VUK 509 Genel Tebliği Uygulamalarına İlişkin Sıkça Sorular

VUK 509 Genel Tebliği Uygulamalarına İlişkin Sıkça Sorular

1- 2018 yılında 10 milyon TL ve üzeri brüt satış hasılatı olan mükelleflerin sorumluluğu nedir?

2018 yılında 10 milyon TL ve üzeri brüt satış hasılatı olan mükellefler 454 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği kapsamında 1/1/2020 tarihinden itibaren e-fatura ve e-defter uygulamalarına, 509 No.lu VUK Genel Tebliği kapsamında da e-Arşiv Fatura uygulamasına geçmek zorundadırlar.

2- 2018 veya müteakip hesap döneminde 5 milyon TL ve üzeri brüt satış hasılatı olan mükelleflerin sorumluluğu nedir?

2018 veya müteakip hesap döneminde 5 milyon TL ve üzeri brüt satış hasılatı olan mükellefler 1/7/2020 tarihinden itibaren e-fatura, e-arşiv fatura uygulamasına, 1/1/2021 tarihinden itibaren ise e-defter uygulamasına geçmek zorundadırlar.

3- 2018 yılında 5 milyon TL ve üzeri brüt satış hasılatı olan aynı zamanda internet üzerinden satış yapan mükelleflerin sorumluluğu nedir?

2018 yılında 5 milyon TL ve üzeri brüt satış hasılatı olan aynı zamanda internet üzerinden satış yapan mükellefler 1/1/2020 tarihinden itibaren e-fatura, earşiv fatura ve e-defter uygulamalarına geçmek zorundadırlar.

4- İhracat yapan ancak e-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan ve 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğindeki zorunluluk şartlarını da taşımayan bir mükellefin e-Fatura uygulamasına geçme zorunluluğu var mıdır?

Hayır. İhracat faturası düzenleniyor olması 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinde e-fatura ve diğer e-belge uygulamalarına geçmeyi gerektiren bir durum değildir. e-Fatura uygulamasına halihazırda kayıtlı olan mükelleflerin düzenleyecekleri ihracat faturalarını da “ihracat e-Fatura” Senaryosu ile (fatura ekinde Gümrük Çıkış Beyannamesi var ise ve ihracat bir mal ihracatı ise) e-Fatura uygulaması üzerinden düzenlemesi gerekmektedir. Ancak e-Fatura/e-Arşiv Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan bir mükellefin düzenleyeceği ihracata ilişkin fatura tutarının 30 bin TL ve üzeri olması durumunda bu faturanın Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından ücretsiz sunulan e-Belge Portalı üzerinden e-Arşiv Fatura olarak düzenlenmesi gerekmektedir.

5 e-fatura ve e-arşiv fatura kayıtlı kullanıcısı olmayan bir mükellef 01.01.2020 den itibaren Yurtdışına yapmış olduğu ihracatlara ilişkin 5 bin TL üstündeki faturaları kağıt fatura olarak mı, e-arşiv fatura mı yoksa e-fatura olarak mı düzenlemelidir?

e-fatura /e-arşiv kullanıcısı olmayan mükellefler 1.1.2020 den sonra düzenleyeceği ihracat faturalarını, tutarı 30 bin TL ve üzeri ise e-belge portalı üzerinde eArşiv fatura olarak düzenlemelidir.

6 1.1.2020 den sonra HİZMET İHRACATI faturaları e-Fatura mı olmalı e-Arşiv fatura mı olmalıdır?

e-Fatura kayıtlı kullanıcısı olunması halinde bu tarihten sonra yurt dışına gönderilecek hizmet ihracı faturaları eArşiv fatura olarak düzenlenmelidir. Ancak alıcı serbest bölgede bir e-Fatura kullanıcısı ise düzenlenecek fatura e-Arşiv olamayacağından bu alıcıya e-Fatura düzenlenmesi ancak senaryosunun ihracat e-Fatura olarak değil, temel/ticari fatura olarak seçilmesi, fatura tipinin ise “istisna” olması gerekmektedir.

7- 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğine göre 1.7.2020 özel faturaya geçiş tarihi olarak görünmektedir. Bu durumda özel fatura düzenleyen ve e-fatura uygulamasına kayıtlı olmayan mükellefler de bu tarihte e- Fatura uygulamasına geçmek zorunda mıdır? 

Hayır. E-Faturaya kayıtlı kullanıcı olunması halinde 1.7.2020 tarihinden itibaren özel faturaların da e-Fatura olarak düzenlenmesi gerekir.

8- Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle ÖTV Mükellefiyetinin iptali zorunluluk şartını değiştirir mi?

509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği’ne göre ; “2- 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli I sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)’dan lisans alan (bayilik lisansı dâhil) mükellefler.” olarak açıklama yapılmış olup bu mükelleflerin bu faaliyetleri 2019 yılında gerçekleştirmiş olması durumunda 1/7/2020 tarihinde geçmesi gerekmektedir. 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği kapsamına girilebilmesi için ÖTV mükellefiyetinin olması gerekmemekte, sadece bu listede sayılan malların imal, ithal teslim vb. faaliyetleri nedeniyle EPDK’dan lisans alınması (bayilik lisansı da dahil) yeterli olmaktadır. Tebliğ yayım tarihinden sonra lisansın sonlandırılması zorunluluk karşısındaki durumu değiştirmemektedir.

9- Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı liste kapsamındaki mallar nedeniyle EPDK’dan lisansı olan mükellefin 2019 yılı ağustos ayında EPDK lisansı iptal edilmiştir. 2018 ve 2019 brüt satış hasılatı 5 milyonun altındadır. Buna göre mükellefin 01/07/2020 tarihi itibariyle e-Fatura, e-Arşiv Fatura, e-İrsaliye ve e-Defter Uygulamalarına geçme zorunluluğu var mıdır?

509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin yayım tarihinden önce EPDK lisansı iptal edildiyse bu hüküm kapsamında ilgili uygulamalara geçme zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak ilgili tebliğin yayım tarihinden sonra lisansın iptali halinde e-Fatura, e-Defter, e-Arşiv Fatura ve e-İrsaliye uygulamalarından çıkmayı gerektiren bir durum değildir.

10- Özel hesap dönemine tabi olan ve 01/07/2018-31/06/2019 hesap dönemi brüt satış hasılatı 7 milyon olan bir mükellef e-Fatura ve diğer uygulamalara hangi tarih itibariyle geçiş yapmalıdır?

509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği’ne göre 1/7/2020 de e-Fatura, e-Arşiv Fatura uygulamalarına geçilmesi, 1/1/2021 tarihinde ise e-Defter Uygulamasına geçilmesi gerekir. İstenmesi durumunda özel hesap döneminin başladığı tarihte de tüm uygulamalara geçiş hakkı vardır.

11- 1/1/2020 itibariyle limited şirkete dönüşen bir şahıs işletmesinin 1/1/2020 itibariyle e-Fatura ve diğer uygulamalara geçiş yükümlülüğü olacak mıdır?

Şahıs işletmesinin Anonim Şirket veya Limited şirket gibi bir şirkete dönüşmesi nevi değişikliği olarak değerlendirilmediğinden, değişikliğin gerçekleştiği tarih itibariyle yeni şirketin 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğindeki şartları taşıyıp taşımadığının değerlendirilmesi gerekmektedir.

12- EPDK’dan bayilik lisansı olan bir mükellefin, başka bir firmaya akaryakıt istasyonunun işletme hakkını kiraya vermesi halinde 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinde yer alan ”Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli(I)sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle EPDK’dan lisans(bayilik lisansı dahil) alan mükellefler.” bendi kapsamında değerlendirilip e-fatura ya geçmesi gerekir mi? 

509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği kapsamında esas alınacak konu bu faaliyetler kapsamında EPDK lisansının olup olmadığıdır. Kiraya verme işlemi olsa bile bu kapsamda alınan EPDK lisansına hala sahip olunması durumunda Tebliğ kapsamında e-Fatura, e-Arşiv Fatura, e-Defter ve e-İrsaliye Uygulamalarına geçme zorunluluğu vardır.

