İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesi – Deniz ÇEVİK, Gelir Uzman Yardımcısı

İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesi

Deniz ÇEVİK
Gelir Uzman Yardımcısı
[email protected]

– Türk Parası Kıymetini Koruması Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2018-32/48 Sayılı Tebliğ,

– Merkez Bankasının 6.11.2018 Tarihli İhracat Genelgesi

– 30.06.2019 Tarih 2019/3 Seri Nolu Uygulama İç Genelgesine İlişkin Esaslar

Giriş

Bilindiği üzere 11.8.1989 tarihli ve 20249 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Kararın 8 inci maddesinin ilk halinde, gerçekleştirilen ihracatlar sonucu elde edilen döviz gelirlerinin tasarrufu hakkında  tam bir serbesti bulunmamaktaydı. Ancak daha sonra 08.02.2008 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair 2008/13186 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı” ile 8 inci maddede yer alan ihracat gelirleri üzerindeki kısıtlamalar yürürlükten kaldırılmış ve ihracat bedellerinin tasarrufu serbest bırakılmıştı.

Aradan geçen yaklaşık 10 yıllık süre sonrası 04.08.2018 tarih ve 30525 sayılı Resmi Gazate’de yayınlanan 32 sayılı Karara İlişkin 2018-32/48 Nolu Tebliğ (İhracat Bedelleri Hakkında) ile 32 Sayılı Kanun 8 inci maddesinde yer alan ihracat bedellerinin tasarrufunun serbestisine ilişkin bazı kısıtlamalar getirilmiştir. Daha sonra Merkez bankası konu hakkında bir İhracat Genelgesi yayınlamış ve en son Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 30.06.2019 tarihinde yayınlanan Seri No: 2019/3 Uygulama İç Genelgesiyle 2018-32/48 Nolu Tebliğe yönelik uygulama süreci Vergi Dairesi Başkanlık ve Vergi Dairesi Müdürlüklerine bildirilmiştir.

İlgili çalışmamızda yazımız tarihi itibariyle gerek Hazine ve Maliye Bakanlığı gerekse Merkez Bankası tarafından yayınlanan tüm düzenlemeler somutlaştırmaya çalışılacaktır.

2018-32/48 İhracat Bedelleri Hakkında Genel Tebliğ

Tebliğin 1 inci maddesinde belirtildiği üzere tebliğin amacı ihracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. Düzenlemenin dayanağı 32 Sayılı Kanunun 8 inci maddesinde belirtildiği üzere Hazine ve Maliye Bakanlığına bırakılan yetkidir.

İhracat Bedelinin Yurda Getirilmesi

Tebliğin 3 üncü maddesi ile:

Türkiye’de yerleşik kişiler yaptığı ihracatlar sonucu elde ettikleri döviz gelirlerini doğrudan ve gecikmeksizin ihracata aracılık eden bankaya transfer etmeleri şeklinde bir düzenleme yer almıştır. Düzenleme ile fiili ihraç tarihinden itibaren döviz gelirinin 180 günü geçmeyecek şekilde ülkeye getirmesi ve söz konusu bedellerin en az %80’inin bir bankaya satılması zorunlu kılınmıştır.

Öte yandan madde yer alan düzenleme ile ihracat sonucu elde edilen döviz gelirleri aşağıdaki ödeme şekillerinden birine göre yurda getirilebilir.

a) Akreditifli Ödeme,

b) Vesaik Mukabili Ödeme,

c) Mal Mukabili Ödeme,

d) Kabul Kredili Akreditifli Ödeme,

e) Kabul Kredili Vesaik Mukabili Ödeme,

f) Kabul Kredili Mal Mukabili Ödeme,

g) Peşin Ödeme.

Yine maddede yer alan düzenlemelere göre ihraç bedelleri ülkeye Türk parası veya döviz üzerinden yurda getirilmesi esas olup, Türk parası üzerinden yapılan ihracat karşılığında döviz getirilmesi mümkündür. İhracat bedelinin yolcu beraberinde efektif olarak yurda getirilmesi halinde gümrük idarelerine beyan edilmesi zorunludur.

