Koronavirüs SGK Primlerinin Ertelenmesi
Hamza ERTEKİN
E.Vergi Dairesi Müdür Yrd.
hamzaertekin@bbdas.com.tr
Yazar Hakkında
I.GİRİŞ
Covid-19 salgınının etkilerini azaltmaya yönelik “Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi” kapsamında yapılan açıklamada; perakende, AVM, demir-çelik, otomotiv, lojistik-ulaşım, sinema-tiyatro, konaklama, yiyecek-içecek, tekstil-konfeksiyon ve etkinlik-organizasyon sektörleri için Muhtasar ve KDV’ler ile SGK primlerinin Mart, Nisan ve Mayıs dönemlerine ait olup izleyen aylarda yapılacak ödemelerin 6’şar ay erteleneceği belirtilmişti.
Buna yönelik 518 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile bazı sektörler ve mükellef grupları için 01.04.2020-30.06.2020 tarihleri arasında mücbir sebep hali ilan edilerek; 2020/Mart, Nisan ve Mayıs dönemlerine ait KDV ve Muhtasar beyannamelerinin verilme süreleri 27.07.2020 tarihine ertelenerek, ödeme süreleri de normal vadelerine göre 6’şar ay ertelenmesi sağlanmıştır.
Bilindiği üzere bir değişiklik yapılmaması durumunda; 01.03.2020 tarihi itibariyle tüm Türkiye’de gelir stopaj vergileri ile SGK primlerinin birleştirilerek Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi uygulamasına geçilmesi gerekmekte olup, mücbir sebep hali kapsamında olan mükellefler için vergilerin ertelemesi yönünde düzenleme yapılmasına rağmen SGK primlerinin ertelenmesine yönelik henüz yasal bir düzenleme yapılmamıştır.
II.BİR ERTELEME YAPILMAMASI DURUMUNDA MUHTASAR VE PRİM HİZMET BEYANNAMESİ UYGULAMASI TÜM YURTTA BAŞLIYOR
Bilindiği üzere, 09.02.2020 tarih 31034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Genel Tebliği (Sıra No:1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No:7) ile, Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Uygulamasına bazı illerimizde başlanırken, diğer illerimizde başlama süresinin 01.03.2020 tarihine kadar ertelendiğinden, yeni bir erteleme yapılmaması durumunda işçi çalıştıran mükelleflerin 01.03.2020 tarihinden itibaren, 2020/Mart dönemine ait gelir vergileri ve SGK primleri birleştirilerek Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile verilmesi gerekecektir.
III.MÜCBİR SEBEP İLANINA YÖNELİK VUK TEBLİĞİ SGK PRİMLERİNİ KAPSAMIYOR
Mücbir sebep hali düzenlemesinin yapıldığı 518 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin 7’inci maddesinin 2’inci fıkrasında;
“Sosyal güvenlik mevzuatı gereğince sigortalıların mücbir sebep dönemine ilişkin prime esas kazanç ve hizmet bilgilerinin Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile bildirilmesinin zorunlu olması durumunda mücbir sebep, bu beyannamelerin vergi kesintilerine ilişkin kısmının beyan ve ödeme sürelerinin ertelenmesi için geçerli olacaktır” denilmektedir.
Buna göre; 01.03.2020 tarihinde uygulamaya geçen Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi uygulamasına yönelik her hangi bir erteleme olmaması durumunda, Mart döneminde işçi çalıştıran işverenler gelir vergisi kesintileri ile işçilere ait SGK primlerini birleştirerek Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile vermeleri zorunlu hale gelecektir.
Yukarıda belirtilen tebliğ hükmüne göre mücbir sebep halinden yararlanabilecek mükelleflerin, mücbir sebep halinin sadece vergiler için geçerli olduğu düzenlemesine göre, her ne kadar vergiler için beyanname ve ödeme süreleri ertelenmiş olsa da, SGK primleriyle ilgili bu güne kadar erteleme yapıldığına ilişkin yasal bir düzenleme yapılmadığından 2020/Mart, Nisan ve Mayıs aylarına ait SGK Primlerini normal beyanname verme süreleri içerisinde beyan ederek yine kanuni süresi içinde ödenmeleri gerekmektedir.
Yine mücbir sebep halinden faydalanan mükelleflerin 2020/Mart, Nisan ve Mayıs aylarına ait gelir vergisi stopajlarını da, ertelemenin yapıldığı 27.07.2020 tarihinde kadar Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannameleri ile ayrı beyan etme zorunluluğu doğmaktadır.
