Karayolları Motorlu Araçlar Genelge 2017/1
Hazine Müsteşarlığından
Bilindiği üzere, 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun “Tarifeler” başlıklı 12’nci maddesi,
“(1) Sigorta tarifeleri, sigortacılık esasına ve genel kabul görmüş aktüeryal tekniklere uygun olarak sigorta şirketleri tarafından serbestçe belirlenir. Ancak, bu Kanuna ve diğer kanunlara göre ihdas edilen zorunlu sigortaların teminat tutarları ile tarife ve talimatları Bakan tarafından tespit olunur ve Resmî Gazetede yayımlanır.
(2) Bakan, gerek görülen hallerde hayat, bir yıldan uzun süreli ferdî kaza, sağlık, hastalık ve ihtiyarî deprem sigortaları tarifeleri ile prim, formül ve cetvellerinin uygulamaya konulabilmesini Müsteşarlığın onayına tâbi kılabilir veya özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla gerekli görülen hallerde, tespit ve ilan ettiği aracılık komisyonlarını, tasdike tâbi kıldığı veya tespit ettiği her türlü tarifeyi serbest bırakabilir. ”
hükmünü amirdir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlamak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak tedbirleri belirlemek üzere kabul edilmiş olup; anılan Kanun, karayolları motorlu araç işletenlerini motorlu araç işletmelerinden dolayı üçüncü şahısların uğrayacakları zararı tazminle mükellef tutmuş ve bu sorumluluğun Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (zorunlu trafik sigortası) ile teminata kavuşturulmasını öngörmüştür.
Zorunlu trafik sigortası poliçesinde çift taraflı zorunluluk mevcut olup; işletenler bu poliçeye sahip olmak zorunda oldukları gibi ilgili branşta ruhsat sahibi sigorta şirketleri de anılan sigorta poliçesini düzenlemek mecburiyetindedir. Nitekim, 5684 sayılı Kanunun 13’üncü maddesinin birinci fıkrası,
“Bakanlar Kurulu, kamu yararı açısından gerekli gördüğü hallerde zorunlu sigortalar ihdas edebilir. Sigorta şirketleri, 20 nci maddenin ikinci fıkrasının (b) bendi ile üçüncü fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla faaliyet gösterdiği sigorta branşlarının kapsamında bulunan zorunlu sigortalan yapmaktan kaçınamaz. ”
hükmünü amirdir
Buna ilave olarak, Zorunlu Sigorta Takibine İlişkin Yönetmeliğin 11/A maddesinde,
“(2) Sigorta şirketleri ruhsat sahibi oldukları ilgili sigorta branşlarında tesis edilmiş zorunlu sigortalara ilişkin olarak sigorta poliçesi teklifi vermek zorundadırlar.
(3) Sigorta şirketleri ruhsat sahibi oldukları ilgili sigorta branşlarında tesis edilmiş zorunlu sigortalar konusuna dahil herhangi bir rizikoyu kapsam dışı bırakacak şekilde veya poliçe tanziminden caydırmaya yönelik fiyatlama ve komisyon tespiti yapamazlar.
(4) Söz konusu zorunlu sigortalara ilişkin portföylerinde Müsteşarlığın belirleyeceği esaslar çerçevesinde dengesizlik bulunan sigorta şirketleri hakkında, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi Yönetmeliği çerçevesinde tedbir uygulamaya Müsteşarlık yetkilidir.”
hükümleri yer almaktadır.
Diğer taraftan, zorunlu trafik sigortası tarifelerine ilişkin olarak Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında Tarife Uygulama Esasları Hakkında Yönetmeliğin 5’inci maddesinin birinci fıkrası,
“Hasarsızlık sebebiyle prim indirimi ve hasar sebebiyle prim artırımı, bu maddede yer alan basamak esasına göre uygulanır. Müsteşarlık hasarsızlık ve hasar sebebiyle prim indirim ve artırımı için özel esaslar getirebilir.”
ve aynı Yönetmeliğin 16’ncı maddesinin birinci fıkrası,
“(1) Müsteşarlık, trafik sigortası prim tutarlarının; sigorta şirketlerinin mali bünyelerinin güçlendirilmesi, sektörde haksız rekabetin engellenmesi ve sigorta şirketlerinin sigorta yapmaktan kaçınmasının önlenmesi amaçlarıyla sigortacılık esasları çerçevesinde değiştirilmesini isteyebilir. ”
esasını öngörmektedir.
