Kanun Yolundan Vazgeçme
Cihangir ÖZKÖK
Yeminli Mali Müşavir
cihangirozkok@hotmail.com
7194 Sayılı “Dijital Hizmet Vergisi İle Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” 07/12/2019 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Bu Kanunla, “Dijital Hizmet Vergisi”, “Konaklama Vergisi”, “Değerli Konut Vergisi” gibi yeni vergi türlerinin ihdas edilmesinin yanı sıra birçok vergi kanununda da önemli değişiklikler ve yeni düzenlemeler yapılmıştır.
Kanun Yolundan Vazgeçme
7194 Sayılı Kanunun 27. Maddesi ile 213 Sayılı VUK’un mülga olan 379. Maddesi aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir:
“Kanun yolundan vazgeçme:
MADDE 379- Vergi/ceza ihbarnamesine karşı süresinde açılan davalarda, vergi mahkemesince verilen istinaf yolu açık kararlar ile bölge idare mahkemesince verilen temyiz yolu açık kararlarda (Danıştayın bozma kararı üzerine verilen kararlar hariç);
Kaldırılan vergi tutarının %60’ı, tasdik edilen vergi tutarının tamamı ile tasdik edilen vergi tutarına ilişkin vergi ziyaı cezasının %75’i,
Bağlı olduğu vergi aslı dava konusu yapılmayan veya 359 uncu maddede yazılı fiillere iştirak nedeniyle kesilen vergi ziyaı cezaları ile usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının kaldırılan tutarının %25’i ve tasdik edilen tutarının %75’i,
mükellef için geçerli olan kanun yoluna başvuru süresi içerisinde, dava konusu vergi ve/veya vergi cezalarının tümü için kanun yolundan vazgeçildiğine ilişkin dilekçenin ilgili vergi dairesine verilmesi şartıyla kanun yolundan vazgeçme dilekçesinin verildiği tarih itibarıyla başkaca bir işleme gerek kalmaksızın tahakkuk eder.
Bu şekilde tahakkuk eden tutarlar tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. Bu maddeye göre tahakkuk eden vergi ve/veya vergi cezalarının %80’inin, hesaplanacak gecikme faizi ile birlikte bu sürede tamamen ödenmesi şartıyla, vergi ve ceza tutarından %20 oranında indirim yapılır. Şu kadar ki, tasdik edilerek tahakkuk eden vergi tutarında indirim yapılmaz. İndirim hükmünden yararlanılabilmesi için dava konusu yapılan ve bu maddeye göre tahakkuk eden vergi ve/veya vergi cezaları ile gecikme faizlerinin birlikte bu fıkra kapsamında ödenmesi şarttır.
Kanun yolundan vazgeçme dilekçesi vergi dairesince ilgili yargı merciine gönderilir ve bu dilekçenin vergi dairesine verildiği tarih kanun yolundan vazgeçme tarihi olarak kabul edilir. Kanun yolundan vazgeçilmesi hâlinde idarece de ihtilaf sürdürülmez. Kanun yolundan vazgeçildiği hâlde istinaf veya temyiz yoluna başvurulması durumunda ise bu başvurular incelenmez.
Kanun yolundan vazgeçilen vergi ve vergi ziyaı cezası için bu maddeye göre yapılan tahakkuktan önce ödenen gecikme faizi ve gecikme zammı da dâhil tutarlar, bu madde hükmüne göre ödenecek tutarlara mahsup edilir.
Bu madde uyarınca istinaf ve temyiz yolundan vazgeçilen davaya ilişkin kararlarda hükmedilen yargılama giderleri, avukatlık ücretleri ve fer’ileri karşılıklı olarak talep edilmez ve bu alacaklar için icra takibi yapılamaz.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.”
Bu düzenleme ile Vergi/ceza ihbarnamesine karşı açılan davalarla ilgili vergi mahkemesince verilen istinaf yolu açık kararlar ve bölge idare mahkemesince verilen temyiz yolu açık kararlarda, ilgili mahkemelerin verdiği kararlara (Vergi/cezanın kaldırılması veya tasdik edilmesi) göre değişen oranlarda vergi/ceza indirimi ile birlikte ihtilafın sona ermesi imkanı getirilmiştir. Danıştayın bozma kararı üzerine verilen kararlar bu kapsamda değerlendirilmemektedir.
