7143 ve 7144 Sayılı Kanunlar
Halit KÜÇÜKÇELİK
Yeminli Mali Müşavir/Bağımsız Denetçi
halit@katreymm.com
Matrah artırımı, kasa affı, stok affı, ortaklar cari hesabı affı, 31.03.2018 tarihi itibariyle ödenmeyen borçların gecikme faizlerinin silinerek taksitlendirilmesi ve amortismana tabi taşınmazların yeniden değerlemesi gibi bir dizi düzenlemeyi kapsayan 7143 Sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun 18.05.2018 tarihinde, 7144 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ise 25.05.2018 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Herkesin ve özellikle de vergiye uyumlu mükelleflerin aklına takılan bir konuya öncelikle değinmekte fayda var. Torba kanunlar ile kesinleşmiş kamu alacaklarının asıl tutarlarının tahsilinden vazgeçilmemekte, sadece bu asıllara uygulanan gecikme faizi, gecikme zammı ve gecikme cezasından vazgeçilecek ve bunun yerine Yİ-ÜFE (enflasyon oranları) esas alınarak belirlenecek tutarlar ile borç güncellemesi yapılmaktadır. Konuyu kısa başlıklarla ele alalım:
7143 Sayılı Kanun’da Bize Göre En Büyük Avantaj:
Yapılandırılan borçların ilk taksitte peşin ödenmesi durumunda ödemelerde katsayı uygulanmayacak, gecikme zammı, gecikme faizi alınmayacak ve üstelik Yİ-ÜFE tutarının %90’ı silinmektedir. Eğer borç tutarı iki taksit halinde ödenmek istenirse yine katsayı uygulanmaz ve feri ödemelerin ise %50’si silinecektir. (7143 Sayılı Kanun)
Kesinleşmemiş veya Dava Safhasında Bulunan Alacaklar:
Vergi inceleme aşamasındaki tutarların % 50’si + gecikme zammı ve vergi ziyaı cezalarının tamamı siliniyor. Yalnızca vergi aslının % 50’si ve Yİ-ÜFE tutarı ödenerek vergi incelemesi nihayete eriyor. Ayrıca peşin ödemede Yİ-ÜFE tutarının % 90’ı silinmektedir. (7143 Sayılı Kanun)
Gelir Vergisi Mükellefleri İçin Matrah Artırımı:
Gelir Vergisi mükellefleri 31 Ağustos 2018 tarihi mesai saati bitimine kadar bağlı olunan vergi dairesine başvurarak, beyan ettikleri matrahlarını aşağıdaki oranlarda arttırabileceklerdir.
– 2013 yılı için %35, 2014 yılı için %30, 2015 yılı için %25, 2016 yılı için %20, 2017 yılı için %15. Artırılan matrahlar üzerinden %20 oranında vergi hesaplanıp ödenecektir.
Vergiye uyumlu mükellefler için bu oran %15 olarak hesaplanacaktır. (7143 Sayılı Kanun)
Avans | İcra | İzin | Rapor | Harcırah | Teşvikler | Puantaj | e-Bildirge | e-Beyan
Kurumlar Vergisi Mükellefleri İçin Matrah Artırımı:
Kurumlar Vergisi mükellefleri 31 Ağustos 2018 tarihi mesai saati bitimine kadar bağlı olunan vergi dairesine başvurarak, beyan ettikleri matrahlarını aşağıdaki oranlarda arttırabileceklerdir.
Artırılan matrahlar üzerinden %20 oranında vergi hesaplanıp ödenecektir.
Vergiye uyumlu mükellefler için bu oran %15 olarak hesaplanacaktır. (7143 Sayılı Kanun)
|
Yıl |
Matrah Artırım Oranları |
Asgari Artırım Tutarları (TL) |
|---|---|---|
| 2013 | %35 | 36.190 |
| 2014 | %30 | 38.323 |
| 2015 | %25 | 40.701 |
| 2016 | %20 | 43.320 |
| 2017 | %15 | 37.940 |
Katma Değer Vergisi (KDV) İçin Matrah Artırımı:
Katma Değer Vergisi mükellefleri 1 No.lu KDV beyannamelerinde yer alan hesaplanan katma değer vergilerinin yıllık toplamı üzerinden; 2013 yılı için %3,5, 2014 yılı için %3, 2015 yılı için %2,5, 2016 yılı için %2, 2017 yılı için %1,5 oranında hesaplayacakları katma değer vergisini ödemeyi kabul etmeleri halinde, katma değer vergisi incelemesine ve tarhiyatına muhatap olmayacaklardır. (7143 Sayılı Kanun)
İşletmede Mevcut Olduğu Hâlde Kayıtlarda Yer Almayan Emtia, Makine, Teçhizat Ve Demirbaşların Kayda Alınması
İşletmeler 31 Ağustos 2018 tarihine kadar kayıtlarında yer satışa hazır ticari malları ile hammadde, malzeme, yarı mamul ve mamul mallarını vergi dairesine bildirebilecektir.. Bu malların tabi olduğu KDV oranına göre % 10, % 4 veya % 0,5 oranında KDV hesaplanacak ve 31 Ağustos 2018 tarihine kadar beyanname verilecek ve tahakkuk edecek vergi aynı süre içinde ödenecektir. Beyan edilen emtiaya ait hesaplanarak ödenen KDV, 1 No.lu KDV beyannamesinde genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılabilecektir. Diğer unsurlara ait KDV indirim olarak kullanılamayacaktır.