13- 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar ile iktisadi kamu kuruluşlarının 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği kapsamında e-Fatura uygulamasına geçme zorunluluğu var mıdır?

Bu kapsamda değerlendirilen bir kuruluşun 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği kapsamında E-Fatura v ve diğer uygulamalara geçme zorunluluğu bulunmamakta olup, bu kurumların durumu Muhasebat Genel Müdürlüğü’nce tespit edilen Bütünleşik Kamu Mali Yönetim Sistemi çerçevesinde belirlenecektir.

14- Gayri faal firmaların 509 s. No.lu VUK Genel Tebliği kapsamında e-Fatura ve diğer uygulamalara geçmek zorunluluğu var mıdır?

Vergi dairesi sicil kayıtlarından terk yapılmadığı müddetçe gayri faal bile olsa ilgili Tebliğdeki şartları taşıyan tüm mükellefler Tebliğde belirtilen e-Belge uygulamalarına geçmek zorundadır.

15- Hal kayıt sistemine kayıtlı olmayan tüccar ve komisyoncuların e-Fatura, e-Arşiv, e-İrsaliye, e-Defter, EMüstahsil Makbuzu uygulamalarına geçme zorunluluğu bulunmakta mıdır?

Kanunen HKS ye bildirim yükümlülüğü var ise ve aynı zamanda tüccar veya komisyoncu olunması durumunda “Toptancı Halinde ve Hale Bildirilerek İşlem Gören Mallar Hakkında Tebliği’nin ekindeki listede yer alan sebze ve meyveler ile iştigal edilmesi halinde 509 sıra No.lu VUK Genel Tebliği kapsamında belirtilen sürelerde e-fatura, e-arşiv, e-defter (2. Sınıf Tüccar ise Defter Beyan Uygulamasından devam edecektir) , eirsaliye ve e-müstahsil uygulamalarına geçiş zorunluluğu bulunmaktadır. Kanun kapsamında tüccar ve/veya komisyoncu vasfı olası yeterli olup, HKS’ye bildirim yapmıyor olması zorunluluk karşısındaki durumunu değiştirmez.

16- Sebze ve meyve satışını hal dışında yapan bir tüccar veya komisyoncunun e-Fatura, e-Arşiv, eİrsaliye, e-Defter, E-Müstahsil Makbuzu uygulamalarına geçme zorunluluğu bulunmakta mıdır?

509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği’nin ilgili hükümlerinde “5957 sayılı Kanun hükümlerine göre komisyoncu ve tüccar olarak sebze ve meyve ticareti ile faaliyet gösteren mükellefler..” şeklinde düzenleme yapıldığından faaliyetin hal içi veya hal dışı yapılması yönünde bir ayrıma gidilmemiştir.

17- Balık halleri ve soğuk hava depoları da 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği kapsamında değerlendirilmekte midir?

Tebliğde sadece sebze meyve komisyoncuları ve tüccarları ifade edilmiştir. Dolayısıyla balık halleri ve soğuk hava depoları bu kapsama GİRMEMEKTEDİR.

18- SANAYİCİ/İHRACATÇI sıfatıyla müstahsil alışı ile ham madde tedarik eden ve hal kayıt sistemine kayıtlı olan bir mükellef e-fatura ve diğer uygulamalara geçmek zorunda mıdır?

Hayır. Sanayici sıfatıyla sebze ve meyve alımı yaparak kendi tesisinde işleyen kişi, 5957 sayılı Kanuna tabi olmakla birlikte malların toptan satışı amacıyla faaliyet göstermediği için bu Kanundaki komisyoncu ve tüccar tanımı kapsamına girmemektedir. Bu sebeple, 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği’nin ilgili maddelerine göre bu sanayici, e-fatura uygulamasına geçmek zorunda olup da aynı zamanda faaliyeti gereği müstahsil makbuzu da düzenlemek zorundaysa Tebliğin “IV. 5.5. e-Müstahsil Makbuzu Uygulamasına Geçiş Süreci” maddesi gereği 1/7/2020 tarihine kadar e-müstahsile geçmek zorunda olacaktır.

19- Manav, Pazarcı, Market olarak Hal kayıt sistemine kayıtlı olan mükellefler de Tebliğ kapsamında mıdır?

Hayır. Bu kapsama 5957 sayılı Kanuna istinaden yayınlanan Sebze ve Meyve Ticareti ve Toptancı Halleri Hakkında Yönetmelik’ in 40. Maddesinde hale bildirim yükümlülüğü olan mükelleflerden sadece komisyoncu ve tüccar sıfatı olanlar girmektedir.

20- Sebze meyve işiyle iştigal eden Kooperatiflerin e-Fatura, e-Arşiv Fatura e-Defter, e-İrsaliye ve eMüstahsil Makbuzu uygulamalarına geçme yükümlülüğü var mıdır?

Söz konusu kooperatifin 5957 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılan Sebze ve Meyve Üretici Örgütleri Hakkında Yönetmelik çerçevesinde Üretici Örgütü Belgesi varsa 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği’nin ilgili hükümlerine tabi olmayacaktır. Bu belge yoksa komisyoncu sayılmayacak ama HKS ye bildirim yükümlülüğü olan sebze/meyveyi kendi adına üyelerinden veya ortağından alıp yine kendi adına farklı bir fiyattan başkasına satarsa tüccar sayılacağından Tebliğ kapsamına girmeyi gerektirir.

Eğer bu kooperatif sadece kendi tüzel kişiliği adına kayıtlı olan bahçesinde ürettiği HKS bildirim yükümlülüğü olan sebze meyveyi başka yere satarsa o zaman 5957 sayılı Kanun kapsamında tüccar değil üretici sayılır ki bu durum tebliğin düzenlemesi dışındadır

21- Mükellefin tüccar veya komisyoncu sıfatının ortadan kalkması 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği kapsamında çıkmasını gerektirir mi?

509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği gereği söz konusu uygulamalara geçmeden önce mükellefin artık Komisyoncu veya Tüccar sıfatı ile sebze ve meyve ticareti yapmayacak olması (farklı bir sektöre geçmesi vb.) ve bu nedenle HKS ‘deki kaydının pasife alınması durumunda bu faaliyetlerinden dolayı HKS’ye bildirim yükümlülüğü ortadan kalkar. Dolayısıyla bu kişi artık 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği’nin ilgili hükümleri kapsamında olmayacaktır. Ancak ilgili Tebliğ kapsamında uygulamalara geçtikten sonra bu yükümlülüğün kalkmış olması Tebliğ kapsamındaki uygulamalardan çıkmayı gerektirmez.

22- Kendi internet sitesinden başka firmaların reklamlarını yayınlayan mükelleflerin e-Fatura ve diğer uygulamalara geçme yükümlülüğü var mıdır?

509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği’nde sayılan diğer zorunluluk gerektiren şartlar taşınmıyorsa internet ortamında reklamların yayınlanmasına aracılık faaliyetinde bulunulmadığı için e-fatura ve diğer uygulamalara bu kapsamda geçme zorunluluğu yoktur.

23 Youtube’da çektiği videoları yayınlayan bir mükellefin bu videoların içinde bazı ürünlerin reklamını yapması halinde e-fatura ve diğer uygulamalara geçme yükümlülüğü var mıdır?

Reklam hizmetine aracılık edilmediği için anılan Tebliğ kapsamında internet reklamcılığı hizmet aracısı vasfı ile e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamasına geçme zorunluluğu bulunmamaktadır.

24- İnternet sitesi açarak telefon kontörü satışı ve fatura tahsilatı yapan ve bu faaliyetleriyle ilgili bayilik verip kendine ait internet sitesini başkalarına kullandırarak TL kontör satısı yapan bir mükellefin e- Fatura ve diğer uygulamalara geçme yükümlülüğü var mıdır? 

Başkalarının kontör satışlarına aracılık eden bu mükellef, aracı hizmet sağlayıcı olarak değerlendirileceğinden Tebliğ kapsamında e-Fatura, eArşiv Fatura ve e-Defter uygulamalarına geçiş zorunluluğu bulunmaktadır.

