Hastanelerin İş Kazalarını ve Meslek Hastalıklarını SGK’ya Bildirmeleri
Fatih Rüştü TAŞKIN
SGK Müfettişi
fatihrustutaskin33@gmail.com
10 Gün İçinde Bildirilmesi Gerekiyor
Sağlık hizmet sunucularının iş kazalarını veya meslek hastalıklarını SGK’ya bildirmesine ilişkin düzenlemeler 6331 sayılı kanunun 14.ve 26.maddelerinde, ayrıca SGK’nın 2016/21 sayılı Genelgesinde (bugüne kadar 4 kez değişti, eklemeler yapıldı) yer alıyor. Sağlık hizmet sunucularının yani genel adıyla hastanelerin 6331 sayılı kanunun 14.maddesi gereği kendilerine intikal eden iş kazası veya meslek hastalığı vakalarını 10 gün içinde (10 iş günü değil) SGK’ya bildirmeleri zorunlu. 10 günlük sürenin birinci günü poliklinik başvuru tarihi kabul ediliyor. Yani süre sonraki günden başlamıyor, başvuru tarihinden başlıyor.
Meslek Hastalıklarının Bildirimindeki Farklılık
Normalde (istisna kabul edilen müesseseler hariç) her hastane kendilerine intikal eden iş kazası vakalarını SGK’ya bildirmeli. Burada iş kazası ani bir olay sonucu meydana geliyor, örneğin çalışan iskeleden düşüyor veya elini makineye kaptırıyor, çalışanın beyanı ve/veya tanık/işveren beyanları üzerine hastane tarafından olayın iş kazası olduğu/olabileceğine yönelik SGK’ya bildirim yapılması gerekiyor. Ancak Meslek hastalığı ancak resmi olarak bu yönde karar alınırsa meslek hastalığı oluyor. Meslek hastalığı kararını da belli başlı hastaneler alabiliyor. Dolayısıyla meslek hastalığı tanısı koyma yetkisi olmayan hastanelerin meslek hastalığı bildirim yükümlülüğü yok. Kendisine meslek hastalığı şüphesiyle/iddiasıyla başvuru yapılan “yetkilendirilmiş hastane” eğer bu vakaya meslek hastalığı tanısı koyarsa, tanı koyduğu tarih 1.gün kabul ediliyor, 10 gün içinde SGK’ya bildirim yükümlülüğü aranıyor.
23.04.2015 Tarihinden Sonrasını İlgilendiriyor
Hastanelerin iş kazası veya meslek hastalığı vakalarını SGK’ya bildirmemeleri halinde idari para cezası uygulanacağı uygulaması 6331 sayılı Kanunun 26.maddesinde 23.04.2015 tarihli değişiklikle geldi. Yani 23.04.2015 tarihi sonrasında hastaneler kendilerine intikal eden iş kazası veya meslek hastalığı vakalarını 10 gün içinde SGK’ya bildirmezlerse idari para cezasıyla karşılaşacaklar. Bu tarih öncesi işlemler ise İŞKUR’un kendi mevzuatına göre sonuçlandırılıyor.
Bildirim Yapılmış Sayılan Haller
SGK ile sağlık hizmeti sunucuları arasındaki işlemleri düzenlemeyi amaçlayan MEDULA sisteminde “provizyon tipi” bölümü eklenmiştir. 23.04.2015 tarihi itibariyle hastanelerin kendilerine intikal eden iş kazası veya meslek hastalığı durumlarını “provizyon tipi” bölümüne “iş kazası” veya “meslek hastalığı” şeklinde girmeleri halinde ilgili hastaneler gerekli bildirimi yapmış kabul ediliyor.
Hastaneler “provizyon tipi” bölümüne iş kazası yazmadığı halde tanı bölümüne “iş kazası” ibaresi girdikleri taktirde de bildirim yapılmış sayılıyor.
Hastaneler “provizyon tipine” veya “tanı” bölümüne iş kazası ibaresi eklemedikleri ancak olayın açıklama kısmına olayın iş kazası olduğunu belirten şekilde olayı açıklarlarsa da yine bildirim yapılmış sayılıyor.
Hastaneler MEDULA bölümüne iş kazasıyla ilgili hiçbir veri girmemiş olsalar dahi 10 gün içinde kağıt ortamda da SGK’ya bildirim yapabiliyorlar.
Kendisine istirahat raporu verilen çalışanların iş kazası veya meslek hastalığı durumlarının; eğer istirahat raporu bölümündeki “vaka türüne” “iş kazası” veya “meslek hastalığı” girilmesi halinde bildirim yapılmış kabul ediliyor.
Hastanelerin “provizyon tipine”, “tanı” bölümüne, “vaka” bölümüne, “açıklama” bölümüne iş kazası ibarelerini veya iş kazası olduğunu gösteren açıklamaları girmelerinin SGK’ya bildirim yapılmış sayılacağı 2016/21 sayılı Genelgedeki 09.03.2017 tarihli değişiklikle gelmiştir. Yani bu tarihten önce bildirmeme durumlarında hastanelere kesilen idari para cezaları iptal edilmiş, 09.03.2017 tarihi ile birlikte “bildirme” işleminin yöntemi esnetilmiş ve genişletilmiştir.
MEDULA sistemini kullanmayan hastanelerin ise kâğıt ortamda SGK’ya bildirim yapmaları gerekiyor.
Bildirim İstisnaları
AFAD birimleri, Kızılay’ın çalışmaları, yerel yönetimlerin itfaiye ekipleri gibi birimlerin çalışmaları acil fiili müdahale gerektirdiğinden bu birimlerin bildirim yükümlülüğü yok. Yine 6331 sayılı kanunun 2.maddesinde bu Kanun kapsamında olmayan işler ve işyerleri sayılmıştır. Sayılan işlerde veya işyerlerinde çalışanların iş kazası veya meslek hastalığı vakalarıyla hastaneye başvurmaları durumunda, 5510 sayılı Kanuna göre olay iş kazası olsa dahi hastanelerin bu vakaları bildirim yükümlülüğü yok. 112 Acil Ambulans ekibi hastaya “acil müdahale” yapmışsa ve 112 Acil Ambulans ekibinin “acil olarak getirdiği hastaya” ilk götürülen hastane da “acil müdahale” yapmışsa hem bu 112 Acil Ambulans ekibinin hem ilk götürülen hastanenin bildirim yükümlülüğü yoktur. Ancak 112 Acil Ambulans ekibinin acil müdahale dışındaki çalışmaları sırasında iş kazası veya meslek hastalığı vakalarını SGK’ya bildirme yükümlülükleri devam ediyor.
Diğer Hususlar
Hastanelerin İŞKUR’a bildirim yapmaları SGK’ya bildirim yapıldığı anlamına gelmiyor, SGK açısından bu kabul edilmiyor. İş kazası veya meslek hastalıklarının SGK’ya bildirilmemesi halinde idari para cezası uygulama yetkisi SGK’ya verildi. SGK da bu cezaları hemen kesmiyor, Kurum bünyesinde olayın “iş kazası” veya “meslek hastalığı” olduğu denetim elemanlarınca veya ilgili komisyonlarca kabul edildikten sonra idari para cezası uygulanıyor. Uygulanan para cezaları da hastanelerin tehlike sınıfına ve çalışan sayısına göre değişiyor.
