Yüksek Ücretlerin Beyanı ve Gelir Vergisinde Yeni Tarife
Cihangir ÖZKÖK
Yeminli Mali Müşavir
cihangirozkok@hotmail.com
7194 Sayılı “Dijital Hizmet Vergisi İle Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” 07/12/2019 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Bu Kanunla, “Dijital Hizmet Vergisi”, “Konaklama Vergisi”, “Değerli Konut Vergisi” gibi yeni vergi türlerinin ihdas edilmesinin yanı sıra birçok vergi kanununda da önemli değişiklikler ve yeni düzenlemeler yapılmıştır.
Yüksek Ücret Gelirlerinin Yıllık Beyanname İle Beyan Edilmesi
Mevcut uygulamada, tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretlerin, tutarının yüksekliğine bakılmaksızın yıllık beyanname ile beyan edilme zorunluluğu bulunmamaktadır. 7194 Sayılı Kanunla getirilen yeni düzenlemede ise, yüksek ücret geliri elde edenlerin matrah ve diğer unsurlarının kontrolünün sağlanmasını teminen, belli tutarın üstü ücret gelirleri için yıllık beyanname ile beyan zorunluluğu bulunmaktadır. 7194 Sayılı Kanunun 15. Maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 86 ıncı maddesinin 1 inci fıkrasının (1) numaralı bendinin (b) alt bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“b) Tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşmayan ücretler (birden fazla işverenden ücret almakla beraber, birinciden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı, 103 üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı ve birinci işverenden alınan dâhil ücret gelirleri toplamı 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşmayan mükelleflerin, tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretleri dâhil),”
Yüksek ücret geliri elde edenlerin beyanname zorunluluğuna ilişkin yapılan bu düzenleme ile;
√ Tek işverenden alınan tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücret gelirleri toplamının 103 üncü maddede yazılı tarifenin 4. gelir diliminde yer alan tutarı aşması halinde bu gelirler için,
√ Birden fazla işverenden tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücret geliri elde eden mükelleflerin, birden sonraki işverenden aldıkları ücret gelirleri toplamının, 103 üncü maddede yazılı tarifenin 2. gelir diliminde yer alan tutarı aşmaması, ancak, bu ücreti ile ilk işverenden alınan ücret geliri toplamının 103 üncü maddede yazılı tarifenin 4. gelir diliminde yer alan tutarı aşması halinde bu gelirler için,
Yıllık beyanname ile beyan zorunluluğu getirilmiştir. Öte yandan, mevcut uygulamada yer alan, “Birden fazla işverenden tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücret geliri elde eden mükelleflerin, birden sonraki işverenden aldıkları ücret gelirleri toplamı, 103 üncü maddede tarifenin 2. gelir diliminde yer alan tutarı aşması halinde” bu gelirler için geçerli olan yıllık beyanname ile beyan zorunluluğu, değişiklik sonrası yeni uygulamada da devam etmektedir.
Yüksek ücret gelirlerine ilişkin getirilen yıllık beyanname zorunluluğu 01/01/2020 tarihinden itibaren elde edilen ücret gelirlerine uygulanacaktır. Dolayısıyla, 2019 yılında elde edilen gelirleri için 2020/Mart döneminde verilecek “Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi”nde ücret gelirlerinin beyanı ile ilgili yeni uygulamaya ilişkin hükümler dikkate alınmayacaktır.
Örnek: Gelir Vergisi mükellefi Ali Bey’in 2019 yılına ilişkin gelirleri aşağıdaki gibidir.
X A.Ş. İşvereninden Elde Edilen Ücret Geliri : 50.000-TL (Tevkifata Tabi Tutulmuş)
Y Ltd.Şti. İşvereninden Elde Edilen Ücret Geliri : 28.000-TL (Tevkifata Tabi Tutulmuş)
Bu ücret gelirlerine ilişkin beyanname verme yükümlülüğü şu şekilde olacaktır:
1) Ali Bey’in işverenlerin her birinden almış olduğu ücret, tek başına tarifenin 4. gelir diliminde yer alan 500.000-TL’lik tutar sınırını aşmadığından dolayı yıllık beyanname verilmeyecektir.
2) İşverenlerin her ikisinden alınan ücret gelirleri toplamı, tarifenin 4. gelir diliminde yer alan 500.000-TL’yi aşmadığından dolayı yıllık beyanname verilmeyecektir.
3) Ali Bey’in 1. İşverenden sonraki işverenden almış olduğu ücretlerin toplamı 28.000-TL’dir. (1. İşverenin Ali Bey’in tercihine bağlı olarak en yüksek ücret aldığı X A.Ş. olduğu varsayımıyla) 28.000-TL’lik ücret geliri, tarifenin 2. gelir diliminde ait 40.000-TL’lik tutar sınırını aşmadığından dolayı yıllık beyanname verilmeyecektir. (1. İşverene ilişkin tercih değişikliği halinde ise; 2. İşverenden alınan ücret 50.000-TL olacak ve beyanname verme sınırı olan 40.000-TL aşılmış olacağından dolayı, ücret gelirlerinin tamamının yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekecektir.)
Gelir Vergisinde Yeni Tarife ve Oran
Kanun gerekçesinde belirtilen beyannameli mükellefiyetin artırılması ve yüksek gelir gruplarından daha fazla vergi alınması amacına yönelik olarak ve 01/01/2019 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere; Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesi, yeni dilim eklenerek, aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
| 1. Dilim | 18.000 TL’ye kadar | %15 |
| 2. Dilim | 40.000 TL’nin 18.000 TL’si için 2.700 TL, fazlası | %20 |
| 3. Dilim | 98.000 TL’nin 40.000 TL’si için 7.100 TL (ücret gelirlerinde 148.000 TL’nin 40.000 TL’si için 7.100), fazlası | %27 |
| 4. Dilim | 500.000 TL’nin 98.000 TL’si için 22.760 TL (ücret gelirlerinde 500.000 TL’nin 148.000 TL’si için 36.260 TL), fazlası | %35 |
| 5. Dilim | 500.000 TL’den fazlasının 500.000 TL’si için 163.460 TL (ücret gelirlerinde 500.000 TL’den fazlasının 500.000 TL’si için 159.460 TL), fazlası | %40 |
Bu düzenleme ile, mevcut tarifenin ilk dört dilimi korunmak suretiyle, 500.000-TL’ye kadar gelir elde eden grupların vergi yüklerinde herhangi bir değişiklik yapılmamış, 500.000-TL üstü gelir elde edenlerin gelir vergisi oranı %40 olarak belirlenmiştir.
