Araçların Satış Devir ve Tescil
31 Ocak 2018 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 30318
Adalet ve İçişleri Bakanlıklarından:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, araçların satış, devir ve tescil hizmetlerinin yapılmasına ilişkin usul ve esaslar ile bu işlemler dolayısıyla alınacak ücretleri belirlemektir.
(2) Bu Yönetmelik 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 131 inci maddesi hükümleri saklı kalmak üzere araçların satış, devir ve tescil hizmetlerine dair iş ve işlemler ile bu hususlarda yetkili ve görevli birimler hakkındaki usul, esas, şekil ve şartlara ait hükümleri kapsar.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 20, 22 ve Ek 18 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmeliğe göre;
a) Genel tanımlar
1) Araç: Karayollarında kullanılabilen motorlu, motorsuz ve özel amaçlı taşıtlar ile iş makineleri ve lastik tekerlekli traktörlerin genel adıdır.
2) Araç sahibi: Araç için adına yetkili merci tarafından verilmiş araç tescil belgesi veya sahiplik veya satış belgesi düzenlenmiş kişidir.
3) ARTES: Türkiye Noterler Birliğine ait Araç Sicil ve Tescil Sistemini ifade eder.
4) İşleten: Araç sahibi olan veya mülkiyeti saklı tutulması kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiilî tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır.
5) Kanun: 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununu ifade eder.
6) Muayene istasyonu: Araçların niteliklerini tespit ve kontrol edebilecek cihaz ve personeli bulunan ve teknik kontrolü yapılan yerdir.
7) Sahiplik belgesi: Fatura, trafik şahadetnamesi, satış sözleşmesi gibi aracın kime ait olduğunu gösteren belgedir.
8) Taşıt: Makine gücü ile yürütülenlere “motorlu taşıt”, insan ve hayvan gücü ile yürütülenlere “motorsuz taşıt”, bir kazanç kaydı olmaksızın kullanılanlara “hususi taşıt”, çeşitli şekillerde kazanç sağlamak amacıyla kullanılanlara “ticari taşıt”, 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanunu kapsamına girenlere “resmi taşıt”, resmi olmakla birlikte ticarilik niteliği taşıyanlara da “resmi ticari taşıt” denmek üzere; karayolunda insan, hayvan ve yük taşımaya yarayan araçlardır.
9) TNBBS: Türkiye Noterler Birliği Bilişim Sistemini ifade eder.
10) Trafikten men: Trafik zabıtası veya yetkililerce, ilgili mevzuatta belirtilen hallerde araçla ilgili belgelerin alınması ve aracın belirli bir yere çekilerek trafikten alıkonulmasını ifade eder.
11) Trafik Şahadetnamesi: Eşyanın serbest dolaşıma giriş beyannamesinde yer alan ve taraflarca belirlenmiş bilgilerin yer aldığı ve aracın giriş işlemini yapan gümrük idaresi tarafından düzenlenen belgeyi ifade eder.
12) UKOME: 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu uyarınca görev yapan Ulaşım Koordinasyon Merkezini ifade eder.
13) Uygunluk belgesi: Araçların teknik özellikleri bakımından Kanun kapsamında çıkarılan yönetmelik hükümlerine uygunluğu sonucunda verilen belgeyi ifade eder.
b) Araçlara ilişkin tanımlar
1) Araç takip sistemi: Taşıtların seyahate başladıktan sonraki seyrinin elektronik olarak takip edileceği/edilebildiği sistemdir.
2) Arazi taşıtı: Karayollarında yolcu veya yük taşıyabilecek şekilde imal edilmiş olmakla beraber bütün tekerlekleri motordan güç alan veya alabilen motorlu araçtır.
3) Ayakta yolcu sayısı: Ayakta yolcu taşımak üzere tasarlanmış ve buna uygun yeri bulunan araçlarda ayakta taşınabilen yolcu azami sayısıdır.
4) Azami ağırlık: Aracın güvenle taşıyabileceği azami yükle birlikte ağırlığıdır.
5) Azami dingil ağırlığı: Araçların karayolu yapılarında güvenle ve yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan dingil ağırlığıdır.
6) Azami toplam ağırlık: Araçların karayollarında güvenle ve yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan toplam ağırlıktır.
