BKK 2017/9721 Çalışanların İşverenleri Aracılığıyla Otomatik Olarak Emeklilik Planına Dahil Edilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik

Zorunlu BES Yönetmelik

02 Ocak 2017 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 29936

Karar Savısı: 2017/9721

Ekli “Çalışanların işverenleri Aracılığıyla Otomatik Olarak Emeklilik Planına Dahil Edilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”in yürürlüğe konulması; Başbakan Yardımcılığı (Hazine Müsteşarlığı)’nın 18/11/2016 tarihli ve 32665 sayılı yazısı üzerine, 28/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununun ek 2 nci ve geçici 2 nci maddelerine göre, Bakanlar Kurulu’nca 1/1/2017 tarihinde kararlaştırılmıştır.

Recep Tayyip ERDOĞAN

CUMHURBAŞKANI

Amaç

MADDE 1– (1) Bu Yönetmeliğin amacı; çalışanların işverenleri aracılığıyla otomatik olarak emeklilik planına dahil edilmesi uygulaması kapsamında, emeklilik planına dahil edilecek çalışanlara, bu çalışanların emeklilik planına dahil edilecekleri tarihlere ve ücretlerinden yapılacak katkı payı kesintisine ilişkin uygulama usul ve esaslarını belirlemektir. ⁽¹⁾

Kapsam

MADDE 2– (1) Bu Yönetmelik; Türk vatandaşı veya 29/5/2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28 inci maddesi kapsamında olup 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre çalışanlar ile 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesi kapsamında kurulmuş olan sandıkların iştirakçisi olarak çalışanlardan; kırkbeş yaşını doldurmamış olanları, ilgili işverene bağlı olarak işverenin kapsama alınmasından sonra işe başlayan ve işe başladığı tarihte kırkbeş yaşını doldurmamış kişileri ve bu çalışanları istihdam eden işverenleri kapsar.⁽²⁾ 

Dayanak

MADDE 3– (1) Bu Yönetmelik, 28/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununun ek 2 nci ve geçici 2 nci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4– (1) (Değişik:RG-27/12/2018-30638-C.K.-513/3 md.)

Bu Yönetmelikte geçen;

a) (Mülga:RG-29/12/2021-31704-CK-4980/1 md.)

b) Çalışan: 4632 sayılı Kanunun ek 2 nci ve geçici 2 nci maddeleri kapsamında emeklilik planına dahil edilen katılımcıyı,

c) Emeklilik şirketi: 4632 sayılı Kanuna göre kurulmuş emeklilik şirketini,

ç) İşveren: 5510 sayılı Kanun kapsamındaki işveren ve işveren vekillerini,

d) İşyeri: 5510 sayılı Kanun kapsamındaki işyerini,

e) Kamu idaresi: Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı hariç olmak üzere, 5510 sayılı Kanunda tanımlanan kamu idarelerini,

ifade eder.

Kamu idarelerinde çalışanların emeklilik planına dahil edilmesi⁽³⁾

MADDE 5- (1) Kamu idareleri, merkez ve/veya taşra birimleri adına bir veya birden fazla emeklilik şirketiyle emeklilik sözleşmesi imzalanmasına ilişkin olarak yetkili yöneticilerini belirler.

(2) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kamu idarelerinde 1/4/2017 tarihi itibarıyla mevcut çalışanlar 1/4/2017 tarihinden itibaren ilgili emeklilik planına dahil edilir.

____________

(1) 27/12/2018 tarihli ve 30638 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklik ile bu fıkrada yer alan  “işyerleri ile çalışanları, çalışanların ücretinden kesilecek çalışan katkı payı oranını ve bu kapsamdaki” ibaresi “çalışanlara, bu çalışanların emeklilik planına dahil edilecekleri tarihlere ve ücretlerinden yapılacak katkı payı kesintisine ilişkin” şeklinde değiştirilmiştir.

(2) 27/12/2018 tarihli ve 30638 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklik ile bu fıkrada yer alan  “çalışanlardan; işverenin kapsama alınma tarihi itibarıyla çalışmakta olan kırkbeş yaşını doldurmamış kişileri, ilgili işverene bağlı olarak işverenin kapsama alınmasından sonra işe başlayan ve işe başladığı tarihte kırkbeş yaşını doldurmamış kişileri” ibaresi “çalışanlar ile 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesi kapsamında kurulmuş olan sandıkların iştirakçisi olarak çalışanlardan; kırkbeş yaşını doldurmamış olanları” şeklinde değiştirilmiştir.