Özetle; mevcut yasal düzenlemelere göre mücbir sebep hali, mücbir sebep kapsamında olan mükelleflerin vergileri için geçerli olduğundan, SGK Primlerine yönelik bir düzenleme olmadığından, işçi çalıştıran işverenlerin 01.03.2020 tarihinden itibaren Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi uygulamasına geçildiğinden (henüz erteleme yapılmadığından) 2020/Mart, Nisan ve Mayıs dönemlerine ait Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin normal süreleri içinde SGK primlerinin beyan edilerek ödenmesi, gelir stopajları için ise bu dönemlere ait 27.07.2020 tarihinde ayrıca Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi vermeleri gerekecektir.
Aynı dönem için prim nedeniyle ayrı, gelir stopajı nedeniyle ayrı olmak üzere iki farklı zamanda ayrı beyanname verilecek olması, bazı sistemsel problemlere de yol açacaktır.
IV.SGK PRİMLERİNİN ERTELENMESİ NASIL OLABİLİR?
Covid-19 salgınının etkilerinin azaltılmasına yönelik ekonomik tedbirler kapsamında SGK Primlerinin ödemelerinin 6 ay erteleneceği açıklandığından, 01.03.2020 tarihi itibariyle Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi uygulamasına geçileceğinden, mücbir sebep düzenlemesine ilişkin VUK Tebliği SGK Prim ertelemeleri için geçerli olmadığından, yeni ve farklı bir düzenleme ile primlerin erteleneceği düşünülmektedir.
Buna göre; öncelikle primleri ertelenecek işverenlerin kapsamı belirlenecek, bu işverenlerin primlerinin beyan şekli ile erteleme usul ve esasları ya, vergiler için mücbir sebep düzenlemesinin yapıldığı VUK tebliğine göre, ya da tamamen farklı kendisine özgü bir düzenleme ile ertelenebileceği düşünülmektedir.
Ayrıca işverenler için yapılacak prim ertelemelerinin; tüm işverenleri kapsayıp kapsamayacağı ya da vergiler için ilan edilen sektör ve mükellef grupları gibi belirlenenler için mi olacağı hususu belirsizliğini korumaktadır.
1- Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Uygulaması Yeniden Ertelenebilir:
01.03.2020 tarihi itibariyle Türkiye genelinde Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi uygulamasına geçilmesi durumu, ileri bir tarihe ertelenmek suretiyle, mücbir sebep hali ve kapsamında olabilecek işverenler için SGK Mevzuatı çerçevesinde yapılacak yasal düzenleme ile ayrı ya da vergilere yönelik mücbir sebep düzenlemesinin yapıldığı VUK tebliğine atıf yapılmak suretiyle primlerin beyanı ve ödeme süreleri ertelenebilir.
Mücbir sebep kapsamında olmayan işverenler ise; bu durumda muhtasar beyannamelerini ve SGK primlerini eskiden olduğu gibi olağan yasal süreleri içinde ayrı ayrı beyan edeceklerdir.
2- Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Uygulaması İçinde Erteleme Yapılabilir:
Mart ayına ait olup Nisan ayı içinde verilmesi gereken Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi, vergiler bakımından mücbir sebep hali kapsamında olan mükellefler için ertelendiğinden, SGK Mevzuatında yapılacak bir düzenleme ile ayrı ya da ilgili VUK tebliğine atıf yapılmak suretiyle primlerin beyanı ve ödenmesi ertelenebilir.
Bu durumda primleri erteleme kapsamında olmayan işverenler, vergi ve primleri birleştirerek normal yasal süreleri içinde beyan ederek ödeyeceklerdir.
V.SONUÇ VE DEĞERLENDİRMELER
Covid-19 salgınının ekonomik etkisinin azaltılmasına yönelik açıklanan Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi kapsamında toplumun her kesimini rahatlatmaya yönelik yeni bir yasal düzenleme yapılarak uygulamaya geçirilmektedir.
2020/Mart, Nisan ve Mayıs dönemlerine ait SGK Primlerinin 6 ay erteleneceği açıklanmasına rağmen bugüne kadar bu ertelemeye yönelik yasal bir düzenleme yapılmamıştır.
01.03.2020 tarihi itibariyle tüm yurtta Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi uygulamasına geçilecek olması, vergi düzenlemeleri bakımından mücbir sebep kapsamında olan sektörler ve mükellef gruplarının belirlendiği 518 Seri No.lu VUK Genel Tebliği’nde, bu tebliğin vergilerin beyanı ve ertelenmesi bakımında geçerli olduğu hükmüne yer verilmiş olması, SGK Primlerinin Muhtasar Beyanname ile birleştirilmesi uygulamasının ertelenip ertelenmeyeceği hususu ile SGK primlerin beyanı ve ödemesinin ertelenmesi bakımından ayrı bir yasal düzenlemeye ihtiyaç duyulduğundan bu düzenlemenin ne şekilde yapılacağı hususları merakla bekleniyor.
KAYNAKÇA
- 03.2020 tarih 31078 sayılı (Mükerrer) Resmi Gazete’de Yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:518).
- 02.2020 tarih 31034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Genel Tebliği (Sıra No:1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No:7).