7) Bisiklet: Üzerinde bulunan insanın adale gücü ile pedal veya el ile tekerleği döndürülmek suretiyle hareket eden motorsuz taşıtlardır. Azami sürekli anma gücü 0,25 kilovatı geçmeyen, hızlandıkça gücü düşen ve hızı en fazla 25 km/saate ulaştıktan sonra veya pedal çevrilmeye ara verildikten hemen sonra gücü tamamen kesilen elektrikli bisikletler de bu sınıfa girer.
8) Çekici: Römork ve yarı römorkları çekmek için imal edilmiş olan ve yük taşımayan motorlu araçtır.
9) Dingil ağırlığı: Araçlarda aynı dingile bağlı tekerleklerden karayolu yapısına aktarılan ağırlıktır.
10) Gabari: Araçların yüklü veya yüksüz olarak karayolunda güvenli seyirlerini temin amacı ile uzunluk, genişlik ve yüksekliklerini belirleyen ölçülerdir.
11) Hafif römork: Azami yüklü ağırlığı 0.75 tonu geçmeyen römork veya yarı römorktur.
12) Hız sınırlayıcı: Belirtilen değere göre araç hızını sınırlamak için, öncelikli işlevi motora yakıt beslemelerini kumanda etmek olan bir cihazdır.
13) İş makinası: Paletli veya madeni tekerlekli traktör, biçerdöver ve yol inşa makinaları ile benzeri tarım, sanayi, bayındırlık, milli savunma ile çeşitli kuruluşların iş ve hizmetlerinde kullanılan; iş amacına göre üzerine çeşitli ekipmanlar monte edilmiş; karayolunda insan, hayvan, yük taşımasında kullanılamayan motorlu araçtır.
14) Kamp taşıtı: Yük taşımasında kullanılmayan; iç dizaynı tatil yapmaya uygun teçhizatlarla donatılmış, hizmet edebileceği kadar yolcu taşıyabilen SA kodlu motorlu araçtır.
15) Kamu hizmeti taşıtı: Kamu hizmeti için yük veya yolcu taşıması yapan araçtır.
16) Kamyon: İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3.5 tondan fazla olan ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu araçtır.
17) Kamyonet: Azami yüklü ağırlığı 3.5 tonu geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıttır. Sürücü ve yanındaki oturma yerleri dışında başka oturma yeri de bulunabilen, sürücü bölümü gövde ile birleşik kamyonetlere panelvan denir.
18) Katar ağırlığı: Karayolunda bir birim olarak seyretmek üzere birbirini çeken bir araca bağlanmış en çok 2 römorktan oluşan araçların tümünün azami yüklü haldeki toplam ağırlığıdır.
19) Koltuk sayısı: Sürücü koltuğu ve varsa kabin görevlisi koltuğu dâhil olmak üzere, araçta her bir yolcu için olan oturma yerlerinin toplam sayısıdır.
20) Lastik tekerlekli traktör: Belirli şartlarda römork ve yarı römork çekebilen, ancak ticari amaçla taşımada kullanılmayan tarım aracıdır.
21) Motosiklet: Azami tasarım hızı 45 km/saatten ve/veya silindir kapasitesi 50 santimetreküpten fazla olan sepetli veya sepetsiz iki veya üç tekerlekli motorlu taşıtlar ve net motor gücü 15 kilovatı, net ağırlığı 400 kilogramı, yük taşımacılığında kullanılanlar için ise net ağırlığı 550 kilogramı aşmayan dört tekerlekli L3e, L4e, L5e ve L7e sınıfı motorlu taşıtlardır. Elektrik ile çalışanların net ağırlıklarının hesaplanmasında batarya ağırlıkları dikkate alınmaz. Bunlardan karoseri yük taşıyabilecek şekilde sandıklı veya özel biçimde yapılmış olan ve yolcu taşımalarında kullanılmayan üç tekerlekli motosikletlere yük motosikleti (triportör) denir.
22) Motorlu bisiklet (Moped): Azami hızı saatte 45 kilometreyi, içten yanmalı motorlu ise silindir hacmi 50 santimetreküpü, elektrik motorlu ise azami sürekli nominal güç çıkışı 4 kilovatı geçmeyen iki veya üç tekerlekli taşıtlar ile aynı özelliklere sahip net ağırlığı 350 kilogramı aşmayan dört tekerlekli L1e, L2e ve L6e sınıfı motorlu taşıtlardır. Elektrik ile çalışanların net ağırlıklarının hesaplanmasında batarya ağırlıkları dikkate alınmaz.