Peşin Döviz Karşılığında Yapılacak İhracatlar ve Özelliği Olan İhracatlar

Tebliğin 4 üncü maddesine göre peşin döviz karşılığında ihracatın 24 ay içerisinde gerçekleştirilmesi zorunludur. Peşin döviz ihracatları hakkında Merkez Bankasının 6 Kasım 2018 tarihinde yayınladığı İhracat Genelgesinin 6’ncı maddesinin 4 fıkrasında şu düzenleme yer almıştır: “Peşin döviz karşılığında 24 ay içerisinde ihracat yapılmaması veya bu süre içerisinde peşin döviz tutarının tamamının tek seferde iade edilmemesi durumunda bu tutar kambiyo mevzuatı açısından prefinansman kredisi hükümlerine tabidir. Peşin bedelin iadesine ilişkin KKDF mevzuatı hükümleri saklıdır.”

Tebliğin 5 inci maddesinde bahsedilen özellikli ihracatlar ilişkin düzenlemeler ise şu şekildedir:

1. Yurt dışına müteahhit firmalarca yapılacak ihracatın bedelinin 365 gün içinde yurda getirilerek bir bankaya satılması zorunludur.

2. Konsinye yoluyla yapılacak ihracatta bedellerin kesin satışı müteakip; uluslararası fuar, sergi ve haftalara bedelli olarak satılmak üzere gönderilen malların bedellerinin ise gönderildikleri fuar, sergi veya haftanın bitimini müteakip 180 gün içinde yurda getirilerek bir bankaya satılması zorunludur.

3. İlgili mevzuat hükümlerine göre yurt dışına geçici ihracı yapılan malların verilen süre veya ek süre içinde yurda getirilmemesi veya bu süreler içerisinde satılması halinde satış bedelinin süre bitiminden veya kesin satış tarihinden itibaren 90 gün içinde yurda getirilerek bir bankaya satılması zorunludur.

4. Yürürlükteki İhracat Rejimi ve Finansal Kiralama (leasing) Mevzuatı çerçevesinde kredili veya kiralama yoluyla yapılan ihracatta, ihracat bedelinin kredili satış veya kiralama sözleşmesinde belirlenen vade tarihlerini izleyen 90 gün içinde yurda getirilerek bankalara satılması zorunludur.

İhracat Bedellerinin Ülkeye Getirilmesinde Sorumluluklar

Tebliğin 6’ncı maddesinde düzenlendiği üzere ihraç edilen ihracat sonucu edilen gelirlerin süresinde ülkeye getirilmesinden, bankalara satılmasından ve ihracat hesabının süresinde kapatılmasından ihracatçılar sorumludur. İlgili süreçte bankaların sorumluluğu ihracat bedellerinin yurda getirilmesini ve satışının yapılmasını izlemekle yükümlüdür. Öte yandan Alacak hakkının satın alınması suretiyle ticari riskin bankalar veya faktöring şirketlerince üstlenilmesi durumunda, ihracat bedelinin yurda getirilmesi ile ilgili sorumluları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Düzenlemenin Geçerli Olduğu Döneme İlişkin Hükümler

Tebliğin 13 üncü maddesinde belirtildiği üzere tebliğ yayım tarihi itibariyle yürürlüğü girmiş ve yürürlük tarihi itibariyle ilk aşamada 6 süresince geçerli kılınmıştır. Fakat daha sonra yayınlanan İhracat bedellerinin yurda getirilmesi ve bankalara satılmasını zorunlu kılan düzenlemenin uygulama süresi  3.3.2019 tarihli ve 30703 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanan”Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (İhracat Bedelleri Hakkında) (Tebliğ No: 2018-32/48)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (No: 2019-32/53)” ile 4.9.2019 tarihine (6 ay) kadar uzatılmış ve genel itibariyle tebliğin süresi 1 yıl olmuştur.

Son hali ile 1 yıllık süre 04.09.2018-04.03.2019 döneminde gerçekleştirilen ihracat işlemlerini kapsamakta iken, mevcut durumda 04.09.2018-04.09.2019 döneminde gerçekleştirilen ihracat işlemlerini kapsaması yönünde bir değişiklik yapılmıştır. Sonradan yapılan düzenlemede ortaya çıkan kapsam süresinin tam anlaşılmamasına ilişkin sorunlar sorası Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 7 Mart 2019 tarihinde yapılan duyuruda:

“  04.09.2018-04.09.2019 döneminde fiili ihracı gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedellerin 04.09.2019 tarihinde Tebliğ’in yürürlük süresi dolduktan sonra dahi yurda getirilme zorunluluğu ortadan kalkmamaktadır. Bir diğer ifadeyle, 04.09.2018-04.09.2019 döneminde fiili ihracı gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ait bedellerin Tebliğ’de belirtilen süreler içerisinde yurda getirilmesi ve söz konusu bedellerin en az %80’inin bir bankaya satılması zorunlu bulunmaktadır.”

