7226 Sayılı Kanun Açıklamaları
ÖZET:
1) 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’na eklenen ve 1/4/2020 tarihinde yürürlüğe girmesi planlanan Konaklama Vergisinin uygulanma tarihi 1 Ocak 2021’e ertelenmiştir.
2) 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun geçici 20’nci maddesinde yapılan değişiklik ile Ekonomik istikrarın sağlanması için gerekli olan kredi finansmanına yönelik iyileştirmeler için kullanılabilecek kaynakta artış yapılmış ve bundan faydalanabilecekler arasında gerçek kişiler de eklenmiştir.
3) 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 75’inci maddesine eklenen fıkra uyarınca yabancı para cinsinden yapılan katkı payı ödemelerinin yatırıldığı yabancı para cinsinden kurulan emeklilik yatırım fonlarından elde edilen irat tutarının tespitinde kur farkı dikkate alınmayacaktır.
4) 7269 sayılı Kanuna eklenen ek madde ile elektrik ve doğalgaz tüketim bedellerinin tahsilatlarının ertelenebilmesi ilgili özel şirketlerin maliyetleri dikkate alınarak doğacak finansman ihtiyacının Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bütçesinden karşılanmasına Cumhurbaşkanınca karar verilebilmesinin önü açılmıştır.
5) 3213 sayılı Maden Kanunu’na eklenen ek madde ile mücbir sebebin varlığını sürdürmesi durumunda madencilik faaliyetinde bulunan mükelleflerin mali yükümlülüklerinin ve/veya beyanlarının ertelenmesi ile mali yükümlülüklerinin taksitlendirilmesine Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın karar verebileceği düzenlenmiştir.
(Düzenleme 1/1/2020 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.)
6) 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun geçici 20’nci maddesinde yapılan değişiklik ile Ekonomik istikrarın sağlanması için gerekli olan kredi finansmanına yönelik iyileştirmeler için kullanılabilecek kaynakta artış yapılmış ve bundan faydalanabilecekler içine gerçek kişiler de eklenmiştir.
7) 5941 sayılı Çek Kanunu’nun 5’inci maddede tanımlanan ve 24/3/2020 tarihine kadar işlenen suçtan dolayı mahkûm olanların cezalarının infazı, 26.3.2020 tarihi itibarıyla durdurulmuştur. Hükümlü tahliye tarihinden itibaren en geç üç ay içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının onda birini alacaklıya ödemek zorundadır. Kalan kısmını üç aylık sürenin bitiminden itibaren ikişer ay arayla on beş eşit taksitle ödemesi durumunda mahkemece, ceza mahkumiyetinin bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasına karar verilir.
8) Covid-19 salgın hastalığının ülkemizde görülmüş olması sebebiyle yargı alanındaki hak kayıplarının önlenmesi amacıyla yargısal süreler ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır.
9) 2004 Sayılı Kanun – Nafaka alacaklarına ilişkin icra takipleri hariç olmak üzere tüm icra ve iflas takipleri, taraf ve takip işlemleri, yeni icra ve iflas takip taleplerinin alınması, ihtiyati haciz kararlarının icra ve infazına ilişkin işlemler 22/3/2020 (bu tarih dâhil) tarihinden itibaren 30/4/2020 (bu tarih dâhil) tarihine kadar durdurulmuştur.
10) 5253 sayılı Kanun – Dernekler tarafından fiziksel ortamda yapılan bildirimler, işlemler, tutulan defter ve alındı belgesi gibi kayıtlar ile yetkili merciler tarafından derneklere ilişkin olarak fiziksel ortamda tutulan her türlü kayıtlar hem dernekler hem de yetkili merciler tarafından elektronik ortamda da yapılabilecektir.
11) Covid-19 salgını nedeniyle ticari hayatta doğabilecek sıkıntılar nedeniyle kiralarının ödeyemeyen kiracıların bu durumlarının kira sözleşmesinin feshi nedeni oluşturmayacağına ilişkin düzenleme yapılmıştır.
26.03.2020 tarih ve 31080 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7226 sayılı BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN ile bazı kanunlarda değişiklikler yapılmıştır.
7226 Sayılı Kanun ile yapılan iş ve ekonomi dünyasını ilgilendiren başlıca değişiklikler özetle aşağıdaki gibidir:
1) 7269 sayılı Kanuna eklenen ek madde ile elektrik ve doğalgaz tüketim bedellerinin tahsilatlarının ertelenebilmesi ilgili özel şirketlerin maliyetleri dikkate alınarak doğacak finansman ihtiyacının Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bütçesinden karşılanmasına Cumhurbaşkanınca karar verilebilmesinin önü açılmıştır. (Düzenleme 1/1/2020 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.)
