Toplum Yararı Programı İşsizlik
Ali Kemal TERZİ [1]
İş Müfettişi
[email protected]
I. Giriş
Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerinde kuruma kayıtlı işsizlerin tekrar çalışma hayatına katılabilmeleri sağlamak amacıyla bir kurs ve programlar yanında toplum yararına çalışma programı da düzenlenmektedir. Bu çalışmada işsizlik sigortası bir kişinin TYP programına katılması halinde işsizlik sigortasını almaya devam edip etmeyeceği bu makalenin konusu olacaktır.
II. Toplum Yararına Çalışma Programı (TYP) ve Şartları
Toplum yararına çalışma programı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı 81 Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerinde yerine getirilen kuruma kayıtlı işsizleri topluma kazandırma projesidir. Aktif İşgücü hizmetleri Yönetmeliğinin[2] 62. maddesinde Toplum Yararına Programlarının hedefi belirtilmiştir. “TYP’nin hedefi; işsizliğin yoğun olduğu dönemlerde veya yerlerde doğrudan veya yüklenici eli ile toplum yararına bir iş ya da hizmetin gerçekleştirilmesi yoluyla özellikle istihdamında zorluk çekilen işsizlerin çalışma alışkanlık ve disiplininden uzaklaşmalarını engelleyerek işgücü piyasasına uyumlarını gerçekleştirmek ve bunlara geçici gelir desteği sağlamak” olarak belirtilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin 63. maddesinde, Toplum Yararına program ve hizmetler arasında, kamu kurum veya kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör sayılmıştır. TYP kamu kurum ve kuruluşlarıyla işbirliği yapılmak zorundadır. Diğer hizmet sağlayıcılar ile hizmet alımı yoluyla TYP düzenlenebileceği belirtilmiştir.
- madde de, TYP uygulanacak alanlar belirlenmiştir. Bu alanlar,
a) Çevre temizliği.
b) Kamusal altyapının yenilenmesi.
c) Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmi okullarda çevre düzenlemesi.
ç) Bakım onarım ve temizlik işleri yapılması.
d) Restorasyon, tarihi ve kültürel mirasın korunması.
e) Ağaçlandırma.
f) Park düzenlemeleri.
g) Vadi ve dere ıslahı.
ğ) Erozyon engelleme çalışmaları olarak sıralanmıştır.
Aynı Kanunun 67. Maddesinde, TYP katılım şartları belirlenmiştir. Bu şartlar, kuruma kayıtlı işsiz olmak,18 yaşını tamamlamış olmak, emekli ve malul aylığı almamak ve öğrenci olmamak olarak belirtilmiştir. Ancak, açık öğretim öğrencilerinin, TYP programlarından yararlanmaları mümkündür.
III- İşsizlik Sigortası ve TYP
4447 sayılı kanun ise, sigortalı işsizi, “Bu Kanun kapsamına giren bir işyerinde bir hizmet akdine dayalı ve sigortalı olarak çalışırken bu Kanunun ilgili maddelerinde belirtilen nedenlerle işini kaybeden ve Kuruma başvurarak çalışmaya hazır olduğunu bildiren kimse olarak” tanımlamaktadır.
İşsizlik sigortasına hak kazanma şartları ise, 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 71 inci maddesinde yer almıştır. Buna göre, “hizmet akitlerinin sona ermesinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş ve işten ayrılmadan önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olması” gerekmektedir.
Bu kapsamda işsizlik ödeneği miktarı;
— 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün,
— 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,
— 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün,
İşsizlik maaşı ödenecektir. İşsizlik maaşının miktarı ise, günlük işsizlik ödeneği/maaşı, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde kırkı olarak hesaplanmaktadır. Öte yandan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde seksenini geçemez. Buna göre, bir işsizlik maaşı bir işçiye en az 659 TL, en fazla ise 1.318 TL olarak ödenebilir.[3]
Toplum Yararına Programına kabul edilen kursiyerlere meslek kursları haricinde kısa vadeli sigorta primi yanında uzun vadeli sigorta primi de yatırıldığı için, bunların sigorta işe giriş ekranları kurum kaydında 16 no.lu kodda yer alacak olup bunlar adına işsizlik ödeneği ayrıca ödenmemektedir.
Özetle, TYP programına katılan kursiyerlere sadece asgari ücret olan brüt 1647,00 TL tutarında ücret ödenecektir. Bunun dışında İŞKUR il müdürlüklerince TYP programına katılan kursiyerlere bu ücretin dışında ayrıca işsizlik sigortası ücreti ödenmeyecektir.
Kaynakça
Temir, Arif, (2016), “İşsize Çifte Maaş Var”, http://www. resulkurt .com/ ?artikel,10211/issize-cifte-maas-var/arif-temir, Erişim Tarihi, 12.08.2016.
[1] CSGB İş Müfettişi
[2] Resmi Gazete Tarihi: 12.03.2013 Resmi Gazete Sayısı: 28585
[3] Temir, Arif, (2016), “İşsize Çifte Maaş Var”, http://www. resulkurt.com/ ?artikel,10211/issize-cifte-maas-var/arif-temir, Erişim Tarihi, 12.08.2016.
