Pasif İşgücü Hizmetleri Genelgesi 2020/1
T.C.
TÜRKİYE İŞ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İşsizlik Sigortası Dairesi Başkanlığı
Sayı : 72808405-103
Konu: Pasif İşgücü Hizmetleri Genelgesi 2020/1
DAĞITIM YERLERİNE
Makamın 31.01.2020 tarih ve 4236118 sayılı Oluru ile İşlemler El Kitabı 4. Bölümü ekleri ile birlikte 2020/1 Nolu Pasif İşgücü Hizmetleri Genelgesi olarak düzenlenmiştir.
Söz konusu değişiklikler https://intranet.iskur.gov.tr/islemler-el-kitabi” adresinde İşsizlik Sigortası Dairesi Başkanlığı İşsizlik Sigortası Uygulama Esasları başlığı altında yayımlanmış olup, personelin bilgilendirilmesi ve uygulamanın belirtilen esaslar çerçevesinde yerine getirilmesi hususunu arz’rica ederim.
Şaban KARAKUŞ
Genel Müdür A.
Daire Başkanı
GİRİŞ
Bu Genelge ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile 4046 sayılı Özelleştirme Kanununun 21 nci maddesi kapsamında Kurumumuza verilen işsizlik ödeneği, iş kaybı tazminatı, kısa çalışma ödeneği, ücret garanti fonu ve yarım çalışma ödeneğine ilişkin iş ve işlemlerin yürütülmesinin usul ve esasları belirlenmiştir.
Kısaltmalar
PİHG: Pasif İşgücü Hizmetleri Genelgesi APHB: Aylık Prim ve Hizmet Belgesi AHD: Aktif Hizmet Dökümü İAB: Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi İÖ: İşsizlik Ödeneği İS: İşsizlik Sigortası
İSDB: İşsizlik Sigortası Dairesi Başkanlığı
KÇÖ: Kısa Çalışma Ödeneği
YÇÖ: Yarım Çalışma Ödeneği
ÜGF: Ücret Garanti Fonu
İKT: İş Kaybı Tazminatı
SGK: Sosyal Güvenlik Kurumu
A) İŞSİZLİK ÖDENEĞİ
1. Başvurulara İlişkin İşlemler:
İÖ için ilk başvuru, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihi izleyen günden başlayarak 30 gün içinde şahsen veya elektronik ortamda yapılır. Vekâletname ile avukat ya da bir başkası tarafından başvuru yapılamaz. Yasal başvuru süresinin son gününün resmi tatile rastlaması halinde, bu süre resmi tatili izleyen ilk işgünü son bulur. Elektronik ortamda yapılan başvurular için ayrıca fiziki ortamda talep dilekçesi istenmez. Yeniden başlatma başvuruları da şahsen veya elektronik ortamda yapılır.
İlk başvuru veya yeniden başlatma başvurusu olup olmadığına bakılmaksızın şahsen yapılan her başvuru için İÖ Talep Dilekçesi (Ek A-1) alınmalı ve sisteme kaydedilmelidir. Talep dilekçeleri her gün bir liste ekinde evrak kaydına alınabileceği gibi taranmak suretiyle belge olarak da eklenebilir. Belge olarak eklenmeyen hallerde EBYS tarih ve numarası Portal Talep Dilekçesi açıklamalar hanesine kaydedilir. Ayrıca; başvuru sırasında sunulan belgeler (askerlik terhis belgesi, mücbir veya mahkemelik başvuru olduğunu gösterir ya da fesih nedenini kanıtlar nitelikteki belge vs.) iş arayan kaydına müteakip taranmak suretiyle dilekçeye belge olarak eklenir. Bildirge oluştuktan sonra intikal eden belgeler işyerinin kayıtlı bulunduğu birime en geç talebi izleyen işgününde EBYS ortamında gönderilir.
Sigortalı işsizlerin başvurduğu anda varsa şartlarına uygun işe yönlendirilmesi hususuna özellikle dikkat edilir.
