Korona Virüs Ekonomik Tedbir Önerileri
Mustafa Bahadır ALTAŞ
Yeminli Mali Müşavir
mba@mbaymm.com
Yazar Hakkında
Alınan tedbirler gerekli ancak yeterli değil.
Geçtiğimiz Salı günü Yeni Korona Virüs Hastalığı (Kovid-19) İle Etkin Mücadele Kapsamında Alınan Tedbirler Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 100 Milyar liralık “Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi” ile açıklandı. Açıklanan bu paketin nasıl finanse edileceği ise açıklanmadı. (Bence en önemli konu bu paketin finansmanın nasıl sağlanacağıdır.)
Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan ekonomik paketi incelediğimizde paketin gerekli ancak yetersiz olduğunu Korona Virüsü Kriz Paketi beklenenin aksine ekonomide yaşanacak olumsuzluklara çözüm olmayacak gibi görünüyor. Çünkü pakette sağlık ve hijyen konusunda telkin ve temenni dışında somut bir önlem yok gibi. Özellikle de yapılan toplantıda bu konunun önemli paydaşları olan Türk Tabipler Birliği, Türkiye Barolar Birliği ve TÜRMOB-Türkiye Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Birliği gibi kuruluşların olmaması önemli bir eksiklikti!
Yaşanan bu süreçte ülke olarak bizim için en sevindirici olay e-devlet projesi başta olmak üzere dijital hizmet sağlayıcı tüm kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektöre ait kurum ve kuruluşların çok kısa sürede vatandaşların bulundukları ortamda sisteme dahil olmalarını sağlayacak şeklide ücretsiz hizmet sunmalarıydı. Bu gelişmeler ülkemiz adına bugün için önemli bir kazanım gelecek içinde ümit kaynağı olmaktadır.
Korona Virüsü Kriz Paketinde yer alan ekonomik tedbirlere baktığımızda açıklanan bazı tedbirler birbiriyle de çelişmektedir. Sektörel olarak önemli istihdam ve üretim sağlayan birçok işletmenin faaliyetine ara vermesi işin ciddiyetini ortaya koyarken insanlara sokağa çıkmayın evde kalın dedikten sonra, iç havayolu taşımacılığında 3 ay süreyle KDV oranının yüzde 18’den yüzde 1’e indirilmesine bir anlam vermek mümkün değildir. Bence uçak yolculuğunda KDV indirimi yerine KDV oranı 18 olan başta temizlik ürünleri olmak üzere gıda maddelerinin KDV oranında indirim yapılması daha doğru olurdu.
Ayrıca işverenler tarafından verilen Muhtasar ve KDV tevkifatı ile SGK primlerinin Nisan, Mayıs ve Haziran ödemelerinin “BELİRLİ SEKTÖRLER” için 6’şar ay ertelenmesi ciddi sorun oluşturur. Bu uygulama tüm iş yerlerini kapsamalıdır. Virüs paketinde açıklandığı şekli ile ödemesi ötelenen KDV değil “KDV tevkifatı” dır Bu konu mutlaka açıklığa kavuşturulmalıdır.
Cumhurbaşkanı tarafından açıklanan “Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi”nde yer alan belirli sektörler için Muhtasar ve KDV Tevkifatı ile SGK primlerinin Nisan, Mayıs ve Haziran ödemeleri 6’şar ay ertelenmiştir.”Beyanname verme süreleri”nde bir ertelenme söz konusu değildir. Bu uygulama sağlıklı değildir. Çalışan personelleri ile birlikte sayısı 1 milyonu bulan TÜRMOB camiasının bu konudaki taleplerine uygun olarak gerekli ertelemenin yapılması önem arz etmektedir. Ekonomik olayların kayda alınmasında TÜRMOB Meslek camiası önemli görev üstlenmiştir. Alınan ekonomik kararların uygulanmasında TÜRMOB Meslek mensuplarının emeği ve katkısı olmadan başarıya ulaşması çok zordur bu nedenle TÜRMOB’un taleplerinin kesinlikle dikkate alınması gerekmektedir. Çünkü Muhasebeciler TÜRMOB ile birlikte Türkiye’nin teknolojik dönüşümü en sağlıklı yaşayan meslek mensuplarıdır.
Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan ve 21 madde başlığında toplanan Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketinde yer alan her bir uygulama çok önemli olsa da paket içinde yer alamayan ve öneri olarak sunduğumuz aşağıda yer alan konularında bu pakete eklenmesinde yarar bulunmaktadır.
KOVİD-19 Salgınının neden olduğu işçi çıkarmaları bir fırsata dönüşmemeli, işçilere bu konuda güvence verilmeli, işverenlere de eski işçisini tekrar işe alma teşviki verilmelidir. Bu konuda gerekli tedbirler alınmazsa kriz sonrası yeni bir sorunla karşılaşmak kaçınılmaz olur.
KOVİD-19 Salgınının neden olduğu olumsuz ekonomik koşullardan sadece işverenler değil işçiler ve memurlarda olumsuz etkilenmektedir. Bu nedenle bordrolu çalışan kesiminin de bu krizden en az şekilde etkilenmesi için “Asgari Ücret Vergi Dışı Bırakılmalı”dır.
Bu konudaki önerimiz; iş kaybı yaşanmaması için işsizlik fonunun etkin olarak kullanılmasıdır.
KOVİD-19 Salgınıyla İlgili Alınması Önerilen 15 Ekonomik Tedbir Önerisi
1- 5510 Sayılı Kanun SSP İşveren Hissesi teşviki (5+5 olarak) %10 olarak 31.12.2020 tarihine kadar uygulanmalı.
2- Temel gıda ve temizlik ürünlerinde 18 olan KDV oranı 8’e düşürülmelidir.
3- İşsiz kalan işçilere işsizlik maaşı bağlanma şartları kolaylaştırılmalıdır.
4- Kredi garanti fonu desteği ile kamu bankalarının yanı sıra özel banklar/katılım bankaları da devre girmeli ve özel sektörün yüksek faiz oranlı kredileri düşük faizle yeniden yapılandırılmalıdır.
5- KDV-Muhtasar ve SGK beyanname ve bildirgelerinde tahakkuk eden ötelenen ödemelerde sektörel ayrım kaldırılmalı tüm mükellefleri kapsamalıdır.
6- Vergi dışında diğer kurumlara verilen bildirge ve beyannameler içinde düzenleme yapılmalıdır.
7- 2020 yılı kurum kazançlarında %50 oranında ihracat istinası uygulanmalı.
8- 2020 Yılı için Geçici Vergi uygulaması kaldırılmalıdır.
9- 2020 Yılı için asgari ücret desteği 75 TL’den 150 TL çıkartılmalıdır.
10- 2020 Yılında SGK borçlu olanların borçlarından dolayı teşviklerden yararlanmasına imkân sağlanmalıdır.
11- Bu dönem mücbir sebep hali kabul edilerek kasten işlenen suçlar hariç idari para cezası ve usulsüzlük cezası uygulanmamalıdır.
12- Mükelleflerin ve vatandaşların ödevlerle ilgili yargısal süreler bu dönem için yeniden belirlenmelidir.
13- 2008 Öncesi emeklilere intibak farkları ödenmelidir. EYT’liler için emeklilik süresi 5 yıl öne çekilmeli, emekli bayram ikramiyesi 2 bin TL çıkartılmalıdır.
14- Asgari ücret vergi dışı bırakılmalıdır.
15- İşten çıkan işçilerin yeniden işe alınması teşvik edilmelidir.