Yapılan açıklamalarda görüldüğü üzere yapılan düzenlemeler geçmişe dönük bir sorumluluk yüklememekle birlikte 1 yıllık süreyi kapsamaktadır.

Tebliğin 12 inci ve 14 üncü maddesine göre tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanlığı yürütmektedir. Öte yandan tebliğin uygulanmasına yönelik Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar Merkez Bankasınca ilan edileceği düzenlenmiştir. Merkez Bankası ise 12 inci maddeye istinaden 6 Kasım 2018 tarihinde İhracat Genelgesi yayınlamıştır.

İhracat Bedelinin Tespiti

Merkez Bankasının yayınlamış olduğu genelgenin 10 uncu maddesinde düzenlediği üzere, ihracat bedelinin tespitinde gümrük beyannamesinin 22 nci hanesindeki değer esas alınır. Ancak bu hanede belirtilen tutarın mal bedelinin dışında navlun ve/veya sigortayı da kapsaması ve ihracat bedeli olarak 22 nci hanede kayıtlı tutarın faturada kayıtlı tutara eşit olması halinde faturada kayıtlı bedel esas alınır. GB’nin 22 nci hanesinde kayıtlı tutarın faturada kayıtlı tutardan farklı olması ve GB’nin 22 nci hanesinde kayıtlı olan döviz tutarının ABD doları dışında bir döviz cinsinden olması halinde GB’nin 46 ncı hanesinde ABD doları olarak gösterilen değer dikkate alınır.

GB’de beyan edilen değerlerle kontrol sırasında gümrük müdürlüklerince belirlenen değerlerin farklı olması halinde ihraç bedelinin tespitinde, GB’nin “E” veya “D” hanesinde yer alan kayıtlar dikkate alınır.

Konsinye ihracatta ihracat bedeli olarak kesin satış faturasında kayıtlı bedel esas alınır. GB’nin 22 nci hanesinde kayıtlı döviz cinsi ile ihracatçıya ödenen döviz cinsinin farklı olması halinde kapatma işlemleri için yapılacak hesaplamalarda; fiili ihraç tarihindeki Merkez Bankası çapraz kurları kullanılır.

İhracat Bedelleri Üzerinden Yapılabilecek İndirim ve Mahsup İşlemleri

2018-32/48 sayılı Tebliğin 7 inci maddesi  ile Merkez Bankasının yayınlamış olduğu İhracat Genelgesinin 21 inci maddesinde düzenlendiği üzere aşağıda yer alan işlemlerden sonra  indirim, mahsup ve döviz transfer işlemleri aracı bankalarca sonuçlandırılır.

1. İhracatla ilgili navlun, sigorta primi, komisyon, ardiye, depolama, antrepo, gümrük resmi, harç ve faktoring masrafları ile uluslararası para piyasalarında geçerli faiz oranlarını geçmemek üzere iskonto giderleri gibi masraflar için yapılacak indirimler ile konsinyasyon yoluyla ihraç edilen mallarla ilgili nakil, muhafaza, bakım ve fümügasyon, rafa (maniplasyon), satış ve benzeri masrafların ihracat bedelinden mahsubu veya görünmeyen işlemlere ilişkin hükümler çerçevesinde döviz transferi talepleri,

2. Ticari teamüllerin gereği olarak satış akdinde veya akreditiflerde ayrıca varış yerinde tartı ve analiz yapılması şartı bulunuyorsa, tartı ve analiz sonucunda tespit edilen vezin noksanlığı veya kalite farkı ile ekspertiz ve tahkim ücretleri ve rafa (maniplasyon) masraflarının (hariçteki gözetme şirketleri ücretleri dahil) mal bedelinden mahsubu veya görünmeyen işlemlere ilişkin hükümler çerçevesinde döviz transferi talepleri bankalarca incelenip sonuçlandırılır.