25- “internet ortamında reklamların yayınlanmasına aracılık faaliyetinde bulunan internet reklamcılığı hizmet aracıları” ile kastedilen mükellef grubu kimdir? nace koduna göre mi değerlendirme yapılmaktadır? Reklam Ajanslarına ve Google’a fatura düzenleyen Youtuber’lar bu grupta mıdır?

İnternet reklamcılığı hizmet aracılarına ilişkin belirli bir nace kodu bulunmamakla birlikte 464 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinde “İnternet Reklamcılığı Hizmeti: İnternet ortamında verilen ticari amaçlı reklam ve tanıtım hizmeti” ve “İnternet Reklamcılığı Hizmet Aracısı: İnternet ortamında ticari amaçlı reklam ve tanıtım hizmetinin verilmesine aracılık eden gerçek ya da tüzel kişi” olarak tanımlanmış olup 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile internet ortamında reklamların yayınlanmasına aracılık faaliyetinde bulunan internet reklamcılığı hizmet aracılarının, “IV.1.5.c” bölümüne göre e-Fatura uygulamasına ve “IV.2.4.2.” bölümüne göre ise, e-Arşiv Fatura uygulamasına geçme zorunluluğu bulunmaktadır.

Youtuberlar kendilerine ait internet siteleri ya da sayfaları üzerinden reklam yayınladıklarından ve reklamların yayınlanmasına aracılık işlemi gerçekleştirmediklerinden anılan Tebliğ kapsamında internet reklamcılığı hizmet aracısı olarak değerlendirilmemekte olup e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamasına geçiş zorunlulukları bulunmamaktadır.

26- e-Fatura kullanıcısı olan bir mükellef 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği kapsamında 01/01/2020 tarihinden sonra ETGB ye(elektronik ticaret gümrük beyannamesi) bağlanan posta ve hızlı kargo taşımacılığı (mikro ihracat) kapsamındaki teslimlerini e-arşiv fatura olarak mı kağıt fatura olarak mı düzenleyecektir?

İhracat e-Fatura uygulamasında faturanın “ihracat eFatura Senaryosu”yla düzenlenebilmesi için öncelikle ihracatın bir mal ihracatı olması ve fatura ekinde Gümrük Çıkış Beyannamesinin olması gerekmektedir. Mikro ihracat uygulamasında fatura ekinde Gümrük Çıkış Beyannamesi değil ETGB (Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi) olduğu için 31.12.2019 tarihine kadar bu kapsamda düzenlenen faturalar kullanıcı eArşiv kayıtlı kullanıcısı ise e-Arşiv Fatura olarak, değilse kağıt fatura olarak düzenlenmelidir. Ancak 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğine göre 1.1.2020 tarihi itibariyle e-Fatura kullanıcılarının e-Arşiv fatura kullanıcısı da olma zorunluluğu getirildiğinden, bu tarihten sonra eFatura kullanıcıları mikro ihracat kapsamında düzenleyeceği faturaları e-Arşiv fatura olarak düzenlemeli, kağıt fatura olarak düzenlememelidir.

27- 509 Sıra No.lu Genel Tebliğ kapsamında e-fatura ve diğer uygulamalara geçiş hadleri açısından Gelir vergisi mükellefinin kendi gayrisafi iş hasılatı ile adi ortaklıktan elde edilen gelir toplamı birlikte değerlendirilebilir mi?

İlgili Tebliğ kapsamında geçiş zorunluluğu belirlenirken şahsi işletme ve Adi ortaklıktan elde edilen gelirler ayrı ayrı değerlendirilir.

28- 509 Sıra No.lu VUK Genel tebliği kapsamında kamu kurumlarına efatura düzenlemek zorunlu mudur?

Hali hazırda bir zorunluluk yoktur. Bununla birlikte 2020 yılı içinde e-Fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerce, e-Fatura uygulamasına kayıtlı kamu kurum ve kuruluşlarına düzenlenecek tüm faturaların e-Fatura olması planlanmaktadır. İlgili düzenleme ebelge.gib.gov.tr internet adresinde ayrıca duyurulacaktır

29- 509 Sıra No.lu VUK Genel tebliğinde bahsi geçen Nitelikli elektronik sertifika ile e imza aynı şey midir?

509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği’nde e-fatura, e-arşiv Fatura uygulamalarında kullanılabilecek cihazlar mali mühür, e-imza ve Nitelikli Elektronik Sertifika (NES) olarak belirtilmiştir. 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinde Nitelikli Elektronik Sertifika (NES) “5070 sayılı Elektronik İmza Kanununun 9 uncu maddesinde tanımlanan ve yalnızca gerçek kişi mükelleflerce kullanabilen elektronik sertifikadır “şeklinde açıklanmıştır. Buna istinaden Nitelikli Elektronik Sertifika e imza ile aynı anlama gelmekle birlikte, mobil imza ise farlılık arz etmektedir. Nitelikli Elektronik Sertifika herhangi bir üretici kurumdan (ESHS) alınabilir.

30- 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği’nde zorunluluk kapsamında olmayıp eFatura ve e-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olmayan mükelleflerin düzenleyecekleri faturalarla ilgili bir düzenlenme bulunmakta mıdır?

e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olmayan mükelleflerce, 1/1/2020 tarihinden itibaren düzenlenecek faturaların, vergiler dahil toplam tutarının 30 Bin TL’yi (vergi mükelleflerine düzenlenenler açısından vergiler dahil toplam tutarı 5.000 TL’yi) aşması halinde, söz konusu faturaların, “eArşiv Fatura” olarak Başkanlıkça sunulan e-Belge düzenleme portali üzerinden düzenlenmesi zorunludur.

31- Zorunluluk kapsamında olmayıp eArşiv Fatura uygulamasına dahil olmayan mükelleflerce vergi mükelleflerine vergiler dahil toplam tutarı 5 bin TL, vergi mükellefi olmayanlara vergiler dahil toplam tutarı 30 bin TL satış yapan mükellefler bu satışları için düzenleyecekleri e-Arşiv Fatura için mali mühür veya e-imza almak zorundalar mı?

Hayır. Bu satışlar için düzenlenecek e-Arşiv Faturalar için e-imza veya mali mühre ihtiyaç olmadan Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından ücretsiz sunulan e-Belge Portalı üzerinden e-Arşiv Fatura düzenlenebileceklerdir. e-Belge Portalına giriş interaktif vergi dairesine girişte kullanılan kullanıcı adı, parola ile gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda düzenlenecek e-Arşiv Faturalar Başkanlık mali mührü ile mükellef adına imzalanacaktır.

32- Zorunluluk kapsamında olmayıp eArşiv Fatura uygulamasına dahil olmayan mükelleflerce vergi mükelleflerine vergiler dahil toplam tutarı 5 bin TL, vergi mükellefi olmayanlara vergiler dahil toplam tutarı 30 bin TL üzeri satış yapan mükellefler GİB e-belge portalını kullanmak için başvuru yapacaklar mı?

Hayır. Bu kapsamda yer alan mükellefler herhangi bir uygulama için başvuru yapmadan Gelir İdaresi
Başkanlığı tarafından ücretsiz sunulan e-Belge Portalını interaktif vergi dairesi kullanıcı adı ve parolaları ile giriş yaparak kullanacaklardır.

33- Zorunluluk kapsamında olmayıp eArşiv Fatura uygulamasına dahil olmayan mükelleflerce vergi mükelleflerine vergiler dahil toplam tutarı 5 bin TL, vergi mükellefi olmayanlara vergiler dahil toplam tutarı 30 bin TL üzeri satış yapan mükellefler zorunluluk tutarının tespitini günlük olarak mı değerlendirecekler? 

Bu kapsamda yapılan satışlar için aynı günde aynı kişilere düzenlenen faturalar topluca ve birlikte değerlendirilecek olup, faturaların vergi dâhil tutar toplamının belirtilen tutarı aşması halinde, söz konusu faturaların e-Arşiv Fatura olarak düzenlenmesi ve alınması zorunluluğu bulunmaktadır. Bu kapsamda gün içinde düzenlenen kağıt faturaların da iptal edilerek toplam tutar üzerinde e-Arşiv Fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

34- Yıllık brüt satış tutarı gözetmeksizin sadece internetten satış yapan firmalar e-arşiv uygulamasına geçmek zorunda mı?