Kanun Yolundan Vazgeçmenin Şartları ve Uygulama Esasları
Dava açma süresi olan 30 gün içerisinde dava konusu vergi ve/veya cezalarının tümü için mükellefçe kanun yolundan vazgeçildiğine ilişkin dilekçenin ilgili vergi dairesine verilmesi şartıyla, vazgeçme dilekçesinin verildiği tarih itibariyle dava konusu vergi/cezadan, başkaca bir işleme gerek kalmaksızın, aşağıda belirtilen oranlarda tahakkuk yapılır.
» İlgili mahkeme tarafından verilen kararın verginin kaldırılması şeklinde olması halinde, kaldırılan verginin %60’ı, (Verginin %40’ı ile vergi ziyaı cezasının tamamı iptal edilmektedir.)
» İlgili mahkeme tarafından verilen kararın verginin tasdiki şeklinde olması halinde, tasdik edilen verginin tamamı ile vergi ziyaı cezasının %75’i (Vergi ziyaı cezasının %25’i iptal edilmektedir.)
» Bağlı olduğu vergi aslı dava konusu yapılmayan veya 359 uncu maddede yazılı fiillere iştirak nedeniyle kesilen vergi ziyaı cezaları ile usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının kaldırılan tutarının %25’i ve tasdik edilen tutarının %75’i.
Yukarıda belirtilen şekilde tahakkuk eden tutarların tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içerisinde ödenmesi gerekmektedir. Bir ay içerisinde ödeme yapılmaması halinde bu hükümden yine faydalanılır ancak vergi aslına ait tutarlar için ödeme tarihine kadar gecikme zammı hesaplanır.
Ayrıca, tahakkuk eden vergi ve/veya vergi cezalarının en az %80’inin, hesaplanacak gecikme faizi ile birlikte bir ay içinde ödenmesi şartıyla, vergi ve ceza tutarlarından %20 oranında indirim yapılacaktır.
Kanun yolundan vazgeçilmesi ile birlikte mükellef ve vergi idaresi aşağıda belirtilen neticeleri kabul etmiş sayılır:
√ Kanun yolundan vazgeçilmesi halinde gerek mükellef tarafından gerekse idarece ihtilaf sürdürülemeyecektir. Bu hükme rağmen istinaf veya temyiz yoluna başvurulması halinde ise bu başvurular incelenmeyecektir.
√ Kanun yolundan vazgeçilen vergi ve vergi ziyaı cezası için 379. Maddeye göre yapılan tahakkuktan önce ödenen gecikme faizi ve gecikme zammı da dahil tutarlar, bu madde hükmüne göre ödenecek tutarlara mahsup edilecektir.
√ Madde uyarınca istinaf ve temyiz yolundan vazgeçilen davaya ilişkin kararlarda hükmedilen yargılama giderleri, avukatlık ücretleri ve ferileri karşılıklı olarak talep edilemeyecek ve bu alacaklar için icra takibi yapılamayacaktır.
Genel Değerlendirme ve Sonuç
7194 Sayılı Kanun’la ilk kez uygulamaya giren “Kanun yolundan vazgeçme” düzenlemesi ile mükellef tarafından süresinde açılan davalarda, kararın neticesine göre belirlenen oranlarda yapılacak tahakkuka karşılıklı rıza gösterilmesi ile birlikte hukuki ihtilafın sona ermesi imkanı getirilmiştir. Ancak, bu düzenleme, dava konusu yapılmaksızın tahakkuk eden vergi/cezalar ve Danıştay tarafından verilen kararlar (Danıştayın bozma kararı üzerine verilen kararlar hariç) için söz konusu olmayıp, vergi mahkemesi ve bölge idare mahkemelerince verilen kararlar üzerine mükellefçe başvurulabilecek, idari çözüm yolu niteliğinde, bir nevi uzlaşma yoludur.