(3) 27/12/2018 tarihli ve 30638 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklik ile bu madde başlığı “Kamu idarelerinde çalışanların kapsama alınması” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.

(3) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre, diğer kamu idarelerinde 1/1/2018 tarihi itibarıyla mevcut çalışanlar 1/1/2018 tarihinden itibaren ilgili emeklilik planına dahil edilir.

(4) (Değişik:RG-27/12/2018-30638-C.K.-513/4 md.) Bu maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarında yer alan kamu idarelerindeki mevcut çalışanlar en geç ilgili fıkrada belirtilen tarihten sonraki ilk ücret ödemesinden işveren tarafından kesilerek emeklilik şirketine aktarılan katkı payının, emeklilik şirketine nakden intikal etmesi ile emeklilik planına dahil edilir.

(5) (Ek:RG-27/12/2018-30638-C.K.-513/4 md.) Bu maddede belirtilen tarihlerden sonra kurulan kamu idareleri ile bu tarihlerden sonra kamu idaresi sıfatını haiz olan kurum ve kuruluşlar, en geç kuruldukları veya bu sıfatı haiz oldukları tarihi takip eden takvim yılı başından itibaren yapılacak ilk ücret ödemesinden işveren tarafından kesilerek emeklilik şirketine aktarılan katkı payının, emeklilik şirketine nakden intikal etmesi ile emeklilik planına dahil edilir.

Özel sektörde çalışanların emeklilik planına dahil edilmesi

MADDE 6- (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-27/12/2018-30638-C.K.-513/5 md.)

(1) Bu Yönetmelik kapsamında olup 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre özel sektörde istihdam edilen çalışanlar ile 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamında kurulmuş olan sandıkların iştirakçisi olarak çalışanlar, bu madde ve 6/A maddesi esaslarına göre, işverenin bir veya birden fazla emeklilik şirketi ile imzalamış olduğu sözleşme kapsamında ilgili emeklilik planına dahil edilir.

(2) Bu çerçevede;

a) Çalışan sayısı bin ve üzerinde olan bir işverene bağlı olarak çalışanlar 1/1/2017,

b) Çalışan sayısı ikiyüzelli ve üzerinde ancak binden az olan bir işverene bağlı olarak çalışanlar 1/4/2017,

c) Çalışan sayısı yüz ve üzerinde ancak ikiyüzelliden az olan bir işverene bağlı olarak çalışanlar 1/7/2017,

ç) Çalışan sayısı elli ve üzerinde ancak yüzden az olan bir işverene bağlı olarak çalışanlar 1/1/2018,

d) Çalışan sayısı on ve üzerinde ancak elliden az olan bir işverene bağlı olarak çalışanlar 1/7/2018,

e) Çalışan sayısı beş ve üzerinde ancak ondan az olan bir işverene bağlı olarak çalışanlar en geç 1/1/2019,

f) 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamında kurulmuş olan sandıkların iştirakçisi olarak çalışanlar en geç 1/1/2019

tarihinden sonraki ilk ücret ödemesinden işveren tarafından kesilerek emeklilik şirketine aktarılan katkı payının, emeklilik şirketine nakden intikal etmesi ile emeklilik planına dahil edilir.

(3) Bu madde kapsamında çalışan sayısının belirlenmesinde, birden fazla işyeri olan işverenler için bütün işyerlerindeki çalışanların toplamı esas alınır. Birden fazla bağımsız şirketin bir araya gelmesiyle oluşan şirket yapılanmalarında ise, çalışan sayısı her bir şirket için ayrı ayrı veya toplu olarak değerlendirilebilir.

(4) Bu madde kapsamında çalışan sayısının belirlenmesinde, ikinci fıkrada belirtilen tarihlerden önce ilgili mevzuat gereği Sosyal Güvenlik Kurumuna iletilmesi gereken en son bildirimde yer alan veriler esas alınır.

(5) İkinci fıkrada belirtilen tarihleri izleyen dönemler bakımından ise en geç müteakip takvim yılı başları esas alınır.

(6) Çalışanlarını emeklilik planına dahil etmiş olan bir işverene bağlı çalışan sayısında gerçekleşen azalmalar dikkate alınmaz.

