi üzerinden indirim konusu yapılacak.
.
