Vergi Teknolojisi Muhasebe Mesleği
Mustafa Bahadır ALTAŞ
Yeminli Mali Müşavir
mba444@mynet.com
Genel Tanımı ile Muhasebe : Mali nitelikteki işlemleri ve olayları para ile ifade edilmiş haliyle kayıt altına alan, sınıflandıran elde ettiği değerleri özetleyerek rapor eden ve sonuçlarını yorumlayan ve analiz eden bir bilim aynı zamanda bir sanat dalıdır. Bugünden sonra bu tanıma teknolojik gelişim ışığında yeni bakış acısıyla bakmak ve muhasebenin insan yaşamında ve ekonomideki yerini yeniden tanımlamak artık bir gereklilik olmuştur.
Bilgi olmadan verinin, veri olmadan da verginin doğru hesaplanmasının mümkün olmadığı artık bir gerçektir. Bu nedenle dijital ortamda “Zamanın Değeri ve Maliyeti” ile “Bilgiye Ulaşım ve Erişim Hızı” ön plana çıkmakta tüm gelecek buradan elde edilen sonuçlarla şekillenecektir.
Dünyada ve ülkemizde yaşanan teknolojik ve bilimsel gelişmeler insan yaşamı başta olmak üzere sosyal ve ekonomik hayatın tüm yaşam fonksiyonlarını etkilemekte, bunun sonucunda gelecek yeniden şekillenmekte, mesleklerin şekillenen bu yeni dünya düzeninde yeri ve görev tanımı değişmektedir. Bu nedenle mali müşavirlik/muhasebecilik mesleğinin vergi teknolojilerindeki gelişim ve değişimi sonrasında muhasebe bilgi sisteminin oluşturulması, oluşturulan sistemin sağlıklı kullanılması, işletmenin faaliyetlerini etkileyebilecek tüm iç ve dış verilerin elde edilmesi ve değerlendirilmesi, analiz edilmesi ve yorumlanması konusunda muhasebe sisteminin yeni bir teknik altyapıda işletilmesi Mali Müşavirlik/Muhasebecilik mesleğinde;
Vergi Teknolojisi Uzmanlığı; e-defter/e-fatura/e-bildirge gibi internet tabanlı dijital hizmet araçlarının gelişiminde ve uygulamasında hizmet sağlayıcılar.
Muhasebe Yazılım Mühendisliği; Muhasebe temel ilkesi olan kayıt ve sınıflandırmada verilerin doğru bir şekilde kaydedilmesi bir bilgi sistemini içinde özetlenerek raporlanmasını sağlayan, işletmelerin farklı yapılarına uygun farklı çözümler üreten ve bu konuda hizmet sağlayıcılar.
Mali Mühendislik; Muhasebe mesleğinin icra edilmesinde teknolojik değişimler ışığında finansal konuların mühendislik ve matematik sistematiğinde çözümleyen ve bu konuda hizmet sağlayıcıları.
Gibi yeni bir mesleki tanımlamayı ve buna uygun mesleki bir yapılanmayı şekillendirmektedir. Mali müşavir/Muhasebecilerin bundan sonraki eğitim ve öğretim acısından yeniden yapılandırılması bir zorunluluk olarak ortaya çıkarmaktadır.
Muhasebe dünyasında dünden bugüne tartışılan önemli bir konu ise muhasebenin bilgi için yoksa vergi için yapılması gerektiğidir. Bu nedenle eğitim kurumlarımız başta olmak üzere işletmeler de “Muhasebe ve Vergi Bölümü” veya “Muhasebe ve Vergi Uygulamaları” gibi bölümler oluşturulmakta buna uygun planlamalar yapılmaktadır. Geleneksel yapıda vergisel işlemler ilk önce manuel ortamda izleyen yıllarda elektronik ortamda şimdi ise dijital ortamda gerçekleştirilmektedir. Özellikle şirketler için getirilen yasal zorunluluklar gereği vergisel işlemlere ait muhasebe uygulamalarında e-Beyanname, e-Fatura, e-Defter vb. gibi dijital araç ve teknolojilerin kullanılmaya başlanılması meslek mensupları arasında bu yetkinliklere sahip kişilere ihtiyaç duyulmasına neden olmaktadır. 21’inci yüzyılda geleneksel muhasebe mesleğini icra eden meslek mensupları yerini akıllı teknolojilerle donatılmış ve muhasebe mühendisliği eğitimi almış ve bu konuda kendisini geliştiren mali müşavirler/muhasebecilere bırakacaktır.
Meslek yüksek okullarımızda ve üniversitelerimizde uygulanmakta olan bilgisayarlı muhasebe derslerinin yanında bundan sonra “Vergi Teknolojisi, Mali Mühendislik ve Muhasebe Yazılımı” konularında yeni ders programının konulması ve uygulanması. SMMM sınavlarında mevcut sınav programına bunların eklenmesi meslek mensubunun geleceğe hazırlanmasında önem arz etmektedir. Bu uygulamayla muhasebecilerin doğru bilgiyi elde etme sürecinde teknolojiyi yönetmek ve kullanmak, olaylara mühendislik bir düşünce sistemi ve matematiksel bakış acısıyla düşünme becerisi içinde analitik ve sayısal düşünme ile problem çözme yeteneğini geliştirecektir.
Dijitalleşmenin getirdiği bu süreçte “Muhasebe Mesleğinin Geleceği” konusunda bir tarafta yasal zorunluluklar diğer tarafta işletmelerin ihtiyaçları gereği ve gelişen vergi teknolojilerinin etkisiyle yeni sistemde muhasebe temelli yeni mesleki kavramlar ortaya çıkacaktır. Çünkü meslekler için dijitalleşme bugünden sonra bir seçim olmaktan çıkmış bir zorunluluk olmuştur. Yaşanan bu değişim sürecinde dördüncü sanayi devriminin gelişimde yapay zeka gibi teknolojik gelişmeler ışığında muhasebe mesleğinin yeniden tanımlanacaktır. Yakın bir gelecekte ise muhasebe profesyonellerinin ortak dilinin dijital muhasebe ve teknolojisi olacağı kaçınılmaz olacaktır.
Yarının işletmelerinin beklentileri karşılayabilmek için bugünden muhasebe mesleğini geleceğe hazırlamak ve muhasebe mesleğini mühendislik yeteneği kapsamında yeniden şekillendirmemiz muhasebe mesleğinin geleneksel ve değişken yapısını teknolojik gelişmelere entegre olmasını sağlamamız gerekiyor.
Meslek camiası olarak sormamız gerek tek soru dijitalleşmenin muhasebe mesleğine getirdiği bu değişime muhasebeciler olarak, birey olarak ve örgüt olarak hazır mıyız?
