Ulusal İstihdam Stratejisi 2014-2023
07 Temmuz 2017 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 30117 (Mükerrer)
Yüksek Planlama Kurulundan:
Tarih : 04/07/2017
Karar No : 2017/22
Konu : “Ulusal İstihdam Stratejisi (2014-2023) ve Eylem Planları (2017-2019)” Yüksek Planlama Kurulunca;
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 12/01/2017 tarihli ve 533 sayılı yazısı ve Kalkınma Bakanlığının 07/06/2017 tarihli ve E.4309 sayılı yazısı dikkate alınarak; Yüksek Planlama Kurulunun 06/05/2014 tarihli ve 2014/4 sayılı Kararı ile kabul edilen Ulusal İstihdam Stratejisi (2014-2023) ve Eylem Planları (2014-2015)’na ilişkin olarak, Stratejinin 2014-2015 dönemi eylem planlarının sona ermesi sebebiyle yeni dönem eylem planlarının belirlenmesi ve Stratejinin de güncellenmesi amacıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı koordinatörlüğünde ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile çalışma hayatının tüm paydaşlarının ortak mutabakatı ile hazırlanan ekli “Ulusal İstihdam Stratejisi (2014-2023) ve Eylem Planları (2017-2019)”nın kabulüne, karar verilmiştir.
GİRİŞ
1. Küresel büyüme, son yıllarda dünyada yaşanan gelişmeler doğrultusunda kırılgan bir yapı sergilemektedir. Küresel ekonomideki durağanlık ve yavaş büyüme, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin makroekonomik göstergelerinin zayıf seyretmesine ve ülkelerin beklentilerin altında büyümelerine neden olmaktadır.
2. Uluslararası ticaret ve yatırımlarda belirginleşen yavaşlama eğilimi, zayıf küresel talep, azalan verimlilik artışı, düşük ücret seviyeleri, jeopolitik riskler ve siyasi belirsizlikler küresel ekonomiyi olumsuz yönde etkilemektedir. 2015 ve 2016 yıllarında yaşanan Rusya krizi, Birleşik Krallığın Avrupa Birligi’nden referandumla ayrılma karan (Brexit), Orta Doğu’da yaşanan savaş sonucunda ortaya çıkan mülteci ve güvenlik sorunu, fınansal piyasalarda devam eden kırılganlıklar, gelir eşitsizliğinin artması ve daralan maliye politikası uygulamaları gibi ulusal ve uluslararası siyasi ve ekonomik gelişmeler, tüm dünyada ülkelerin büyüme beklentilerini aşağı yönlü revize etmelerine sebep olmuştur. Tüm bu gelişmeler ışığında Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından yapılan tahminlere göre, 2015 yılında % 2,1 oranında büyüyen gelişmiş ekonomilerin 2016 yılında % 1,6 ve 2017 yılında % 1,8 oranında büyümesi öngörülmektedir.
3. Türkiye ekonomisi, 2009 yılının son çeyreğinden itibaren yüksek oranlı ve sürekli bir büyüme trendi yakalamıştır. 2010 – 2015 yılları arasında ortalama % 5,21 büyüyen Türkiye, ekonomik büyüme, bütçe açığı, cari açık ve enflasyon gibi makroekonomik göstergelerde istikrar sağlamıştır. 2015 ve 2016 yıllarında yaşanan küresel siyasi ve ekonomik sorunlar, turizm sektöründe yaşanan durgunluk, tarımsal üretimdeki düşüş ve Türkiye’nin en büyük ticaret ortağı olan Avrupa Birliği (AB) ekonomilerinde büyümenin potansiyelin altında seyretmesi ülke ekonomisini olumsuz yönde etkilemesine rağmen ekonomi büyümeye devam etmiştir. Toplam nihai yurtiçi talepte ve özel sabit sermaye yatırımlarındaki artışın olumlu katkılarıyla Türkiye, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2015 yılında % 4 oranında büyümüştür. Söz konusu oran, Çin ile Hindistan dışında kalan gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin büyüme ortalamalarının üzerindedir.
4. Türkiye ekonomisinde yaşanan ilerleme ve gelişmeler, işgücü piyasasında olumlu bir süreci başlatarak, istihdamın ve işgücü verimliliğinin artmasını sağlamıştır. Ancak gelişmekte olan ülkeler arasında yer alan Türkiye’nin yüksek gelir düzeyine sahip ekonomiler arasına girebilmesi için işgücü piyasasının etkinliğini daha fazla artırmak, nitelikli işgücü yetiştirerek bu işgücünün üretimde yer almasını sağlamak ve istihdam oranlan ile işgücü verimliliğini daha da yükseltmek amacıyla güçlü ve etkin istihdam stratejilerine ihtiyaç vardır. Bu doğrultuda, işgücü piyasasının ihtiyaçları, sorunları ve beklentileri dikkate alınarak 2014 – 2023 dönemini kapsayan Ulusal İstihdam Stratejisi (UİS) belgesi hazırlanmıştır.