3. Bedel getirme süreleri içinde yurda getirilen ihracat bedelleri; ihracatçının ithalat bedelleri, sermaye hareketlerine ilişkin ödemeleri, görünmeyen işlemlere ilişkin giderleri ve transit ticaretinin alış bedeli ile söz konusu süreler içinde bankalarca mahsup edilebilir.

4. Dış ticaret mevzuatı hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilen mal ihraç ve ithalinde, tarafların aynı kişiler olması ve ihraç bedellerinin yurda getirilme süresi içinde kalınması kaydıyla, mal ihraç ve ithal bedellerinin bankalarca mahsubu mümkündür.

İhracat Hesabının Kapatılması, İhbar ve Ek Sürelere İlişkin Esaslar

2018-32/48 sayılı Tebliğin 8 inci maddesi, Merkez Bankasının yayınlamış olduğu İhracat Genelgesinin 23 inci maddesi ile 2019/3 sayılı Uygulama İç Genelgesinin 2 inci düzenlendiği üzere. MB’nın genelgesinin 4 üncü maddenin beşinci fıkrasındaki süreler ile özelliği olan ihracat için 7 nci maddedeki ihraç tarihleri ve süreler saklı kalmak kaydıyla, ihracat bedeli dövizlerin (avans dahil) fiili ihraç tarihinden itibaren yurda getirilerek en az %80’inin fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içinde bir bankaya satılması halinde ihracat hesabı aracı banka nezdinde kapatılır.

Peşin ödeme ve başka bir ödeme şeklinin peşin ödeme ile birlikte beyan edildiği durumlarda, peşin bedel dâhil ihracat bedelinin en az %80’lik kısmının fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içinde tahsil edilmesi halinde ihracat hesabı kapatılır.

Süresi içinde kapatılmayan ihracat hesapları aracı bankalarca 5 iş günü içinde muamelenin safhalarını belirtecek şekilde yazılı olarak ilgili Vergi Dairesi Başkanlığına veya Vergi Dairesi Müdürlüğüne ihbar edilir. Fakat ihracat bedeli alışının, tahsil süresi dışında ancak 5 iş günlük ihbar süresi içinde yapılması halinde ihracat hesabı, ihracatçının bağlı bulunduğu Vergi Dairesi Başkanlığına veya Vergi Dairesi Müdürlüğüne ihbar edilmeksizin kapatılır.

İhracat Hesabının Kapatılmasında İbrazı Zorunlu Olan Belgeler

İhracat hesabının kapatılabilmesi için:

• Gümrük Beyannamesi örneği,
• İlgili DAB (Döviz Alım Belgesi) ve DSB’ler (Döviz Satım Belgesi),
• Satış faturası
• İndirim ve mahsup konusu belgelerin aracı bankaya ibrazı

İhbara İlişkin Esaslar

Bankalarca düzenlenip 5 iş günü içinde Vergi Dairesi Başkanlığına veya Vergi Dairesi Müdürlüğüne ihbar edilen ihracat hesapları hakkında İlgili Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce, ihbarı müteakip 10 iş günü içinde ilgililere hesapların kapatılmasını teminen 90 gün süreli ihtarname (Ek-2) gönderilir. Bu süre içinde hesapların kapatılması veya 2018-32/48 sayılı Tebliğin 9 uncu maddede belirtilen mücbir sebep hallerinin ya da haklı durumun belgelenmesi istenir.

Bankalarca gönderilen ihbar formun açıklama kısmına ilgili ihracat bedelinin ne kadarının yurda getirildiği ve ne kadarının DAB’a bağlandığı ayrıntılı olarak yazılır.

Ek Sürelere İlişkin Esaslar

2018-32/48 sayılı Tebliğ’in 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında sayılan mücbir sebep hallerinin varlığı halinde, mücbir sebebin devamı müddetince altışar aylık dönemler itibarıyla ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce ek süre verilir. Mücbir sebep halleri dışında kalan haklı durumların varlığı halinde, hesapların kapatılmasına ilişkin altı aya kadar olan ek süre talepleri, firmaların haklı durumu belirten yazılı beyanına istinaden üçer aylık devreler halinde ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce, altı aylık süreden sonraki ek süre talepleri Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından incelenip sonuçlandırılır.

