Gider Kısıtlaması ve Muhasebe Uygulamaları

Gider Kısıtlaması ve Muhasebe Uygulamaları 1

7194 Sayılı Kanun İle Getirilen Gider Kısıtlaması Düzenlemeleri ve Muhasebe Uygulamaları

Gider Kısıtlaması ve Muhasebe Uygulamaları 2

Özet:

7194 sayılı DİJİTAL HİZMET VERGİSİ İLE BAZI KANUNLARDA VE 375 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN ile Gelir Vergisi Kanunu’nun “İndirilecek Giderler” başlıklı 40’ıncı ve “mesleki giderler” başlıklı 68’inci maddelerinde birtakım değişiklikler yapılmıştır. Söz konusu düzenlemeler 1/1/2020 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi gelir ve kazançlarına uygulanmak üzere 7.12.2019 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

Kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin ödenen aylık kira bedeli ile gider olarak indirim konusu yapılabilecek özel tüketim vergisi ve katma değer vergisinin toplam tutarına ve binek otomobillerine ilişkin Amortisman olarak indirim konusu yapılabilecek tutarlara bazı sınırlandırmalar getirilmiş olup; ticari kazancın ve serbest meslek kazancının tespitinde binek otomobillere ilişkin giderlerin en fazla %70’i indirilebilecektir. 23/12/2019 tarihli ve 30987 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 512) ile 2019 yılı için yeniden değerleme oranı %22,58 (yirmi iki virgül elli sekiz) olarak tespit edilmiş olup; yayımlanan 310 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği uyarınca 1.1.2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere;

⎯ Gider olarak indirim konusu yapılabilecek özel tüketim vergisi ve katma değer vergisinin toplam tutarı 115.000TL’den 140.000 TL’ye,

⎯ Amortisman olarak indirim konusu yapılabilecek tutar; özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç 135.000 TL’den 160.000 TL’ye, vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hallerde ise 250.000 TL’den 300.000 TL’ye,

yükseltilmiştir. Ticari  kazanç ve serbest meslek kazancı elde eden gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükellefleri 2020 yılı kazançlarının tespitinde artırılmış bu yeni tutarları dikkate alacaklardır.

GVK 311 – Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 311)  (GİDER KISITLAMASI ÖRNEKLERİ İÇİN OKUYUNUZ)

Binek otomobilleri için gider olarak dikkate alınabilecek 5.500 TL’lik kira tutarı ise geçici 91’inci madde hükmü gereği yeniden değerlemeye tabi tutulmamış olup ticari kazanç ve serbest meslek kazancı elde eden gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükelleflerinin 2020 yılında gider olarak dikkate alabilecekleri aylık kira bedeli tutarı 5.500 TL olacaktır.

Sirkülerimizde; meslek mensuplarımıza yeni düzenlemeler ışığında ticari kazanç elde eden gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükelleflerinin kiralama yoluyla edinmiş oldukları binek otomobilleri için ödedikleri kira bedelleri ile yeni ve ikinci el olarak iktisap ettikleri binek otomobilleri için yapmış oldukları giderler ve bunlara ilişkin amortismanların muhasebeleştirilmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar örnekler yardımıyla açıklanmaya çalışılmıştır.

7/12/2019 tarih ve 30971 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7194 Sayılı “Dijital Hizmet Vergisi İle Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Gelir Vergisi Kanunu’nun “İndirilecek Giderler” başlıklı 40’ıncı ve “mesleki giderler” başlıklı 68’ inci maddelerinde bir takım değişiklikler yapılmıştır. Söz konusu düzenlemeler 1/1/2020 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi gelir ve kazançlarına uygulanmak üzere 7.12.2019 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş olup; yapılan değişiklikler özetle aşağıdaki gibidir.

1- Kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 5.500 Türk lirasına kadarlık kısmı ile binek otomobillerinin iktisabına ilişkin özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla 115.000 Türk lirasına kadarlık kısmı ticari kazancın ve serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir. (40/1)

2- Ticari kazancın ve serbest meslek kazancının tespitinde binek otomobillere ilişkin giderlerin en fazla %70’i (40/5)

3- Ticari kazancın ve serbest meslek kazancının tespitinde özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 135.000 Türk lirasını, söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hâllerde, amortismana tabi tutarı 250.000 Türk lirasını aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gider olarak dikkate alınabilecektir. Bu hükmün uygulanmasında binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar dikkate alınır. (40/7)

4- Serbest meslek kazancının tespitinde de benzer düzenlemelere yer verilmiş ve Gelir Vergisi Kanunu’nun mesleki giderler başlıklı 68 inci maddesinde değişiklikler yapılmıştır.

⎯ Özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 135.000  Türk lirasını, söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hallerde, amortismana tabi tutarı 250.000  Türk lirasını  aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı, gider yazılabilir. Bu hükmün uygulanmasında binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar dikkate alınır.) (68/4)

⎯ Binek otomobillerine ilişkin giderlerin en fazla % 70’i ve kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 5.500 Türk lirasına  kadarlık kısmı ile binek otomobillerinin iktisabında ödenen özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla 115.000  Türk lirasını kadarlık kısmı gider olarak dikkate alınabilir.(68/5)

5- 310 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği uyarınca 1.1.2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere;

⎯ Gider olarak indirim konusu yapılabilecek özel tüketim vergisi ve katma değer vergisinin toplam tutarı 115.000TL’den 140.000 TL’ye,

⎯ Amortisman olarak indirim konusu yapılabilecek tutar; özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç 135.000 TL’den 160.000 TL’ye, vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hallerde ise 250.000 TL’den 300.000 TL’ye, yükseltilmiştir. Ticari  kazanç ve serbest meslek kazancı elde eden gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükellefleri 2020 yılı kazançlarının tespitinde artırılmış bu yeni tutarları dikkate alacaklardır.

6- Binek otomobilleri için gider olarak dikkate alınabilecek 5.500 TL’lik kira tutarı ise geçici 91 inci madde hükmü gereği yeniden değerlemeye tabi tutulmamış olup ticari kazanç ve serbest meslek kazancı elde eden gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükelleflerinin 2020 yılında gider olarak dikkate alabilecekleri aylık kira bedeli tutarı 5.500  TL olacaktır.

Bu sirkülerimizde meslek mensuplarımıza yeni düzenlemeler ışığında ticari kazanç elde eden gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükelleflerinin kiralama yoluyla edinmiş oldukları binek otomobilleri için ödedikleri kira bedelleri ile yeni ve ikinci el olarak iktisap ettikleri binek otomobilleri için yapmış oldukları giderler ve bunlara ilişkin amortismanların muhasebeleştirilmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar örnekler yardımıyla açıklanmaya çalışılacaktır.

I-) Kiralama yoluyla edinilen binek otomobil için ödenen kira bedeli ile ilgili dikkat edilmesi gereken vergisel hususlar ve muhasebe uygulaması

(X) Gıda Sanayi A.Ş. pazarlama elemanlarının kullanması amacıyla 1.2.2020 tarihinde (Y) Filo Kiralama Ltd. Şti.’den 2 yıllığına iki binek otomobili kiralamış olup; her bir aracın KDV hariç aylık kira bedeli olan 7.000 TL, 1.2.2020 tarihinde (Y) Filo Kiralama Ltd. Şti.’nin faturasına istinaden Şubat/2020 kira ödemesi olarak banka yoluyla ödenmiştir.

