Yüzde 5’lik Vergi İndirimi
Mesud ALTUNDAĞ
Vergi Müfettişi
mesud_altundag@hotmail.com
Giriş
Özel hesap dönemine tabi olmayan mükellefler için kurumlar vergisi beyannamesi, 30 Nisan 2020 Perşembe günü akşamına kadar mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine verilecek ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergiler 30 Nisan 2020 Perşembe gününe kadar ödenecekti.
Salgın hastalık koronavirüs sebebiyle, 17 Nisan 2020 tarihli ve 127 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Sirküleri ile kurumlar vergisi beyannamelerinin verilme süreleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri 1 Haziran 2020 Pazartesi günü sonuna kadar uzatılmıştır.
Gelir vergisi mükellefleri için, 17 Mart 2020 tarihli ve 125 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Sirküleri ile 31 Mart 2020 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2019 takvim yılına ait Yıllık Gelir Vergisi beyannamelerinin verilme süreleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri ise 30 Nisan 2020 Perşembe günü sonuna kadar uzatılmıştır.
7194 sayılı Kanunun 18. maddesi ile 193 sayılı GVK’nın mükerrer 121 inci maddesi yeniden düzenlenmiştir. Yayımlanan “301 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği” ile de 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren verilecek yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5’inin, indirimi uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemiştir.
Vergi İndiriminden Kimler Yararlanabilir?
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun “Vergiye Uyumlu Mükelleflere Vergi İndirimi” başlıklı Mükerrer 121. maddesinde;
– Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar,
– Finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç olmak üzere kurumlar vergisi mükellefleri
– Basit usule tabi mükellefler de %5’lik vergi indiriminden yararlanabilecektir.
Vergi İndiriminden Yararlanmanın Şartları Nelerdir?
- İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresi içerisinde verilmiş ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin de kanuni süresi içerisinde ödenmiş olması gerekmektedir. Öte yandan, kanuni süresi içerisinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak, kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler vergi indiriminden yararlanılmasına engel teşkil etmeyecektir. Ancak, indirimden yararlanılabilmesi için bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin de kanuni süresi içerisinde ödenmiş olması gerekmektedir.
- İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıl içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyatın bulunmaması gerekmektedir. Söz konusu dönemlere ilişkin olarak ikmalen, re’sen veya idarece yapılan tarhiyatların indirimin hesaplanacağı gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken süreden önce kesinleşmiş yargı kararlarıyla veya Vergi Usul Kanununun uzlaşma ya da düzeltme hükümlerine göre tamamen ortadan kaldırılmış olması ve diğer şartların da sağlanması kaydıyla vergi indiriminden yararlanılması mümkün olacaktır. Ancak, yapılan tarhiyatların kesinleşmiş yargı kararları, uzlaşma veya düzeltme hükümleri ile kısmen ortadan kaldırılması durumunda ise indirimden yararlanılamayacaktır.
- Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi aslı (vergi cezaları dâhil) 1.000,00-TL üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması gerekir. Söz konusu 1.000,00 TL’lik borcun hesabında Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken vergi beyannameleri üzerine tahakkuk eden vergi asılları ile vergi cezalarının (vergi ziyaı cezası, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları) toplamı dikkate alınacaktır. Söz konusu 1.000,00 TL’lik borcun hangi döneme ait olduğunun önemi bulunmamaktadır.
- Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında kaçakçılık suçu fiillerinin işlenmemiş olması gerekir.
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?
- Vergi indiriminden yararlanabilmek için sadece gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin değil Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken tüm beyannamelerin yasal süresinde verilmesi ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden bütün vergilerin de yasal süresinde ödenmesi gerekmektedir.
- Hesaplanan indirim tutarı, her şart ve takdirde 1 milyon (310 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 01.01.2020 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere 1.400.000.-TL) Türk lirasından fazla olamayacaktır.