Hayır, sadece internet üzerinden satış yaptığı için herhangi bir uygulamaya geçiş zorunluluğu bulunmamaktadır.

35- GİB’in sunduğu e-arşiv portal uygulamasında fatura düzenleme adet sınırlaması var mıdır?

Başkanlık tarafından sunulan e-Belge Portallarının hiç birinde belge düzenleme sınırı bulunmamaktadır.

36- Mükellefler e-Arşiv Fatura Uygulamasından hangi yöntemlerle yararlanabilirler?

Mükellefler e-Arşiv Fatura uygulamasından; kendi bilgi işlem sistemlerinin entegrasyonu (doğrudan entegrasyon), özel entegratörlerin sistemi ve Başkanlık tarafından sunulan GİB portal yöntemi ile yararlanabilirler.

37- e-Fatura uygulamasına dahil olmadan e-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olabilir miyiz? “

Mal veya hizmetlerin alınması, satılması, kiralanması veya dağıtımı işlemlerinin gerçekleştirilmesine aracılık etmek üzere internet ortamında 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda tanımlanan başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ya da tüzel kişi aracı hizmet sağlayıcıları, internet ortamında gerçek ve tüzel kişilere ait gayrimenkul, motorlu araç vasıtalarının satılmasına veya kiralanmasına ilişkin ilanları yayınlayan internet sitelerinin sahipleri veya işleticileri ile internet ortamında reklamların yayınlanmasına aracılık faaliyetinde bulunan internet reklamcılığı hizmet aracıları” dışında kalan mükellefler e-Fatura uygulamasına dahil olmadan e-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olamazlar.

38- e-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olacak mükellefler e-fatura uygulamasında kullandıkları yöntemden farklı bir yöntem kullanabilirler mi?

Evet. e-Arşiv Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükellefler e-fatura uygulamasında kullandıkları yöntemden farklı bir yöntem kullanabileceklerdir.

39- e-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olacak mükellefler e-fatura uygulamasında kullandıkları özel entegratörden farklı bir özel entegratör kullanabilirler mi?

Evet. e-Arşiv Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükellefler e-fatura uygulamasında kullandıkları özel entegratörden farklı bir yada birden çok özel entegratör kullanabilirler.

40- e-Fatura veya e-Arşiv Fatura mükellefi olmayanlar GİB portal üzerinden düzenledikleri e-Arşiv Faturaları nasıl muhafaza edeceklerdir?

Söz konusu faturalar Başkanlığımız tarafından yasal saklama süresince muhafaza edilecek olup, mükelleflerin sürekli erişimine açık olacaktır.

41- e-Fatura veya e-Arşiv Fatura mükellefi olmayanlar kendilerine iletilen e-Arşiv Faturaları nasıl muhafaza edeceklerdir?

Kanunun ilgili hükümlerine göre muhafaza yükümlülüğü olanlar, gerek düzenledikleri gerekse adlarına düzenlenen bu Tebliğe konu e-Belgeleri kendilerine iletim/teslim şekline uygun olarak yasal süreler dâhilinde muhafaza ve istendiğinde ibraz etmekle yükümlüdürler. Bu kapsamda kendilerine e-Arşiv Faturanın kağıt çıktısı verilenler kağıt ortamda, elektronik ortamda iletilenler ise elektronik ortamda muhafaza edeceklerdir.

42 e-Belge çıktılarının renkli olması gibi bir zorunluluk var mı?

Konuyla ilgili olarak 509 Sıra No.lu Genel Tebliğ’in ‘V.3. e-Belgeler Üzerinde Yer Alacak Amblem ve Diğer Bilgiler’ başlıklı bölümünde; ‘’ e-Belge uygulamaları kapsamında elektronik ortamda düzenlenen belgelerin alıcısına kağıt olarak veya elektronik ortamda iletilen aslı ile düzenleyen tarafından muhafaza edilen elektronik hali üzerinde yer alan “Gelir İdaresi Başkanlığı amblemi”, “Hazine ve Maliye Bakanlığı” ibaresi ile e-Belgenin türüne ilişkin ibarenin renkli olarak yer alması esastır. Ancak düzenleyen tarafından muhafaza edilen elektronik hali üzerinde bulunan amblem ve ibarelerin renkli olarak yer alması koşuluyla, alıcısına kâğıt olarak iletilen asıl nüshaları üzerine siyahbeyaz olarak da basılması mümkün olup bu durumda, kâğıt çıktı üzerinde satıcı veya yetkilisine ait ıslak imza (veya hazır imza) ile kaşe veya damgasının bulunması zorunludur. Ancak bu Tebliğin “V.5.2.” numaralı bölümünde kendilerine el terminalleri vasıtası ile eArşiv Fatura uygulaması kapsamında e-Belge düzenleme ve müşterilere kağıt veya elektronik ortamda iletme izni verilen mükelleflerde ıslak imza (veya hazır imza) ile kaşe veya damga zorunluluğu aranmaz.’’ açıklaması yapılmıştır.

43- e-Arşiv Fatura uygulamasına geçen mükellefler kağıt faturalarını iptal ettirmek zorunda mı?

509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği’nde belirtilen eBelgeleri düzenleme yetkisi bulunan mükelleflerin, sistemlerinde arıza veya kesinti meydana gelmesi veya diğer mücbir sebep durumlarında düzenlenmek üzere yeterli miktarda matbu belgeleri bulundurmaları zorunludur.

44- e-SMM uygulaması kimler için zorunludur?

Vergiden muaf olmayan serbest meslek erbaplarından; 1/2/2020 tarihi itibarıyla faaliyetine devam etmekte olanların 1/6/2020 tarihine kadar, 1/2/2020 tarihinden (bu tarih dâhil) itibaren faaliyetine başlayacak olanların ise işe başladıkları ayı izleyen 3 üncü ayın sonuna, eSMM uygulamasına geçmeleri zorunludur.

45- 1/2/2020 tarihinden (bu tarih dâhil) itibaren e-SMM faaliyetine başlayacak olanlar için zorunluluk ne zaman başlayacaktır?

İşe başladıkları ayı izleyen 3 üncü ayın sonuna kadar eSerbest Meslek Makbuzu uygulamasına dahil olmaları ve bu tarihlerden itibaren e-Serbest Meslek Makbuzu düzenlemeleri zorunludur.

46- e-SMM uygulamasına nasıl başvurabiliriz?

e-SMM uygulamasına başvurabilmek için öncesinde eimza (NES: Nitelikli elektronik sertifika) veya mali mühür edinmeniz gerekmektedir. Uygulamadan GİB Portal Yöntemi ile yaralanmak istemeniz halinde; https://ebelge.gib.gov.tr/dosyalar/kilavuzlar/e-Arsiv_Portal_Basvuru.pdf linkte yer alan dokümandaki adımları takip ederek, uygulamadan özel entegratör yöntemi ile yararlanmak istemeniz halinde; https://ebelge.gib.gov.tr/esmmozelentegratorlistesi.html web adresinde yayınladığımız ve Başkanlığımız tarafından yetki verilmiş özel entegratörler aracılığıyla başvurunuzu yapabilirsiniz.

47- GİB portal e-SMM uygulamasına nasıl giriş yapabilirim?

e-SMM uygulamasına başarılı olarak başvurduğuna dair e-posta tarafınıza ulaştıktan sonra https://ebelge.gib.gov.tr/dosyalar/kilavuzlar/e-Arsiv_Portal_Giris.pdf linkte belirtilen dokümandaki adımları takip ederek giriş yapabilir ve e-SMM belgesi düzenleyebilirsiniz.

48- Düzenlediğim e-SMM belgesinin hatalı olduğunu fark ettim, belge üzerinde değişiklik yapabilir miyim?

