Türkiye genelinde çalışanlarına mesleki eğitim kursu veya mesleki eğitimin diğer türlerini (işbaşında rehberli eğitim, rotasyon ve yer değiştirmeler, çalışma ziyaretleri, kalite ve öğrenme çemberleri, öz yönelimli öğrenme, konferans, çalıştay, ticaret fuarları, seminerlere katılım) sağlayan girişimlerin tüm girişimler içindeki oranı 2010 yılında %33,9 iken, 2015 yılında % 39,8’e yükseldi.
Mesleki eğitim sağlama oranı büyük girişimlerde daha yüksek gerçekleşti
Girişimlerin büyüklük grubuna göre değerlendirildiğinde; en yüksek mesleki eğitim sağlama oranı %76,3 ile binden fazla personel çalıştıran girişimlerde gerçekleşirken, en düşük mesleki eğitim sağlama oranı %32,4 ile 10-19 personel çalıştıran girişimlerde oldu. Ekonomik faaliyete göre bakıldığında ise; en yüksek mesleki eğitim sağlama oranı %72,1 ile “Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) ve diğer ulaşım araçlarının imalatı” sektöründe gerçekleşti.
Mesleki eğitim sağlayan girişimlerin oranı ve katılımcı başına kurs maliyeti
Eğitimlerin %31,9’u mesleki eğitim kursu olarak sağlandı
Girişimlerin %31,9’u mesleki eğitim kursu sağlarken, %29,1’i mesleki eğitimin diğer şekillerini sağladı. Girişimlerin %21,3’ü mesleki eğitim kurslarının yanı sıra mesleki eğitimin diğer şekillerini de sağladı.
En çok sağlanan diğer mesleki eğitim şekli iş başında rehberli eğitim oldu
Girişimlerin %22’si iş başında rehberli eğitim, %13,3’ü öğrenme kalite çemberleri, %12,1’i rotasyon, yer değiştirme, çalışma ziyaretleri, %12’si konferans, ticaret fuarları ve atölye çalışmaları ve %9,9’u ise öz yönelimli öğrenme şeklinde diğer mesleki eğitim sağladı. Binden fazla personel çalıştıran girişimlerin %56,8’i ve 10-19 personel çalıştıran girişimlerin %17,3’ü iş başında rehberli eğitim sağlamayı tercih etti.
Ücretli çalışan başına mesleki eğitim kursu için harcanan süre 22 saat oldu
Mesleki eğitim kurslarında eğitim sağlayan girişimlerdeki ücretli çalışan başına harcanan süre 2010 yılında 13 saat iken, 2015 yılında 22 saate yükseldi. Sürenin en yüksek olduğu girişim büyüklük grupları, 25 saat ile 500-999 arası sayıda ve binden fazla sayıda personel çalıştıran girişimler oldu. Ekonomik faaliyet alanına göre bakıldığında ise; mesleki eğitim kurslarına en fazla süre, 49 saat ile “Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri” sektöründe harcandı.
Katılımcı başına mesleki eğitim kurs maliyeti 2015’te 2010’a göre %6,4 arttı
Katılımcı başına mesleki eğitim kurs maliyeti 2010 yılında 296 TL iken, 2015 yılında 315 TL oldu. Girişim büyüklüğüne göre bakıldığında en fazla artış %13,6 ile binden fazla sayıda personel çalıştıran girişimlerde gerçekleşti. Ekonomik faaliyete göre değerlendirildiğinde ise en fazla artış %16,8 ile “Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri” sektöründe oldu.
Mesleki eğitim sağlamamanın başlıca nedeni çalışan becerisinin yeterli olması
Mesleki eğitim sağlamayan girişimlerin %79,9’una göre mesleki eğitim sağlamamalarının nedeni, “çalışanların mevcut becerilerinin girişimin ihtiyaçlarını karşılıyor olması” oldu. Bu nedeni, %67,6 ile “girişimin gerekli becerilere sahip kişileri istihdam etmesi” ve %47,7 ile “mesleki eğitim kurs maliyetinin yüksek olması” takip etti.