Zorunlu trafik sigortası sisteminin sürdürülebilirliği bakımından sigorta primlerinin sigorta şirketleri için sunulan teminatları karşılayacak, sigortalılar açısından ise ödenebilecek seviyede olması büyük önem arz etmektedir. Bu çerçevede, sigorta şirketlerinin söz konusu sigorta primlerini sigorta prensiplerine ve anılan sigortanın zorunlu mahiyetine uygun olarak belirlemesi gerekmekte olup; bu uygunluk Müsteşarlığımızca yakinen takip edilmektedir.
Yapılan değerlendirme neticesinde, anılan sigortanın zorunlu olması ve sigortalılar açısından primlerin ödenebilecek seviyede tutulması hususları göz önünde bulundurularak ve yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine dayanarak, Başbakan Yardımcılığı Makamından alınan 10.04.2017 tarih ve 10271 sayılı Onay çerçevesinde, 12.04.2017 – 31.12.2017 tarihleri arasında uygulanmak üzere, zorunlu trafik sigortalarına ilişkin olarak aşağıda belirlenen usul ve esasların yürürlüğe konulmasına karar verilmiştir;
1. İlgili branşta ruhsat sahibi sigorta şirketleri tarafından her bir araç türü bazında 4. basamak için belirlenecek prim tutarları Tablo-1’de yer alan prim tutarlarını geçemez. Tablo-1’de yer alan azami prim tutarları, 2017 yılı Mayıs ayından itibaren aylık %1 (bir önceki ayın azami prim tutarları üzerinden) olarak arttırılacaktır.
2. Diğer basamaklar için belirlenecek prim tutarları, Tablo-2’de yer alan 4. basamak prim tutarlarına uygulanacak indirim/artırım oranlarının ardından elde edilen tutarları aşamaz.
3. Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi, Tablo-3’te yer alan indirim/artırım oranlarına ilişkin sistemsel kontrolleri gerçekleştirir. Sigorta şirketleri tarafından il bazında belirlenen primler, Tablo-1 ve Tablo-2’ye uygun olarak hesaplanan primler üzerinden, Tablo-3’te yer alan oranların uygulanması sonucu elde edilecek prim tutarlarını aşamaz. (Şirketlerin tercihine göre aracın plaka ili ya da işletenin ikametgah ili esas alınabilecektir.)
4. Sigorta şirketleri tarafından uygulanacak aracı komisyonu oranı %10’dan daha az olamaz. Söz konusu oran, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi, Trafik Hizmetlerini Geliştirme Hesabı ve Güvence Hesabı sigortalı katılım payı hariç, SGK payı dâhil prim tutarı üzerinden hesaplanır.
5. Bu Genelgenin (1), (2) ve (3)’üncü maddeleri ile getirilen esaslara aykırı prim belirleyen ve bu Genelgenin (4)’üncü maddesine aykırı şekilde aracı komisyonu uygulayan sigorta şirketlerine ilgili mevzuat çerçevesinde müeyyide uygulanır.
6. Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında Tarife Uygulama Esasları Hakkında Yönetmeliğin 5’inci maddesi kapsamında yer alan basamakların tespiti bakımından,
a) İşleten sıfatıyla ilk kez trafiğe çıkacaklar için prim artırımı ve indirimi içermeyen basamak (4. basamak) uygulanır.
b) Sigorta sözleşme süresi içinde işleten için herhangi bir tazminat ödemesi yapılmaması durumunda, müteakip sigorta sözleşmesinde uygulanacak prim indirimi oranı bir üst basamağa göre belirlenir.
c) Sigorta süresi içinde meydana gelen her maddi tazminat ödemesi için müteakip sigorta sözleşmesinde uygulanacak prim artırımı oranı bir alt basamağa göre, her sakatlanma veya destekten yoksun kalma tazminat ödemesi için prim artırımı oranı iki alt basamağa göre belirlenir.
7. Bu Genelgenin yürürlük tarihinden önce akdedilmiş olan zorunlu trafik sigortası poliçeleri iptal edilerek (ilgili mevzuatta belirtilen durumlar saklı kalmak üzere) yeni poliçe düzenlenemez.
8. Müsteşarlığımızın 27.10.2015 tarihli ve E.31927 sayılı resmî yazısı ile düzenlenen bazı araç türleri için azami prim uygulaması yürürlükten kaldırılmıştır.
9. Bu Genelge 12.04.2017 tarihinde yürürlüğe girer.
EKLER:
1. Araç Grubu Bazında 4. Basamak Azami Prim Tablosu (Tablo-1)
2. Hasarsızlık Sebebiyle Prim İndirimi ve Hasar Sebebiyle Prim Artırım Oranları Tablosu (Tablo-2)
3. İl Bazında Uygulanacak İndirim Oranları Tablosu (Tablo-3)