Vergi ve Muhasebe Dünyasında 2018 Yılı
Emrah AYGÜL
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
emrah.aygul@erisymm.com
— Kimi vergi ve cezalar ile hakların tutarı %14,47 oranında artacaktır. Bilindiği üzere yeniden değerleme oranı, 2017 yılı için % 14,47 (ondört virgül kırkyedi) olarak tespit edilmiştir. Vergi Usul Kanunu genel tebliğleri aracılığıyla, her yıl yeniden değerleme oranı düzenli bir şekilde açıklanmaktadır. Bu oran hesaplanırken yurt içi üretici fiyatları endeksindeki Ekim ayı sonu on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı dikkate alınmaktadır. Bu oran, temel olarak: emlak vergisi, motorlu taşıtlar vergisi, maktu damga vergisi, maktu harçlar, trafik cezaları, maktu vergi cezaları, gelir vergisi tarifesi gibi yükümlülükleri arttırdığı gibi, vergiden bağışık günlük yemek fişi, engelli vergi indirimi, yatırım indirimi, yatırıma katkı payı tutarları vb. hakları da artırmaktadır. Ancak “Torba Yasaya” bağlı olarak, motorlu taşıtlar vergisi artışı ile 2017 yılında yapılan arsalara/arazilere ait değer tespitine bağlı olarak emlak vergisi artışının yeniden değerleme oranından daha fazla olacağı unutulmamalıdır.
— 2016 ve 2017 yıllarında (her iki yılda da) tek başına veya bağlı ortaklıkları ve iştirakleriyle birlikte aşağıdaki üç ölçütten en az ikisini sağlayan şirketler 2018 yılında bağımsız denetime tabi olacaktır.[1]
- Aktif toplamı 40 milyon TL ve üzeri,
- Net satış hasılatı 80 milyon TL ve üzeri
- Çalışan sayısı 200 kişi ve üzeri
— Bağımsız denetime tabi olup, Türkiye Finansal Raporlama Standartlarını uygulamayan işletmelerin münferit ve konsolide finansal tablolarının gerçeğe uygun, ihtiyaca uygun ve karşılaştırılabilir bilgi sağlamasını teminen Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS) yürürlüğe girecektir. (1.1.2018 tarihi ve sonrasında başlayan hesap dönemlerinde uygulanacaktır.)
— 2016 Hesap döneminde brüt satış hasılatı 10 Milyon TL ve üzerinde gerçekleşmiş olan mükellefler, e-Defter tutacak ve e-Fatura uygulamasına geçecektir.
— İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2016 hesap döneminde brüt satış hasılatı 5 Milyon TL ve üzerinde olan mükellefler e-Arşiv uygulamasına geçecektir. e-Arşiv uygulamasından yararlanma izni verilen mükellefler e-Fatura uygulamasına kayıtlı olanlara düzenledikleri faturaları e-Fatura olarak oluşturmak, iletmek, muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmek zorunda olduklarından, e-Fatura uygulamasına da geçmek zorunda olacaklardır.
— Muhtasar beyanname ile aylık prim ve hizmet belgesinin birleştiren, kesilen vergilerin matrahlarıyla birlikte sigortalının sigorta primleri ve kazançları toplamı ile prim ödeme gün sayılarını da içeren “Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi” uygulamaya geçecektir. Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi, ertesi ayın 23 üncü günü saat 23.59’a kadar yetkili vergi dairesine elektronik ortamda gönderilecektir. Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesini aylık dönemler halinde beyan etme zorunluluğu bulunmaktadır. Yani işçisi olan işletmelerin üçer aylık dönemler halinde beyanı artık söz konusu olamayacaktır. Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile beyan edilen vergi ve sigorta primleri ayrı ayrı tahakkuk ettirilecek ve bunların ödemeleri ilgili vergi kanunları ile 5510 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde yapılacaktır.
— 5510 Sayılı Kanunun 102. maddesinin 1/n bendine göre, Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinde, sigortalıların işyerlerinde fiilen yaptıkları işe uygun meslek adı ve kodunu, gerçeğe aykırı bildiren her bir işyeri için aylık asgari ücreti geçmemek üzere meslek adı ve kodu gerçeğe aykırı bildirilen sigortalı başına asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanacaktır.
— Yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde “Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi“uygulaması başlayacaktır. Buna göre ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar ile kurumlar vergisi mükelleflerinden (finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç olmak üzere), yasal düzenlemelerde belirtilen şartları taşıyanların yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5’i, ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden indirilecektir. Ancak hesaplanan indirim tutarı, her hâl ve takdirde 1 milyon Türk lirasından fazla olamayacaktır. İndirilecek tutarın ödenmesi gereken vergiden fazla olması durumunda kalan tutar, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebilecektir.