23) Okul taşıtı: Genel olarak okul öncesi eğitim ve zorunlu eğitim kapsamında öğrenciler ile çocukların taşınmalarında kullanılan ve ilgili mevzuatta belirlenen şartları haiz ticari tescilli yolcu taşımaya mahsus taşıttır.
24) Otobüs: Yolcu taşımacılığında kullanılan, sürücüsü dahil dokuzdan fazla oturma yeri olan motorlu taşıttır. Troleybüsler de bu sınıfa dahildir. Sürücüsü dahil oturma yeri on yediyi aşmayan otobüslere minibüs denir.
25) Otomobil: Yapısı itibariyle, sürücüsü dahil en fazla dokuz oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır.
26) (Değişik:RG-29/12/2022-32058) Özel Amaçlı Taşıt: Özel amaçla insan veya eşya taşımak için imal edilmiş olan ve itfaiye, ambulans (SC), naklen yayın ve kayıt (radyo, sinema, televizyon), kütüphane, motorlu karavan (SA), tekerlekli sandalye ile binilebilen (SH), römork karavan (SE), seyyar vinçler (SF), özel grup (SG) ve dolly (SJ), zırhlı araç (SB), araştırma, cenaze nakil araçları (SD), mobil numune alma aracı ile bozuk veya hasara uğramış taşıt ve araçları çekmek, taşımak veya kaldırmak gibi özel işlerde kullanılan araçtır.
27) Özel güvenlik bölmeli taksi: Müşterilerin araç sürücüsü ile iletişim ve teması, 26/10/2016 tarihli ve 29869 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelikte tanımlanan zırhlı ara bölme ile engellenmiş, taksimetre veya tarife ile yolcu taşıyan M1 sınıfındaki ticari motorlu araçtır.
28) Özel halk otobüsü: Gerçek veya tüzel kişilerce işletilen, belediyelerce verilen izin/ruhsat kapsamında toplu taşıma hizmeti veren ve sürücüsü dahil on yediden fazla oturma yeri olan ticari taşıttır.
29) Personel servis aracı: Herhangi bir kamu kurum ve kuruluşu veya özel veya tüzel kişilerin personelini bir akit karşılığı taşıyan şahıs veya şirketlere ait minibüs ve otobüs türündeki ticari araçtır. Kamu kurum ve kuruluşları ile özel ve tüzel kişilere ait araçların kendi personelini veya yolcusunu taşıma işi bu tanımın kapsamına girmez.
30) Römork: Motorlu araçla çekilen insan veya yük taşımak için imal edilmiş motorsuz araçtır.
31) Römork azami yüklü ağırlığı: Motorlu aracın çekebileceği frenli ve frensiz römorkların azami yüklü ağırlığıdır.
32) Taksi: Yapısı itibariyle sürücüsü dahil en fazla dokuz oturma yeri olan, insan taşımak için imal edilmiş bulunan ve (Değişik ibare:RG-29/12/2022-32058) Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen şekilde muayenesi ve damgası yapılmış, ücret hesaplama yöntemine uygun tarife yüklenmiş ve tip onayı alınmış taksimetre ile yolcu taşıyan M1 sınıfı ticari motorlu araçtır.
33) Taksi dolmuş: Yapısı itibariyle sürücüsü dahil en fazla dokuz oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan, adam başına tarifeli ücretle yolcu taşıyan M1 sınıfı ticari motorlu araçtır.
34) Taşıma sınırı (Kapasite): Bir aracın güvenle taşıyabileceği, en çok yük ağırlığı ve/veya yolcu ve hizmetli sayısıdır.
35) Taşıt katarı: Karayolunda bir birim olarak seyretmek üzere birbirine bağlanmış en çok 2 römorktan oluşan araçlardır.
36) Tramvay: Genellikle yerleşim birimleri içerisinde insan taşımasında kullanılan, karayolunda tekerlekleri raylar üzerinde hareket eden ve hareket gücünü dışarıdan sağlayan araçtır.
37) Umum servis aracı: Okul taşıtları ile personel servis araçlarının birlikte değerlendirilmesidir.