Elektronik ortamda imzalanarak oluşturulmuş e-SMM belgesi üzerinde herhangi bir değişiklik yapılamaz. Bu nedenle düzenlediğiniz belgeyi imzalamadan önce doğruluğunu kontrol etmeniz gerekmektedir.

49- Hatalı olarak oluşturduğum e-SMM belgesini nasıl iptal edebilirim?

Mali mühür ya da NES ile imzalanan e-SMM belgesi iptal edilemez. Ancak söz konusu belgede var olan hata durumunda kanunun öngördüğü diğer bilgi ve belgelerle tevsik edilmesi durumunda kayıtlara alınmayabilir.

50- GİB portal üzerinden düzenlediğimiz her belge için alıcı bilgilerini tekrar tekrar girmek zorunda kalıyoruz, daha öncesinde adına belge düzenlediğimiz alıcıların bilgisi kaydedilemez mi?

GİB Portal üzerinden sunulan e-SMM hizmeti temel ihtiyaçlar baz alınarak geliştirilmiştir. Bu sebeple uygulamayı yavaşlatacak geliştirmeler kullanıma açılmamıştır. Bu gibi hizmetleri talep eden mükellefler https://ebelge.gib.gov.tr/esmmozelentegratorlistesi.html linkte yayınlanan ve Başkanlığımız tarafından yetkilendirilen özel entegratörlerden hizmet alabilirler.

51- e-MM uygulaması müstahsil makbuzu düzenleyen her mükellef için zorunlu bir uygulama mıdır?

e-MM uygulaması, e-Fatura uygulamasına geçmek zorunda olan mükelleflerden faaliyetleri gereği aynı zamanda müstahsil makbuzu düzenlemek zorunda olanlar ile 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler için zorunlu bir uygulamadır.

52- e-MM uygulamasına nasıl başvurabiliriz?

e-MM uygulamasına başvurabilmek için öncesinde eimza (NES: Nitelikli elektronik sertifika) veya mali mühür edinmeniz gerekmektedir. Uygulamadan GİB Portal Yöntemi ile yaralanmak istemeniz halinde; https://ebelge.gib.gov.tr/dosyalar/kilavuzlar/e-Arsiv_Portal_Basvuru.pdf linkte yer alan dokümandaki adımları takip ederek, uygulamadan özel entegratör yöntemi ile yararlanmak istemeniz halinde; https://ebelge.gib.gov.tr/esmmozelentegratorlistesi.html web adresinde yayınladığımız ve Başkanlığımız tarafından yetki verilmiş özel entegratörler aracılığıyla başvurunuzu yapabilirsiniz.

53- Düzenlediğim e-MM belgesinin hatalı olduğunu fark ettim, belge üzerinde değişiklik yapabilir miyim?

Elektronik ortamda oluşturulan ve imzalanan e-MM belgesi üzerinde herhangi bir değişiklik yapılamaz.

54- Hatalı olarak oluşturduğum e-MM belgesini nasıl iptal edebilirim?

Mali mühür ya da NES ile imzalanan  e-MM belgesi iptal edilemez. Ancak söz konusu belgede var olan hata durumunda kanunun öngördüğü diğer bilgi ve belgelerle tevsik edilmesi durumunda kayıtlara alınmayabilir.

55- e-İrsaliye Uygulamasına geçmek zorundadır?

Kimler Elektronik belgeleri düzenleyen 509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’ne göre:

1- Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle EPDK’dan lisans (bayilik lisansı dahil) alan mükellefler.

2- Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malların imal, inşa, ithalini ve ana bayi/distribütör şeklinde pazarlamasını gerçekleştiren mükellefler.

3- 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanunu kapsamında düzenlenen işletme ruhsatı/sertifikası sahipleri ve işletme ruhsatı/sertifikası sahipleri ile yaptıkları sözleşmeye istinaden maden üretim faaliyetinde bulunan gerçek ve tüzel kişi mükellefler.

4- 4/4/2001 tarihli ve 4634 sayılı Şeker Kanununun 2 nci maddesinin (e) bendinde tanımına yer verilen şekerin (Beyaz şeker (standart, rafine küp ve kristal şeker), yarı beyaz şeker, rafine şeker, ham şeker ve kahverengi şeker olarak sınıflandırılan, pancar veya kamıştan üretilen kristallendirilmiş sakaroz ile nişasta kökenli izoglukoz, likid ya da kurutulmuş halde glukoz şurubu, sakaroz veya invert şeker veya her ikisinin karışımının suda çözünmesinden meydana gelen şeker çözeltisi ve invert şeker şurubu ile inülin şurubu) imalini gerçekleştiren mükellefler.

5- e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden demir ve çelik (GTİP 72) ile demir veya çelikten eşyaların (GTİP 73) imali, ithali veya ihracı faaliyetinde bulunan mükellefler.

6- Tarım ve Orman Bakanlığınca gübre üretim ve tüketiminin kayıt altına alınmasına yönelik oluşturulan Gübre Takip Sistemi’ne kayıtlı kullanıcılar.

7- e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan ve 2018 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 25 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler.

8- 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler.

e-İrsaliye uygulamasına geçiş zorunluluğu getirilen mükellefler geçmek zorundadır. Uygulama geçiş takvimi için;
https://ebelge.gib.gov.tr/dosyalar/509_s.VUK_GT_Kapsaminda_Uygulamalara_Gecis_Takvimi_Tablosu_(3).pdf adresinden ulaşabileceğiniz dokümanı inceleyebilirsiniz.

56- e-İrsaliye Uygulamasına Nasıl Başvurulur? E-İrsaliye uygulaması için farklı bir hesap edinmemiz gerekiyor mu?

e-İrsaliye için farklı bir hesap edinilmesi gerekmiyor. eFatura hesabınız üzerinden işlemler yapılabilecektir. Eİrsaliye uygulaması aşağıda belirtilen 3 yöntemden biri tercih edilerek kullanılabilir. Portal Yöntemi Başvurusu Halihazırda Başkanlığın https://portal.efatura.gov.tr/efatura/egiris.jsp internet adresinde sunduğu web uygulamasını (GİB-Portal) kullanan mükelleflerin portala girdikten sonra “araçlar” menüsünden “kullanıcı bilgileri” alanına giriş yapmaları gerekmektedir. Kullanıcı bilgileri alanında “e-irsaliye kullanmak istiyorum” butonuna tıklamak suretiyle eirsaliye uygulamasını kullanmaya başlayabilirler. Portal kullanıcıları bu işlemi yaparak uygulamaya dahil olduktan sonra Başkanlığımıza başvuruya ilişkin herhangi bir bildirimde bulunmalarına gerek bulunmamaktadır. e-İrsaliye uygulamasına bu şekilde kayıt olan mükelleflerin sistem üzerinden ayrılmaları ancak Başkanlığımıza dilekçe ile başvurmaları durumunda mümkün olacaktır. Entegrasyon Yöntemi Başvurusu
e-Fatura uygulamasını halihazırda entegrasyon yöntemi ile kullanan mükelleflerin e-irsaliye uygulamasına dahil olmak için Başkanlığımıza hitaben bir dilekçe ve ekinde yer alan test tanım formu ile başvurmaları gerekmektedir. İlgili belgeler kağıt ortamında

Başkanlığımıza ulaştıktan sonra https://ebelge.gib.gov.tr/efaturamevzuat.html internet adresinde yer alan test planına uygun olarak e-irsaliye testlerini başarıyla tamamlayanlara e-irsaliye kullanma izni verilecektir. Test tanım formunda yer alan IP numaraları ile canlı ortamda kullanılan IP numaralarının farklı olması gerekmektedir. Özel Entegrasyon Yöntemi Başvurusu e-İrsaliye uygulamasına dahil olmak isteyen mükellefler, Başkanlığımızdan e-İrsaliye özel entegratörlük izni alan özel entegratörlerden biri ile anlaşmak suretiyle uygulamaya katılabilirler. Bu durumda mükelleflerin Başkanlığımıza herhangi bir bildirimde bulunmasına gerek bulunmamaktadır. Kullanıcıların hesapları özel entegratörler tarafından elektronik ortamda tanımlanacaktır. Başkanlıktan e-irsaliye özel entegrasyon izni alan kurumlar https://ebelge.gib.gov.tr/eirsaliyeozelentegratorlerlistesi.html internet adresinde yayınlanmaktadır.