(X) Gıda Sanayi A.Ş.  kiralama yoluyla edindiği binek otomobilinin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 5.500 Türk lirasına kadarlık kısmını gider olarak dikkate alabilecek olup araç başına ödenen kira giderinin 1.500 TL’lik kısmının KKEG olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Öte yandan 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun İndirilemeyecek Katma Değer Vergisi başlıklı 30’uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) alt bendinde Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen katma değer vergisinin mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Dolayısıyla (X) Gıda Sanayi A.Ş.’nin kiralama yoluyla edindiği binek otomobilleri için ödediği aylık kira bedeline ilişkin KDV tutarının, ödenen kira bedelinin KKEG olarak dikkate alınacak kısmının ödenen kira bedeline oranı dikkate alınmak suretiyle indirilecek KDV olarak dikkate alınmaması ve indirilemeyen bu KDV’nin de KKEG olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Buna göre, 2 adet binek otomobili için ödenen 14.000 TL’lik kira bedelinin 11.000 TL’lik (=5.500 TL * 2) kısmı gider olarak dikkate alınabilecek, kalan 3.000 TL ise KKEG olarak dikkate alınacaktır. Ayrıca 14.000 TL’lik araç kira bedeli ile ilgili KDV tutarı olan 2.520 TL’nin 1.980 TL’si (=11.000 TL /14.000 TL * 2.520 TL) indirilecek KDV olarak dikkate alınacak, kalan 540 TL (= 2.520 TL – 1.980 TL) ise indirilecek KDV olarak dikkate alınmayacak ve KKEG olarak kayıtlara intikal ettirilecektir.^[1] 

[1] Nazım hesap kayıtları yapılmamıştır. 

II-) Kiralama yoluyla edinilen veya satın alınarak iktisap edinilen binek otomobil için ödenen akaryakıt vb. harcamalar ile ilgili dikkat edilmesi gereken vergisel hususlar ve muhasebe uygulaması

(X) Gıda Sanayi A.Ş. pazarlama elemanlarının kullanması amacıyla kiralamış olduğu binek otomobili için 27.02.2020 tarihinde KDV hariç 400 TL akaryakıt gideri ödemiştir.

(X) Gıda Sanayi A.Ş. kurum kazancının tespitinde binek otomobillere ilişkin giderlerin en fazla %70’ni gider olarak dikkate alabileceğinden ödenen akaryakıt giderinin 280 TL’si (=400*0,70) gider olarak dikkate alınabilecek, kalan 120 TL’si (=400 TL -280 TL) ise KKEG olarak dikkate alınacaktır. Söz konusu akaryakıt giderine ilişkin olarak ödenen KDV tutarı olan 72 TL’nin ise %70 i olan 50,4 TL KDV indirilecek KDV olarak dikkate alınabilecek KKEG niteliğindeki 120 TL’ye isabet eden KDV tutarı olan 21,6 TL ise indirilecek KDV olarak dikkate alınmayacak ve KKEG olarak kayıtlara intikal ettirilecektir.

III-) Binek otomobillerinin iktisabına ilişkin olarak ödenen özel tüketim vergisi ve katma değer vergisinin gider olarak kayıtlara intikali ile ilgili dikkat edilmesi gereken vergisel hususlar ve muhasebe uygulaması

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun İndirilemeyecek Katma Değer Vergisi başlıklı 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) alt bendinde, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisinin mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun “Verginin Gider Kaydedilemeyeceği” başlıklı 58’nci maddesinde ise mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan Katma Değer Vergisi ile mükellefçe indirilebilecek Katma Değer Vergisinin, Gelir ve Kurumlar Vergisi matrahlarının tespitinde gider olarak kabul edilmeyeceği hükme bağlanmış olup; söz konusu düzenleme uyarınca mükellefçe indirilemeyen Katma Değer Vergisinin, Gelir ve Kurumlar Vergisi matrahlarının tespitinde gider olarak Kabul edilmesi mümkün olmaktadır.

