Gider Vergileri Genel Tebliği Seri No 91
(*)
01 Eylül 2016
Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Baskanlığı)’ndan:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, 27/6/2013 tarihli ve 28690 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 20/6/2013 tarihli ve 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun uyarınca Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulundan (BDDK) alınan izinle kurulan ve bu Kanun hükümlerine göre faaliyette bulunan elektronik para ve ödeme kuruluşları ile bu kuruluşların şube veya temsilcilerince yapılan ödeme hizmetlerinin vergilendirilmesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 6493 sayılı Kanun uyarınca BDDK’dan alınan izinle kurulan ve bu Kanun hükümlerine göre faaliyette bulunan elektronik para ve ödeme kuruluşları ile bunların şube ve temsilcilerinin vergilendirilmesini kapsamaktadır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğde geçen; elektronik para, elektronik para ihracı, elektronik para kuruluşu, ödeme hizmeti, ödeme hizmeti kullanıcısı, ödeme kuruluşu, şube ve temsilci kavramları 6493 sayılı Kanun ile bu Kanuna dayanılarak çıkarılan Yönetmeliklerdeki tanımları ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Esaslar
Elektronik para ve ödeme kuruluşlarının mükellefiyeti ve matrah
MADDE 4 – (1) 6493 sayılı Kanun uyarınca esas itibariyle BDDK tarafından verilen izin çerçevesinde ve bu Kurul denetimine tabi olarak gerçekleştirilen ödeme hizmetleri, 13/7/1956 tarihli ve 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 28 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen banka muamele ve hizmetlerinden olduğundan, bu işlemleri anılan maddenin üçüncü fıkrasına göre esas iştigal konusu olarak yapan elektronik para ve ödeme kuruluşlarının banker kapsamında banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV) mükellefiyeti doğmaktadır.
(2) Elektronik para ve ödeme kuruluşları tarafından ödeme hizmeti kullanıcısına verilen hizmet nedeniyle tahsil edilen komisyon, ücret vb. tutarların tamamının vergilendirilmesi esastır. Komisyon tutarının bir kısmının yurt dışında veya yurt içinde yerleşik bir kuruluşa aktarılmasının BSMV matrahına etkisi bulunmamaktadır.
(3) Ödeme hizmetlerinde, elektronik para ve ödeme kuruluşları tarafından diğer mükelleflere işlemle doğrudan bağlantılı olarak hesaplanıp işlem başına aktarılan bir komisyon tutarı bulunması halinde bu tutar lehe alınan paranın hesabında işlem maliyeti olarak dikkate alınabilir. Ancak işlem anında ortaya çıkmayan veya işlem anında ortaya çıkmakla birlikte tutarı net bir şekilde hesaplanamayan maliyet unsurları lehe alınan paranın hesabında dikkate alınmaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ödeme Hizmetlerinin Vergilendirilmesi
Sanal POS hizmetlerinde vergilendirme ve matrah
MADDE 5 – (1) 6493 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin 1 numaralı fıkrasının (a) ve
(b) bendi kapsamında gerçekleştirilen ödeme hizmetinde (sanal POS hizmeti) ödeme kuruluşu tarafından lehe alınan paralar üzerinden BSMV hesaplanması gerekmektedir.
(2) Ödeme kuruluşunun tahsil ettiği komisyonun belli bir kısmını hizmet aldığı bankaya aktarması halinde bu tutar lehe alınan paranın hesabında işlem maliyeti olarak dikkate alınabilir.
Örnek: Bay (A), ödeme kuruluşu ile anlaşmalı bir alışveriş mağazasından 200 TL tutarında bir mal almıştır. Bu işlem nedeniyle ödeme kuruluşu alışveriş mağazasına verdiği sanal POS hizmeti nedeniyle bu mağazadan 10 TL komisyon tahsil etmiş olup, bu tutarın 6 TL’sini verdiği hizmetten dolayı Bay (A)’nın POS bankasına komisyon olarak aktarmıştır. Buna göre, ödeme kuruluşunun lehe aldığı 4 TL üzerinden BSMV hesaplaması, POS bankasının da ödeme kuruluşunca kendisine aktarılan 6 TL üzerinden BSMV hesaplaması gerekmektedir.
Elektronik para ihracına ilişkin ödeme hizmetlerinde vergilendirme ve matrah
MADDE 6 – (1) 6493 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin 1 numaralı fıkrasının (c) bendi kapsamında işlem yapan elektronik para kuruluşunun ödeme hizmeti kullanıcısıyla yapmış olduğu anlaşma uyarınca tahsil ettiği komisyon tutarları üzerinden BSMV hesaplanması gerekmektedir.
Örnek: Bay (A), elektronik para kuruluşu ile anlaşmalı bir alışveriş mağazasının internet sitesinden 200 TL tutarında bir mal almış olup, bu işlem nedeniyle elektronik para kuruluşu söz konusu mağazadan 10 TL komisyon tahsil etmiştir. Elektronik para kuruluşu tarafından bu işlem için tahsil edilen 10 TL tutarındaki komisyon üzerinden BSMV hesaplanması gerekmektedir.