57- e-irsaliye uygulamasına dahil olacak mükellefler e-fatura uygulamasında kullandıkları yöntemden farklı bir yöntem kullanabilirler mi?

Evet. e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olan mükellefler efatura uygulamasında kullandıkları yöntemden farklı bir yöntem kullanabilirler.

58- e-İrsaliye uygulamasına dahil olacak mükellefler e-fatura uygulamasında kullandıkları özel entegratörden farklı bir özel entegratör kullanabilirler mi? 

Evet. e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olan mükellefler efatura uygulamasında kullandıkları özel entegratörden farklı bir yada birden çok özel entegratör kullanabilirler.

59- e-İrsaliye özel entegratörlük izni almak için ne yapmalıyım?

e-İrsaliye özel entegratörlük izni için Başkanlığımıza eirsaliye özel entegratörlük izni almak istediğinize ilişkin dilekçe gönderilmelidir. Test süreci olarak da öncelikle, e-İrsaliye entegrasyon testleri ve e-İrsaliye özel entegratörlük testlerinin başarıyla tamamlanması gerekmektedir. E-İrsaliye özel entegratörlük izni almak için e-fatura özel entegratörlük izni alınmış olması gerekmektedir.

60- e-İrsaliye uygulaması için ayrı bir Mali Mührün temin edilmesi zorunlu mudur?

e-İrsaliye uygulamasına hali hazırda e-Fatura uygulamasından yararlanma iznine sahip olan kayıtlı kullanıcılar dahil olabileceğinden ve e-Fatura uygulaması nedeniyle de gerçek kişilerin elektronik imzaya tüzel kişilerin de mali mühüre sahip olması nedeniyle, e-İrsaliye uygulaması için ayrı elektronik imza veya mali mühür kullanılmasına gerek olmayıp, mevcut imza araçları kullanılabilecektir.

61- Düzenlenip alıcısına GİB sistemleri üzerinden iletilen e-İrsaliye belgesinin İPTALİ mümkün müdür?

Sevk irsaliyesi, satılan malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının; teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlemesi ve taşıtta bulundurulması zorunlu olan belgedir. İrsaliyeye konu malların, satıcıdan yola çıkıp alıcıya ulaşması ile birlikte sevk irsaliyesi belgesi esas itibariyle işlevi yerine getirmiştir. Bu durumdaki sevk irsaliyesinin iptal edilmesi gibi bir durum söz konusu değildir.

Ancak, e-İrsaliye uygulamasında (509 SN VUK GT, IV.3.4. e-İrsaliye Yanıtı); düzenlenen e-İrsaliyenin, alıcısının ya da muhteviyatındaki malların tamamının hatalı olması halinde, alıcısı tarafından e-İrsaliye Yanıtı ile reddedilmesi mümkündür. Ancak ret işleminin malın fiili sevkinden önce yapılması gerekmektedir. Malın fiili sevkinden sonra gönderilecek ret e-İrsaliye Yanıtları hükümsüz olup, bu durumda malı taşıyan/taşıttıran tarafından yeni bir e-İrsaliye düzenlenmesi gerekecektir.

62- e-İrsaliye yanıtı, irsaliye oluşturulduktan kaç gün sonraya kadar oluşturulabilir?

e-İrsaliye yanıtı süresi fatura düzenleme süresi olan 7 günlük süreyi aşamaz.

63- e-İrsaliyeye konu malları teslim alan alıcı e-İrsaliye yanıtı dönmek zorunda mıdır?

Kısmi kabul durumlarında hangi işlemlerin yapılması gerekir? Kendisine e-İrsaliye düzenlenen mükellefler, istemeleri halinde, e-İrsaliyeye konu malların ne kadarlık kısmının teslim alındığını/kabul edildiğini, teslim alınmayan mallara ilişkin olarak, kabul edilmeyen mal miktarını ve nedenini uygulama üzerinden e-İrsaliye Yanıtı ile eİrsaliyeyi düzenleyene iletebilirler. e-İrsaliye Yanıtı ile yapılan kısmi kabul durumlarında, kabul edilmeyen malların satıcısına geri gönderimi için, malı taşıyan yada taşıttıran tarafından yeni bir belge (düzenleyicinin eİrsaliye uygulamasına kayıtlı olması halinde e-İrsaliye, diğer durumda kağıt sevk irsaliyesi) düzenlenmesi gerekmektedir.

64- e-Arşiv Fatura veya e-Fatura’nın Sevk İrsaliyesi Yerine Geçmesi mümkün müdür? Bu durumda da e-İrsaliye düzenleme zorunluluğu olacak mıdır?

509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin V.5.1. ve V.5.2.nci bölümlerinde yer verilen açıklamalar uyarınca; e-Fatura Uygulamasına kayıtlı kullanıcılara düzenlenecek elektronik fatura ile elektronik fatura uygulamasında kayıtlı olmayan kayıtlı kullanıcılara düzenlenen e-Arşiv Faturalarda, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi halinde elektronik faturanın kâğıt çıktısı irsaliye yerine geçer. Söz konusu kâğıt çıktıya “İrsaliye yerine geçer.” ifadesinin yazılması ve kâğıt çıktının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması zorunludur. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için elektronik faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi gerekir. Hizmet ifasına konu efaturanın satış anında düzenlenmesi halinde, söz konusu kâğıt çıktının talep eden müşteriye verilmesi zorunludur. Buna göre belirtilen kurallara uygun olarak düzenlenen ve kağıt çıktısı irsaliye yerine geçen belge niteliğinde olan e-Fatura veya e-Arşiv Faturanın kağıt çıktısı, müşteriye verilmesi halinde ayrıca matbu veya eİrsaliye şeklinde başka bir sevk irsaliye belgesinin düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

65- e-İrsaliye kim tarafından düzenlenmesi gerekmektedir?

e-İrsaliyenin aynı matbu sevk irsaliyesinde olduğu gibi malı taşıyan ya da taşıttıran tarafından düzenlenmesi gerekmektedir. Bu kapsamda malın satıcı tarafından taşındığı ya da taşıttırıldığı durumda satıcı, alıcı tarafından taşındığı ya da taşıttırıldığı durumda alıcı tarafından e-İrsaliye düzenlenecektir. Bununla birlikte malın bir kargo ya da lojistik firması uhdesinde bulunan depolardan sevk edildiği durumlarda, e-İrsaliye malı taşıyan lojistik firması tarafından da düzenlenebilecektir.

66- e-İrsaliye uygulamasına geçen bir satıcı uygulamaya kayıtlı olmayan mükellefe e-İrsaliye düzenleyebilir mi?

e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı mükellefler tüm irsaliyelerini e-İrsaliye olarak düzenlemek ve Başkanlığa iletmek zorundadırlar. Bununla birlikte alıcının uygulamaya kayıtlı olmadığı durumlarda ve muhtelif müşteriler adına düzenlenecek e-İrsaliyelerde uyulması gereken usul ve esaslar “e-İrsaliye Uygulama Kılavuzu”nda açıklanmaktadır.

67- e-İrsaliye uygulamasından yararlanan mükellefler, e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmayanlara düzenleyecekleri e-İrsaliyeleri ne şekilde ileteceklerdir?

509 Sıra. No.lu VUK Genel Tebliği’ne göre e-İrsaliye uygulamasından yararlanan mükellefler, e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmayanlara da sevk irsaliyesini, eİrsaliye olarak düzenleyecek olup, alıcılarının talebine göre elektronik veya kağıt ortamda teslim edebileceklerdir.