Öte yandan 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 262’nci maddesinde maliyet bedelinin, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut değerinin artırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri bilumum giderlerin toplamını ifade ettiği, 269’uncu maddesinde iktisadi işletmelere dahil bilumum gayrimenkullerin maliyet bedelleri ile değerleneceği ve gemiler ve diğer taşıtların da gayrimenkuller gibi değerleneceği belirtilmiş; 270’inci maddesinde ise noter, mahkeme, kıymet takdiri, komisyon ve tellaliye giderleri ile Emlak Alım ve Özel Tüketim Vergilerini maliyet bedelini ithal etmekte veya genel giderler arasında göstermekte mükelleflerin serbest oldukları açıklanmıştır.

(X) Gıda Sanayi A.Ş. 1.3.2020 tarihinde genel müdürün kullanımı için net satış fiyatı 125.000 TL olan bir binek otomobili satın almıştır. Söz konusu araç için 75.000 TL ÖTV, 36.000 TL’de KDV ödenmiştir. Mükellef kurum satın almış olduğu binek otomobili için ödediği KDV ve ÖTV tutarlarını gider olarak kayıtlarına intikal ettirmiştir.

7194 sayılı Kanun ile GVK 40’ıncı maddesinde yapılan değişiklik uyarınca binek otomobillerinin iktisabına ilişkin özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla 140.000² Türk lirasına kadarlık kısmı ticari kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir. (X) Gıda Sanayi A.Ş.’nin almış olduğu binek otomobili için ödemiş olduğu KDV’nin indirimi zaten mümkün değildir. Ödenen ÖTV tutarının ve KDV tutarının gider olarak kaydedilmesi ya da maliyete atılması hususunda mükellefler seçimlik hakka sahiptirler. Buna göre (X) Gıda Sanayi A.Ş.’nin binek otomobil alımına ilişkin ödediği KDV ve ÖTV tutarı toplamı olan 111.000 TL’nin 2020 için belirlenen 140.000 TL’lik haddin altında kalması dolayısıyla tamamının gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

7194 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik uyarınca ticari kazancın tespitinde özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 160.000³ Türk lirasını, söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hâllerde, amortismana tabi tutarı 300.000⁴ Türk lirasını aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gider olarak dikkate alınabilecektir. Dolayısıyla özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 125.000 TL olan ve 2020 için belirlenen 160.000 TL’lik haddin altında kalan söz konusu binek otomobil için herhangi bir amortisman gideri kısıtlaması söz konusu olmayacaktır.

Buna göre normal amortisman usulüne göre kıst amortisman ayrılmasına da dikkate edilmek suretiyle mükellef kurumun 31.03.2020 de 1’inci geçici vergi dönemi itibariyle yapacağı amortisman kaydı aşağıdaki gibi olacaktır. (125.000 TL * %20 / 12 =2.083,33)

²  310 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği uyarınca 1.1.2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere belirlenen tutar
³ 310 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği uyarınca 1.1.2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere belirlenen tutar
₄ 310 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği uyarınca 1.1.2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere belirlenen tutar,

(X) Gıda Sanayi A.Ş.’nin 1.03.2020 tarihinde genel müdürün kullanımı için net satış fiyatı 125.000 TL olan bir binek oto yerine 170.000 TL olan bir binek otomobili satın alması durumunda ise yapılması gereken kayıtlar ve vergisel durum farklılık arz etmektedir. Mükellef kurumun net satış fiyatı 170.000 TL olan araç için 102.000 TL ÖTV, 48.960 TL’de KDV ödemiş olduğunu ve KDV ve ÖTV ödemelerini gider olarak kayıtlarına intikal ettirdiğini kabul edelim.

Binek otomobillerinin iktisabına ilişkin özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla 140.000 Türk lirasına kadarlık kısmı ticari kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabileceğinden toplam tutarı 150.960 TL olan ÖTV ve KDV ödemesinin 140.000 TL’lik kısmı gider olarak dikkate alınabilecek kalan 10.960 TL ise KKEG olarak 689- Diğer Olğ. Dışı Gid.ve Zararlar hesabına aktarılacaktır.