Beyan Edilerek Ödenen KDV’nin beyana konu emtianın, 3065 sayılı Kanun uygulamasında iade hakkı tanınan işlemlerde kullanılması durumunda iade konusu yapılması mümkün bulunmaktadır. (7143 Sayılı Kanun)
Kayıtlarda Yer Aldığı Hâlde İşletmede Mevcut Olmayan Emtia
İşletme kayıtlarında yer aldığı hâlde gerçekte mevcut olmayan malların, bu Kanunun yayımı tarihini izleyen üçüncü ayın son iş günü olan 31 Ağustos 2018 tarihine kadar fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıtlardan çıkarılabilecektir. Burada kesilecek fatura muhtelif alıcılar adına kesilecek, normal bir satış mahiyetinde beyannameye ve BS formuna intikal ettirilecektir. (7143 Sayılı Kanun)
Kayıtlarda Yer Aldığı Hâlde İşletmede Mevcut Olmayan Kasa Mevcudu Ve Ortaklardan Alacaklar Hesabının Düzeltilmesi :
Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükelleflerine, 31/12/2017 tarihi itibarıyla düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve ortaklardan alacaklar hesabı 31 Ağustos 2018 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edilmek suretiyle kayıtlar düzeltilebilecektir.
İşletmeler bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve ortaklardan alacaklar tutarları üzerinden %3 oranında vergi hesaplayacak ve hesaplanan vergiyi beyanname verme süresi içinde ödeyeceklerdir.
Bu şekilde yapılan düzeltmeler ile işletmelerin bilanço ve mizanlarının kaydi durumu ile fiili durumu birbirine uyumlu hale gelecektir. (7143 Sayılı Kanun)
7143 Sayılı Torba Kanunlarla Getirilen Düzenlemeler İle İlgili Kısa Notlar:
Sahte fatura düzenleyenler matrah artırımından yararlanamazlar. Ancak Sahte fatura kullananlar matrah artırımından yararlanabilecektir.
Matrah artırımı başvuruları 31 Ağustos 2018 tarihine kadar bağlı vergi dairesine yapılması gerekmektedir.
Matrah artırımı sonucu hesaplanan vergiler peşin veya 6, 9, 12, 18 eşit taksitte ödenebilir. Eğer taksitler süresinde ödenmezse gecikme zammı iki kat %2,80 olarak uygulanacaktır.
Yapılandırılan borçlar, yapılandırıldığı tutar itibariyle mükellefin vergi dairesi nezdindeki KDV ve diğer vergi alacaklarından mahsup edilebilir.
İlk iki taksitin süresinden ödenme şartı var. İlk iki taksitin süresinde ödenmemesi veya yıl içerisinde ikiden fazla ihlal yapılandırma hakkının kaybedilmesine sebeptir.
Sigorta Primi ve Bağkur Primleri SGK Alacakları Kanun Kapsamında yeniden yapılandırılıyor. SGK İçin 31 Ağustos 2018 tarihine kadar peşin veya ilk taksit ödemelerinin yapılması gerekmektedir
Aktife kayıtlı taşınmazların 30.09.2018 tarihine kadar Yİ-ÜFE endeksine göre yeniden değerlenmesi ve değer artış fonu üzerinden % 5 vergi ödenmesi :
30.09.2018 tarihine kadar bir defaya mahsus ve amortismana tabi taşınmazların yeniden değerlenmeye tabi tutularak enflasyondan kaynaklanan değer kayıplarının ve işletmelerin özvarlıklarında meydana gelen azalmaların önüne geçilmesine dair düzenleme yapılmıştır. Yeniden değerleme yapacak işletmeler değer artış fonu üzerinden % 5 vergi ödeyeceklerdir. Bu vergi değerleme işleminin yapıldığı tarihi izleyen ayın 25. günü akşamına kadar bir beyanname ile beyan edilecek ve aynı süre içinde hesaplanan vergi ödenecektir. Düzenleme zorunlu olmayıp ihtiyaridir. (7144 Sayılı Kanun Md.5)
Bağımsız Denetime Tabi Firmalar İle İlgili Kriterler Yeniden Belirlendi:
26.05.2018 Tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile bağımsız denetime tabi firma hadleri düşürülmüş ve Bağımsız Denetime tabi firma sayısı arttırılmıştır. Sayacağımız 3 kriterden 2’sini sağlayan firmalar için Bağımsız Denetim zorunlu hale getirilmiştir. (660 Sayılı KHK’ya ekli 1 ve 2 sayılı listelerin dışındaki Sermaye Şirketleri için Aktif Toplamı 35 Milyon TL, Yıllık Satış Tutarı 70 Milyon TL ve Çalışan Sayısı 175 Kişi) (3)
Kanaatimizce son yıllarda ard arda çıkarılan vergi affı kanunlarının kısa vadede vergi gelirlerinde artış sağlamak, yargının yükünü hafifletmek gibi yararları olmasına rağmen, uzun vadede vergiye uyumlu mükellef oluşumunu engellemekte, mükelleflerde tekrar vergi affı kanunu beklentisini oluşturmakta, bu beklentiye paralel vergi suçlarında devam sağlamakta, vergiye uyumlu mükellef nezdinde vergi kaçakçılığının ödüllendirildiği kanısını oluşturmakta ve uzun dönemde vergi tahsilatını arttıramamaktadır. Bütün vergi mükelleflerimizin işlerinin yolunda gitmesi, vergi yükümlülüklerini zamanında ifa etmeleri, bir daha vergi affı kanunlarına ihtiyaç kalmaması temennisiyle…
Kaynakça :
- 7143 Sayılı Kanun (18.05.2018 Tarih ve 30425 Sayılı Resmi Gazete )
- 7144 Sayılı Kanun (25.05.2018 Tarih ve 30431 Sayılı Resmi Gazete )
- Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin 7143 Sayılı Kanun Genel Tebliği (Seri No: 1) 26.05.2018 Tarih 30432 Sayılı Resmi Gazete