Kısmi Bölünme Yeni Kurulacak Sermaye
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)
Sayı: 90792880-155.13.04.01[5011]-328168
Tarih: 09.08.2018
Konu: Kısmi bölünme yoluyla yeni kurulacak sermaye, taşınmaz ve araçların devredilmesinde halinde vergilendirme hk.
İlgi: 19/04/2017 tarih ve 375627 evrak kayıt sayılı özelge talep formu
İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin incelenmesinden, şirketinizin bünyesinde kayıtlı bulunan … İli, … İlçesi, … Mahallesi 1354 Ada 1-2 Parsel, 1355 Ada 1 Parselde kayıtlı taşınmaz ile … , … plakalı araçlar ve nakit sermayenin kısmi bölünme yoluyla yeni kurulacak olan … İnşaat Tic. A.Ş.’ne devri, kuruluş ve tescil işlemlerine yönelik düzenlenen kağıtların harç ve damga vergisinden istisna olup olmadığı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmıştır.
A- KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendinde; “Kısmi bölünme: Tam mükellef bir sermaye şirketinin veya sermaye şirketi niteliğindeki bir yabancı kurumun Türkiye’deki iş yeri veya daimi temsilcisinin bilançosunda yer alan taşınmazlar ile en az iki tam yıl süreyle elde tutulan iştirak hisseleri ya da sahip oldukları üretim veya hizmet işletmelerinin bir veya birkaçını kayıtlı değerleri üzerinden ayni sermaye olarak mevcut veya yeni kurulacak tam mükellef bir sermaye şirketine devretmesi, bu Kanunun uygulanmasında kısmi bölünme hükmündedir. Ancak, üretim veya hizmet işletmelerinin devrinde, işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümünün devredilmesi zorunludur. Kısmi bölünmede devredilen varlıklara karşılık edinilen devralan şirket hisseleri, devreden şirkette kalabileceği gibi doğrudan bu şirketin ortaklarına da verilebilir. Taşınmaz ve iştirak hisselerinin bu bent kapsamında devrinde, devralan şirketin hisselerinin devreden şirketin ortaklarına verilmesi halinde, devredilen taşınmaz ve iştirak hisselerine ilişkin borçların da devri zorunludur.” hükmüne yer verilmiştir.
Bu hükme göre, kısmi bölünme işlemine taşınmazlar, iştirak hisseleri, üretim veya hizmet işletmeleri konu edilebilmektedir.
Diğer taraftan, kısmi bölünme ile ilgili açıklamalar 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde yapılmış olup anılan Tebliğin “19.2.2.1. Üretim ve hizmet işletmelerinin ayni sermaye olarak konulması” başlıklı bölümünde; “Üretim veya hizmet işletmelerinin devrinde, işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümünün devredilmesi zorunludur. Kısmi bölünme sonucu hem bölünen işletmenin hem de bölünme sonucunda varlıkları devralan işletmenin faaliyetine devam etmesi esastır. Bu kapsamda, söz konusu işletmelerin devrinde, işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli taşınmaz, her türlü tesis, makine ve teçhizat, alet, edevat, taşıtlar, gayrimaddi haklar ile hammadde, mamul, yarı mamul mallar gibi aktif kıymetler ile ilgili pasif kıymetlerin tümünün devredilmesi zorunludur.” açıklaması yer almaktadır.
Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, nakit varlıkların ve taşıtların müstakil olarak kısmi bölünme işlemine konu edilmesi mümkün değildir. Öte yandan, bir üretim veya hizmet işletmesiyle fiziki ve teknik bütünlük arz etmemesi kaydıyla, şirketinizin bilançosunda yer alan taşınmazların müstakil olarak kısmi bölünme işlemine konu edilmesi mümkün bulunmaktadır.
B – DAMGA VERGİSİ ve HARÇLAR KANUNU YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinde, noter işlemlerinden bu kanuna bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanların noter harçlarına; 57 nci maddesinde ise, tapu ve kadastro işlemlerinden bu kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanların tapu ve kadastro harçlarına tabi olduğu belirtilmiş; aynı Kanunun 123 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında da; anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin kuruluş, pay devri, sermaye artırımı, birleşme, devir, bölünme ve nev’i değişiklikleri nedeniyle yapılacak işlemlerin bu Kanunda yazılı harçlardan müstesna olduğu hükmüne yer verilmiştir.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar terimi, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği hükme bağlanmıştır.
488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun, “IV-Ticari ve Medeni İşlerle İlgili Kağıtlar” başlıklı bölümünün (17) numaralı fıkrasında, Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapılan birleşme, devir ve bölünmeler nedeniyle düzenlenen kağıtların damga vergisinden istisna edileceği hükme bağlanmıştır.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, şirketinizin kısmi bölünme sureti ile yeni kurulacak olan … Turizm İnşaat Tic. A.Ş.’ne devrinin Kurumlar Vergisi Kanununda belirtilen şartlar dahilinde gerçekleşmesi halinde, söz konusu kısmi bölünme işlemi nedeniyle düzenlenecek kağıtların damga vergisinden, bu kağıtların noterlikçe tasdiki işleminin de harçtan istisnası mümkün bulunmakta olup, aksi durumda istisnadan yararlanılması mümkün değildir.
Ayrıca, kısmi bölünmenin yukarıda yapılan açıklamalara uygun olarak yapılması durumunda, kısmı bölünmeye konu taşınmazların devir işlemlerinin 492 sayılı Harçlar Kanununun 123 üncü maddesine göre harçlardan istisna tutulacağı tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.