68 e-İrsaliye’nin alıcıya iletimi harici yoldan mı yoksa GİB sistemleri üzerinden mi olacaktır? GİB sistemleri üzerinden olmadan oluşturulan e-İrsaliye muhatabına harici elektronik yöntemlerle (mail vb.) iletebilir mi? GİB sistemi üzerinden iletilmeyen e-İrsaliyeler geçerli midir? 

e-İrsaliye belgesinin alıcısının uygulamaya kayıtlı olduğu durumlarda GİB sistemleri üzerinden iletimi zorunludur. Bununla birlikte alıcının uygulamaya dahil olmadığı durumlarda da e-İrsaliye GİB sistemlerine iletilecek olup, muhatabına haricen elektronik ortamda ya da kağıt çıktı vermek suretiyle teslim edilecektir. GİB sistemlerine başarılı bir şekilde gönderilmeyen eİrsaliyeler hükümsüzdür.

69- Taşıma sırasında sadece eİrsaliye’nin karekod veya barkodunun bulundurulması yeterli midir?

Sadece barkod veya karekod bilgisinin bulunması mevcut durumda yeterli olmayıp, taşıma sırasında araçta düzenlenen e-İrsaliye’nin bir örnek kağıt çıktısı veya elektronik olarak belge görüntüsünün bulundurulması ve yol denetimi personeline ibraz edilmesi ve bu bilgilere göre ibraz olunan sevk irsaliyesi belgesinin GİB sistemleri üzerinden doğrulanabilmesi gerekmektedir. bununla birlikte Başkanlığımızca gerekli geliştirmeler ve diğer paydaş kamu kurum ve kuruluşları ile entegrasyon çalışmaları yapıldıktan sonra mümkün olacaktır. Bu durum “e-İrsaliye Uygulama Kılavuzu”nda açıklandıktan sonra kullanılabilecektir.

70- Sevk tarihi, irsaliye tarihi ile aynı veya ileri bir tarih mi olmalıdır? Yoksa irsaliye tarihinden daha geçmiş bir tarih olabilir mi?

e-İrsaliye malın sevki sırasında yanında bulundurulması gereken bir belge olup, malın fiili sevkinde önce düzenlenmesi gerekmektedir. İrsaliye üzerinde, irsaliyenin düzenlenme tarihine ilave olarak malın fiili sevk tarihinin de belge üzerinde gösterilmesi gerekmektedir. Malın fiili sevk tarihinin, irsaliyenin düzenlenme tarihinden önce olması “Matbudan” tipinde düzenlenen e-İrsaliyeler dışında mümkün olmayıp, hangi durumlarda bu irsaliye tipinin kullanılabileceği “e-İrsaliye Uygulama Kılavuzu”nda açıklanmaktadır.

71- e-İrsaliyenin teknik sebeplerle düzenlenememesi halinde izlenecek yol nedir?

e-İrsaliyenin teknik sebeplerle düzenlenememesi halinde; müşteriye öncelikle matbu sevk irsaliyesi düzenlenecek ve bu irsaliye üzerinde “e-İrsaliye Ayrıca Düzenlenecektir” ibaresine yer verilecektir. Bu şekilde düzenlenen matbu sevk irsaliyelerinin e-İrsaliye’ye dönüştürülmesi zorunludur. Matbu sevk irsaliyesine istinaden daha sonradan düzenlenecek e-İrsaliye’ler GİB tarafından özelleştirilen “MATBUDAN ” tipinde düzenlenmesi ve bu e-İrsaliye belgesinin ilgili alanında matbu kağıt olarak düzenlenen sevk irsaliyesinin bilgisine (tarih, belge no) yer verilmesi gerekmektedir.

72- e-İrsaliye uygulamasına ilk kez dahil olacak mükellefler için hem kağıt hem de e-İrsaliye düzenleyebilecekleri bir zaman dilimi var mıdır? Yoksa uygulamaya geçince belgelerimi elektronik olarak mı düzenlemem gerekiyor?

509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği’nin VIII. Diğer hususlar başlıklı kısmında, e-Belge uygulamalarına dâhil olan mükellefler, uygulamaya dâhil oldukları tarihin içinde bulunduğu ayın (e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamaları için 7 nci günün) sonuna kadar, söz konusu belgeleri kâğıt ortamda da düzenleyebilirler. Ancak aynı işlem için e-Belge veya kâğıt ortamdaki belgelerinden sadece birinin düzenlenmesi gerekmektedir. e-Belge uygulamalarına dahil olunan tarihin ait olduğu ayın sonundan (e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamaları için 7 nci günden) itibaren, belgelerin e-Belge olarak düzenlenmesi zorunlu olup, kağıt ortamda belge düzenlenmesi halinde Kanunda yazılı cezalar tatbik edilir. Hükmü bulunmaktadır. Dolayısıyla e-İrsaliyeye dahil olduğunuz tarihin içinde bulunduğunuz ayın sonuna kadar belgelerinizi kağıt ya da elektronik olarak düzenlemeniz mümkündür. Ancak aynı işlem için elektronik belge veya kağıt ortamdaki belgelerden sadece birinin düzenlenmesi gerekmektedir.

73- Mükelleflerin, özel entegratörün veya GİB’in e-İrsaliye ilgili sistemlerinde arıza, bakım, kesinti veya diğer mücbir sebep hallerinde mal sevkiyatı işlemleri ne şekilde belgelendirilecektir? Bu süre boyunca kağıt ortamda irsaliye düzenlenebilecek midir? Kağıt ortamda düzenlenen bu irsaliyelerin e-İrsaliye sistemine daha sonra girme zorunluluğu var mıdır?

509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin VIII. Diğer hususlar başlıklı kısmında, e-Belgeleri düzenleme yetkisi bulunan mükelleflerin, sistemlerinde arıza veya kesinti meydana gelmesi veya diğer mücbir sebep durumlarında düzenlenmek üzere yeterli miktarda matbu belgeleri bulundurmaları zorunludur. Bu şekilde belge düzenlemek istisnai bir uygulama olup, belge düzenlemeye başlamadan önce Başkanlığa konu hakkında tevsik edici bilgi ve belgelerle birlikte yazılı olarak bilgi verilmesi ve bu durumun süreklilik arz etmemesi gerekmektedir. Süreklilik arz etmesi halinde, uygulamalardan kendi bilgi işlem sistemlerinin entegrasyonu yöntemi ile yararlanan mükelleflerin entegrasyon izinleri Başkanlıkça iptal edilebilecek olup, GİB Portal hesapları otomatik olarak açılacaktır. Bu durum entegrasyon izni iptal edilen mükelleflerin, iznin iptalinden sonra, uygulamalardan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemleri aracılığıyla yararlanmalarına engel teşkil etmez. Hükmü bulunmaktadır.

74- Alıcının e-İrsaliye kullanıcısı olduğu nasıl anlaşılacak? E-İrsaliye kayıtlı kullanıcı olan firma bilgilerine nereden ulaşabilirim?

e-İrsaliye kayıtlı kullanıcılara
https://ebelge.gib.gov.tr/eirsaliyekayitlikullanicilar.html adresimizden ulaşmanız mümkündür.

75- Kimler e-Defter uygulamasına geçmek zorunda?

509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği’ne göre e-Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunan mükellefler, eFatura uygulamasına geçiş süresi içinde (e-Fatura uygulamasına yıl içinde zorunlu olarak geçen mükellefler bakımından izleyen yılın başından itibaren ), 19.10.2019 tarihi itibariyle Türk Ticaret Kanununun 397 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bağımsız denetime tabi olan şirketler, e-Defter uygulamasına da geçmek zorundadırlar.

76- 2018 ya da 2019 yılı hasılatı 5 Milyon TL’yi geçenler e-Defter uygulamasına ne zaman geçmek zorunda mı?

01.01.2021 tarihinden itibaren e-Defter uygulamasına geçmek zorundadırlar.

77- Türk Ticaret Kanununun 397 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bağımsız denetime tabi olan şirketler, ne zaman e-Defter uygulamasına geçmek zorunda?

3 Sıra No.lu Elektronik Defter Genel Tebliğinin yayım tarihi (19/10/2019) itibarıyla TTK 397 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bağımsız denetime tabi olan şirketler 1/1/2020 tarihinden itibaren, 2020 ve müteakip yıllarda bağımsız denetime tabi olma şartlarını sağlayan mükellefler ise şartların sağlandığı yılı takip eden yılın başından itibaren geçmek zorunda.