Mesleki eğitim planı olan girişimlerin oranı %29,4 oldu
Mesleki eğitim planı olan girişimlerinin oranının en yüksek olduğu girişim büyüklüğü grubu %67,4 ile bin ve üstü sayıda personel çalıştıran girişimler olurken, en düşük oran %25,2 ile 10-19 personel çalıştıran girişimlerde gerçekleşti. Ekonomik faaliyete göre bakıldığında; en yüksek oran %55,1 ile “motorlu kara taşıtı, treyler, yarı treyler ve diğer ulaşım araçlarının imalatı” sektöründe ve en düşük oran %21,9 ile “konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri” sektöründe gerçekleşti.
Mesleki eğitim için yıllık bütçe ayıran girişimlerin oranı %15,6 oldu
Mesleki eğitim için yıllık bütçe ayıran girişim oranının en yüksek olduğu girişim büyüklüğü grubu %60,2 ile binden fazla personel çalıştıran girişimler olurken, bu oranın en düşük olduğu grup %12,3 ile 10-19 personel çalıştıran girişimler oldu. Ekonomik faaliyete göre ise en yüksek oran %54,6 ile “finansal hizmet faaliyetleri, zorunlu sosyal güvenlik hariç sigorta, reasürans ve emeklilik fonları” sektöründe ve en düşük oran %9 ile “tekstil ürünleri, giyim eşyaları ve deri ve ilgili ürünlerin imalatı” sektöründe gerçekleşti.
En önemli mesleki eğitim sağlayıcıları %42,5 ile özel eğitim kurumları oldu
Mesleki eğitim sağlanan girişimler büyüklük grubuna göre değerlendirildiğinde; en önemli mesleki eğitim sağlayıcıları %42,5 ile “özel eğitim kurumları” oldu. Bunu %25,9 ile (İŞKUR ve Milli Prodüktivite Merkezi’nin de dahil olduğu) “diğer eğitim sağlayıcıları” takip ederken, üçüncü sırada %24,4 ile “asıl faaliyeti eğitim olmayan özel şirketler” yer aldı.
Mesleki eğitim kursu sağlayan girişimlerde çalışanların %60,1’i kursa katıldı
Mesleki eğitim kursu sağlayan girişimlerde mesleki eğitim kurslarına katılanların girişimde toplam çalışan oranının en yüksek olduğu girişim büyüklük grubu %65 ile 250-499 personel çalıştıran girişimler oldu; en düşük oran ise %55,6 ile 10-19 personel çalıştıran girişimlerde gerçekleşti. Ekonomik faaliyete göre değerlendirildiğinde ise en yüksek oran %72,7 ile “Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı, kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması” sektöründe gerçekleşti.
______________
AÇIKLAMALAR
Girişimlerde Mesleki Eğitim Araştırması’nın (GMEA) temel amacı, hayat boyu öğrenme kapsamında girişimlerin çalışanlarına yönelik verdiği mesleki eğitim hakkında bilgileri derlemektir. Ülkemizde ilk defa 2007 referans yılında 20 ekonomik faaliyet grubu (EFİS Rev. 1.1) ve 3 girişim büyüklük grubu (10-49, 50-249, 250+) için yapılan GMEA, 2010 yılında ekonomik faaliyet sınıflaması EFİS REV.2’ye ve girişim büyüklük grubu 3’den 6’ya çıkarılarak ikinci kez uygulanmıştır. Üçüncüsü 2015 referans yıllı olarak 2016’da yapılan araştırmada, seçilmiş 20 ekonomik faaliyet grubu (EFİS Rev. 2) ve 6 girişim büyüklük grubunda (10-19, 20-49, 50-249, 250-499, 500-999, 1000+) yer alan girişimlerle anket gerçekleştirilmiştir. Araştırmadan; girişimlerde sağlanan mesleki eğitimin maliyeti, türü ve içeriği hakkında detaylı istatistiklerin yanı sıra, mesleğe hazırlık eğitimi ile girişimin eğitim politikasına ilişkin bilgiler de elde edilmektedir.
