Evlilik Nedeniyle İş Akdini Sona Erdirme
Ali Kemal TERZİ
İş Müfettişi
akemaltr19@gmail.com
I- GİRİŞ
Evlilik nedeniyle iş akdini sona erdirerek çalışmaya ara vermek isteyen kadın işçilerin, işverenlikten İş Kanununun ilgili maddesi uyarınca tazminat hakları vardır. Bu çalışmada belirli süreli sözleşmeyle çalışan kadın işçinin evlilik nedeniyle iş adini sona erdirmesi halinde işverenlikten kıdem tazminatı alıp alamayacağı hususu ele alınacaktır.
II- BELİRLİ SÜRELİ AKİT ve EVLİLİK AKDİ
Belirli süreli sözleşmeler 4857 sayılı İş Kanunu 11. Maddesinde belirli süreli iş sözleşmesinin tanımı yapılmıştır. Mevzuata göre bir işin belirli süreli bir iş olarak akdedilmesi için, Belirli süreli bir iş olması, işin belli bir sürede tamamlanması, belli bir işin tamamlanması ve belirli bir olgunun ortaya çıkması gibi objektif koşullara bağlı olarak işveren ile işçi arasında yazılı şekilde yapılmış olması gerekmektedir.
İşveren işe işçi arasında akdedilen hizmet akitlerinde süre öngörülebilir değil ve açık olarak belirtilmemiş veya yuvarlak ifadelere yer verilmişse ise, sözleşmenin belirli süre olarak kabul etmek doğru olmayacaktır. Sözleşmenin belirli süreli olması için sözleşmenin belirli süreli olduğuna ilişkin yazılı olarak düzenlenmesi gerektiği ya da, işçi sözleşmesinin “belirli süreli sözleşme” olduğu konusunda işverenlikten tarafından bilgilendirilmesi gerekmektedir.[1]
III- BELİRLİ SÜRELİ AKİT YAPAN KADIN İŞÇİ EVLİLİK NEDENİYLE İŞ AKDİNİ SONA ERDİRİRSE KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Mİ?
1475 Sayılı İş Kanunu’nun 14. Maddesinde Kıdem tazminatına hak kazanma koşulları, belirtilmiştir. 14. madde hükmü uyarınca “…kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile iş akdini sona erdirmesi… hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren iş sözleşmesinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için aynı oran üzerinden ödeme yapılır”, denilmektedir.
Yasa hükmünden, evlilik nedeniyle iş akdini 1 yıl içerisinde feshetme imkânını yalnızca kadın eşe verdiği anlaşılmaktadır. Bu madde hükmünden yararlanmak için kadın işçinin evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içinde iş sözleşmesini feshetmesi ve kıdem tazminatını işverenden talep etmesi gerekmektedir. Bir yıllık süre zaman aşımı süresi olarak dikkate alınmalıdır. Bu süre geçtikten sonra kadın işçi bu haktan yararlanamaz.
Evlilik nedeniyle iş akdini sona erdirmek kadın işçi açısından en önemli koşul, işçinin hizmet akdinin devam etmesidir. bu koşula istinaden iş akdi devam eden kadın işçinin evlenmesi halinde, bir yıl içinde evlendiğini belirterek işverenden kıdem tazminatını istemesi gerekmektedir. Evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde hizmet akdinin feshedilmemesi ve işverenden kıdem tazminatı istenmemesi halinde işçinin bu hakkı kaybolmaktadır. İkinci koşul ise, hizmet akdinin belirsiz süreli hizmet akdi olmasıdır. Çünkü, belirli süreli hizmet akitlerinde işçinin, sürenin bitimine kadar çalışmaya devam edeceği öngörülmüştür. Mevzuatta işçinin haklı nedenlerle derhal fesih hakkı 24. madde de düzenlenmiştir. Yasanın bu maddesin de evlilik haklı bir neden olarak bu hükümler içerisinde yer almamaktadır. Dolayısıyla evlilik nedeniyle işten ayrılma sözleşmeyi süresinden önce sona erdirmeye yönelik haklı bir neden oluşturmaz.
SONUÇ
Belirli süreli çalışan bir kadın işçi evlenme nedeniyle hizmet akdi son bulması durumunda kıdem tazminatı alması mümkün değildir. evlilik akdi nedeniyle iş akdini sona erdiren kadın işçiye kıdem tazminatı ödemesi açısından hizmet akdinin belirsiz süreli olarak yapılması gerekli koşullardan biridir.
KAYNAKÇA
— Kurt, Resul, (2016), “Evlenme Nedeniyle Kıdem Tazminatı Alan Kadın İşçi Yeniden Çalışabilir mi? http://www.alitezel.com/index.php?sid=yazi&id=439, Erişim tarihi, 16.08.2016.
http://iskanunu.com/4857-sayili-is-kanunu/245-4857-sayili-is-kanunu-maddeli-metin#19, Erişim tarihi, 16.08.2016.
[1] http://iskanunu.com/sizin-sorduklariniz/2513-belirli-sureli-is-sozlesmeleri-hakkinda-bilinmesi-gerekenler, Erişim tarihi, 04.09.2016