İşverenlere ilişkin özel hükümler

MADDE 6/A – (Ek:RG-27/12/2018-30638-C.K.-513/6 md.)

(1)  Faaliyete yeni başlayan işverenlere bağlı çalışanlar için ilgili mevzuat gereği Sosyal Güvenlik Kurumu’na iletilmesi gereken ilk bildirimde beyan edilen çalışan sayısına göre, 6 ncı maddede belirtilen tarihler esas alınır.

(2) 1/1/2019 tarihinden sonra faaliyete başlayan işverenlere bağlı toplam çalışan sayısının beş veya üzerinde olması halinde bu çalışanlar, en geç müteakip takvim yılının başından itibaren yapılacak ilk ücret ödemesinden işveren tarafından kesilerek emeklilik şirketine aktarılan katkı payının, emeklilik şirketine nakden intikal etmesi ile emeklilik planına dahil edilir.

(3) 1/1/2019 tarihinden önce faaliyete başlamış olup çalışan sayısı, bu tarihten sonra ilk kez beş veya üzerine çıkan işverenlere bağlı çalışanlar, en geç müteakip takvim yılının başından itibaren yapılacak ilk ücret ödemesinden işveren tarafından kesilerek emeklilik şirketine aktarılan katkı payının, emeklilik şirketine nakden intikal etmesi ile emeklilik planına dahil edilir.

(4) Çalışanlarını 6 ncı madde kapsamında emeklilik planına dahil etmiş olan bir işverenin faaliyete yeni başlayan işyerlerindeki çalışanlar da ilk ücret ödemesinden işveren tarafından kesilerek emeklilik şirketine aktarılan katkı payının, emeklilik şirketine nakden intikal etmesi ile emeklilik planına dahil edilir.

(5) 6 ncı maddede yer alan tarihlerden önce ilgili mevzuat gereği Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirimde bulunmakla birlikte, bildirim tarihini takip eden ay içerisinde işyeri faaliyetine son verecek işverenin, bu işyerindeki çalışanları emeklilik planına dahil etmesi zorunlu değildir.

Katkı payının hesaplanması⁽¹⁾

MADDE 7- (1) (Değişik:RG-27/12/2018-30638-C.K.-513/7 md.) 4632 sayılı Kanun uyarınca, çalışanın ücretinden işveren tarafından kesilecek katkı payı tutarı, ilgisine göre prime esas kazancın veya emeklilik keseneğine esas aylığın yüzde üçü oranında hesaplanır. Bu şekilde hesaplanan katkı payının virgülden sonraki kısmı dikkate alınmaz.

_____________

(1) 27/12/2018 tarihli ve 30638 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklik ile bu madde başlığı “Çalışan katkı payının hesaplanması” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.

(2) 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa tabi iştirakçi iken, bu tarih itibarıyla 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına alınanlar ile 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmış olup 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi olarak yeniden çalışmaya başlayanlar için katkı payı tutarı, emeklilik keseneğine esas aylık üzerinden hesaplanır.⁽¹⁾

(3) (Mülga:RG-27/12/2018-30638-C.K.-513/7 md.)

Katkı payı kesintisine tabi olmayacak ücret ödemeleri

MADDE 8- (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-27/12/2018-30638-C.K.-513/8 md.)

(1) Çalışanın, emeklilik planına dahil edildiği tarihten önceki bir döneme ilişkin ücret ödemelerinden katkı payı kesintisi yapılamaz.

(2) Ücreti peşin ödenen çalışanlara, emeklilik planına dahil edildiği tarihten önceki dönemde ödenen ücretlerinden katkı payı kesintisi yapılmaz.

Çalışanlara ilişkin diğer hükümler

MADDE 8/A – (Ek:RG-27/12/2018-30638-C.K.-513/9 md.)

(1) Çalışanların kırkbeş yaşını doldurup doldurmadığının tespitinde, bu Yönetmelik uyarınca emeklilik planına dahil edilmeleri gereken takvim yılının ilk günü esas alınır. Ancak bu maddenin yayımı tarihinden önce emeklilik planına dahil edilmesi gereken çalışanların kırkbeş yaşını doldurup doldurmadığının tespitinde, 4632 sayılı Kanunun Geçici 2 nci maddesi uyarınca 1/1/2017 tarihi esas alınır.

