Türkiye Makina Sektörü Strateji Belgesi 2017-2020
24 Mart 2017 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 30017
Yüksek Planlama Kurulundan:
Tarih : 13/03/2017
Karar No : 2017/3
Konu : “Türkiye Makina Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2017-2020)”
Yüksek Planlama Kurulunca;
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının 11/02/2016 tarihli ve E.446 sayılı, 31/10/2016 tarihli ve E.2489 sayılı, 29/11/2016 tarihli ve E.2704 sayılı yazıları ile Kalkınma Bakanlığının 25/01/2017 tarihli ve E.661 sayılı yazısı dikkate alınarak; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda ilgili paydaşların ortak mutabakatıyla hazırlanan ekli “Türkiye Makina Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2017-2020)”nın kabulüne, karar verilmiştir.
GİRİŞ
Makina Sektörü, sahip olduğu yüksek katma değer oranı, teknoloji üretimini zorunlu kılması, geniş bir yan sanayi ağı oluşturması, yatırım maliyetlerini düşürmesi, nitelikli personele yönelik istihdam alanı oluşturmasının yanı sıra pek çok sektöre girdi sağlaması ile tetikleyici güce sahip lokomotif bir sektördür,
Makina sektörü, son on yılda uluslararası piyasalarda iyi bir performans sergilemiş ve hızlı küresel büyümeden büyük ölçüde yararlanmıştır. Yükselmekte olan ekonomilerin sanayileşmesi de nihayetinde makina ve ekipman talebini en çok harekete geçiren itici güçlerden birisi olmuştur. Yatırımcıların risk iştahındaki artış ve nispeten rahat finansman koşulları da sanayinin parlak bir gelişme göstermesine katkıda bulunan diğer bir unsurdur. Ancak sonrasında, finans piyasalarında yaşanan kriz makina sektörünü de vurmuş, o zamandan bu yana talep tekrar canlanmış ve üretim toparlanmış olsa da sektör ancak 2012’de eski seviyesine gelebilmiştir.
Kriz ekonomilerin ağırlığını da değiştirmiştir. Özellikle imalat sanayine bakıldığında, sanayileşmiş ülkelerin küresel üretim miktarındaki payının yükselmekte olan ekonomilere nazaran azaldığı görülmektedir. Bu durum yalnızca ölçek ekonomisinden faydalanma imkânını etkilememiş, aynı zamanda sanayi kümelerinin gücünü de etkilemiştir. Ayrıca, mali krizin doğurduğu etkiler henüz tamamen ortadan kalkmamıştır. Uluslararası makroekonomik eşitsizlik, büyüme beklentileriyle ilgili bazı soruları beraberinde getirmektedir. İşletmeler, özellikle de KOBİ’ler için finansman bulmak daha güç hale gelmiştir ve kurlardaki değişkenliğin artması şirketlerin daha fazla riske maruz kalmasına neden olmuştur.
Diğer taraftan, makina sektörü hem imalat sanayinin en büyük sektörlerinden birisini oluşturmakta hem de hepsi birbirinden oldukça farklı yapıya sahip olan 20’den fazla alt sektörü ile en heterojen sektörlerinden birini temsil etmektedir.
Makina sektörü sadece en büyük imalat sektörlerinden birisi değildir, aynı zamanda ileri imalat süreçleri ve yüksek verimlilik açısından çok büyük bir öneme sahiptir. Her alanda üretim teknolojilerini oluşturan ve bunlara yön veren makina sektörü bu nedenle diğer sektörlere karşı büyük bir avantaj sağlamakta ve çok daha geniş bir değer zincirinin hayati önem taşıyan bir parçasını oluşturmaktadır. Tedarikçiler ile makina ve ekipman kullanıcılarının bölgesel yakınlığı, küreselleşme çağında bile bir avantaj olmaya devam etmektedir, çünkü yeni teknolojilerin kullanılması ve süreçlerin optimize edilmesi çok daha kolay olmaktadır.
Bu değerlendirmeler ışığında, makine sektörüne yönelik hazırlanmış olan ilk strateji belgesi niteliğindeki Türkiye Makine Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2011-2014) kapsamında başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Bu başarılardan bazıları; Eximbank özelindeki desteklerde yaşanan artışlar, Ar-Ge ve inovasyon desteklerinin çeşitlendirilmesi ve destek miktarlarının arttırılması, finansal işlemlerdeki KDV oranının yeniden ele alınması, kamu alımlarında yapılan yeni düzenlemeler ve piyasa, gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin etkinleştirilmesi şeklinde sayılabilir.
İlk Belgeden elde edilen bu sonuçların sağladığı ivme kaybedilmeden, 2023 yılında hedeflenen 500 milyar dolarlık ihracattan makina sektörünün 100 milyar dolar pay alabilmesi adına 2017-2020 dönemi için yeniden gözden geçirilerek hazırlanan ikinci strateji belgesinin hem kamu hem de özel sektör tarafındaki tüm kurum ve kuruluşlarımızca sahiplenilerek belgenin uygulanmasına katkı sağlamaları büyük önem taşımaktadır.