78 Türk Ticaret Kanununun 397 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bağımsız denetime tabi olan şirketlerin e-fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamalarına geçme zorunluluğu var mıdır?

Hayır, bu mükelleflerin e-Fatura ve e-Arşiv uygulamasına geçme zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu kapsamdaki mükelleflerin, 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği’nde belirlenen faaliyetlerde bulunmaları veya belirlenen hasılat tutarlarını aşmaları halinde e-Fatura ve e-Arşiv Fatura zorunlulukları doğacaktır.

79- 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar ile iktisadi kamu kuruluşlarının eDefter uygulamasına geçmek zorunda mı?

Hayır, ancak isteğe bağlı olarak uygulamaya dâhil olabilirler.

80- Zorunluluk kapsamında olmayan mükellefler istemeleri halinde eDefter uygulamasına geçebilirler mi?

Evet, e-Defter uygulamasına isteğe bağlı olarak dâhil olanlar, başvurularını izleyen ayın başından itibaren defterlerini e-Defter olarak tutabilirler. Uygulamaya gönüllü olarak geçen mükelleflerin ayrıca e-Belge uygulamalarına geçme zorunlulukları bulunmamaktadır.

81- 3 Sıra No.lu Elektronik Defter Genel Tebliğine göre e-Defter ve berat dosyalarının ikincil kopyalarının, Başkanlıktan bu hususta izin alan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde ya da Gelir İdaresi Başkanlığının bilgi işlem sistemlerinde muhafaza edilmesi zorunlu; bu zorunluluk hangi dönemden itibaren başlamaktadır?

2020/Ocak ve müteakip dönem e-Defter ve berat dosyalarının, özel entegratörlerin ya da Gelir İdaresi Başkanlığının bilgi işlem sistemlerinde muhafaza edilmesi zorunludur. Bu zorunluluk mükellefin muhafaza ve ibraz yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. e-Defter ve berat dosyalarının istenildiğinde ibraz edilmek üzere mükellef tarafından ayrıca muhafaza edilmesi gerekmektedir.

82- 2020/Ocak ve müteakip dönemler eDefter ve berat dosyalarının ikincil kopyalarını saklama hususunda Gelir İdaresi Başkanlığından izin alan özel entegratörler kimlerdir?

Henüz bu konuda izin alan özel entegratör bulunmamaktadır. e-Defter saklama hizmeti yönünden teknik yeterliliğe sahip ve Başkanlıktan bu hususta izin alan özel entegratörlerin listesi ilerleyen zamanda www.edefter.gov.tr internet sitesinde yayımlanacaktır.

83- e-Defter ve berat dosyalarının, zaman damgalı olarak imzalanması/onaylanması zorunlu mu?

Zaman damgası kullanımı zorunlu değildir. Ancak, Gelir İdaresi Başkanlığı kaynaklı kesinti veya sistem arızası nedeni ile beratların yüklenememesi durumunda kullanılmak üzere; zaman damgası bulundurulması tavsiye olunmaktadır. Bu kapsamda kullanılacak olan zaman damgaları TÜBİTAK-UEKAE’den temin edilecektir. Beratların, Başkanlığa sunumunu engelleyen kesinti veya arıza durumunun ortadan kalkmasını takiben ilgili beratların tekrar Başkanlık onayına sunulması işlemi gerçekleştirilecektir.

84- e-Defter beratlarını geçici vergi dönemleri bazında yükleyebilir miyim?

Dileyen mükellefler, her hesap dönemine ilişkin ilk ayda (hesap dönemi içinde işe başlayanlarda işe başlanılan ayda), tercihlerini e-Defter uygulaması aracılığıyla elektronik ortamda bildirmeleri şartıyla, her bir geçici vergi döneminin aylarına ait e-Defter ve berat dosyalarını her ay için ayrı ayrı olmak üzere, ilgili olduğu geçici vergi dönemine ilişkin geçici vergi beyannamesinin verileceği ayın sonuna kadar hazırlayarak ve berat dosyalarını e-Defter uygulamasına yükleyerek Başkanlıkça onaylı halini alma imkânından da yararlanabilirler.

85- e-Defter ve berat dosyalarının mükelleflerin kendilerine ait NES veya Mali Mühür yerine özel entegratörlerin, yazılım uyumluluk onayı verilen yazılım firmalarının ya da meslek mensuplarının Mali Mührü ya da NES’i ile imzalanması/onaylanması ve beratların bunlar tarafından, yüklenmesi mümkün müdür?

e-Defter ve berat dosyalarının mükelleflerin kendilerine ait NES veya Mali Mühür ile imzalanması gerekmektedir. Bununla birlikte; e-Defter ve berat dosyalarının, özel entegratörlerin, uyumlu yazılımcıların veya meslek mensuplarının Mali Mührü ya da NES’i ile imzalanması/onaylanması ve bunlar tarafından, berat dosyalarının yüklenebilmesi de mümkündür. Uygulamaya ilişkin süreç e-Defter Uygulama kılavuzunda açıklanacaktır.

86- 2018 ve/veya müteakip yıllar brüt satış hasılatı 5 milyon ve üstü olanlardan, e-Fatura uygulamasına zorunluluk tarihinden önce isteğe bağlı olarak geçenler e-Deftere geçmek zorunda mı?

Evet, söz konusu mükellefler e-Deftere 01.01.2021 tarihinde geçmek zorundadır.

87- Defter-Beyan sistemine kayıtlı bir mükellef kendi isteği ile e-Arşiv Faturaya geçebilir mi?

Geçebilirse, aynı zamanda e-Deftere de geçmesi gerekmekte midir? Söz konusu mükellef e-Arşiv uygulamasına geçtiği takdirde e-Fatura uygulamasına da geçmek zorundadır. Bununla birlikte e-Defter uygulamasına geçmek zorunluluğu bulunmamaktadır.

88- e-Defter kullanma zorunluluğu kapsamında olanlar, kullanmış oldukları tüm defterlerini e-Defter formatında tutabilecek mi?

www.edefter.gov.tr internet adresinde format ve standardı yayımlanan defterler (yevmiye ve büyük defter) elektronik ortamda tutulabilmektedir.

89- Tasfiye halinde olan bir şirket 2018 yılı verilerine göre 1.1.2020 tarihinde e-Fatura ve e-Deftere geçmek zorunda olmakla birlikte; şirketin 2020 yılı içinde tasfiyesinin bitecek olması, bu şirket söz konusu uygulamalara geçme zorunluluğunu etkiler mi?

Zorunluluk kapsamındaki şirketler tasfiye veya gayri faal durumda olsalar dahi e-belge ve e-defter uygulamalarına geçmeleri gerekmektedir.

90- 2017 yılı brüt satış hasılatı 5 milyon TL’nin üzerinde olan aynı zamanda internet satışı da olan mükellef 464 Sıra No.lu VUK Tebliği kapsamında e-Arşiv Fatura ve e-Fatura uygulamasına geçmiştir (2019 yılında). Mükellefin 2018 ve 2019 yılları brüt satış hasılatları 5 Milyonun üstündedir. e-Deftere ne zaman geçmesi gerekmektedir?

2018 ve 2019 yılları brüt satış hasılatı 5 Milyon üzeri olduğu için 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ve 3 Sıra No.lu Elektronik Defter Genel Tebliği kapsamında 01.01.2021 de e-Deftere geçmesi gerekmektedir.

91- 2017 yılı brüt satış hasılatı 5 milyon TL’nin üzerinde olan aynı zamanda internet satışı da olan mükellef 464 Sıra No.lu VUK Tebliği kapsamında e-Arşiv Fatura ve e-Fatura uygulamasına geçmiştir (2019 yılında). Mükellefin 2018 ve 2019 yılları brüt satış hasılatları 5 Milyonun altındadır. e-Deftere ne zaman geçmesi gerekmektedir?

2018 ve 2019 yılları brüt satış hasılatları 5 Milyonun altında olduğu için e-Deftere geçme zorunluluğu bulunmamaktadır.

Kaynak: TÜRMOB