(2) 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu, 5510 sayılı Kanun ve ilgili diğer kanunlar uyarınca çalışan sıfatını haiz olmak kaydıyla, onsekiz yaşını doldurmamış çalışanlar da bu Yönetmelik kapsamında emeklilik planına dahil edilir.

(3) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) veya (c) bentlerinde yer almamakla beraber, 5510 sayılı Kanun ve ilgili diğer kanunlar uyarınca, haklarında 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) veya (c) bentleri hükümleri uygulanan çalışanlar, bu Yönetmelik kapsamında emeklilik planına dahil edilmez.

İşe yeni başlayan çalışanların emeklilik planına dahil edilmesi

MADDE 8/B- (Ek:RG-27/12/2018-30638-C.K.-513/9 md.)

(1) Bu Yönetmelik kapsamında çalışanlarını emeklilik planına dahil etmiş olan bir işveren bünyesinde işe yeni başlayan çalışanlar, ilk ücret ödemesinden işveren tarafından kesilerek emeklilik şirketine aktarılan katkı payının, emeklilik şirketine nakden intikal etmesi ile emeklilik planına dahil edilir.

_______________

(1)     27/12/2018 tarihli ve 30638 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklik ile bu fıkrada yer alan “çalışan” ibaresi metinden çıkarılmıştır.

Çalışanların emeklilik planına yeniden dahil edilmesi

MADDE 8/C- (Ek:RG-27/12/2018-30638-C.K.-513/9 md.) (Mülga:RG-29/12/2021-31704-CK-4980/2 md.)

Çalışanların emeklilik planına dahil edilmesine ilişkin geçiş hükümleri

GEÇİCİ MADDE 1- (Ek:RG-27/12/2018-30638-C.K.-513/10 md.)

(1)  Bu maddenin yayımı tarihinden önce, 5 inci ve 6 ncı maddelerde belirtilen tarihlere göre çalışanlarını otomatik olarak emeklilik planına erken dahil etmiş olan işverenlere bağlı çalışanlar, ücretlerinden işveren tarafından kesilerek emeklilik şirketine aktarılan katkı payının, emeklilik şirketine nakden intikal ettiği tarih itibarıyla emeklilik planına dahil edilmiş sayılır.

(2) Bu maddenin yayımı tarihinden önce, çalışanlarını otomatik olarak emeklilik planına dahil etmesi gerektiği tarihte dahil etmeyen, ancak bu maddenin yayımı tarihine kadar çalışanlarını emeklilik planına dahil etmiş olan işverenlere bağlı çalışanlar, ücretlerinden işveren tarafından kesilerek emeklilik şirketine aktarılan katkı payının, emeklilik şirketine nakden intikal ettiği tarih itibarıyla emeklilik planına dahil edilmiş sayılır.

(3) Bu maddenin yayımı tarihinden önce, çalışanlarını otomatik olarak emeklilik planına dahil etmesi gerektiği halde, bu maddenin yayımı tarihi itibarıyla bu yükümlülüğünü yerine getirmemiş olan işverenlere bağlı çalışanlar, bu maddenin yayımı tarihinden itibaren en geç 2 ay içerisinde ücretlerinden işveren tarafından kesilerek emeklilik şirketine aktarılan katkı payının, emeklilik şirketine nakden intikal ettiği tarih itibarıyla emeklilik planına dahil edilmiş sayılır.

(4) Bu maddenin yayımı tarihinden önce, 8/A maddesi kapsamındaki çalışanlarını otomatik olarak emeklilik planına dahil etmesi gerektiği halde, bu maddenin yayımı tarihi itibarıyla ilgili yükümlülüğünü yerine getirmemiş olan işverenlere bağlı anılan çalışanlar, bu maddenin yayımı tarihinden itibaren en geç 2 ay içerisinde ücretlerinden işveren tarafından kesilerek emeklilik şirketine aktarılan katkı payının, emeklilik şirketine nakden intikal ettiği tarih itibarıyla emeklilik planına dahil edilmiş sayılır.

(5) Bu madde kapsamında işlem tesis eden işverenler, çalışanlarını süresi içinde emeklilik planına dahil etme yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılır. Ancak, çalışanların 4632 sayılı Kanundan ve ilgili diğer kanunlardan kaynaklanan hakları saklıdır.

Yürürlük

MADDE 9– (1) Sayıştayın görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik 1/1/2017 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 10- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.⁽¹⁾

_________________

(1)     27/12/2018 tarihli ve 30638 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklik ile bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.