Bakan Tüfenkci’den Açıklamalar
2016 yılında aldığımız tedbirlerle ve bu tedbirlerin büyük bir kısmı reel sektöre yönelik bu tip tedbir ve teşviklerin semeresini alacağımız deyim yerindeyse meyvelerini alacağımız sonuçlarını göreceğimiz yıl 2017 yılı. SSK primlerinin ertelenmesinden tutunda Sicil Affına kadar küçük işletmelerimizin KOBİ’lerimizin krediye erişimlerinin önünü açan, taşınır malların rehininden tutunda karekodlu çekin uygulanmasından piyasalardaki çeke olan güvensizliğin giderilmesine kadar bir dizi düzenlemeler 2017 yılında faaliyete geçecek.
İhracatçıya verdiğimiz teşvikler, yatırımcıya verdiğimiz teşvikler tamamı bu yıl hayata geçecek. Yine oluşturmuş olduğumuz 250 milyarlık kredi hacmi sonuçları bu yıl görülecek yeniden yapılandırmaya yönelik özellikle reel sektörün borçlarının yapılandırılmasına yönelik atmış olduğumuz adımların sonuçları bu yıl görülecek.
Aynı şekilde cazibe merkezleri diye Başbakanımızın ilan ettiği 23 ilin içerisinde bulunduğu yörelerdeki yatırımlar ve onların başlangıçlarını ve sonuçlarını, yeni pazarlara erişim noktasında almış olduğumuz tedbir ve teşviklerin sonuçlarını 2017 yılında göreceğiz. Rusya ile yakınlaşmanın ya da ilişkilerin düzelmesi noktasında atılan adımlar. Irak ile ilişkilerin düzelmesi noktasında atılan adımlar hatta Suriye’de ki ateşkesin sonuçlarının kalıcı olup olmayacağını biz 2017 yılı içerisinde göreceğiz ve 2017 yılında istihdam üzerindeki yüklerin kaldırılması ve özel sektöre istihdam desteğinin sonuçlarını da bu yıl göreceğiz. Dolayısıyla 2017 yılına umutla girmek için birçok neden var.
Anayasa Değişikliğinin Ekonomiye Etkisi
2017 de bir Anayasa değişiklik referandumunu hep beraber yaşayacağız. Önümüzdeki haftadan itibaren Meclis’te komisyondan geçti, Genel Kurul’da görüşmelere başlanacak ve yine her şey yolunda giderse inşallah Nisan ayının başında halka götürmüş olacağız. Burada ben iddia ediyorum en önemli reformlarımızdan biri de Anayasa değişikliği olacak. Türkiye üzerinde oyunlar planlayanların da milletin güçlü desteği ile Cumhurbaşkanlığı sistemine geçişle birlikte artık koalisyonların olmadığı güçlü iktidarların ve güçlü Türkiye’nin olduğu bir döneme geçtiğini görünce en azından ekonomi ve Türkiye üzerindeki emellerinin de değişeceğine ben şahsım adına inananlardanım. Bunu sağlıklı bir şekilde atlattıktan sonra Türkiye daha önünü görebilir ve daha öngörülebilir hal alacak. İnsanlarımızın da 2017 yılında yatırımlarını öne çekerek bu iklimden faydalanacaklarına inanıyorum.
