Sivil Hava Araçları Güvenlik Görevlileri
01 Ekim 2019 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 30905
İçişleri Bakanlığından:
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Türk tescilli sivil hava araçlarında, hava aracının ve hava araçlarındaki yolcuların güvenliğini tehlikeye atan yasa dışı müdahale eylemlerine karşı, uluslararası uçuşlarda sivil hava araçlarının, yolcuların ve mürettebatın güvenliğinin sağlanmasına yönelik özel eğitimli silahlı emniyet teşkilatı personelinin görevlendirilmesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, uluslararası uçuşlarda Türk tescilli sivil hava araçlarında görevlendirilecek silahlı emniyet teşkilatı personelinin seçimi, eğitimi, görev ve çalışma esasları ile göreve ilişkin diğer hususları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) 14/10/1983 tarihli ve 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanununun 40 ıncı maddesi ile 4/6/1937 tarihli ve 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanununun 4 üncü ve 16 ncı maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakan: İçişleri Bakanını,
b) Bakanlık: İçişleri Bakanlığını,
c) Daire Başkanı: Koruma Dairesi Başkanını,
ç) Daire Başkanlığı: Emniyet Genel Müdürlüğü Koruma Dairesi Başkanlığını,
d) Genel Müdür: Emniyet Genel Müdürünü,
e) Genel Müdürlük: Emniyet Genel Müdürlüğünü,
f) Havacılık işletmeleri: Sivil havacılık alanında faaliyet gösteren ticari hava taşımacılığı, genel havacılık, amatör havacılık, sportif havacılık, havaalanı, terminal, ikram, yer hizmeti, kargo acenteleri, antrepo, onaylı bakım ve özel güvenlik hizmeti kuruluşlarını veya işletmelerini,
g) Hava polisi: Türk tescilli sivil hava araçlarında uluslararası uçuşlarda görevlendirilen özel eğitimli emniyet teşkilatı personelini,
ğ) Kokpit: Bir hava aracında pilot ya da pilotların oturduğu yeri,
h) Kuralsız yolcu: Uçakta kalkış öncesinde uçak kapısının kapanmasından, indikten sonra tekrar açılmasına kadar olan sürede yolcu ve personel düzenini veya güvenliğini tehlikeye atacak hareketlerde bulunan, uçaktaki malzemelere zarar veren, tehdit eden veya sivil havacılık alanında uygulanan mevzuat kurallarına ve mürettebatın uyarılarına uymayan kişiyi,
ı) Mürettebat: Hava aracı işleticisi tarafından uçuş süresinde hava aracında görevlendirilen personeli,
i) Potansiyel tehlike arz eden yolcu: Göçmenlik nedeni ile kabul edilmeyen veya hukuki işleme maruz kalan veya sınır dışı edilen (deporte olan) kişiyi/yolcuyu,
j) Sağlık raporu (Diğer havacılık personeli sağlık raporu): Tam teşekküllü hastaneler veya havacılık tıp merkezlerinden alınacak fiziksel, zihinsel ve ruhsal iyilik halini gösterir, hava polisi olarak görevlendirilecek personelin tanımlı görevlerini yapmalarında sağlık yönünden sakınca olmadığını bildiren ve görevlendirilen personel için beş yılda bir yenilenmesi gereken raporu,
k) Sivil Havacılık Güvenliği Risk ve Tehdit Değerlendirme Komisyonu: Milli Sivil Havacılık Güvenlik Programı “Sivil Havacılık Güvenliği Risk Tehdit Değerlendirme Komisyonu Çalışma Talimatı” isimli Ek-28’de geçen komisyonu,
l) Terminal: Yolcuların uçuş öncesi ve uçuş sonrası işlemleri yapılan, bünyesinde hava ulaştırma hizmeti ile ilgili kuruluş ve kolaylık tesislerini bulunduran bina veya binalar grubunu,
m) Uçuş süresi: Bir hava aracının, yolcuların binişinden sonra uçuş gerçekleştirmek maksadıyla tüm dış kapılarını kapattığı andan yolcularını indirmek için herhangi bir dış kapısını açtığı ana kadar geçen süreyi,
n) Yasa dışı müdahale eylemleri:
1) Hava aracının yasa dışı olarak ele geçirilmesini,
2) Hizmetteki hava aracına zarar verilmesini,
3) Hava aracı içinde rehine alınmasını,
4) Hava aracına izinsiz girilmesini,
5) Hava aracına kötü amaçla silah, tehlikeli cihaz veya madde sokulmasını,
6) Hava aracının insanları öldürmek, yaralamak, çevre ve binalara zarar vermek amacıyla kullanılmasını,
7) Havalimanında veya sivil havacılık tesislerinde uçuşta veya yerde olan hava aracının, içindeki yolcuların, mürettebatın/ekibin emniyetinin tehlikeye atılmasına yol açacak eylemleri,
ifade eder.