- İndirilecek tutarın ödenmesi gereken vergiden fazla olması durumunda kalan tutar, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebilecek olup bu süre içinde mahsup edilemeyen tutarlar red ve iade edilmeyecektir.
- Vergi indiriminden yararlanan mükelleflerin, şartları taşımadığının sonradan tespiti halinde ilgili vergilendirme döneminde indirim nedeniyle alınmayan vergiler bu kez vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın mükelleften istenilecektir.
- İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yılda herhangi bir vergiye ilişkin beyanın gerçek durumu yansıtmadığının, indirimden yararlanıldıktan sonra tespiti üzerine, yapılan tarhiyatların kesinleşmesi halinde de yine indirim nedeniyle alınmayan vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın mükelleften istenilecektir.
Vergi İndirimi Nasıl Hesaplanır?
Vergi indirimine ilişkin şartları haiz mükellefler, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan gelir veya kurumlar vergisinin %5’i oranında vergi indirimi tutarını hesaplayacaktır. Bu suretle hesaplanan vergi indirimi tutarı, öncelikle bu beyannameler üzerinden ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden indirilebilecektir. Vergi indirimi tutarının ödenmesi gereken vergiden fazla olması halinde ise kalan tutar, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebilecektir. Bu süre içerisinde mahsup edilemeyen tutarlar red ve iade edilmeyecektir.
Örnek: Vergi indiriminden yararlanma şartlarının tamamını sağlayan ve 2019 hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde hesaplanan kurumlar vergisi 50.000.000,00 TL olan (H) A.Ş.’nin bu hesap dönemine ilişkin olarak yurtiçinde kesinti suretiyle ödemiş olduğu kurumlar vergisi tutarı 1.000.000,00 TL’dir. (H) A.Ş. aynı döneme ilişkin olarak ayrıca 32.000.000,00 TL geçici vergi ödemiştir.
Vergi indirimi tutarı = Hesaplanan kurumlar vergisi x İndirim oranı
= 50.000.000,00 TL x 0,05
= 2.500.000,00 TL
olarak hesaplanmış olsa da (H) A.Ş.’nin yararlanabileceği vergi indirimi tutarı 1.400.000,00- TL olarak dikkate alınacaktır.
Buna göre, (H) A.Ş. vergi indiriminden aşağıdaki şekilde yararlanacaktır.
| A. Hesaplanan Kurumlar Vergisi | 50.000.000,00 TL |
| B. Hesaplanan Vergi İndirimi Tutarı | 1.400.000,00 TL |
| C. Mahsup Edilecek Vergiler Toplamı
Kesinti Suretiyle Ödenen Vergi 1.000.000,00 TL Ödenen Geçici Vergi 32.000.000,00 TL |
33.000.000,00 TL |
| Ç. Ödenmesi Gereken Kurumlar Vergisi (A-C) | 17.000.000,00 TL |
| D. Mahsup Edilen Vergi İndirimi Tutarı | 1.400.000,00 TL |
| E. Ödenecek Kurumlar Vergisi (Ç-D) | 15.600.000,00 TL |
Sonuç
Vergiye uyumlu mükellefler için getirilen bir düzenleme olan vergi indiriminde, mükelleflerin şartları taşımadığının sonradan tespiti halinde ilgili vergilendirme döneminde indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilir.
Tarh edilen vergi ile kesilen cezaların idari yargı mercileri nezdinde dava konusu yapılmaması veya dava konusu edilmesi neticesinde tüm olağan kanun yollarının tüketilmesiyle uygun bulunmak suretiyle kesinleşmesi halinde, indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler açısından zamanaşımı, yapılan tarhiyatın kesinleştiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren başlayacaktır.
Kaynakça
- 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu
- 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu
- 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu
- 7194 Sayılı Dijital Hizmet Vergisi İle Bazı Kanunlarda Ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun
- 301 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği
- 310 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği
- 125 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Sirküleri
- https://www.gib.gov.tr/sites/default/file/fileadmin/beyannamerehberi/vergi_indirimi_brosuru.pdf