6486 Sayılı Kanun SGK Teşviki
TEŞVİK SÜRESİ UZATILDI. TIKLAYINIZ
Ersen DALGIÇ
SM. Mali Müşavir
ersendalgic@gmail.com
5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun [1] uygulama süresi 31.12.2012 tarihinde sona ermiştir. Daha evvel bu Yasayla 4/a Sosyal Güvenlik Primlerinde, Gelir Stopaj Vergisinde indirim uygulanmakta ayrıca işyerlerine belli şartlarda enerji desteği verilmekteydi.
Ülkemizde Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığınca 2001 yılı için belirlenen fert başına gayrisafi yurtiçi hâsıla tutarı 1500 ABD Doları veya daha az olan 36 ilde bu Yasa uygulanmaya başlamış, daha sonra 13 ilin ilavesiyle Çanakkale’nin Gökçeada ve Bozcaada ilçeleri de dâhil edilerek kapsam genişletilmiştir.
Bu yasanın yürürlük süresinin bitmesiyle (bazı sonradan yapılan yatırımlarda yürürlük süresi farklıdır.) istihdam üzerinde Vergi ve SGK yükü ağırlaşmış olup, iş dünyası çeşitli platformlarda hükümet kanadından bu yüklerin azaltılmasını talep etmiştir.
Bunun üzerine 6486 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla[2] 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun[3] 81 inci maddesine eklenen fıkra ile 01 Ocak 2013 tarihinden geçerli olmak üzere 10 ve üzerinde sigortalı çalıştıran işyerlerinin, 5 puanlık sigorta primi Hazine desteğine ilave olarak prime esas kazanç alt sınırı üzerinden 6 puana kadar ilave prim indiriminden yararlandırma, sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksini dikkate almak suretiyle ilave puan uygulanacak illeri ve uygulama süresini belirleme konusunda Bakanlar Kuruluna yetki verilmiştir.
Bakanlar Kurulunun 30.05.2013 tarihli ve 2013/4966 sayılı kararıyla da[4], ilave 6 puanlık işveren hissesi sigorta primi teşvikinin uygulanacağı yerler ve uygulama süresi belirlenmiştir.
TEŞVİK KAPSAMINA GİREN YERLER
İlave 6 puanlık işveren hissesi sigorta primi teşvikinden aşağıdaki listelerde yer alan yerlerde 5 puanlık prim indiriminden yararlanıp, 4/a (SGK) kapsamında sigortalı çalıştıran özel sektöre ait işyerleri yararlanabilmektedir.
| SN | (I) SAYILI LİSTE | SN | (II) SAYILI LİSTE | SN | (III) SAYILI LİSTE |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Afyonkarahisar | 1 | Adıyaman | 1 | Ağrı |
| 2 | Amasya | 2 | Aksaray | 2 | Ardahan |
| 3 | Artvin | 3 | Bayburt | 3 | Batman |
| 4 | Bartın | 4 | Çankırı | 4 | Bingöl |
| 5 | Çorum | 5 | Erzurum | 5 | Bitlis |
| 6 | Düzce | 6 | Giresun | 6 | Diyarbakır |
| 7 | Elazığ | 7 | Gümüşhane | 7 | Hakkari |
| 8 | Erzincan | 8 | Kahramanmaraş | 8 | Iğdır |
| 9 | Hatay | 9 | Kilis | 9 | Kars |
| 10 | Karaman | 10 | Niğde | 10 | Mardin |
| 11 | Kastamonu | 11 | Ordu | 11 | Muş |
| 12 | Kırıkkale | 12 | Osmaniye | 12 | Siirt |
| 13 | Kırşehir | 13 | Sinop | 13 | Şanlıurfa |
| 14 | Kütahya | 14 | Tokat | 14 | Şırnak |
| 15 | Malatya | 15 | Tunceli | 15 | Van |
| 16 | Nevşehir | 16 | Yozgat | 16 | Bozcaada-Gökçeada ilçeleri |
| 17 | Rize | ||||
| 18 | Sivas | ||||
| 19 | Trabzon | ||||
| 20 | Uşak |
TEŞVİK KOŞULLARI
İlave 6 puanlık işveren hissesi sigorta primi teşvikinden yararlanabilmek için aranılan en az 10 sigortalı çalıştırma şartı, 6663 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla[5] 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinde yapılana düzenleme ile 01 Mart 2016 tarihinden itibaren kaldırılmıştır.
Dolayısıyla, yapılan düzenleme sonucunda, yukarıdaki tabloda belirtilen yerlerde faaliyet gösteren işyerleri, 01 Mart 2016 tarihinden itibaren en az 10 sigortalı şartı olmaksızın 1 sigortalı dahi çalıştırmış olsalar aşağıdaki şartları yerine getirmek suretiyle 5 puanlık sigorta primi Hazine desteğine ilave olarak 6 puanlık prim desteğinden de yararlanabileceklerdir.