Sicil Affının İş Dünyasına Katkısı
Tabi komisyondan geçti inşallah bugün Genel Kurul gündemine de alınacak ve görüşülmeye başlayacak. Anayasa görüşmelerinden önce biliyorsunuz Maliye’nin getirmiş olduğu torba yasa ile hem bunun içinde sicil affı var hem de bununla birlikte 38 tane madde var dolayısıyla biz anayasa değişikliğinden önce bunu hayata geçirmek istiyoruz. Ben büyük orada ittifakla bu maddenin geçeceğine inanıyorum çünkü yaklaşık 12,5 milyon insanımızı etkileyen ve gerçek kişiler tüzel kişiler ve tacirler ve bireysel kredilerde kullananlar dahil olmak üzere 2017 yılında beyaz bir sayfa açmasını istiyoruz. Daha öncede şu veya bu nedenle çekleri senetleri ödenmemiş tacirlerimizin gerçek kişiler veya tüzel kişilerimizin geçmişte bu çeklerini ödeseler dahi bir kere bu kara listeye düştükleri için 5 yıl içerisinde krediye erişme noktasında sıkıntı yaşıyorlardı veya borçları var yapılandırsalar dahi bu noktada sıkıntı yaşıyorlardı şimdi hem geçmişte ödedikleri veya 6 ay içerisinde bu borçlarını öderlerse veya yeniden yapılandırmaya başvurup yeniden yapılandırmaları kabul edilirse 2017 yılı içerisinde inşallah beyaz bir sayfa açacaklar. Yeni yatırımlara yeni kredilere erişme noktasında ciddi anlamda destek olacak bunun bir avantajı da şu; biz biliyorsunuz çeşitli zamanlarda küçük esnafımıza orta boy işletmelerimize avantajlı krediler, faizsiz krediler imkânı sunuyoruz. Sicil noktasında sıkıntılı olan vatandaşımız ve işletmelerimiz bundan faydalanamıyordu. Onların şikâyeti şuydu “siz bu kredileri veriyorsunuz ama biz bundan faydalanamıyoruz, alamıyoruz” diye. İşte bu noktadaki şikâyetleri giderme adına, bundan özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu da terörden zarar gördükleri için işyerlerini açamayanlar, çeklerini senetlerini ödeyemeyen geniş bir kesimle Doğu ve Güneydoğudaki esnaflarımızı da bu noktada rahatlatacaklar. Ve onların terörden dolayı ödeyemedikleri çek ve senetlerin tekrardan yapılandırmayla beraber sicil affından yararlandıklarını göreceğiz.
Karekodlu Çek Uygulaması
Piyasanın da istediği özellikle tacirler arasında ve iş aleminde çeklere itibar kalmamıştı. Çekler alırken insanlar şüpheyle bakarak alıyorlardı ve çekler ödenmediği zamanda tahsili noktasında sıkıntılar meydana geliyordu. İşte bunu giderme, çeke yeniden itibar kazandırma adına 2016 yılı içerisinde bir Bankalar Birliği ile bir çalışma yaptık ve “Karekodlu Çeki” hayata geçirdik. Nedir “Karekodlu Çek”?
Siz karekodunu okuttuğunuzda benim geçmişteki çek performansımı, ödeme performansımı hangi bankalarla çalıştığımı, ne kadar çek karnesi kullandığımı bunların kaçını zamanında ödediğime dair bilgileri siz göreceksiniz. Dolayısıyla siz beni değerlendirerek malınızı vermiş olacaksınız. “Bu da yetmez” dedik ve ne getirdik? Dedik ki olur ya bu adam performansı iyidir ama şu ya da bu nedenle ödemedi, o zaman bir esnek geçiş sağlayalım ilk ödememelerinde para cezaları olsun sonrasında eğer tekrarlarsa arka arkaya bunun da bir yaptırımı olsun. Hapis cezası olsun. Çekin piyasalarda güven unsuru olmasını ve işlem hacmini artırma noktasında bir adım atmış olduk.
Ahilik Sigortası Fonundan Kredi Kullandırılması Talebi
İki şeyi birbiriyle karıştırmamak lazım; kredi kurumu ve kuruluşları ile bu fonu özellikle esnafın işsizliğe düşmesi halinde ödeyeceği esnaf ahi sandığını ayırmak lazım. Burada sadece işsiz kaldığınızda size belli bir süre ödeme yapmayacak. Aynı zamanda bunun gelirinden özellikle esnafımızı geliştirme, yeni meslek edindirme veya çırak edindirme noktasında da harcama yetkisini de bu fona koymuş oluyoruz. Bu da esnafın geleceğe yönelik atacağı adımlarda kendisine bir kaynak olacak.
Esnafa ve Küçük İşletmelere Yönelik Kredi
Yeni esnafımıza daha ucuz krediye erişmesi noktasında şuanda TESKOMB kefaleti altında Halk Bankası %5’ni devlet süspanse ediyor ve bunun kefaletini de TESKOMB sağlıyordu. Şimdi farklı bir kredi mekanizması üzerinde Halk Bankası, TESKOMB ve bizler çalışıyoruz. Belli bir olgunluğa geldiğinde Başbakanımızın talimatlarıyla hayata geçireceğiz.
