Devlet Yardımları Rehberi
Ekonomi Bakanlığı Devlet Yardımları Rehberi
1- İhracata Yönelik Devlet Yardımları
2- Hizmet Sektörlerine Yönelik Devlet Yardımları
3- Türk Eximbank Destekleri
4- Serbest Bölgelerde Yatırım ve Faaliyetlere Sağlanan Devlet Destekleri
5- Yatırımlara Sağlanan Devlet Destekleri
6- Ekonomi Bakanlığınca Yürütülen Diğer Destek Uygulamaları
7- İthalat Politikaları Önlemleri ve İthalata İlişkin Uygulamalar
8- Ürün Güvenliği Denetimleri
ÖNSÖZ
Ekonomi Bakanlığı bir yandan yatırım, üretim ve ihracat politikalarıyla ülkemiz üretim ve ihracat kapasitesini artırmaya çalışırken; diğer taraftan geliştirdiği ithalat politikalarıyla yerli üretimi haksız rekabete karşı korumaktadır.
Bu kapsamda Ekonomi Bakanlığı;
– Yatırım, üretim, istihdam, ihracat zincirini kuvvetlendirmek,
– Yatırım ortamını hem iç hem dış yatırımcılar için iyileştirip, nitelikli doğrudan yabancı yatırımlar çekmek ve böylece uluslararası rekabet gücümüzü artırmak,
– Ar-Ge ve inovasyona ağırlık veren yüksek teknolojili üretim ile birim fiyatı daha yüksek ihracat yapmak ve yüksek teknolojili ürün ihracatımı artırmak,
– Tüm illerin üretim potansiyelini harekete geçirerek bölgesel kalkınmışlık farkının azaltılmasına katkı sağlamak,
– Ülkemizin kritik önemi haiz ihtiyaçlarını karşılayacak büyük ölçekli yatırımları esnek bir model çerçevesinde proje bazlı olarak desteklemek,
– İhracatımızın yapısal dönüşümünü, küresel değer zincirinde üst basamaklara çıkacak şekilde sağlamak,
– Yeni ülkeler ile serbest ve tercihli ticaret anlaşmaları imzalayarak ticaretimizi artırmak
– E-ihracatı, ihracatçılarımız için daha kolay ve ulaşılabilir kılarak, Türk mal ve hizmetlerinin uluslararası piyasalarda e-ihracat yoluyla yer almasını sağlamak, Türkiye’yi dünya geneline hizmet sunan bir e-ticaret merkezi haline getirmek,
– Güçlenen Türkiye algısı ile markalarımızı desteklemek,
– İthalat politikalarımızı yerli üretim ve sanayiyi desteklemek amacıyla kurgulamak,
– Türk lirası ile ticareti artırarak ihracatçılarımızın ve üreticilerimizin kur riskinden korunmalarını sağlamak amaçlarını gerçekleştirmek için var gücüyle çalışmaktadır.
Bu kitapçık, Ekonomi Bakanlığı’nca ihracata ve hizmet sektörüne yönelik olarak sağlanan devlet yardımları ve yatırım teşvikleri ile serbest bölgeler, ithalat ve ürün güvenliği uygulamalarına ilişkin bilgileri içermekte olup; üretici, ihracatçı ve yatırımcılarımız ile bu alanlarda görev üstlenen işbirliği kuruluşlarımızın faydalanması amacıyla hazırlanmıştır.
1- İhracata Yönelik Devlet Yardımları
Ekonomi Bakanlığı tarafından yürütülmekte olan ihracata yönelik devlet yardımları, yurtdışına açılma sürecinde firmalarımıza her safhada destek sağlanmasını amaçlayan bütünsel bir bakış açısıyla sürdürülmektedir.
Yatırım-üretim-istihdam-ihracat değer zincirinin tüm halkalarına yönelik politikalar oluşturularak Ar-Ge, inovasyon, tasarım, markalaşma ve hedef pazara giriş konularında gelişme kaydedilmektedir.