İş kaybı tazminatı için yapılan başvurular aynı zamanda İÖ başvurusu yerine de geçer.
Posta yoluyla yapılan başvurular, başvurunun şahsen veya elektronik ortamda yapılması gerektiği bildirilmek suretiyle en geç izleyen işgününde sonuçlandırılır.
“Takip Menü”/”İşlem Görmemiş Talep Dilekçeleri” menüsünde yapılan sorgulamada, dilekçe fesih tarihi ile SGK kayıtlarında yapılmış bir işten çıkış bildirimi bulunmayan ve belge türü yasa kapsamında olmayan başvurular listelenmektedir. Bu nedenle, “Takip Menü “/”İşlem Görmemiş Talep Dilekçeleri” menüsünün günlük olarak sorgulanması, SGK kayıtlarında işten çıkış bildirimi yapılmış olmasına rağmen farklı tarih yazıldığı için eşleşmemiş talep dilekçelerindeki fesih tarihleri SGK kayıtlarına göre güncellenmelidir. Ancak, SGK kayıtlarındaki fesih tarihinin, başvuru tarihinden 11 gün ve sonrası olduğu durumlarda güncelleme yapılmamalı, başvuru “Red Mesajı Gönder” butonu kullanılmak suretiyle sonuçlandırılmalı ve sigortalı işsiz en seri şekilde iletişime geçilmek suretiyle bilgilendirilmelidir. SGK kayıtlarındaki fesih tarihi, başvuru tarihinden sonraki 10 gün içerisinde olan başvurular için yapılan güncellemeler hakkında SGK birimlerine bilgi verilir. Ayrıca, SGK kayıtlarında çıkış bildirimi yapılmadığı veya belge türü yasa kapsamında olmadığı tespit edilen başvurular “Red Mesajı Gönder” butonu kullanılmak suretiyle sonuçlandırılmalıdır. Talebi reddedilen sigortalı işsizlerin itirazları A.5 inci maddede belirtilen esaslar çerçevesinde sonuçlandırılır. Ödeme dosyasının oluşturulacağı gün saat 12:00’a kadar söz konusu menüden yapılan sorgulama sonrası gelen tüm başvuru işlemlerinin sonuçlandırılması zorunludur. İşlemi sonuçlandırılmayan başvurulara ilişkin gerekçe kayıt altına alınmalıdır. Dilekçedeki fesih tarihinden itibaren 10 gün geçmeden başvurular sonuçlandırılmaz.
“Takip Menü”/“Yeniden Başlatılacak Bildirgeleri Listeleme” menüsünde yapılan sorgulamada, son üç yıl prim gün sayısı koşulunu sağlama ihtimali bulunmayan başvurular ile İÖ’ye hak kazanamayan başvurulardan başlatılabilecek statüde kesilmiş bildirgesi olan başvurular listelenmektedir. Söz konusu menünün günlük olarak sorgulanması gerekmektedir. Sorgulama sonucu gelen bildirgeler gerekli kontrollerden sonra (başvuruya ilişkin işten çıkış bildiriminin SGK’ya verilip verilmediği veya primlerin yatırılmaya devam edilip edilmediği gibi hususların kontrolü) başvuru tarihi itibarıyla (SGK kayıtlarında yer alan işten çıkış ve prim bilgileri dikkate alınarak) başlatmalıdır.
Yeni işe girme gerekçesi dışında bir nedenle kesilen bildirgelerin başlatılması ile ilgili olarak, (yurtdışından gelme, askerlik dönüşü, tutukluluk veya hükümlülüğün sona ermesi vb) yapılan başvurularda, hizmet akdinin fesih tarihi olarak, başvuru tarihinden bir ay önceki tarih (örnek; başvuru tarihi 26 Ağustos 2017 ise fesih tarihi 26 Temmuz 2017 tarihi) sisteme kaydedilebilir. Böylece başvuru, “Yeniden Başlatılacak Bildirgeleri Listeleme” menüsünde görülebilecektir.
