Ücret Eksik Kıdem Tazminatı
Musa Özgür TURNALI
Sosyal Güvenlik Denetmeni
musaozgurturnali@hotmail.com
Kıdem tazminatı
1475 sayılı Kanun, 4857 sayılı İş Kanunu ile yürürlükten kaldırılmıştır. 1475 sayılı Kanunun yürürlükte kalan son maddesi 14 üncü maddedir ve bu madde Kıdem Tazminatını düzenler.
Kıdem Tazminatı, iş sözleşmesinin gerekli şartları taşıyarak son bulması halinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devam ettiği sürece her geçen tam yıl için işveren tarafından işçiye yapılan 30 günlük ücreti tutarındaki ödemedir.
Kıdem tazminatı hangi hallerde ödenmektedir?
1475 sayılı Kanunun 14’ üncü maddesine göre;
– Aynı işverenin yanındaki çalışmanın en az 1 yıl olması,
– İş sözleşmesinin “işveren tarafından” iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık nedenleri dışındaki nedenlerle sona ermiş olması
– İş sözleşmesinin “işçi tarafından” sağlık, iyi niyet ve ahlak kuralarına aykırılık veya işyerinde işin durması ve benzeri nedenlerle sona ermiş olması.
– Askerlik görevi nedeni ile iş sözleşmesinin sona ermesi.
– Emeklilik hakkının elde edilmesi sebebiyle işçinin işten ayrılması.
– Yaş dışında gereken sigortalılık süresi ve prim gününün doldurulması nedeni ile işçinin işten ayrılması.
– Kadın işçinin evlenmesi nedeni ile evlenme tarihinden itibaren 1 yıl içinde işten ayrılmak üzere işverene başvurması.
– İşçinin ölümü ile iş sözleşmesinin sona ermesi.
Hallerinde işçiye çalışma süresinin gerektirdiği miktarda kıdem tazminatı ödenmektedir.
Bu Şartlar Göz Önüne Alındığında “Ücreti Eksik Ve Geç Yatırıldığı İçin İstifa Eden İşçi” Kıdem Tazminatı Alabilecek Midir?
Kural olarak iş sözleşmesinin işçi tarafından sona erdirilmesi yani istifa durumunda işçinin kıdem tazminatını hak etmesi mümkün değildir. İşçinin istifa ile kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için 4857 sayılı İş Kanunun 24’ üncü maddesinde belirtilen “haklı nedenle derhal fesih” hakkını kullanmış olması gerekir.
Tam burada Yargıtay 22. Hukuk Dairesinin vermiş olduğu bir karara göz atmakta yarar vardır.
Özel bir firmada çalışan, ücreti eksik ve geç yatırıldığını gerekçe göstererek istifa eden işçi, işverenin kendisine kıdem tazminatı ödememesi sebebiyle iş mahkemesine dava açmıştır. İlgili mahkeme işçiyi kısmen haklı bulmuş ancak “kıdem tazminatı talebinin reddi” kararı vermiştir. Kararın temyiz edilmesi sonucunda Yargıtay 22. Hukuk Dairesi “Davacı iş sözleşmesini; ücretlerinin eksik ve gecikmeli olarak ödendiği (…) gerekçesi ile feshettiğini belirtmiştir. Dosya kapsamına göre; belirtilen fesih sebeplerinin sabit olduğu anlaşılmakla feshin haklı sebeple yapıldığı ve kıdem tazminatı talebinin kabul edilmesi gerekirken kıdem tazminatı talebinin reddi hatalıdır.” diyerek emsal niteliğinde bir karara imza atmıştır.
Haklı nedenlerle derhal fesih hakkı yukarıda da belirttiğimiz gibi sağlık, iyi niyet ve ahlak kuralarına aykırılık veya işyerinde işin durması ve benzeri nedenlerle olmaktadır. Konumuzu ilgilendiren kısmı ise “ahlak ve iyi niyet kuralarına aykırılık” tır. 4857 sayılı İş Kanunu 24’ üncü maddesinde II. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri başlığı altındaki e bendinde; İşveren tarafından işçinin ücretinin kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmemesi veya ödenmemesinin işçi tarafından haklı nedenle derhal fesih sebebi olacağı belirtilmiştir.
Sonuç olarak işçinin, ücretinin Kanun ve iş sözleşmesine aykırı biçimde eksik ve geç ödenmesi sebebiyle istifa etmesi “iş sözleşmesinin işçi tarafından haklı sebeple derhal feshi” kapsamında değerlendirilecek olup, işçi çalışma süresinin gerektirdiği ölçüde kıdem tazminatına hak kazanabilecektir.
KAYNAKÇA
– 1475 Sayılı Kanun
– 4857 Sayılı Kanun