Desteklerin nihai hedefi: ihracatçılarımızı yüksek teknolojili ve katma değerli ürünler ihraç etmeye yönlendirmektir. Anılan ürünler, geleneksel ihraç ürünlerden farklı bir yapı arz ettiğinden, daha yaratıcı, daha esnek ve inovatif destek mekanizmalarına ihtiyaç duyulmakta olup, Ekonomi Bakanlığı tarafından verilmekte olan desteklerin kurgulanmasında söz konusu husus göz önünde bulundurulmaktadır.
Destek sistematiğinde ihracata hazırlık, pazarlama ve markalaşma olmak üzere üç olgunluk seviyesi bulunmaktadır.
A – İhracata Hazırlık Aşaması: Bu aşamada ihracatı yeni öğrenen veya düzenli bir ihracatı olmayan KOBİ’lerin ihracatı ticari operasyonlarının bir parçası haline getirmeleri amacıyla ihracata aşinalık kazanmalarını sağlayacak mekanizmalar bulunmaktadır. Hazırlık aşamasında sağlanan devlet yardımı uygulamaları aşağıda yer almaktadır:
• UR-GE Desteği (2010/8 Sayılı Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ)
• Pazara Giriş Belgelerinin Desteklenmesi (2014/8 Sayılı Pazara Giriş Belgelerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ)
B – Pazarlama Aşaması: Bu aşamada ihracat yapmayı öğrenmiş ve yurtdışı pazarlara ilk adımlarını atmış firmaların ihracatı ticari operasyonlarının süregelen bir parçası haline getirmeleri amacıyla yeni pazarlar bulmalarına veya mevcut pazarlarda kalıcı hale gelmelerine yönelik destekler sağlanmaktır. Pazarlama aşamasında sağlanan destekler;
• Pazar Araştırması, Rapor ve Yurtdışı Şirket Alım, Sektörel Ticaret ve Sektöre! Alım Heyetleri, E-Ticaret Sitelerine Üyelik Destekleri (2011/1 Sayılı Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği Hakkında Tebliğ)
• Yurtdışı Birim, Marka Tescil ve Tanıtım Desteği (2010/6 Sayılı Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ)
• Türkiye Ticaret Merkezleri Desteği 2010/6 Sayılı Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ
• Küresel Tedarik Zincirleri Yetkinlik Projeleri (2014/8 Sayılı Pazara Giriş Belgelerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ)
• İhracat Kredi Sigorta Programı Desteği ile Alıcı Kredisi Desteği (2016/8 sayılı “Türk Eximbank’ın Alıcı Kredileri Çerçevesinde Uyguladığı Faiz Oranı ile CIRR (Referans Ticari Faiz Oranları) Arasındaki Farka Tekabül Eden Faiz Gideri ve Türk Eximbank İhracat Kredi Sigortası Tazmin Desteği Hakkında Karar”)
• Yurt Dışı Fuar Desteği (Yurt Dışında Gerçekleştirilen Fuar Katılımlarının Desteklenmesine İlişkin 2017/4 Sayılı Karar)
C – Markalaşma Aşaması: Bu aşamada yurt dışı pazarlarda dağıtım kanallarını oluşturan özgün tasarımları ile bulundukları pazarın dinamiklerine uygun markalı ürün sunma yetkinliğine ulaşan firmalara yönelik destek mekanizmaları bulunmakta olup, aşağıdaki unsurlardan oluşmaktadır:
• Marka-Turquality Desteği (2006/4 Sayılı Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaşması, Türk Malı İmajının Yerleştirilmesi ve TURQUALITY®’nin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ)
• Tasarım Desteği (2008/2 Sayılı Tasarım Desteği Hakkında Tebliğ Rehberin bu bölümünde, Ekonomi Bakanlığı tarafından ihracatta sağlanan devlet yardımı uygulamalarına ilişkin bilgiler yer almaktadır. Her bir yardımın amacı, kapsamı, başvuru şartları, destek unsurları ve ilgili personelin irtibat bilgileri özet olarak ifade edilmiştir.