Mücbir sebep nedeniyle ek süre talepleri en geç 15 gün içerisinde sonuçlandırılacak olup uygun görülenler talebin sistemi bilgi girişi yapıldıktan sonra ihracatçıya talebinin uygun görüldüğüne (ya da görülmediğine) ilişkin yazı (Ek-3) posta ile gönderilir. Mücbir sebep dışında kalan haklı durumların varlığına ilişkin ek süre talepleri ise yine en geç 15 gün içerisinde sonuçlandırılacak olup uygun görülenler talebin sistemi bilgi girişi yapıldıktan sonra ihracatçıya talebinin uygun görüldüğüne (ya da görülmediğine) ilişkin yazı (Ek-4) posta ile gönderilir. İhracatçıların haklı durum sebebiyle istenen  altı aylık süreden sonraki ek süre talepleri Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından incelenip sonuçlandırılacağından ilgili talepler Vergi Dairesi Başkanlığı/Defterdarlıklar tarafından 10 iş günü içerinde Kamu Finansmanı Genel Müdürlüğüne (Mülga Mali Sektörle İlişkiler ve Kambiyo Genel Müdürlüğü) yazı ile bildirilir.

Mücbir Sebep Kabul Edilen Haller

Mücbir sebep halleri 2018-32/48 sayılı Tebliğ’in 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında sayılmıştır:

a) İthalatçı veya ihracatçı firmanın infisahı, iflası, konkordato ilan etmesi veya faaliyetlerini daimi olarak tatil etmesi, firma hakkında iflasın ertelenmesi kararı verilmesi, şahıs firmalarında firma sahibinin ölümü,

b) Grev, lokavt ve avarya hali,

c) İhracatçı veya ithalatçı memleket resmi makamlarının karar ve işlemleri ya da muhabir bankaların muameleleri dolayısıyla hesapların kapatılmasının imkânsız hale gelmesi,

d) Tabii afet, harp ve abluka hali,

e) Malların kaybı, hasara uğraması veya imha edilmesi,

f) İhtilaf nedeniyle dava açılması veya tahkime başvurulması,

Yukarıda sayılan mücbir sebeplerin belgelenmesi gerekmektedir. Belgeleme için (a) ve (e) halinin yetkili mercilerden, (b) ve (ç) halinin, ithalatçının bulunduğu memleketin resmi makamlarından veya mahalli odaca tasdik edilmiş olmak kaydıyla alıcı veya ithalatçı firmadan (harp ve abluka hali hariç), (c) halinin resmi makamlarımızdan, ithalatçının bulunduğu memleketin resmi makamlarından veya muhabir bankalardan, (d) halinin ise sigorta şirketlerinden, uluslararası gözetim şirketlerinden veya ilgili ülke resmi makamlarından alınmış belgelerle tevsik edilmesi şarttır. Öte yandan Mücbir sebep halleri ile ilgili olarak yurtdışından temin edilecek belgelerin dış temsilciliklerimizce veya Lahey Devletler Özel Hukuku Konferansı çerçevesinde hazırlanan Yabancı Resmi Belgelerin Tasdik Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre onaylanmış olması gerekir.

Bankalarca Yapılan İhbar Sonrası İhracat Hesaplarının Kapatılmasına Terkinine İlişkin Esaslar

2019/3 sayılı Uygulama İç Genelgesinin 1 inci maddesi ve ilgili tebliğin 10 uncu maddesinde belirtildiği üzere bankalar tarafından gönderilen ‘Açık İhracat Hesabı İhbar Formu’nun Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce, ihbarı müteakip 10 iş günü içinde ilgililere hesapların kapatılmasını teminen 90 gün süreli ihtarname (Ek-2) düzenlenilir ve ihracatçılara posta ile alma haberli ya da e-tebligat üzerinden gönderilir.

2019/3 sayılı Uygulama İç Genelgesinin 2 inci maddesine göre, ihtarname ile verilen 90 günlük sürenin sonuna kadar veya mücbir sebep halleri ya da haklı durumun uygun görülmesi nedeniyle verilen ek süreler içinde ihracatçılar tarafından GB örneği ve ilgili DAB ibraz edilerek süresi içinde yurda getirilmeyen ihracat bedelleri Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce yapılan tetkikler sonucunda ihracat işlemlerine ilişkin bedellerin yurda getirildiğinin tespit edilmesi halinde ihracat hesabı sisteme bilgi girişi yapılarak müdür yardımcısı/müdür/vergi dairesi müdürünce onaylanmak suretiyle kapatılacaktır.

