Biz Bize Yeteriz Türkiyem Kampanyası ve Vergisel Boyutu
Bülent AK
Yeminli Mali Müşavir
bak@konseydenetim.com.tr
Önsöz
Cumhurbaşkanımızca başlatılmış olan “Biz Bize Yeteriz Türkiyem” Milli Dayanışma Kampanyasına, 12 Nisan 2020 günü itibarıyla, tam olarak 515.104 gerçek veya tüzel kişi katılmış ve 1.590.519.260.- TL tutarında bağışta bulunmuştur[1].
Yardıma muhtaç milyonlarca aileyle ekmeğimizi paylaşmanın hazzı hiçbir şeyle ölçülemez. Bununla birlikte, bağış yarışında bulunan gerçek ve tüzel kişiler açısından, özellikle ülkemizin en büyük sanayi, ticaret ve finans şirketleri açısından işin vergisel boyutunun da ele alınmasını gerekli kılıyor.
Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdî bağışların tamamı, kurumlar vergisi matrahının tespitinde; kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından indirilebilmektedir. [KVK Md. 10/1-e] Gelir vergisi mükelleflerinin de bu imkândan aynı şekilde yararlanma olanağı vardır. [GVK Md. 89/1-10]
Bağış Vergiden Değil Matrahtan İndiriliyor
Öncelikle bağışların vergiden düşüldüğüne dair yerleşmiş olan yanlış algıyı düzeltelim. Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarında yapılan bağış tutarı, kazancın olması kaydıyla kurum kazancından düşülmektedir. Diğer bir ifadeyle, yapılan bağışların kurumlar vergisi matrahı üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden düşülmesi söz konusu değildir.
Bağış Kazanç Varsa İndiriliyor, Kazanç Yoksa İndirilemiyor
Konuya ilişkin diğer bir önemli husus, söz konusu bağışlar ancak kazanç varsa indirim konusu yapılabilmektedir. Diğer bir ifadeyle, kurumun kazancı yoksa yani matrah beyanında bulunulmamışsa yahut zarar beyanında bulunmuşsa yapılan bağışlar indirim konusu yapılamamaktadır.
İki hususu daha belirtmekte fayda var. Kurum zararı varsa, yapılan bağış hiçbir şekilde beyana dâhil edilemiyor, bir başka deyişle bağış miktarını beyanda göstererek zararı artırma imkânı bulunmuyor. Ayrıca, yapılan bağış tutarının, beyan edilecek kurum kazancından daha fazla olması durumunda, bağışın ancak kurum kazancına kadar olan kısmının indirimine izin veriliyor.
Matrahtan İndirilecek Bağış Tutarında veya Oranında Sınırlama Yoktur
Kurumlar vergisine tabi tutulacak kazancın yeterli olması kaydıyla, herhangi bir tutar veya oran kısıtlaması olmaksızın, yapılan bağışın tamamı kurumlar vergisi matrahından indirim konusu yapılabilmektedir.
Matrahtan İndirilemeyen Bağış Tutarı Ertesi Yıllara Aktarılamıyor
Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarında yapılan bağış tutarı, ancak bağışın yapıldığı yıl kurum kazancından indirim konusu yapılabiliyor. Kurum kazancından indirilemeyen bağış tutarlarının ertesi yıllara aktarılması ve faydalanılması imkânı bulunmuyor.
Bu çerçevede yapılacak bağışlar; kurumlar vergisi mükellefleri tarafından 2020 takvim dönemine ilişkin olarak 2021 yılı Nisan ayında verilecek Kurumlar Vergisi Beyannamesi, Gelir Vergisi mükellefleri tarafından ise 2021 yılı Mart ayında verecekleri Gelir Vergisi Beyannamesi üzerinde indirim konusu yapılabilecektir.
Bağışın Yapıldığının Banka Dekontuyla Belgelendirilmesi Gerekir
Yasa hükmünde her ne kadar bağışların kurum kazancından indirilebilmesi için, makbuz karşılığı yapılması şart koşulmuşsa da, fiili imkânsızlık nedeniyle, Vergi İdaresi nakdi bağışlarda banka dekontunun bulundurulmasını yeterli saymıştır. [1 Seri No.lu KV Tebliği]
Kazançtan İndirilen Bağışın Gerçekte Ne Kadarı Bağışlanmış Oluyor?
Kamuoyunda kurumların yaptığı bağışların kurum kazancından indirilmesine yönelik negatif bir algı bulunmaktadır. Yapılan bağışın kurum kazancından indirilmesiyle, sanki yapılan bağışın tamamının ödenecek vergilerle finanse edildiği gibi yanlış ve çok yersiz bir algı bulunuyor. Oysa, yapılacak bağışın matrahtan düşülmesi durumunda, ilgili kurumun bundan sağlayacağı fayda yaptığı bağışa isabet eden vergi tutarı kadar olacaktır.
Örneğin, “Biz Bize Yeteriz Türkiyem” Milli Dayanışma Kampanyasına 100 bin lira bağışlayan bir kurumun, 2020 yılı içerisinde en az aynı tutarda vergiye kazanç elde etmesi kaydıyla, bağış tutarına isabet eden vergi tutarını eksik ödemek kadar bir avantajı olacaktır.
Kurumların 2020 yılında elde ettikleri kazançlara uygulanacak kurumlar vergisinin oranı %22’dir. Bu durumda, bu kampanyaya 100 bin lira bağışlamış olan kurum, 2020 yılına ilişkin olarak 22 bin lira daha az vergi ödemekle birlikte, kampanyaya kendi özvarlığından 78 bin lira bağışlamış olacaktır.
Bu hesaplamalara göre; kurum kazancından indirilen bağışların %22’si devlet, geriye kalan %78’lik kısmı ise bağışı yapan kurum tarafından karşılanmış olmaktadır.
[1] https://bizbizeyeteriz.gov.tr/