Kurum kazancının tespitinde özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 160.000 Türk lirasını aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gider olarak dikkate alınabileceğinden 1.nci geçici vergi döneminde ayrılacak olan amortisman tutarı olan (170.000 * %20 / 12 =) 2.833,33 TL’nin (160.000/170.000 * 2.833,33) 2.666,66 TL’si Genel Yönetim Giderleri hesabına kalan tutar olan 166,67  KKEG olarak 689- Diğer Olğ. Dışı Gid.ve Zararlar hesabına aktarılacaktır. Binek otomobiller için kıst amortisman uygulanması gerektiği unutulmamalıdır.

Mükellef kurumun 31.03.2020 de 1’inci geçici vergi dönemi itibariyle yapacağı amortisman kaydı ise aşağıdaki gibi olacaktır.

IV-) Binek otomobillerinin iktisabına ilişkin olarak ödenen özel tüketim vergisi ve katma değer vergisinin maliyet olarak kayıtlara intikali ile ilgili dikkat edilmesi gereken vergisel hususlar ve muhasebe uygulaması

(X) Gıda Sanayi A.Ş. 1.3.2020 tarihinde genel müdürün kullanımı için net satış fiyatı 125.000 TL olan bir binek otomobili satın almıştır. Söz konusu araç için 75.000 TL ÖTV, 36.000 TL’de KDV ödenmiştir. Mükellef kurum satın almış olduğu binek otomobili için ödediği KDV ve ÖTV tutarlarını maliyet olarak kayıtlarına intikal ettirmiştir.

7194 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik uyarınca ticari kazancın tespitinde özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 160.000⁵ Türk lirasını, söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hâllerde, amortismana tabi tutarı 300.000⁶ Türk lirasını aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gider olarak dikkate alınabilecektir. Dolayısıyla özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi dahil ilk iktisap bedeli 236.000 TL olan ve 2020 için belirlenen 300.000 TL’lik haddin altında kalan söz konusu binek otomobil için herhangi bir amortisman gideri kısıtlaması söz konusu olmayacaktır.

Mükellef kurumun 31.03.2020 de 1’inci geçici vergi dönemi itibariyle yapacağı amortisman kaydı ise aşağıdaki gibi olacaktır. Kıst amortisman uygulanmasına dikkat edilmelidir. (236.000 * %20 /12 = 3.933,33)

⁵ 310 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği uyarınca 1.1.2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere belirlenen tutar
⁶ 310 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği uyarınca 1.1.2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere belirlenen tutar

(X) Gıda Sanayi A.Ş.’nin 1.03.2020 tarihinde genel müdürün kullanımı için net satış fiyatı 125.000 TL olan bir binek oto yerine 170.000 TL olan bir binek otomobili satın alması durumunda ise yapılması gereken kayıtlar ve vergisel durum farklılık arz etmektedir. Mükellef kurumun net satış fiyatı 170.000 TL olan araç için 102.000 TL ÖTV, 48.960 TL’de KDV ödemiş olduğunu ve KDV ve ÖTV ödemelerini maliyet olarak kayıtlarına intikal ettirdiğini kabul edelim.

7194 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik uyarınca ticari kazancın tespitinde özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 160.000⁷ Türk lirasını, söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hâllerde, amortismana tabi tutarı 300.000⁸ Türk lirasını aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gider olarak dikkate alınabilecektir. Dolayısıyla özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi dahil ilk iktisap bedeli olan 320.960 TL 2020 yılı için belirlenen 300.000 TL’lik haddi aştığından aşan kısma isabet eden amortisman giderinin KKEG olarak dikkate alınması gerekmektedir. Buna göre; 2020 yılı 1’inci geçici  vergilendirme döneminde ayrılabilecek amortisman tutarı olan

(320.960 * %20 / 12=) 5.349,33 TL’nin (300.000  / 320.960 * 5.349,33 =) 4.999,99 TL’si Genel Yönetim Giderleri hesabına kalan tutar olan 349,33 TL  KKEG olarak 689- Diğer Olğ. Dışı Gid.ve Zararlar hesabına aktarılacaktır. Binek otomobiller için kıst amortisman uygulanması gerektiği unutulmamalıdır.

