Yabancı Çalışma İzni Başvurusu
Ömer ARIK
Sosyal Güvenlik Denetmeni
o.arik@hotmail.com
[vc_row][vc_column][vc_message message_box_color=”vista_blue” icon_fontawesome=”fa fa-gg”]
Son zamanlarda işverenlerden şu sitemleri çok duyuyorum; “Bizim insanımız iş ağır, ücret az, yazın sıcak oluyor, kışın soğuk oluyor, iş masa başı değil, boşuna mı okuduk diye imalat ve sanayi ortamlarında çalışmak istemiyor, ne yapsak çalışanı memnun edemiyoruz, onun için bazı işlerde yabancı uyruklu işçi çalıştırmaya mecbur kalıyoruz, ne yapacağımızı da bilmiyoruz.”
[/vc_message][vc_column_text]
Yabancı uyrukluların çalışma izni almadan işyerlerinde çalışması ve çalıştırılmaları yasaktır. Yabancı uyruklu bir kişi kafasına göre her istediği işyerinde çalışamayacağı gibi işveren de Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından izin almadan yabancı uyruklu bir kişiyi kafasına göre işyerinde çalıştıramaz. Yabancı uyruklu kişilerin ve işverenlerin 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu hükümlerine uymaları gerekmektedir.
Yabancı uyruklunun bir işyerinde çalışabilmesi için onu çalıştıracak işveren tarafından Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından izin alınması gerekmektedir. Öte yandan işverenin ülkemize sığınmacı olarak gelen yabancı uyruklular için çalışma izni başvurusu yapabilmesi ise en az altı ay geçmesi gerekmektedir.
Yabancı uyruklular için alınan çalışma izinleri genel bir izin değildir, sadece işverenin belirli bir işyerinde veya bunların aynı işkolundaki diğer işyerlerinde geçerlidir. İşveren ve iş kolu değişikliğinde yeniden çalışma izni alınması gereklidir.
Çalışma izini başvuruları işverene ait e-devlet şifresi üzerinden Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılır. Çalışma izni başvurusu yapabilmek için; e-devlet şifresinin yanında yabancıya ait ikamet tezkeresi, yurt dışı başvurularında 16 haneli referans numarası, pasaport, fotoğraf, yabancı TC kimlik no ile sözleşme/dilekçe, işverene ait ticaret sicil gazetesi, vergi kaydı ve başvuruyu işveren adına başka bir kişi yapıyorsa vekaletname gereklidir.
Çalışma izni başvurusu yapabilmek için ilk olarak e-devlet sisteminde işverene ait kullanıcı hesabı oluşturulur, sonrasında ise oluşturulan bu kullanıcı hesabı üzerinden çalıştırılacak yabancının kimlik bilgileri ve bir üst paragrafta belirtilen belgeler taranıp elektronik ortamda girilerek başvuru yapılır. Çalışma izni, başvurunun eksiksiz yapılması kaydıyla 30 gün içerisinde sonuçlandırılır. Değerlendirme yapıldıktan sonra başvurusu olumlu görülen yabancılara çalışma izni verilir ve bu durum İçişleri Bakanlığı ile işverene bildirilir.
Çalışma iznine başvurmadan önce eğitim alanında çalışacak yabancı uyruklular için Milli Eğitim Bakanlığından, sağlık alanında çalışacak yabancı uyruklular için Sağlık Bakanlığından “ön izin” alınması gerekmektedir.
Çalışma iznine başvurulan işyerinde çalışan geçici koruma sağlanan yabancı sayısı çalışan Türk vatandaşının yüzde onunu geçemez. Çalışan sayısı ondan az ise en fazla bir geçici koruma sağlanan yabancının çalışmasına izin verilebilir. Geçici koruma sağlanan yabancılara asgari ücretin altında ücret ödenemez.
Çalışma izni uzatma başvurusu çalışma izni süresinin dolmasına 60 gün kalmasından itibaren yapılmaya başlanılır. Çalışma izni süresi dolduktan sonra yapılan uzatma başvuruları reddedilir.
Çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti alan yabancılar ile yabancı çalıştıran işverenler, Sosyal Güvenlik Mevzuatından kaynaklanan yükümlülüklerini kanuni süresi içinde 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümlerine göre yerine getirmek zorundadırlar. Yabancı uyruklu çalışanlar tüm sigorta kollarına tabidirler.
Yabancıların işyerinden sigortalı bildirilebilmeleri için ilk önce çalışma izinlerinin alınmış olması gereklidir. Çalışma izni almadan çalıştıran ve sigortalı bildiren işverenler Çalışma Ve İş Kurumu İl Müdürlüğü tarafından uygulanan idari para cezaları ile karşılaşırlar. Çalışma izni almadan ve kayıt dışı çalıştıran işverenler ise hem Çalışma Ve İş Kurumu İl Müdürlüklerince hem de Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerince uygulanan yüksek miktarlarda idari para cezaları ile karşılaşırlar.
KAYNAKLAR :
- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
- 08.2016 Tarihli Resmi Gazetede Yayınlanan 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu
- 01.2016 Tarihli Resmi Gazetede Yayınlanan Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik
- ÇSGB-Yabancılara İlişkin Çalışma İzni Başvuru Kılavuzu.