2) 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 75’inci maddesine eklenen fıkra uyarınca yabancı para cinsinden yapılan katkı payı ödemelerinin yatırıldığı yabancı para cinsinden kurulan emeklilik yatırım fonlarından elde edilen irat tutarının tespitinde kur farkı dikkate alınmayacaktır.
4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasına birinci cümlesinden sonra gelmek üzere eklenen; “Türkiye’de kanuni yerleşim yeri bulunmayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ve 29/5/2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28’inci maddesi kapsamındaki kişiler tarafından yabancı para cinsinden katkı payı ödenebilir.” hükmü ile GVK arasında ilişki kurulmuştur.
Böylelikle Bireysel emeklilik sistemine döviz cinsinden katkı payı ödenmesi mümkün hale getirilmiştir. Bu nedenle de dövizle yapılan Bireysel emeklilik katkı ödemeleri fonlanmasında doğabilecek kur farkının gelir olarak dikkate alınmayacağı düzenlenmiş bulunmaktadır.
3) 7194 sayılı Kanun ile 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’na eklenen ve 1/4/2020 tarihinde yürürlüğe girmesi planlanan Konaklama Vergisinin uygulanma tarihi 1/1/2021’e ertelenmiştir.
4) Maden Kanunu’na eklenen ek madde ile mücbir sebebin varlığını sürdürmesi durumunda madencilik faaliyetinde bulunan mükelleflerin mali yükümlülüklerinin ve/veya beyanlarının ertelenmesi ile mali yükümlülüklerinin taksitlendirilmesine Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın karar verebileceği düzenlenmiştir. (Düzenleme 1/1/2020 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.)
5) 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun geçici 20’nci maddesinde yapılan değişiklik ile Ekonomik istikrarın sağlanması için gerekli olan kredi finansmanına yönelik iyileştirmeler için kullanılabilecek kaynakta artış yapılmış ve bundan faydalanabilecekler içine gerçek kişiler de eklenmiştir.
6) 4706 sayılı Kanuna eklenen geçici madde ile dünyada ve ülkemizde yaşanan salgın hastalık nedeniyle Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca kendilerine kamu arazisi tahsis edilenlerin ödemeleri gereken 1/4/2020 – 30/6/2020 tarihleri arasındaki kira, kesin izin, kesin tahsis, irtifak hakkı, kullanma izni, yararlanma, ilave yararlanma bedelleri, hasılat payları ve ecrimisillerin başvuru şartı aranmaksızın altı ay ertelenmesi ve ertelenen alacaklar için biz zam ve faiz uygulanmayacağı düzenlenmiştir.
7) 4857 sayılı İş Kanunu’nda yapılan değişiklik ve ekleme ile zorunlu nedenlerle işin durması veya çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması durumunda ne şekilde telafi yapılabileceğine ilişkin düzenlemede söz konusu telafinin dört ay içinde yapılabileceğini ve Cumhurbaşkanının bu süreyi iki katına kadar artırmaya yetkili olduğu kabul edilmektedir.
8) 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun da yapılan değişiklik ile Başkanlıkta istihdam edilen Hazine ve Maliye Uzmanları da Kanunda sayılan denetim elemanları arasına eklenmiş ve böylece aklama suçunun araştırılması ve incelenmesi ile yükümlülük denetimi görevlerini yerine getirilmesinde yetkili kılınmıştır.
9) 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen geçici 23’üncü madde uyarınca; 30/6/2020 tarihine kadar geçerli olmak üzere, yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları için, Kanunun ek 2’nci maddenin üçüncü fıkrasında işçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için öngörülen hizmet akdinin feshi hariç işsizlik sigortası hak etme koşullarını yerine getirmesi hükmü, kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 60 gün hizmet akdine tabi olanlardan son üç yıl içinde 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olması şeklinde uygulanacaktır. Bu koşulu taşımayanlar, kısa çalışma süresini geçmemek üzere son işsizlik ödeneği hak sahipliğinden kalan süre kadar kısa çalışma ödeneğinden yararlanmaya devam eder.
Madde kapsamında kısa çalışma uygulamasından yararlanabilmek için, iş yerinde kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25’inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekir. Bu madde kapsamında yapılan başvurular, başvuru tarihinden itibaren 60 gün içinde sonuçlandırılır.
Madde kapsamında yapılan başvuru tarihini 31/12/2020 tarihine kadar uzatmaya ve birinci fıkrada belirlenen günleri farklılaştırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.
(Düzenleme 29/2/2020 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.)