Gıdada Fireyi Azaltma Çalışmaları
Gıda Komitesi gerçekten önemli görevler ifa ediyor ve yeni bir yapılanmayla biraz daha güçlendirilmiş şekilde faaliyetlerini sürdürüyor. Bunun sekretaryasını ve koordinesini de Merkez Bankası yapıyor. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız özellikle arz yönüyle gözetleme ve denetleme yapıyor. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı da ticari boyutuyla özellikle fiyatların tarım ürünlerinin izlenebilirliğini, tarım ürünlerindeki üreticilerin, üretici birliklerinin güçlendirilmesine yönelik çünkü biliyorsunuz bizim tarımda küçük ölçekli işletmelerimiz var. Bunlar büyük ölçeklere taşınmadığı için hem üretim az hem üretim maliyetleri yüksek. Ayın zamanda yüksek teknolojiyi tarımda kullanamadıkları için piyasaya arz noktasında sıkıntı duyuyorlar. Bunların dezavantajlarını avantaja çevirmek için bir araya gelmeleri lazım. Bunu da üretici birlikleri vasıtasıyla biz hayata geçirmemiz lazım. Bu noktada üretici birliklerimizi güçlendirme adına hem onlara birtakım avantajlar sağlama hem maddi destek sağlama, aynı zamanda onları eğiterek belli noktalara getirmek istiyoruz. Bununla ilgili komiteden kararlar çıktı inşallah adımlarımızı atacağız.
Tarımdaki sebze ve meyvelerin taşınması noktasındaki kap standardının belirlenmesi ve onun rehberinin oluşturulması, özellikle paketleme noktasında bir takım teşvik mekanizmalarının oluşturulması, tarladan perakendeye gelecek zincirde nakli noktasında soğuk hava zinciri ile taşınmasına kadar birçok çalışmamız var. Burada en büyük amaç fire oranını azaltmak. Çünkü tarlada hasat yapılırken %20’ye kadar kayıp var. Bir domates markete gelene kadar %48’lere varan kayıp var. Bu maliyet olarak tüketiciye yansıyor. Arada aracılar var. Bu aracıları azaltma noktasında da Bakanlığımızın Maliye Bakanlığı ile beraber bir çalışması olacak. Piyasalar genelde nasıl işliyor, özellikle tüccar veya bu işin ticaretini yapanlar daha ekim zamanı çiftçiyi fonlayarak veya onlara kaynak sağlayarak kendilerine bağlıyorlar. İşte ürünün fiyatını şu fiyattan anlaşıyor ondan sonraki fiyata çiftçi müdahil olamıyor. Dolayısıyla fiyatı aradakiler belirliyor.
2017’de Ekonomik Beklenti
2016’da gerçekten beklenmedik gelişmeler oldu. Dolayısıyla hiçbir ekonomi uzmanı da bu noktadaki tahminlerini tutturamadı. Kimse 2016’da Türkiye’de bir darbe olacağını bilmiyordu ve Dünyadaki küresel zayıflamanın ticaretin daralmasının uzun süreceğini beklemiyordu. Amerikan seçimlerinin özellikle gelişmekte olan ülkeler üzerindeki baskısının bu kadar ağır olacağını bilmiyordu. Ama Allah’a hamdolsun Türkiye ekonomisi 2016 yılının ilk iki çeyreğinde yüzde 4 buçuğa yakın büyüdü. Bu gelişmelere terör saldırıları, darbe girişimlerine rağmen, Dünyadaki olumsuz gelişmeler rağmen Türkiye istikrarlı ve sağlıklı bütçemiz olmasaydı bu belirli güçlerin gerçekleştirmeye çalıştığı bu kalkışmanın finansal piyasalara ve ekonomimiz üzerindeki etkisinin çok daha büyük olmasını bekleyebilirdik.
Şimdi biz güçlü maliye ayağıyla ve finansal ayağımızla 2017 yılında inşallah ben şunu ifade ediyorum bazıları çok kötümser olabilir gerçeklerden uzak görebilir ama ben büyüme oranlarımızın beklenenin üzerinde gerçekleşeceğine inanıyorum. Özellikle üretim ve ihracat noktasında ciddi artışlar olacağını ve ticaret hacmimizin artacağına inananlardanım bunun için kime güveniyorsunuz neye güveniyorsunuz diye söylerseniz ben öncelikle Türk milletine Türk halkına güveniyorum. Türk milletinin girişimci ruhuna ve bu ülkeye olan inancına güveniyorum Cumhurbaşkanımızın liderliğine güveniyoruz ve hükümetimizin kararlı duruşuna güveniyoruz ve inşallah 2017 yılında birçok insan kötümser tablo çizmeye çalışsa da göreceksiniz 2017 yılı çok daha iyi bir yıl olacak.