2017 İstatistiklerle Yaşlılar
Yaşlı nüfus oranı son beş yılda %17 arttı
Yaşlı nüfus (65 ve daha yukarı yaş) 2013 yılında 5 milyon 891 bin 694 kişi iken son beş yılda %17 artarak 2017 yılında 6 milyon 895 bin 385 kişi oldu. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2013 yılında %7,7 iken, 2017 yılında %8,5’e yükseldi. Yaşlı nüfusun %44’ünü erkek nüfus, %56’sını kadın nüfus oluşturdu.
Nüfus projeksiyonlarına göre, yaşlı nüfus oranının 2023 yılında %10,2, 2030 yılında %12,9, 2040 yılında %16,3, 2060 yılında %22,6 ve 2080 yılında %25,6 olacağı öngörüldü.
Yaşlı nüfus yaş grubuna göre incelendiğinde, 2013 yılında yaşlı nüfusun %60,3’ü 65-74 yaş grubunda, %32,2’si 75-84 yaş grubunda ve %7,5’i 85 ve daha yukarı yaş grubunda iken, 2017 yılında %61,6’sı 65-74 yaş grubunda, %29,7’si 75-84 yaş grubunda ve %8,6’sı 85 ve daha yukarı yaş grubunda yer aldığı görüldü.
Yaş grubuna göre yaşlı nüfus oranı, 2013, 2017
Dünya nüfusunun 2017 yılında %8,9’unu yaşlı nüfus oluşturdu. En yüksek yaşlı nüfus oranına sahip ilk üç ülke sırasıyla %32,2 ile Monako, %27,9 ile Japonya ve %22,1 ile Almanya oldu. Türkiye bu sıralamada 167 ülke arasında 66. sırada yer aldı.
Türkiye nüfusunun ortanca yaşı yükseldi
Nüfusun yaşlanması ile ilgili bilgi veren göstergelerden biri olan ortanca yaş, 2013 yılında 30,4 iken 2017 yılında 31,7 oldu. Ortanca yaş 2017 yılında erkeklerde 31,1, kadınlarda 32,4 olarak gerçekleşti.
Nüfus projeksiyonlarına göre, ortanca yaşın 2023 yılında 33,5, 2030 yılında 35,6, 2040 yılında 38,5, 2060 yılında 42,3 ve 2080 yılında 45 olacağı öngörüldü.
Bir birey 65 yaşına ulaştığında yaşaması beklenen ömür ortalama 17,8 yıl oldu
Hayat Tabloları, 2014-2016 sonuçlarına göre, doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye geneli için 78 yıl, erkekler için 75,3 yıl ve kadınlar için 80,7 yıl oldu. Genel olarak kadınlar erkeklerden daha uzun süre yaşamakta olup, doğuşta beklenen yaşam süresi farkı 5,4 yıl oldu.
Ülkemizde 65 yaşına ulaşan bir kişinin kalan yaşam süresi ortalama 17,8 yıl oldu. Erkekler için bu sürenin 16,1 yıl, kadınlar için 19,3 yıl olduğu gözlendi. Diğer bir ifade ile 65 yaşına ulaşan kadınların erkeklerden ortalama 3,2 yıl daha fazla yaşayacağı tahmin edildi. Beklenen yaşam süresi 75 yaşında 10,8 yıl iken 85 yaşında 6 yıl oldu.
Yaşlı bağımlılık oranı 2017 yılında %12,6 oldu
Çalışma çağındaki yüz kişiye düşen yaşlı sayısını ifade eden yaşlı bağımlılık oranı, 2013 yılında %11,3 iken bu oran 2017 yılında %12,6’ya yükseldi.
Nüfus projeksiyonlarına göre, yaşlı bağımlılık oranının 2023 yılında %15,2, 2030 yılında %19,6, 2040 yılında %25,3, 2060 yılında %37,5 ve 2080 yılında %43,6 olacağı öngörüldü.
Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il Sinop oldu
Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il, 2017 yılında %18,2 ile Sinop oldu. Bu ili %16,8 ile Kastamonu, %15,4 ile Artvin ve Çankırı izledi. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu il ise %3,2 ile Şırnak oldu. Bu ili %3,3 ile Hakkari ve %3,7 ile Van izledi.
Türkiye’de 100 yaş ve üzerinde 5 bin 416 yaşlı olduğu görüldü
Yaşlı nüfusun %0,1’ini oluşturan 100 yaş ve üzerindeki yaşlı kişi sayısı, 2017 yılında 5 bin 416 oldu. Türkiye’de 100 yaşın üzerinde en fazla yaşlıya sahip ilk üç il sırasıyla 691 kişi ile İstanbul, 262 kişi ile Şanlıurfa ve 251 kişi ile Mardin iken en az yaşlıya sahip ilk üç il sırasıyla 3 kişi ile Ardahan, 5 kişi ile Bayburt ve Bartın oldu.
Eğitimli yaşlı nüfus oranı arttı
Okuma yazma bilmeyen yaşlı nüfus oranı, 2012 yılında %25,4 iken 2016 yılında %20,8’e düştü. Okuma yazma bilmeyen yaşlı kadınların oranının, yaşlı erkeklerin oranından 4 kat fazla olduğu görüldü. Okuma yazma bilmeyen yaşlı kadınların oranı, 2016 yılında %31,1 iken yaşlı erkeklerin oranı %7,5 oldu.
Eğitim durumuna göre yaşlı nüfus incelendiğinde, 2012 yılında yaşlı nüfusun %40,4’ü ilkokul mezunu, %4,4’ü ortaokul veya dengi okul/ilköğretim mezunu, %4,7’si lise veya dengi okul mezunu, %4,4’ü yükseköğretim mezunu iken 2016 yılında ilkokul mezunu olanların oranı %43,7’ye, ortaokul veya dengi okul/ilköğretim mezunu olanların oranı %5,6’ya, lise veya dengi okul mezunu olanların oranı %5,9’a, yükseköğretim mezunu olanların oranı ise %5,8’e yükseldi.
Yaşlı nüfusun eğitim durumu cinsiyete göre incelendiğinde, cinsiyetler arasında önemli farklılıklar olduğu gözlendi. Tüm eğitim düzeylerinde yaşlı erkek nüfus oranının yaşlı kadın nüfus oranından daha yüksek olduğu görüldü.
Eşi ölmüş yaşlı erkeklerin oranı %12,5 iken yaşlı kadınların oranı %49,8 oldu
Yaşlı nüfus yasal medeni duruma göre incelendiğinde, cinsiyetler arasında önemli farklılıklar olduğu görüldü. Yaşlı erkek nüfusun 2017 yılında %1,2’sinin hiç evlenmemiş, %83,4’ünün resmi nikahla evli, %3’ünün boşanmış, %12,5’inin eşi ölmüş olduğu görülürken yaşlı kadın nüfusun %2,5’inin hiç evlenmemiş, %44,3’ünün resmi nikahla evli, %3,4’ünün boşanmış, %49,8’inin ise eşi ölmüş olduğu görüldü.
Yaşlı nüfusun yoksulluk oranı %16 oldu
Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %60’ına göre hesaplanan yoksulluk oranı, 2012 yılında Türkiye geneli için %22,6 iken 2016 yılında %21,2 oldu. Bu oran, yaşlı nüfus için 2012 yılında %18,7 iken 2016 yılında %16 oldu.
Yaşlı nüfusun yoksulluğu cinsiyete göre incelendiğinde, yoksul yaşlı erkek nüfus oranı 2012 yılında %17,7 iken 2016 yılında %14,7 oldu. Yoksul yaşlı kadın nüfus oranı ise 2012 yılında %19,4 iken 2016 yılında %17 oldu.
Yaşlı nüfusun işgücüne katılma oranı %11,8 oldu
Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre, 2016 yılında 15-64 yaş grubunda işgücüne katılma oranı %57 iken yaşlı nüfusun işgücüne katılma oranı %11,8 olarak gerçekleşti. Yaşlı erkek nüfusta bu oran %19,9 iken yaşlı kadın nüfusta %5,5 oldu. Yaşlı nüfustaki işsizlik oranının ise %2,6 olduğu görüldü.