“5921 sayılı Kanun Gereği” gerekçesiyle kesilen bildirgelere ilişkin yapılan başvurularda; başlatma işleminin SGK kayıtlarındaki işten çıkış tarihini izleyen gün itibarıyla yapılması ve aynı tarihte “İş Almaya Hazır Olmama” gerekçesiyle kesilmesi ve Kuruma İÖ için başvurduğu tarih itibarıyla “İş Almaya Hazır Olmama Durumunun Ortadan Kalkması” gerekçesiyle tekrar başlatılması gerekmektedir. Teşvik hükümlerinden yararlanılan süre işsizlik ödeneği hak sahipliği süresinden mahsup edilecek ve varsa kalan hak sahipliği süresi kadar ödeme oluşturulacaktır.
İşten çıkış nedeni (19) Mevsim Bitimi, (20) Kampanya Bitimi ve (30) Vize Süresinin Bitimi olan başvurularla ilgili olarak; bildirge oluşmaz, başlatılabilecek şekilde kesilmiş statüde bulunan bildirgeler başlatılmaz. Bu durumda olan başvurulara ilişkin A.3.3. maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında işlem yapılır.
İş kaybı tazminatı alanlardan kamu kurumunda işe yerleştirilen ve iş kaybı tazminatı “Yeni İşe Girme” hanesinden kesilen sigortalıların kalan işsizlik ödeneklerinin ödenmesi amacıyla başvurmaları halinde, son çalıştığı işyerinden “ilgilinin, tekrar işe başlatılıp başlatılmayacağının bildirilmesi” yazılı olarak talep edilmelidir. Alınan cevapta tekrar işe başlatılacağının bildirilmesi halinde ilgililerin iş sözleşmeleri sona erdirilmediğinden (askıya alındığından) bildirgeleri ile ilgili yeniden başlatma işlemi yapılmamalıdır.
Sigortalı işsizlerin başvuruları; başvuru süresine, hak sahipliği şartlarını taşıyıp taşımadığına, işten ayrıldığı işyerinin veya başlatılabilecek şekilde kesilmiş bildirgenin bulunduğu birime bakılmaksızın kabul edilir ve bu bölümde belirtilen esaslar çerçevesinde işlemler sonuçlandırılır.
1.1. Mücbir Başvuru: Sigortalı işsizin, hizmet akdinin sona erdiği tarihi izleyen günden itibaren 30 gün içinde Kurum birimine şahsen veya elektronik ortamda başvurması gerekmektedir. Kuruma mücbir sebepler olmaksızın herhangi bir nedenle geç başvurulmuş ise başvuruda gecikilen süre toplam hak sahipliği süresinden düşülerek kalan süre kadar İÖ hesaplanır. Sigortalı işsiz, mücbir sebepleri belgelendirmek zorundadır. Sigortalı işsizin, İÖ için Kuruma müracaat etmesini engelleyen mücbir sebepler; önceden tahmin edilemeyen ve herhangi bir kimse tarafından alınacak tedbirlere rağmen önüne geçilmesine imkân bulunmayan, beklenmedik, harici ve kendisinin iradesi dışında meydana gelen olaylardır. Sigortalı işsiz;
a. Eş, çocuk, anne, baba veya kardeşlerinden birinin vefatı (olayın olduğu tarihten itibaren 7
gün) ya da doktor raporu ile kanıtlanmak kaydıyla kendisinin veya bu maddede
sayılanlardan birinin hastalık hali,
b. Yangın, yer sarsıntısı, sel baskını gibi doğal afetler,
c. Herhangi bir nedenle ulaşımın imkansız hale gelmesi,
d. Kanuni bir ödevin yerine getirilmesi,
e. Muvazzaf askerlik hizmetinin yerine getirilmesi,
f. Gözaltına alınma hali,
g. Tutukluluk ve hükümlülükte geçen süreler,
h. Savaş, sıkıyönetim, olağanüstü hal gibi durumlar,
i. Salgın hastalık nedeniyle karantina,
j. İşe iade dava kararlarının kesinleştiği tarihe (bu kapsamda işe başlatılanlar için işe
başlatıldığı tarihe) kadar geçen dönem,
gibi mücbir sebeplerle Kuruma geç başvurabilir.
