SGK Genelgesi 2018/28
Genç Girişimci Teşvik Uygulaması
T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü
Sayı : 40071718-206-E. 8301953
Tarih: 19/07/2018
Konu : Genç girişimci teşvik uygulaması
GENELGE
2018/28
1 – Genel Açıklamalar
Bilindiği üzere, 18/5/2018 tarihli ve 30425 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 22 nci maddesi ile; 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 81 inci maddesinin birinci fıkrasına eklenen (k) bendinde;
“31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 20 nci maddesi kapsamında genç girişimcilerde kazanç istisnasından faydalanan ve mükellefiyet başlangıç tarihi itibariyle 18 yaşını doldurmuş ve 29 yaşını doldurmamış olanlardan, bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında 1/6/2018 tarihinden itibaren ilk defa sigortalı sayılan gerçek kişilerin primleri, 1 yıl süreyle 82 nci madde uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınır üzerinden Hazinece karşılanır. Adi ortaklıklar ve şahıs şirket ortaklıklarında sadece bir ortak bu fıkra hükmünden yararlandırılır.”
hükmü yer almaktadır.
Buna göre, 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (k) bendi, 18/5/2018 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, uygulamaya ise 1/6/2018 tarihinden itibaren başlanacaktır. Söz konusu hükmün uygulanmasına ilişkin belirlenen usul ve esaslar doğrultusunda sosyal güvenlik il müdürlüklerince/sosyal güvenlik merkezlerince yürütülecek işlemler aşağıda sırasıyla açıklanmıştır.
2. Kapsama Giren Sigortalılar
31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 20 nci maddesi kapsamında genç girişimcilerde kazanç istisnasından faydalanan ve mükellefiyet başlangıç tarihi itibariyle 18 yaşını doldurmuş ve 29 yaşını doldurmamış olanlardan, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında 1/6/2018 tarihinden itibaren ilk defa sigortalı sayılan gerçek kişiler ile adi ortaklıklar ve şahıs şirket ortaklıklarında sadece bir ortak söz konusu teşvikten yararlandırılır.
3. Sigortalıların Faydalanma Şartları
3.1- İşe başlamanın 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 20 nci maddesi gereği olarak kanuni süresi içinde bildirilmiş olması gerekmektedir. Sigortalının işe başlamasını kanuni süresinde bildirmiş olmasına rağmen Kurumumuzca sonradan geriye dönük tescil işlemi yapılması halinde vergi kaydının başladığı tarih itibariyle sigortalı prim teşvikinden faydalandırılacaktır.
Örnek 1: 1/7/2018 tarihinde kırtasiye işletmeciliği faaliyetine başlayan ve prim teşvikinden yararlanma şartlarının tamamını taşıyan sigortalı (A)’nın, Kurumumuza bildirimi vergi dairesince beş ay sonra yapılmıştır. Buna göre, sigortalı (A), 1/7/2018 tarihinden itibaren prim teşvikinden yararlanacaktır.
3.2- Kendi işinde bilfiil çalışılması veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi gerekmektedir. (Çırak, kalfa veya yardımcı işçi çalıştırmak ya da seyahat, hastalık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak işinde bilfiil çalışmamak bu şartı bozmaz.)
3.3- Faaliyetin adi ortaklık veya şahıs şirketi bünyesinde yapılması hâlinde, sadece bir ortak, bu ortaklar arasından da en genç olanı faydalanacaktır. Sigortalıların, prim teşvikinden faydalanabilmeleri için tüm ortakların ayrı ayrı teşvik şartlarını taşımaları gerekmektedir. Ortaklardan herhangi birinin teşvik şartlarını taşımaması halinde, diğer ortaklar da sigorta prim teşvikinden yararlanamayacaktır.
Örnek 2: Sigortalı (A), sigortalı (B) ve sigortalı (C), 1/7/2018 tarihinde adi ortaklık şeklinde lokanta işletmeciliği faaliyetine (Ş.Abacı) başlamış olup faaliyete başlanıldığı tarihte sigortalı (A) 27, sigortalı (B) 29, sigortalı (C) ise 32 yaşındadır. Buna göre; sigortalı (C), 29 yaş şartını ihlal ettiğinden ortakların hiçbiri prim teşvikinden yararlanamayacaktır.
3.4- Ölüm nedeniyle faaliyetin eş ve çocuklar tarafından devralınması hâli hariç olmak üzere, faaliyeti durdurulan veya faaliyetine devam eden bir işletmenin ya da mesleki faaliyetin eş veya üçüncü dereceye kadar (bu derece dâhil) kan veya kayın hısımlarından devralınmamış olması gerekmektedir.
Örnek 3: Sigortalı (D), 1/7/2018 tarihinde babasına ait oto yıkama işletmesini devralmak suretiyle ticari faaliyete başlamıştır. Sigortalı (D)’nin, işi devraldığı babasının 1. derece kan hısımı olması nedeniyle, prim teşvikinden faydalanması mümkün olmayacaktır.
Örnek 4: 1/6/2018 tarihinde kırtasiye işletmeciliği faaliyetine başlayan ve teşvikten yararlanma şartlarının tamamını taşıyan sigortalı (C), söz konusu teşvikten üç ay yararlandıktan sonra 1/9/2018 tarihinde vefat etmiştir. İşletmeyi devralan eş teşvike ilişkin diğer şartları taşımaktadır. Buna göre, sigortalı (C)’nin eşi faaliyetinin başladığı tarihten itibaren bir yıl boyunca prim teşvikinden yararlanacaktır.