Kuruluş ve sorumluluk
MADDE 5 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında belirlenen görev, yetki ve sorumluluklar Emniyet Genel Müdürlüğü Koruma Dairesi Başkanlığı ile uluslararası uçuşu olan havalimanlarının bulunduğu illerin emniyet müdürlükleri bünyesinde kurulacak birimler tarafından yürütülür.
(2) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasından, Koruma Dairesi Başkanı ile bünyesinde hava polisi personeli bulunduran illerde il emniyet müdürü sorumludur.
İKİNCİ BÖLÜM
Hava Polisi Seçme ve Yetiştirme Esasları
Aday adaylarında aranacak şartlar
MADDE 6 – (1) Hava polisi aday adaylarında müracaat tarihi itibarıyla aranacak şartlar şunlardır:
a) Polis memuru ve daha üst rütbedeki emniyet hizmetleri sınıfı personeli olmak,
b) Emniyet teşkilatında fiilen beş yıl çalışmış olmak,
c) Kıdeme etkili ceza almamış olmak,
ç) En az ön lisans mezunu olmak,
d) İkinci bölge hizmetini bir kez tamamlamış olmak,
e) Son iki performans değerlendirme puanı iyi veya çok iyi olmak,
f) Son üç performans atışında ayrı ayrı 90 puan ve üzeri puan almış olmak,
g) Birimin en üst dereceli amiri tarafından muvafakat verilmiş olmak,
ğ) Sağlık raporuna (Diğer havacılık personeli sağlık raporu) sahip olmak.
(2) Birinci fıkrada belirtilen şartların yanı sıra, ihtiyaç duyulması halinde, Daire Başkanlığınca başvuru duyurusunda belirtilmek kaydıyla sivil havacılık alanında eğitim ve mevzuat yeterlilikleri, havalimanında çalışma süresi, yaş açısından ek şartlar belirlenebilir.
Adayların kontrolü, seçimi ve itirazlar
MADDE 7 – (1) 6 ncı maddede belirtilen niteliklere sahip olan adaylar Genel Müdürlük tarafından belirlenen yer ve tarihte, Daire Başkanlığı tarafından oluşturulacak komisyonlarca fiziki yeterlilik ve atış sınavına tabi tutulur.
(2) Fiziki yeterlilik, atış sınavı, bunlarla ilgili puanlama sistemi, başarı esasları, başarı değerlendirmesi, itirazlar ve diğer hususlar Genel Müdürlükçe çıkarılacak yönergede belirtilen esaslar doğrultusunda yapılır.
(3) Daire Başkanlığı tarafından oluşturulacak komisyonların yetki ve sorumlulukları Genel Müdürlükçe çıkarılacak yönergede belirlenir.
Hava polisi temel eğitimi
MADDE 8 – (1) 7 nci madde hükümlerine göre yapılan fiziki yeterlilik ve atış sınavında başarılı olan personele Hava Polisi Temel Eğitimi Kursu, Daire Başkanlığınca verilir. Daire Başkanlığı koordinesinde eğitim içeriğindeki konulara göre konusunda uzman kişi, kurum ve kuruluşlar davet edilebilir. Eğitim programı, ders saatleri, kursun zamanı, yeri, süresi ve başarı kriterleri Genel Müdürlükçe çıkarılacak yönerge ile belirlenir.