— Kira gelirlerinin beyanında (2017 yılı beyanı dâhil) götürü gider oranı %25 yerine %15 olarak uygulanacaktır. Gerçek gider yöntemi ön plana çıkacaktır.
— Ödeme emirlerine ilişkin ödeme, mal bildirimi, dava açma süresi 7 gün yerine 15 gün olarak uygulanacaktır.
— Şans oyunları ile yarışma ve çekilişlerde kazanılan ikramiyeler için veraset ve intikal vergisi oranı %10’dan %20’ye çıkacaktır.
— Türkiye “Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesi’ kapsamında otomatik bilgi değişimine başlayacaktır. İdare tarafından yurt dışı kazançların ve varlıkların izlenmesi kolaylaşacaktır. Vergi kayıp ve kaçağı ile mücadele etmek için Sözleşmeye taraf ülkeler arasında öngörülen kapsamlı işbirliği yöntemleri arasında bilgi değişimi, eşzamanlı vergi incelemeleri, yurt dışı vergi incelemeleri, tahsilatta yardımlaşma ve tebligat konuları yer almaktadır.[2]
— Arabuluculuğa ilişkin düzenleme yürürlüğe girecektir. İş mahkemelerinin kuruluş, görev, yetki ve yargılama usulünü düzenleyen 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 3. maddesi uyarınca Kanundan, bireysel veya toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan işçi ve işveren alacak ve tazminatı ile işe iade taleplerinde dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması, dava şartı olacaktır. İş kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat ile bunlarla ilgili tespit, itiraz ve rücu davaları hakkında bu şart uygulanmayacaktır.
Yine İş Kanununun 20. maddesinde yapılan değişiklikle iş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle, İş Mahkemeleri Kanunu hükümleri uyarınca arabulucuya başvurmak zorunda olacaktır. Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamaması hâlinde, son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren, iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilir.
— Mecliste kabul edilen yasa uyarınca sporcuların vergi avantajları devam edecektir. Düzenleme ile sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerdeki gelir vergisi tevkifatının düzenlendiği Gelir Vergisi Kanununun geçici 72. maddesinin uygulama süresinin 31.12.2019 tarihine kadar uzatılmasının sağlanması amaçlanmaktadır. Söz konusu düzenlemeyi içeren Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi 6.12.2017 tarihinde, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı. Ancak Yasanın yürürlüğe girmesi için Cumhurbaşkanı tarafından onaylanarak Resmi Gazetede yayımlanması gerekir.
Bilindiği üzere sporcuların ücret ve ücret sayılan gelirlerinden, spor dalına ve bulunduğu lige göre %5, %10 ya da %15 oranında vergi kesilmektedir ve bu vergi nihaidir. Memur, işçi, mühendis, kira geliri elde edene daha yüksek vergi oranı uygulanması, düzenlemenin vergide eşitlik ve adalet ilkelerine aykırı olduğu iddiaları, diğer Avrupa ülkelerine[3] göre vergi oranının düşüklüğü eleştiri konusu edilmektedir.
— Son olarak yeni yılda;
– Serbest meslek erbabı, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile basit usule tabi olan mükelleflerin kayıtlarının elektronik ortamda tutulması, söz konusu mükelleflerden defter tutmak zorunda olanların defterlerinin bu kayıtlardan hareketle elektronik ortamda oluşturulması ve saklanması, vergi beyannamesi, bildirim ve dilekçelerin elektronik ortamda verilebilmesi ile elektronik ortamda belge düzenlenebilmesi amacıyla geliştirilen Defter-Beyan Sistemi,
– “Sevk irsaliyesi”, “müstahsil makbuzu” ve “serbest meslek makbuzu” belgelerinin kağıt belge yerine, elektronik ortamda; elektronik belge olarak düzenlenmesi, iletilmesi ile muhafaza ve ibraz edilmesi,
konularındaki tebliğ taslaklarına göre, 2018 yılında yükümlülükler söz konusu olabilecektir.
Sayın Okuyucu, bu vesile ile yeni yılınızı kutlar, yeni yılın ülkemiz, milletimiz ve tüm insanlık için barış, huzur ve refah içinde geçmesini temenni ederim.
[1] Bilindiği üzere 2012/4213 sayılı Kararname uyarınca kimi şirketler için kriterler daha düşük belirlenmiştir. (Örneğin: Yurt çapında günlük olarak gazete yayımlayan şirketler.)
[2] Bakınız: https://alomaliye.com/2017/11/16/yurt-disi-hesaplara-maliyenin-otomatik-ulasimi/
[3] Bakınız: http://www.erisymm.com/2017/11/18/avrupada-ve-turkiyede-futbolcularin-odedigi-vergi/