2018-32/48 sayılı Tebliğin 10 uncu maddesine göre:

Her bir gümrük beyannamesi itibarıyla;

a) 100.000 ABD doları veya eşitini aşmamak üzere, mücbir sebeplerin varlığı dikkate alınmaksızın beyanname veya formda yer alan bedelin %10’una kadar noksanlığı olan (sigorta bedellerinden kaynaklanan noksanlıklar dahil) ihracat hesapları doğrudan bankalarca ödeme şekline bakılmaksızın,

b) 200.000 ABD doları veya eşitini aşmamak üzere, bu Tebliğin 9 uncu maddesinde belirtilen mücbir sebep halleri göz önünde bulundurulmak suretiyle beyanname veya formda yer alan bedelin % 10’una kadar açık hesaplar ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce, terkinedilmek suretiyle kapatılır.

Her bir gümrük beyannamesi itibarıyla, 200.000 ABD doları veya eşitini aşan noksanlığı olan açık hesaplara ilişkin terkin talepleri bu Tebliğin 9 uncu maddesinde belirtilen mücbir sebepler ile haklı durumlar göz önünde bulundurulmak suretiyle Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından incelenip sonuçlandırılır (Kamu Finansmanı Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilir).

Merkez Bankasının İhracat Genelgesinin 28 inci maddesi gereğince terkin limitlerinin belirlenmesinde GB’nin 46 ncı hanesindeki değer esas alınır.

İhracat Hesabının Kapatılmaması Durumunda Cumhuriyet Savcılıklarına Bildirim

İhracatçılara ihtarname ile verilen 90 günlük süre içinde ihracat hesabının kapatılmaması, mücbir sebep veya haklı durumun uygun görülme nedeniyle verilen ek sürelere rağmen ihracat hesabının kapatılmaması ya da ek süre taleplerinin kabul edilmemesi durumlarında, ihracat hesaplarını kapatmayanlar hakkında 10 iş günü içerisinde  Vergi Dairesi Başkanlıkları veya Vergi Dairesi Müdürlüklerince Cumhuriyet Savcılıklarına 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun uyarınca yasal işlem başlatılmasını teminen durumlarına uyan yazı (Ek-5 veya Ek-6) ile bildirimde bulunulacaktır.

Değerlendirme

Hazine ve Maliye Bakanlığı 32 sayılı Kanun 8 inci maddesinde kendisine bırakılan yetki ile yayınlamış olduğu 2018-32/48 sayılı Tebliğ ile ihracatçı firmaların elde ettikleri tasarruf serbestilerini 1 yıllık süre itibariyle denetim altına almıştır. İlgili tebliği istinaden Merkez Bankası bir İhracat Genelgesi yayınlamış ve sonrasında Hazine ve Maliye Bakanlığı 2019/3 sayılı İç Genelge ile Vergi Dairesi Başkanlık ve Vergi Dairesi Müdürlüklerinin çalışma esaslarını belirlemiştir.

Yapılan düzenlemeler ve uygulamalarda temel amaç esasen ekonominin 2018 yılının ikinci yarısından itibaren yaşadığını döviz krizi sonrası alınan önlemler çerçevesinde değerlendirmek yanlış olmayacaktır. Her ne kadar amaç ekonominin yaşadığı sorunlara çözüm olmaksa da kambiyo denetimi görüntüsünde olan bu uygulama serbest piyasa ekonomisinin anlayışına pek uygun düşmemektedir. Bundan kaynaklıdır ki de denetim 1 yıl süre ile geçerlidir.

Kaynakça

1. Türk Parası Kıymetini Koruması Hakkında 32 Sayılı Karara
2. 09.2018 Tarih ve 2018-32/48 Sayılı Tebliğ (İhracat Bedelleri Hakkında)
3. Merkez Bankasının 6.11.2018 Tarihli İhracat Genelgesi
4. 04.2019 Tarih ve 2019-32/53 Sayılı Tebliğ ( 2018-32/48 Sayılı Tebliğde Değişiklik Yapılaması Hakkında Tebliğ)
5. 06.2019 Tarih 2019/3 Seri Nolu Uygulama İç Genelgesi
6. Hazine ve Maliye Bakanlığının 07.03 2019 Tarihli “2018-32/48 Sayılı Tebliği Kapsamında İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesi Hakkında Duyurusu”.