Mükellef kurumun 31.03.2020 de 1’inci geçici vergi dönemi itibariyle yapacağı amortisman kaydı ise aşağıdaki gibi olacaktır.

⁷ 310 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği uyarınca 1.1.2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere belirlenen tutar
⁸ 310 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği uyarınca 1.1.2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere belirlenen tutar

V-) İkinci el olarak iktisap edilen binek otomobiller ile ilgili dikkat edilmesi gereken vergisel hususlar ve muhasebe uygulaması

(X) Gıda Sanayi A.Ş. 1.3.2020 tarihinde genel müdürün kullanımı için (Y) Bilgisayarcılık Sanayi Ltd.Şti.’den KDV hariç satış tutarı 130.000 TL olan bir binek otomobili satın almıştır. (Y) Bilgisayarcılık Sanayi Ltd.Şti. %1 oranında KDV ye tabi araç satışı için KDV dahil 131.300 TL’lik bir fatura kesmiş, (X) Gıda Sanayi A.Ş. toplam tutarı aynı gün ödemiştir. (X) Gıda Sanayi A.Ş. ödemiş olduğu 1.300 TL’lik KDV tutarını gider olarak kayıtlarına intikal ettirmiştir.

7194 sayılı Kanun ile GVK 40’ıncı maddesinde yapılan değişiklik uyarınca binek otomobillerinin iktisabına ilişkin özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla 140.000⁹ Türk lirasına kadarlık kısmı ticari kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir. Buna göre (X) Gıda Sanayi A.Ş.’nin binek otomobil alımına ilişkin ödediği KDV tutarı  olan 1.300 TL’nin 2020 için belirlenen 140.000  TL’lik haddin altında kalması dolayısıyla tamamının gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

7194 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik uyarınca ticari kazancın tespitinde özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 160.000¹⁰ Türk lirasını, söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hâllerde, amortismana tabi tutarı 300.000¹¹ Türk lirasını aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gider olarak dikkate alınabilecektir. Dolayısıyla katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 130.000 TL olan ve 2020 için belirlenen 160.000 TL’lik haddin altında kalan söz konusu binek otomobil için herhangi bir amortisman gideri kısıtlaması söz konusu olmayacaktır.

⁹ 310 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği uyarınca 1.1.2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere belirlenen tutar
¹⁰ 310 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği uyarınca 1.1.2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere belirlenen tutar
¹¹ 310 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği uyarınca 1.1.2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere belirlenen tutar

Buna göre normal amortisman usulüne göre kıst amortisman ayrılmasına da dikkate edilmek suretiyle mükellef kurumun 31.03.2020 de 1’inci geçici vergi dönemi itibariyle yapacağı amortisman kaydı aşağıdaki gibi olacaktır. (130.000 TL * %20 / 12 =2.166,66)

Mükellef kurumun ödemiş olduğu KDV’yi maliyet olarak kayıtlarına intikal ettirdiği durumda ise taşıtın iktisabında yapacağı muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.

7194 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik uyarınca KDV’nin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hâllerde, amortismana tabi tutarı 300.000¹² Türk lirasını aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gider olarak dikkate alınabilecektir. Dolayısıyla katma değer vergisi dahil ilk iktisap bedeli 131.300 TL olan ve 2020 için belirlenen 3000.000 TL’lik haddin altında kalan söz konusu binek otomobil için herhangi bir amortisman gideri kısıtlaması söz konusu olmayacaktır. 1’inci geçici vergilendirme dönemi sonunda ayrılacak amortismana ilişkin muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir.

12 310 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği uyarınca 1.1.2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere belirlenen tutar

Kaynak: TÜRMOB