SGK Prim destek koşulları şöyledir:
- Yasal ödeme süresi geçmiş prim, işsizlik, idari para cezası borcunun bulunmaması.( Borç olması halinde taksitlendirilmiş olması). Şahıs işletmelerinde 4/b (Bağ-Kur) borcunun asgari ücreti aşmayacak şekilde olması.
- SGK aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içinde verilmesi,
- Tahakkuk eden cari ay primlerinin yasal süresi içinde ödenmesi,
- E-Borcu yoktur aktivasyon işlemlerinin yapılıp “Borcu Yoktur” belgesinin alınması,
- Kamuya ait bir işyeri olmaması, özel sektör işyeri olması,
- Çalışanın emekli personel olması nedeniyle Sosyal Güvenlik Destek Primi ödenmesi. (Bu durumda destekten faydalanılmaz.)
- İşyerinin ihale kapsamında bir iş yapmaması. Böyle olması halinde ihaleli işe hasredilen personel SGK teşviklerinden istifade edemez,
- Sigortasız kişi çalıştırıldığı tespit edilen işyerleri 1yıl SGK teşvikinden faydalanamaz.
TEŞVİK TUTARI NE KADARDIR?
Sigorta Prim teşvikinden, öncelikle 5 puanlık prim indiriminden prime esas kazanç üst sınırına kadar olan kazançlar üzerinden hesaplanacak malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta primlerinde 5 puanlık prim indirimi, ardından da prime esas kazanç alt sınırına kadar olan kazançlar (asgari ücret) üzerinden 6 puan olarak hesaplanan işveren hissesine karşılık gelen tutarın toplamı kadar yararlanılacaktır.
Örneğin asgari ücret ödenen bir personelin (Brüt: 1777,50.-TL.) yararlanılan Hazine yardımları şöyle olacaktır:
| PERSONEL SAYISI | 1 KİŞİ | 10 KİŞİ | 100 KİŞİ |
|---|---|---|---|
| %5 HAZİNE YARDIMI | 88,88 | 888,80 | 8.888,00 |
| %6 HAZİNE YARDIMI | 106,65 | 1.066,50 | 10.665,00 |
| TOPLAM | 195,53 | 1.955,30 | 19.553,00 |
Görüldüğü üzere asgari ücretli bir personel için 195,53 TL. Hazine yardımından bir başka deyişle SGK teşvikinden faydalanılmakta olup bu tutarın 106,65 TL. sı 6486 sayılı Kanunla ilgili olandır.
TEŞVİK SÜRESİ
Bakanlar Kurulu Kararıyla ilave 6 puanlık sigorta primi teşvikinden yararlanma süresi, işyerinin dâhil olduğu listeye göre 4 yıl, 5 yıl ve 6 yıl olarak aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:
| TEŞVİK KAPSAMI LİSTE | TEŞVİKTEN YARARLANMA SÜRESİ | TEŞVİK BAŞLAMA TARİHİ | TEŞVİK BİTİŞ TARİHİ |
|---|---|---|---|
| (I) SAYILI LİSTE | 4 YIL | 01.01.2013 | 31.12.2016 |
| (II) SAYILI LİSTE | 5 YIL | 01.01.2013 | 31.12.2017 |
| (III) SAYILI LİSTE | 6 YIL | 01.01.2013 | 31.12.2018 |
Görüldüğü üzere (I) sayılı listede olan 20 ilde teşvik süresi 31.12.2016 tarihinde sona ermiştir. Günümüz ekonomik koşulları göz önüne alındığında bu sürenin uzatılmasına ihtiyaç vardır.
SONUÇ
2016 yılında asgari ücrette %30 oranında bir yükselme yaşanmıştır. Bu yükselişle birlikte Devlete ödenen Gelir Stopaj Vergisi, SGK Primi ve İşsizlik Sigortası Primlerinde artış olmuştur. İş dünyasının bu yükü kaldırabilmesi kolay değildir. Bu nedenle Devlet istihdam üzerindeki yüklerin azaltılmasına yönelik tedbirler almıştır. SGK Primleri üzerinden %5 ve %6 Hazine yardımları bu cümledendir. Keza işverenlere verilen asgari ücret desteği de istihdam üzerindeki yükün azaltılmasına yöneliktir.
6486 sayılı Kanunla getirilen % 6 Hazine yardımı (SGK Teşviki) 20 ilde 31.12.2016 tarihinde sona ermiştir. Bugünkü ekonomik koşullarda bu teşvikin süresinin uzatılmasına ihtiyaç vardır. Uzatma için Yasaya ihtiyaç yoktur; Bakanlar Kurulu Kararı ile uzatma gerçekleşebilir.
[1] 06.02.2004 tarih ve 25365 sayılı Resmi Gazete.
[2] 29.05.2013 tarih ve 28661 sayılı Resmi Gazete.
[3] 16.06.2006 tarih ve 26200 sayılı Resmi Gazete.
[4] 14.07.2013 tarih ve 28707 sayılı Resmi Gazete.
[5] 10.02.2016 tarih ve 29620 sayılı Resmi Gazete.