(2) Hava Polisi Temel Eğitimi Kursunda;
a) Sivil Havacılık Güvenliği Temel Güvenlik Eğitimi,
b) Havacılık Terminolojisi ve Hava Aracı Özellikleri Eğitimi,
c) Uçak İçi Kapsamlı Atış Teknikleri ve Silah Eğitimi,
ç) Polis Müdahale Yöntem ve Teknikleri Temel Eğitimi,
d) Rehine Müzakere Eğitimi,
e) Havacılık Güvenliğinde Yolcu Profili ve Davranış Analizi Eğitimi,
f) Silahsız Saldırı ve Savunma Amaçlı Yakın Dövüş Teknikleri Eğitimi,
konularında dersler verilir.
(3) Daire Başkanlığınca gerek görülmesi halinde yukarıda sayılan derslere farklı konularda dersler eklenebilir.
Eğitimlerin geliştirilmesi ve güncellenmesi
MADDE 9 – (1) Hava polisi eğitimlerinin geliştirilmesi, güncellenmesi, gelişen teknolojik şartlara uyum sağlanmasına yönelik çalışmalar uluslararası mevzuat çerçevesinde Daire Başkanlığının uygun göreceği ilgili kurum/kuruluşlar ile Genel Müdürlük ilgili birimlerinin görüşleri alınarak Daire Başkanlığı tarafından yapılır.
Hava polisi eğitmeni personeli
MADDE 10 – (1) Daire Başkanlığı, 8 inci maddede belirtilen temel eğitimi ve eğiticilerin eğitimini almış personel arasından eğitimci görevlendirebilir.
Sertifika tanzimi
MADDE 11 – (1) Hava polisi temel eğitimini başarı ile bitiren emniyet teşkilatı mensuplarına Hava Polisi Temel Eğitimi Sertifikası verilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Hava Polisi Görev Tanımı ve Çalışma Esasları
Görev tanımı
MADDE 12 – (1) Hava polisi;
a) Kanunsuz şekilde, şiddet veya şiddete başvurma tehdidi ile uçaktaki bir veya birden fazla şahsın uçuş halindeki bir uçağın faaliyetini engellediği, uçağın kontrolünü ele geçirmeye teşebbüs ettiği veya kontrolü altına aldığı durumlarda uçuş güvenliğini sağlamak amacıyla uçağın kontrolünü yetkili kaptan pilota geri vermek; ayrıca kokpit, mürettebat, yolcu can güvenliğini sağlamak ve yasa dışı müdahale eylemlerini önlemek için orantılı olarak uygun koruyucu güvenlik tedbirlerini alır.
b) Sivil kıyafetli olarak görev yapar.
c) (a) bendinde sayılan durumların olacağına dair makul şüphe olması halinde kokpiti korur.
ç) Kuralsız yolculara ve potansiyel tehlike arz eden yolculara (a) bendindeki görev tanımında belirtilen durumlar oluşmadığı sürece müdahale etmez.
(2) Hava polisi görev bitiminde görevle ilgili hususlar hakkında görev sonu dönüş raporu hazırlar. Hazırlanan raporlar ilgili birimlerdeki yetkili amire sunulur. Hava polisi dönüş raporları ilgili birimlerde saklanır.
(3) Hava polisi görevlendirildiği uçuşta görevi itibarıyla kaptan pilotlara ve uçuş mürettebatı ekibine hiyerarşik olarak bağlı değildir.
Çalışma esasları
MADDE 13 – (1) Hava polisinin görevi, görev aldığı uçaktaki mürettebat tarafından bilinir; ancak hava polisinin kimliği yolculardan gizli tutulur.
(2) Hava polisi görevlendirildiği uçuşla ilgili olarak uçuş süresi boyunca görevli sayılır.
(3) Herhangi bir uçuşta görevlendirilen hava polisi, uçuş gerçekleştirilen ülkede uçuşun gecikmesi halinde mürettebatla hareket eder ve uçuş süresince görevli sayılır.
(4) Hava polisinin uçuş görevi ve dinlenme süreleri ile ilgili hususlar Genel Müdürlükçe çıkarılacak yönerge ile belirlenir.
(5) Hava polisi uluslararası uçuşlarda görevli olmadığı zamanlarda bağlı bulunduğu büronun iş ve işlemlerini takip eder.