5. Stratejinin ilk Eylem Planları (2014 – 2016), 3 yıllık periyotta, belirlenen ana eksen ve sektörler için hazırlanmıştır. 2016 yıl sonu itibarıyla, 2014 – 2016 dönemi Eylem Planları tamamlanmış olup eksen ve sektörlerde istihdam başarısının sağlanması ve sorun alanlarının tespit edilerek çözüm önerilerinin geliştirilmesi anlayışı ve kamu kurum, kuruluşları ile çalışma hayatının tüm paydaşlarının katılımıyla 2017-2019 dönemini kapsayan yeni Eylem Planları oluşturulmuştur.sorun alanlarının tespit edilerek çözüm önerilerinin geliştirilmesi anlayışı ve kamu kurum, kuruluşları ile çalışma hayatının tüm paydaşlarının katılımıyla 2017-2019 dönemini kapsayan yeni Eylem Planları oluşturulmuştur.
6. UİS Eylem Planları (2017 – 2019), 2014 – 2016 dönemi Eylem Planlarıyla uyumlu bir şekilde 4 politika ekseni ve 7 sektör üzerine inşa edilmiştir. Temel politika eksenlerinin seçilme kriterleri, makroekonomik politikaların istihdam üzerindeki olumlu etkisinin artırılması, işgücü verimliliğinin artırılırken kırılganlıkların azaltılması, çalışanların istihdam güvencesinin artırılması, sosyo-ekonomik göstergeler açısından güçsüz olan özel politika gerektiren grupların işgücüne katılımının desteklenmesi, sosyal koruma ve istihdam ilişkisinin güçlendirilerek diğer politika eksenlerindeki hedef kitleyi de kapsayan bir sosyal koruma sisteminin benimsenmesi ile güvenceli esneklikliğin temel yaklaşım olarak kabul edilmesidir.
7. UİS 2014 – 2016 dönemini kapsayan Eylem Planlarında yer alan tedbirlerin işleyiş süreci de göz önünde bulundurularak hazırlanan 2017 – 2019 yeni Eylem Planlarında; bütüncül bir anlayışla eksen ve sektörlerde istihdam başarısının sağlanması, ihtiyaç duyulan tedbirlerin stratejide yer alması, sorun alanlarına çözüm getirilmesi ve beklentilerin yansıdığı bir görev ve sorumluluk çerçevesinde hazırlanması amaçlanmıştır.
8. Söz konusu temel politika eksenleri;
• Eğitim-istihdam ilişkisinin güçlendirilmesi,
• İşgücü piyasasında güvence ve esnekliğin sağlanması,
• Özel politika gerektiren grupların istihdamının artırılması,
• İstihdam-sosyal koruma ilişkisinin güçlendirilmesi,
olarak yer almıştır.
9. Temel politika eksenlerinin yanı sıra Türkiye ekonomisinin yapısal özellikleri, büyüme ve gelişme eğilimleri dikkate alınarak;
• Büyüme potansiyeli yüksek, istihdam esnekliği yüksek olan ve 2023 hedefleri kapsamında önemini artıracak ve büyüme potansiyelinin kullanılabileceği sektörler olarak seçilen bilişim, finans, inşaat, sağlık ve turizm,
• İstihdam kapasitesi yoğun, ekonomik büyüme sürecini önemli ölçüde destekleyen emek yoğun tarım ile tekstil ve hazır giyim sektörlerinde
istihdam stratejileri geliştirilmiştir.
10. Strateji Belgesinde yer alan 4 politika ekseni ve 7 sektör, farklı sosyo-ekonomik özelliklere sahip toplumun tüm kesimlerini kapsayan bir anlayışla belirlenmiş ve bu kapsamda 2017-2019 Eylem Planları hazırlanırken tüm aktör ve paydaşların sürece katılması amaçlanmıştır. Stratejinin hazırlık sürecinde, her bir eksen ve sektörde yer alan tedbirler için görüş, öneri ve fikirlerin alınması amacıyla, kamu kurum ve kuruluşları, meslek örgütleri, işçi ve işveren konfederasyonları, sivil toplum kuruluşları, akademisyenlerin katılımıyla bir hafta süreli ön hazırlık toplantıları ve ikişer günlük iki çalıştay düzenlenmiştir.
11. Çalıştay kapsamında oluşturulan tedbir önerileri “etkinlik ve uygulanabilirlik” esasıyla değerlendirilerek ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüş ve onayıyla, EK-1 ’de yer alan Eylem Planları hazırlanmıştır.