4/D Taşeron Kıdem Tazminatı
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Sayı: 1045126-045.02/
Konu: Sürekli işçilere yapılacak kıdem tazminatı ödemeleri
STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞINA
İlgi: 03/01/2019 tarihli 93377465-869-22 sayılı yazınız.
İlgi yazılarıyla özetle; 375 sayılı KHK’nın Geçici 23 üncü maddesi muvacehesinde Bakanlığımız sürekli işçisi konumuna geçen personelden 1475 sayılı Kanun’un halen yürürlükte olan 14 üncü maddesi gereğince kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş akdi sonra erenlere kıdem tazminatı ödenip ödenmeyeceği ile ödenecek olması halinde kıdem tazminatı hesabına geçmiş dönemde yüklenici firmalar nezdindeki çalışmalarının dikkate alınıp alınmayacağı hususunda mütalaamız sorulmakla keyfiyet tetkik edildi:
Bilindiği üzere, 375 sayılı KHK’nın Geçici 23 üncü maddesi ile Bakanlığımızın da arasında bulunduğu kamu kurum ve kuruluşlarında yüklenici firmalar bünyesinde çalışmakta olan işçilerden aranılan şartları taşıyanlar 02/04/2018 tarihi itibariyle 657 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesinin (D) bendi kapsamında sürekli işçi olarak istihdam edilmeye başlanmıştır. Bu kişilerden kadroya geçme başvurusu esnasında , mezkur KHK’nın Geçici 23 üncü maddesinin birinci fıkrası mucibince “en son çalıştığı idare ile daha önce kamu kurum ve kuruluşlarında alt işveren işçisi olarak çalıştığı iş sözleşmelerinden dolayı bu madde ile tanınan haklar karşılığında herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunmayacağı ve bu haklardan feragat ettiğini” bildirir beyan formları alınmıştır. Bu minvalde, kadroya alındıktan sonraki bir aşamada 1475 sayılı Kanun’un 14 üncü maddesi çerçevesinde iş akdi sona eren sürekli işçiler bakımından anılan feragat beyanlarının kıdem tazminatı haklarını kapsayıp kapsamadığı hususlarında tereddüt yaşanmaktadır.
Mezkur KHK’nın uygulamasını göstermek amacıyla çıkartılan Usul ve Esasların 51 inci maddesinde; ilgili düzenlemeden kaynaklanan tereddütlerin ilgisine göre Devlet Personel Başkanlığı ve Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çözümleneceği düzenlenmiş bulunduğundan; mali işlere müteallik mevcut ihtilafa binaen Hazine ve Maliye Bakanlığı’na ve mezkur KHK’nın koordinasyonunda çıktığı Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na görüş sorulmuştur. Görüş yazınız münderecatında; “Her ne kadar kadroya geçirilen işçiler tarafından geçmiş dönem çalışmalarından doğan haklarının talep edilmeyeceğine dair sulhnameler Bakanlığımıza tevdi edilmiş ise de; hukuken feragat beyanı manasına gelebilecek bu belgelerin hangi haklara şamil olduğu hususunda tereddüt hasıl olduğu; zira, feragat işleminin, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 307 nci ve devamı maddelerinde davayı sona erdiren bir taraf işlemi olarak düzenlenmiş ise de aynı zamanda bir hak ve alacağı gayri kabili rücu sona erdiren bir maddi hukuk enstrümanı olduğu; feragat beyanının henüz doğmamış bir hak ve alacağa müessir olamayacağı yerleşik Yargıtay içtihatları ile de somutlaşmış evrensel bir hukuk ilkesi olarak kabul edildiği, bu çerçevede, kadroya geçiş tarihi itibarıyle, ileride 1475 sayılı Kanun’un 14 üncü maddesinde sayılan kıdem tazminatını kazanma şartlarının gerçekleşip gerçekleşmeyeceğinin bilinmesinin mümkün olmayacağı; böylece sulhnamenin imzalandığı tarihte talep edilebilir hale gelmemiş bir hakka müstenit olan ve henüz maddi hukuk anlamında doğmuş bir hak ve alacağa ilişkin olmadığı anlaşılan beyan formlarının kıdem tazminatı haklarına halel getiremeyeceği” değerlendirmesine yer verilmek suretiyle; görüş istenmiştir.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğünce gönderilen bila tarih ve 41515602-000-E.772650 sayılı cevabi yazıda özetle; “4857 sayılı Kanun’un 112 nci maddesi gereğince 4734 sayılı Kanun’un 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından kıdem tazminatlarının ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından ödeneceği; kıdem tazminatına hak kazanma esaslarının 1475 sayılı Kanun’un 14 üncü maddesinde düzenlendiği; bu manada 4734 sayılı Kanun’un 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işveren nezdinde çalışan işçilere şartları taşıyor olmaları halinde kıdem tazminatlarının ödenmesi gerekeceği” belirtilmiştir.
Görüş yazımıza istinaden Hazine ve Maliye Bakanlığı Başhukuk Müşavirliği ve Mıuhakemat Genel Müdürlüğünce kaleme alınan 11/01/2019 tarihli ve 26660611-045.02-(76821)-1015 sayılı cevabi yazı ile özetle, “4857 sayılı İş Kanunu’nun 112 nci maddesi ile 4734 sayılı Kanun’un 62 nci maddesinin (e) bendi uyarınca hizmet alım ihalelerinde çalıştırılan taşeron işçilerin kıdem tazminatlarının üst işveren olan kamu kurum ve kuruluşlarınca ödeneceğinin düzenlendiği; görüş yazımızda feragat beyanına (ve bu minvalde feragat beyanının kıdem tazminatı haklarına halel getiremeyeceğine) ilişkin değerlendirmelerimize eklenecek bir husus olmadığı” beyan edilmek suretiyle, ihtilaf açıklığa kavuşturulmuştur.
Öte yandan, gerek mezkur KHK’nın mali hususlara isabet eden kısımlarına istinaden tereddütleri giderme görevi üstlenen Hazine ve Maliye Bakanlığı; gerekse de mezkur KHK’nın koordinasyonunda yayımladığı Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından emsal nitelikteki işçilere fiilen kıdem tazminatı ödemelerinin yapıldığı ve sorumlu yüklenici firmalara isabet eden kısımlar bakımından rücu davaları ikame edildiği bilinmektedir.
Şu halde, kadroya alındıktan sonraki bir tarihte kıdem tazminatının kanuni şartlarını taşımak kaydıyla iş akdi sona eren sürekli işçilere, Bakanlığımız nezdindeki yüklenici firmalarda gerçekleştirdikleri çalışmaları da kıdem tazminatı hesabında göz önüne almak suretiyle kıdem tazminatı ödemelerinin yapılması ve yapılan ödemelerin kadroya geçiş tarihi olan 02/04/2018 tarihinden önceki dönemlerde ilgili işçilerin bünyesinde çalıştıkları yüklenici firmalara rücunun gerekeceği mütalaa olunmuştur.
Bilgilerini ve gereğini arz ederim.
Av. Adem KESKİN
