Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırma Süreci
Türkiye İstatistik Kurumu 2009 yılından bu yana mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verileri yayımlamaktadır. Takvim etkisinden arındırılmış veriler, kullanıcıya, referans dönemine ait veriyi bir önceki yılın aynı dönemi ile standart bir zeminde karşılaştırma imkânı verir. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış veriler ise ardışık dönemlerin kıyaslanmasında kullanılır.
Takvim etkileri kapsamında, hafta sonu (Cumartesi-Pazar) veya Pazar etkisi; Miladi takvime bağlı sabit (resmi) tatiller; Hicri takvime bağlı hareketli (dini) tatiller (arefe günleri ile birlikte Ramazan ve Kurban bayramları) ve artık yıl (29 Şubat) etkileri değerlendirilmektedir. Söz konusu bu etkileri barındıran “çalışma günü değişkenleri”, zaman serisi modelleri ile birlikte kullanılarak, arındırma işlemi yapılmaktadır.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış veriler, modele dayalı hesaplama yönteminin doğası gereği, Avrupa Birliği İstatistik Ofisi’nin tavsiyelerine uygun olarak, cari yıl ve önceki üç yılı kapsayacak şekilde rutin olarak revize edilmektedir.
Hali hazırda modelde kullanılan çalışma günü değişkenleri, 1936-2022 yılları arasını kapsayacak şekilde tasarlanmıştır. Bu tasarımın oluşturulması sırasında, 2015 yılı Eylül ayına tekabül eden çalışma günü sayısı, sehven 1 gün eksik olarak işlem görmüştür.
Bu durumun; takvim etkilerinden arındırılmış verilerin 2015 yılı Eylül ayına tekabül eden bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı ile mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilerin 2015 yılı Eylül ve Ekim aylarına tekabül eden bir önceki aya göre değişim oranlarını etkilediği tespit edilmiştir.
Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilerdeki 1 günlük eksik çalışma günü etkisi, rutin revizyon kapsamında ilgili haber bültenleri ile birlikte düzeltilerek yayımlanacaktır.
Yukarıda özetlenen bu durumun, arındırılmamış (ham) veriler üzerinde herhangi bir revizyon etkisi bulunmamaktadır.
Kamuoyuna saygı ile duyurulur.
Türkiye İstatistik Kurumu