Mücbir nedenin başladığı tarih (belgelendirilmek kaydıyla) başvuru süresini durduran bir durum olarak kabul edilir ve mücbir nedenin başladığı tarihten bittiği tarihe kadar geçen süre toplam hak sahipliği süresinden düşülmez. Mücbir neden yasal başvuru süresi içinde başlamalıdır. Yasal başvuru süresinin son gününden önce biten gerekçeler mücbir neden olarak değerlendirilmez. Bildirgenin mücbir hale getirilmesi için, girilmiş olan normal bildirgenin seçilmesi, mücbir hale getirilecek ekranda mücbir nedenin, başlama ve bitiş tarihlerinin sisteme girilmesi yeterli olacaktır. Mücbir nedenin olduğu dönemde ilgililer iş almaya hazır olmadıklarından ödeme yapılmaz. Mücbir nedenin başladığı tarihte kesme, mücbir nedenin bittiği tarihi izleyen gün itibarıyla başlatma işlemi yapılır. Ancak, (b), (c), (h), (i) ve (j) maddelerinde yer verilen mücbir gerekçelerinde bu hüküm uygulanmaz.
1.2. Fesih Nedeni Askerlik Olan Başvurular: Herhangi bir askeri veya kanuni ödev dolayısıyla işinden ayrılan sigortalı işsizler bu ödevin sona ermesinden itibaren mücbir sebepler hariç 30 gün içinde Kuruma başvurmak zorundadır. Bu süreden sonra başvurulması halinde başvuruda gecikilen süre toplam hak sahipliği süresinden düşülür. Terhis belgesinde yer alan askerliğe sevk tarihinden önceki 90 günlük süre içindeki askerlik gerekçesiyle yapılan fesihler 4447/51 nci madde kapsamında yapılan fesih olarak değerlendirilir. Bu süreden daha önce yapılan fesihler askerlik gerekçesiyle yapılmış fesih olarak değerlendirilmez ve ilgililer İÖ’ye hak kazanamazlar.
Bununla birlikte, bedelli askerlik düzenlemesinin yayımlandığı tarihten (03.08.2018) önceki 90 gün içinde askerlik gerekçesiyle işten ayrılmış ve bedelli askerlik düzenlemesinden yararlanmış olanlar, askerlik sevk tarihinin 03.08.2018 tarihinden önce olup olmadığına bakılmaksızın yasada yer alan diğer şartları da sağlamış olmaları kaydıyla terhis tarihinden sonra işsizlik sigortası hizmetlerinden yararlandırılır.
Askere sevk tarihinden daha sonraki bir tarihte fesih bildirilmesi durumunda bildirgenin fesih tarihi askerlik sevk tarihi olarak güncellenir.
Askerlik nedeniyle iş akdi feshedilen sigortalı işsizlerin askere gitmeden önce işe girmesi ve daha sonra işten çıkarak/çıkartılarak askere gitmesi halinde söz konusu bildirgelerle ilgili olarak askerlik gerekçesi ile yapılmış olan bildirgelere ilişkin işlemler uygulanmaz.
Askerlik nedeniyle yapılan fesihlerde askere gitmeden önce ödeme yapılmaz. Ancak; sigortalı işsizlere askere gideceği tarih daha önce bildirilmiş olmasına rağmen sağlık veya ilgilinin istek ve kusurundan kaynaklanmayan diğer nedenlerle askerlik şube başkanlıkları tarafından askere gidiş tarihinin üç aydan daha fazla bir süreyle ertelenmesi halinde askere gitmeden önce ödeme yapılır. Bu durumda, fesih tarihi ile ertelemeye sebep olunan nedenin oluştuğu tarih arasında geçen dönem mücbir süre olarak kabul edilir, fesih tarihinden itibaren ödeme yapılır.