Örnek 5: 3/5/2003 tarihinden itibaren büfe işletmeciliği faaliyetinde bulunan sigortalı (S), 1/7/2018 tarihinde vefat etmiş olup faaliyeti sigortalı (S)’nin 20 yaşındaki oğlu (R) devralmıştır. Büfe işletmeciliğini devralan sigortalı (R) teşvike ilişkin diğer şartları da taşımaktadır. Buna göre, sigortalı (R), faaliyetinin başladığı tarihten itibaren bir yıl boyunca prim teşvikinden yararlanacaktır.
3.5- Sigortalının vergi mükellefiyet başlangıç tarihi ve sigortalılık tarihi itibariyle 18 yaşını doldurmuş ve 29 yaşını doldurmamış olması gerekmektedir.
Örnek 6: Doğum tarihi 13/8/2001 olan sigortalı (A)’nın 27/10/2018 tarihinde vergi mükellefiyet kaydı başladığı varsayıldığında, mükellefiyet kaydının başladığı tarihte yaşı 17 yıl 2 ay 14 gün olduğundan bu sigortalı 18 yaşını doldurduğu 13/8/2019 tarihinde 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında sigortalı sayılacaktır. Sigortalı (A) ticari faaliyetinin devam etmesi şartıyla 13/8/2019 tarihinden itibaren 1 yıl boyunca prim teşvikinden yararlanacaktır.
Örnek 7: Doğum tarihi 13/8/1990 olan sigortalı (B)’nin 27/10/2018 tarihinde vergi mükellefiyet kaydı başladığı varsayıldığında, mükellefiyet kaydının başladığı tarihte yaşı 28 yıl 2 ay 14 gündür. Sigortalı (B) tescil tarihinde yaş şartını yerine getirdiğinden 27/10/2018 tarihinden itibaren 1 yıl boyunca prim teşviğinden yararlanacaktır.
3.6- Mevcut bir işletmeye veya mesleki faaliyete sonradan ortak olunmaması gerekmektedir.
4. Sigortalıların Tescil İşlemleri
Prim teşvikinden yararlanmak isteyen sigortalıların, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 20 nci maddesi kapsamında genç girişimcilerde kazanç istisnasından faydalandığına dair sorgulamanın Başkanlığımız ile Gelir İdaresi Başkanlığı arasında karşılıklı veri transferi aracılığı ile internet üzerinden yapılmasına istinaden tescil işlemleri yapılacaktır. Ancak, Gelir İdaresi Başkanlığı ile karşılıklı veri transferi yapılıncaya kadar teşvikten yararlanmak isteyen sigortalının 193 sayılı Gelir Yergisi Kanununun mükerrer 20 nci maddesi kapsamında kazanç istisnasından faydalandığına dair belgeyi bağlı bulunduğu vergi dairesinden alarak sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine müracaat etmeleri gerekmektedir.
Prim teşvikinden yararlanmakta iken sigortalılıkları sona erenlerden bir yıllık süre içinde sigortalılığı tekrar başlatılanların kalan aylar için prim teşvikinden yararlanması mümkün olmamakla birlikte; sigortalılığın 5510 sayılı Kanunun 53 üncü maddesi kapsamında başka bir işverenin yanında hizmet akdiyle çalışılmaya başlanması nedeniyle sona erdiği durumlarda, bir yıllık süre içinde hizmet akdiyle olan çalışmanın sona ermesi ve 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamındaki sigortalılığın tekrar başlatılması halinde kalan aylar için prim teşvikinden yararlanılabilecektir.
5. Sigortalıların Beyan İşlemleri ve Teşvikten Yararlanma Süreleri
Prim teşvikinden yararlanan sigortalıların aylık prime esas kazançları, günlük prime esas kazanç alt sınırının otuz katı olarak belirlendiğinden bu kapsamdaki sigortalıların beyanları sosyal güvenlik il müdürlüklerince/sosyal güvenlik merkezlerince kabul edilmeyecek, 1/6/2018 tarihi ve sonrasına beyan girişi yapılsa dahi aylık prime esas kazançları, günlük prime esas kazanç alt sınırının otuz katı üzerinden tahakkuk ettirilecektir. Sigortalılar söz konusu teşvikten tescil tarihinden itibaren bir yıl süreyle yararlandırılacaktır.
6. Teşvikten Yanlış veya Yersiz Yararlandığı Tespit Edilen Sigortalılara İlişkin Yapılacak İşlemler
Daha önce teşvikten yararlandığı halde sigortalılık bilgilerinde sonradan yapılan değişiklikler nedeniyle teşvikten yararlandığı dönemlerde teşvik uygulamasından yararlanamayacak duruma düştüğü anlaşılan sigortalının, yararlanmış olduğu teşvikler iptal edilerek prim ve prime ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı tahakkuk ettirilecektir.
7. Muhasebe İşlemleri
5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (k) bendi kapsamına giren sigortalılara ilişkin sigorta primlerinin Hâzinece karşılanabilmesi amacıyla Muhasebe birimlerince yapılacak olan işlemler, Strateji Geliştirme Başkanlığınca ayrıca açıklanacaktır.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.