38) Yarı römork: Bir kısmı motorlu taşıt veya araç üzerine oturan, taşıdığı yükün ve kendi ağırlığının bir kısmı motorlu araç tarafından taşınan römorktur.
39) Yüklü ağırlık: Bir taşıtın yüksüz ağırlığı ile taşımakta olduğu sürücü, hizmetli, yolcu ve eşyanın toplam ağırlığıdır.
40) Yüksüz (Net) ağırlık: Üzerinde insan veya eşya (yük) bulunmayan ve akaryakıt deposu dolu olan bir aracın taşınması zorunlu alet, edevat ve donatımı ile birlikte toplam ağırlığıdır.
(2) Araç sınıflarının belirlenmesi ve bu araçlara ilişkin yapılacak işlemler ile yukarıda tanımı yer almayan diğer hususlarda Kanun kapsamında çıkarılan yönetmelikler uygulanır.
(3) İlk tescili yapılacak araçlar için ikinci fıkra uyarınca belirlenen araç sınıfları kullanılacak olup, daha önce tescili yapılmış araçlar için de satış ve devir işlemleri sırasında yeni araç sınıfları esas alınır.
İKİNCİ BÖLÜM
Görev ve Yetkiler
Emniyet Genel Müdürlüğünün ve bağlı trafik kuruluşlarının görev ve yetkileri
MADDE 4 – (1) Emniyet Genel Müdürlüğünün ve bağlı trafik kuruluşlarının, Kanun ve bu Yönetmelik kapsamındaki görev ve yetkilerine ilişkin hususlar ilgili mevzuatta gösterilir.
Türkiye Noterler Birliğinin görev ve yetkileri
MADDE 5 – (1) Türkiye Noterler Birliğinin, Kanun ve bu Yönetmelik kapsamındaki görev ve yetkileri şunlardır:
a) Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı veya yetkilendirdiği kurum veya kuruluş tarafından belirlenen imalatçı veya yetkili temsilcisi tarafından uygunluk belgesi düzenlenen araç bilgilerini tutmak,
b) Noterler tarafından tescil edilen araçların sicillerini tutmak,
c) Araçların satış, devir ve tesciline ilişkin teknik ve hukuki değişikliklerin elektronik ortamda kaydedilmesini sağlamak, istatistiki bilgileri toplamak ve değerlendirmek,
ç) Haciz, rehin, ihtiyatî tedbir gibi araçlara ilişkin kısıtlayıcı şerhlerin elektronik ortama işlenmesini, kaydedilmesini ve kaldırılmasını sağlamak,
d) Bu Yönetmelik kapsamında yapılacak işlemlerle ilgili olarak, gerekli olan bilgileri elektronik ortamda almak veya paylaşmak, bu konularda ilgili kurum veya kuruluş ya da özel hukuk tüzel kişileri ile protokol yapmak,
e) Araçların tescile esas bilgi ve kayıtlarını elektronik ortamda saklamak, bu bilgileri ilgili kurum veya kuruluşlar ile paylaşmak,
f) Noterlerin, bu Yönetmelik kapsamındaki iş ve işlemleri yapmaları amacıyla gerekli koordinasyonu ve teknik alt yapıyı sağlamak,
g) ARTES veri tabanını tutmak, yönetimini ve güvenliğini sağlamak,
ğ) ARTES veri tabanında yer alan gerekli bilgileri Emniyet Genel Müdürlüğü ile anlık olarak paylaşmak,
h) İçişleri Bakanlığının uygun görüşünü almak suretiyle plaka harf ve rakam gruplarını belirlemek,
ı) Bu Yönetmeliğin 12 nci maddesinin dördüncü fıkrası ile 48 inci maddesi hükümleri saklı kalmak üzere, araçların tescil hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin iş ve işlemlerin yapılması amacıyla bu Yönetmelikte düzenleneceği belirtilen belgelerin şekli ve içeriğini belirlemek,
i) Araç tescil dosyalarındaki belgelerin taranarak dijital arşiv oluşturulması durumunda, Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından bu kayıtlara elektronik ortamda doğrudan erişilmesini sağlamak, fiziki ortamda tutulan belgeleri ise talep halinde Emniyet Genel Müdürlüğü ile paylaşmak,
j) Kanun ve bu Yönetmelikle verilen diğer görevleri yapmak.
Tamamı İçin Tıklayınız – Güncelleme 04/12/2024