Çalışan yaşlı nüfusun %70,2’si tarım sektöründe yer aldı
Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre, istihdam edilen yaşlı nüfusun sektörel dağılımı incelendiğinde, 2016 yılında yaşlı nüfusun %70,2’sinin tarım sektöründe, %22,8’inin ise hizmetler sektöründe yer aldığı görüldü.
Yaşlılar en fazla dolaşım sistemi hastalıklarından hayatını kaybetti
Ölüm nedeni istatistiklerine göre, 2016 yılında ölen yaşlıların %45,6’sı dolaşım sistemi hastalıkları nedeniyle hayatını kaybetti. Bu hastalığı ikinci sırada %16,3 ile iyi huylu ve kötü huylu tümörler, üçüncü sırada ise %13,9 ile solunum sistemi hastalıkları takip etti.
Ölüm nedenleri cinsiyete göre incelendiğinde, cinsiyetler arası en önemli farkın iyi huylu ve kötü huylu tümörlerde olduğu görüldü. İyi ve kötü huylu tümörler nedeniyle hayatını kaybeden yaşlı erkeklerin oranı yaşlı kadınların oranının yaklaşık iki katı oldu. İyi ve kötü huylu tümörler nedeniyle hayatını kaybeden yaşlı erkeklerin oranı %21,4 iken yaşlı kadınların oranı %11,3 oldu.
Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı arttı
Ölüm nedeni istatistiklerine göre, Alzheimer hastalığından hayatını kaybeden yaşlıların sayısı, 2012 yılında 7 bin 524 iken 2016 yılında 12 bin 900’e yükseldi. Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı 2012 yılında %3,4 iken bu oran 2016 yılında %4,5’e yükseldi.
Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı cinsiyete göre incelendiğinde, her iki cinsiyette de artış olduğu görüldü. Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı 2012 yılında erkeklerde %2,7, kadınlarda %4,2 iken bu oranlar 2016 yılında erkeklerde %3,5’e, kadınlarda ise %5,4’e yükseldi.
Mutlu olduğunu beyan eden yaşlı bireylerin oranı arttı
Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre, mutlu olduğunu beyan eden yaşlı bireylerin oranı 2016 yılında %64,5 iken bu oran 2017 yılında %66,1’e yükseldi. Genel mutluluk düzeyi cinsiyete göre incelendiğinde, 2017 yılında yaşlı erkeklerin %66,3’ü, yaşlı kadınların ise %65,9’u mutlu olduğunu beyan etti.
Yaşlılık döneminde bireylerin mutluluk kaynağı %65,8 ile aileleri oldu
Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre, yaşlı bireylerin 2017 yılında en önemli mutluluk kaynağı %65,8 ile aileleri oldu. İkinci sırada gelen mutluluk kaynağı ise %16,5 ile çocukları oldu.
İnternet kullanan yaşlı bireylerin oranı 2,7 kat arttı
Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre, İnternet kullanan 65-74 yaş grubundaki yaşlı bireylerin oranı 2013 yılı Nisan ayında %4,2 iken bu oran 2017 yılının aynı ayında %11,3’e yükseldi. İnternet kullanan yaşlı bireyler cinsiyete göre incelendiğinde, erkeklerin kadınlardan daha fazla İnternet kullandığı görüldü. İnternet kullanan yaşlı erkeklerin oranı 2017 yılında %15,6 iken yaşlı kadınların oranı %7,5 oldu.
______________
AÇIKLAMALAR
Türkiye İstatistik Kurumu, 2012 yılından itibaren özel günlerde günün önemine atfen haber bülteni yayımlamaya başlamıştır. “Yaşlılara Saygı Haftası” çerçevesinde yaşlı nüfusa özel olarak çıkarılan bu haber bülteninde, yaşlı nüfusun demografik yapısı ile eğitim, medeni durum, sağlık, yoksulluk, işgücü durumu ve yaşam memnuniyeti gibi sosyo-ekonomik özelliklerine yer verilmiştir.
