Yeni Matrah Artırımı
İsmail KÖKBULUT
Yeminli Mali Müşavir
ismail@kokbulut.com
Başbakan birçok kesimi rahatlatacak açıklamalarda bulundu. Bu açıklamaların en önemlilerinden bir tanesi gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olanların belirlenen yıllara ilişkin matrah ve vergi artırımında bulunanların o yıllara ilişkin vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacak olması. Tasarıda yer alan düzenlemeler daha önce uygulanan matrah ve vergi artırımlarından çok farklı görünmüyor. Kısaca yeni getirilecek olan düzenlemenin ana bölümleri kısaca aşağıdaki gibi olacak;
Matrah ve vergi artırımı hangi yılları kapsıyor?
İlk hali ile görünen gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için 2013, 2014,2015 ve 2016 yıllarını kapsamakta. Şu andaki tasarıda 2017 yılına ilişkin bir düzenleme yok. Muhtasar beyan ile ödenen tevkifat ve katma değer vergisi için ilave 2017 yılı da tasarıda yer almakta.
Hangi vergiler için matrah artırımı getirilmekte?
Gelir vergisi mükellefleri,
Kurumlar vergisi mükellefleri,
Gelir veya kurumlar vergisi stopajı yapmak zorunda olanlar,
Katma değer vergisi mükellefleri matrah ve vergi artırımında bulunabilecekler.
Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince matrah artırım oranı nedir ?
2013 yılı için beyan edilen vergiye esas alınan matrahın % 35,
2014 yılı için beyan edilen vergiye esas alınan matrahın % 30,
2015 yılı için beyan edilen vergiye esas alınan matrahın % 25,
2016 yılı için beyan edilen vergiye esas alınan matrahın % 20 oranından az olmamak üzere artırılır.
Matrah artırım alt sınır tutarları nedir ?
Belirlenen oranların uygulanması sonucunda artırım konusu olacak tutar her halukarda aşağıdaki belirlenecek tutarlardan aşağı olamaz;
| Yılı | İşletme Defteri tutan Gelir V. Mük. (TL) | Bilanço Esasına göre Def. T. ile Serbest Mes.Erbabı (TL) | Basit usulde Tic. Kazanç sahibi Mükellefler(TL) | Gayrimenkul Sermaye iradı Elde eden Mük.(TL) | Kurumlar Vergisi Mükellefler(TL) |
| 2013 | 12.279 | 18.095 | 1,809,5 | 3.619,0 | 36.190 |
| 2014 | 12.783 | 19.155 | 1.915,5 | 3.831,0 | 38.323 |
| 2015 | 13.558 | 20.344 | 2.034,4 | 4.068,8 | 40.701 |
| 2016 | 14.424 | 21.636 | 2.163,6 | 4.327,2 | 43.260 |
Matrah artırımlarında uygulanacak vergi oranı nedir?
Artırılan matrahlar % 20 oranında vergilendirilir. Ancak gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerin artırımda bulunmak istedikleri yıla ait yıllık beyannamelerini kanuni süresinde vermiş ve vergilerini süresinde ödemiş ise bu oran % 15 olarak dikkate alınacak.
Stopaj vergi artırımlarında uygulanacak oranlar?
Vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri muhtasar beyannamelerinde yer alan ödemelerin gayrisafi tutarları üzerinden aşağıdaki oranlarda vergi artırımında bulunulabilir;
| Yıllar | Hizmet erbabına ödenen ücretlerin g. Safi tutarı üzerinden | Serbest mes. Erbabı ile kira ödemeleri üzerinden | GVK 42. Md.kapsamında yıllara sari inşaat ödemeleri üzerinden | Çiftçilerden alınan zirai mahsül ve hizmet ile esnaf muaflığından faydalananlara yapılan ödemeler üzerinden | |
| 2013 | % 6 | %6 | %1 | Geçerli Tev. Oranın %25’i | |
| 2014 | %5 | %5 | %1 | Geçerli Tev. Oranın %25’i | |
| 2015 | %4 | %4 | %1 | Geçerli Tev. Oranın %25’i | |
| 2016 | %3 | %3 | %1 | Geçerli Tev. Oranın %25’i | |
| 2017 | %2 | %2 | %1 | Geçerli Tev. Oranın %25’i |
(*) Esnaf muaflığından faydalananlara yapılan ödemeler üzerinden % 2 , çiftçilere yapılan ödemelerde ise geçerli tevkifat oranları aşağıdaki gibidir;
| A | Hayvan ve bunların mahsulleri ile kara ve su avcılığı mahsulleri için, | |
| 1. | Ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınanlar için | % 1 |
| 2 | (i) alt bendi dışında kalanlar için | % 2 |
| B | Diğer zirai mahsuller için, | |
| 1. | Ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınanlar için | % 2 |
| 2. | (i) alt bendi dışında kalanlar için | % 4 |
| C | Zirai faaliyet kapsamında ifa edilen hizmetler için | |
| 1. | Orman idaresine veya orman idaresine karsı taahhütte bulunan kurumlara yapılan ormanların ağaçlandırılması, bakimi, kesimi, ürünlerin toplanması, taşıması ve benzeri hizmetler için | % 2 |
| 2. | Diğer hizmetler için | % 4 |
| D | çiftçilere yapılan doğrudan gelir desteği ve alternatif ürün ödemeleri için | % 0 |
Katma Değer Vergisi artırımı hangi yıllar için ve hangi oranda yapılacak?
Katma Değer Vergisi mükellefleri 201, 2014, 2015, 2016 ve 2017 yılları vergilendirme dönemleri için ilgili dönem beyannamelerindeki hesaplanan katma değer vergisinin;
2013 yılı için % 3,5
2014 yılı için % 3
2015 yılı için % 2,5
2016 yılı için % 2
2017 yılı için % 1,5
oranından az olmamak üzere belirlenecek katma değer vergisini vergi artırımı olarak beyan edilebilecek.
Vergi incelemesinde olanlar ne yapacak?
Kanunun yayım tarihi itibariyle vergi incelmesine başlanmış ise matrah ve vergi artırımında bulunulması incelmeye engel bir durum oluşturmuyor. Ancak matrah ve vergi artırımında bulunan mükelleflerin vergi incelemesi Kanunun yayım tarihini izleyen ayın başından itibaren bir ay içerinde sonuçlandırılması gerekir aksi halde vergi incelmesine bu süreden sonra devam edilemiyor yani matrah ve vergi artırımından faydalanan mükelleflerin vergi incelemesi bu sürreden sonra yapılamayacak.
Önümüzdeki günlerde TBMM görüşülecek olan tasarıda yer alan matrah ve vergi artırımına ilişkin ilk etapta akla gelebilecek soruların cevabını vermeye çalıştık.