Görevlendirme
MADDE 14 – (1) Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı (THY), Türkiye Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneği (TÖSHİD) ve TÖSHİD’e üye olmayan hava yolu şirketleri tarafından, yaz ve kış dönemlerine ait hava polisi protokolü yapılan ülkelere ve Sivil Havacılık Güvenliği Risk ve Tehdit Değerlendirme Komisyonu tarafından belirlenen ülkelere ait uçuş bilgileri, Daire Başkanlığına ilgili havayolu şirketleri tarafından verilir.
(2) Hava polisinin görev alacağı uçuş rotaları ve ülkeler, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü koordinesinde Sivil Havacılık Güvenliği Risk ve Tehdit Değerlendirme Komisyonunun görüşleri alınarak Bakanlık tarafından belirlenir.
(3) Yurt dışı görev olurları Daire Başkanlığı koordinesinde Bakan onayı ile alınır.
(4) Hava polisi görevlendirildiği uçuş için yetkilidir.
(5) Hava polisinin uçuş bilgileri, gerekli koordinasyon ve denetimin sağlanması için görev oluru alındıktan sonra hava polisinin görevlendirildiği havalimanının mülki idare amirine bildirilir.
Görevi sona erdiren durumlar
MADDE 15 – (1) Hava polisliği görevi;
a) Personelin, hava polisliği hizmetinde verimli olamayacağının veya durumunun hava polisliği hizmetini olumsuz etkilediğinin bilgi ve belgelerle anlaşılması,
b) Hava polisliği ile ilgili gizli bilgi ve belgelerin yetkili makamlar ve yetkili kişiler dışında paylaşılarak gizlilik kurallarının ihlal edilmesi,
c) Personelin kesinleşmiş bir idari suçtan dolayı kıdeme etkili ceza almış olması,
ç) Hava polisliği görevine başladıktan sonra her beş yılda bir alınan sağlık raporu (Diğer havacılık personeli sağlık raporu) sonucunun olumsuz olması,
halinde Genel Müdür onayı ile sona erer.
Hava polisi bilet, iaşe ve ibate bedelleri
MADDE 16 – (1) Hava polislerinin iaşe, ibate bedellerinin ödenmesi 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu çerçevesinde gerçekleştirilir.
(2) Havacılık işletmeleri tarafından hava polisine, uçağın tipine ve görevlendirilen hava polisi sayısına göre yer tahsisi yapılır.
(3) Hava polislerinin görevlendirme esnasındaki bilet bedelleri ilgili havacılık işletmeleri tarafından karşılanır.
(4) Sivil Havacılık Güvenliği Risk ve Tehdit Değerlendirme Komisyonunun belirleyeceği uluslararası uçuşlar dışında, herhangi bir havacılık işletmesi tarafından görevlendirme talebi olması durumunda hava polislerinin bilet, iaşe, ibate bedelleri talepte bulunan havacılık işletmesi tarafından karşılanır.
Görevlendirilecek personel sayısı
MADDE 17 – (1) Uçaklarda görevlendirilecek hava polisi sayısı; hava aracı tipi, yolcu kapasitesi, uçuş süresi, uçuş yapılacak bölgenin risk durumu ve istihbari bilgileri göz önüne alınarak Daire Başkanlığınca belirlenir. Görevlendirilecek hava polisi sayısı ikiden az olamaz.
(2) Riskli görülen uçuşlarda ihtiyaç duyulması halinde risk ve tehdit değerlendirmesi kapsamında ilgili birimler ile koordineli olarak ilave personel görevlendirilebilir.
Hava polisi vize işlemleri
MADDE 18 – (1) Hava polisi vize işlemlerine ilişkin Dışişleri Bakanlığı nezdinde yapılacak işlemler Genel Müdürlük Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı ile koordineli olarak gerçekleştirilir.
Hava polisi silah ve mühimmatı
MADDE 19 – (1) Hava polisinin görev esnasında kullanacağı silah, mühimmat ve teçhizat Genel Müdürlükçe çıkarılacak yönerge ile belirlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlük
MADDE 20 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 21 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini İçişleri Bakanı yürütür.