10) Çek Kanunu’nun 5’inci maddede tanımlanan ve 24/3/2020 tarihine kadar işlenen suçtan dolayı mahkûm olanların cezalarının infazı, 26.3.2020 tarihi itibarıyla durdurulmuştur. Hükümlü tahliye tarihinden itibaren en geç üç ay içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının onda birini alacaklıya ödemek zorundadır. Kalan kısmını üç aylık sürenin bitiminden itibaren ikişer ay arayla on beş eşit taksitle ödemesi durumunda mahkemece, ceza mahkumiyetinin bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasına karar verilir.
11) Kanunun Geçici 1 inci maddesi ile Covid-19 salgın hastalığının ülkemizde görülmüş olması sebebiyle yargı alanındaki hak kayıplarının önlenmesi amacıyla;
a) Dava açma, icra takibi başlatma, başvuru, şikâyet, itiraz, ihtar, bildirim, ibraz ve zamanaşımı süreleri, hak düşürücü süreler ve zorunlu idari başvuru süreleri de dâhil olmak üzere bir hakkın doğumu, kullanımı veya sona ermesine ilişkin tüm süreler; 6/1/1982 tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile usul hükmü içeren diğer kanunlarda taraflar bakımından belirlenen süreler ve bu kapsamda hâkim tarafından tayin edilen süreler ile arabuluculuk ve uzlaştırma kurumlarındaki süreler 13/3/2020 (bu tarih dâhil) tarihinden,
b) 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile takip hukukuna ilişkin diğer kanunlarda belirlenen süreler ve bu kapsamda hâkim veya icra ve iflas daireleri tarafından tayin edilen süreler; nafaka alacaklarına ilişkin icra takipleri hariç olmak üzere tüm icra ve iflas takipleri, taraf ve takip işlemleri, yeni icra ve iflas takip taleplerinin alınması, ihtiyati haciz kararlarının icra ve infazına ilişkin işlemler 22/3/2020 (bu tarih dâhil) tarihinden,
itibaren 30/4/2020 (bu tarih dâhil) tarihine kadar durur.
Bu süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden itibaren işlemeye başlar. Durma süresinin başladığı tarih itibarıyla, bitimine on beş gün ve daha az kalmış olan süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden başlamak üzere on beş gün uzamış sayılır. Salgının devam etmesi halinde Cumhurbaşkanı durma süresini altı ayı geçmemek üzere bir kez uzatabilir ve bu döneme ilişkin kapsamı daraltabilir. Bu kararlar Resmî Gazetede yayımlanır.
Aşağıdaki süreler bu maddenin kapsamı dışındadır:
a) Suç ve ceza, kabahat ve idari yaptırım ile disiplin hapsi ve tazyik hapsi için kanunlarda düzenlenen zamanaşımı süreleri.
b) 5271 sayılı Kanunda düzenlenen koruma tedbirlerine ilişkin süreler.
c) 6100 sayılı Kanunda düzenlenen ihtiyati tedbiri tamamlayan işlemlere ilişkin süreler.
Öte yandan 2004 sayılı Kanun ile takip hukukuna ilişkin diğer kanunlar kapsamında;
a) İcra ve iflas daireleri tarafından mal veya haklara ilişkin olarak ilan edilmiş olan satış gününün durma süresi içinde kalması halinde, bu mal veya haklar için durma süresinden sonra yeni bir talep aranmaksızın icra ve iflas dairelerince satış günü verilir. Bu durumda satış ilanı sadece elektronik ortamda yapılır ve ilan için ücret alınmaz,
b) Durma süresi içinde rızaen yapılan ödemeler kabul edilir ve taraflardan biri, diğer tarafın lehine olan işlemlerin yapılmasını talep edebilir,
c) Konkordato mühletinin alacaklı ve borçlu bakımından sonuçları, durma süresince devam eder,
ç) İcra ve iflas hizmetlerinin aksamaması için gerekli olan diğer tedbirler alınır.
11) Dernekler tarafından fiziksel ortamda yapılan bildirimler, işlemler, tutulan defter ve alındı belgesi gibi kayıtlar ile yetkili merciler tarafından derneklere ilişkin olarak fiziksel ortamda tutulan her türlü kayıtlar hem dernekler hem de yetkili merciler tarafından elektronik ortamda da yapılabilecektir.
12) Covid-19 salgını nedeniyle ticari hayatta doğabilecek sıkıntılar nedeniyle kiralarının ödeyemeyen kiracıların bu durumlarının kira sözleşmesinin feshi nedeni oluşturmayacağına ilişkin düzenleme yapılmıştır.
İzleyen bölümde yapılan değişiklikler Tablo halinde verilmiştir. Maddelerde yürürlük tarihi ayrıca belirtilmemişse, yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Kaynak: TÜRMOB