(2) 6493 sayılı Kanunun 18 inci maddesinin 5 numaralı fıkrası uyarınca elektronik parayı ihraç eden kuruluşun sadece kendi mağaza ağında, sadece belirli bir mal veya hizmet grubunun satın alınmasında veya yapılan bir anlaşma sonucunda sadece belirli bir hizmet ağında kullanılabilen ön ödemeli araçlar bu Kanun kapsamı dışında sayıldığından mezkur Kanun kapsamında olmayan söz konusu elektronik para ihracına ilişkin ödeme hizmetlerini sunan kişilerin BSMV mükellefiyeti oluşmamaktadır.
Para havalesi hizmetlerinde vergilendirme ve matrah
MADDE 7 – (1) 6493 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin 1 numaralı fıkrasının (ç) bendi kapsamında gerçekleştirilen ve işleme ilişkin komisyon tutarının gönderenden tahsil edildiği ödeme hizmetine ilişkin olarak;
(a) Türkiye’den yurt dışına doğrudan kendisine bağlı şubeler aracılığıyla yapılacak para havalesi işlemlerinde, ödeme kuruluşunun şubelerinin tahsil ettiği komisyon tutarının tamamı üzerinden ödeme kuruluşu tarafından BSMV hesaplanması gerekmektedir.
Örnek: Bay (B), yurt dışında yaşayan oğluna ödeme kuruluşunun şubesi aracılığıyla 1.000 TL göndermiş, şube bu işlem için ayrıca 10 TL komisyon tahsil etmiştir. Buna göre, şubenin tahsil ettiği 10 TL üzerinden ödeme kuruluşunca BSMV hesaplanması gerekmektedir.
(b) Türkiye’den yurt dışına yapılacak para havalesi işlemlerinde, işleme aracılık eden temsilcinin BSMV mükellefi olan bir kişi olması halinde; yurt içindeki temsilcinin kendi payına düşen komisyon tutarı üzerinden, ödeme kuruluşunun ise yurt içindeki temsilcinin kendi payına düşen komisyonu kestikten sonra kendisine aktarılan komisyon tutarı üzerinden BSMV hesaplaması gerekmektedir.
Örnek: Bayan (C), yurt dışında yaşayan kızına ödeme kuruluşunun temsilcisi (B) Bankası aracılığıyla 1.000 TL göndermiş, banka bu işlem için 10 TL komisyon tahsil etmiştir. Banka tahsil ettiği komisyonun 3 TL’sini keserek 7 TL’sini ödeme kuruluşuna aktarmıştır. Buna göre, ödeme kuruluşunun lehe aldığı 7 TL üzerinden BSMV hesaplaması gerekmektedir. Bankanın ise ödeme kuruluşuna aktardığı tutar dışında kalan 3 TL üzerinden BSMV hesaplaması gerekmektedir.
(c) Türkiye’den yurt dışına yapılacak para havalesi işlemlerinde, işleme aracılık eden temsilcinin BSMV mükellefi olmayan bir kişi olması halinde; yurt içindeki temsilcinin kendi payına düşen komisyon tutarı üzerinden KDV, ödeme kuruluşunun ise yurt içindeki temsilcinin kendi payına düşen komisyonu kestikten sonra kendisine aktarılan komisyon tutarı üzerinden BSMV hesaplaması gerekmektedir.
Örnek: Bayan (D), yurt dışında yaşayan kardeşine ödeme kuruluşunun temsilcisi BSMV mükellefi olmayan (K) A.Ş. aracılığıyla 1.000 TL göndermiş, (K) A.Ş. bu işlem için 10 TL komisyon tahsil etmiştir. (K) A.Ş. tahsil ettiği komisyonun 3 TL’sini keserek 7 TL’sini ödeme kuruluşuna aktarmıştır. Buna göre, ödeme kuruluşunun lehe aldığı 7 TL üzerinden BSMV hesaplaması gerekmektedir. (K) A.Ş.’nin ise ödeme kuruluşuna aktardığı tutar dışında kalan 3 TL üzerinden KDV hesaplaması gerekmektedir.
(ç) Yurt dışından Türkiye’ye yapılacak para havalesi işlemlerinde havale tutarının ödeme kuruluşundan veya şubesinden çekilmesine bağlı olarak yurt dışından aktarılacak komisyon tutarı üzerinden ödeme kuruluşunca BSMV hesaplanması gerekmektedir.
Örnek: Yurt dışında yaşayan Bay (A), Türkiye’de yaşayan eşine ödeme kuruluşu aracılığıyla 1.000 TL göndermiş, yurt dışındaki kuruluş bu işleme ilişkin olarak ödeme kuruluşuna 6 TL komisyon aktarmıştır. Bay (A)’nın eşi 1.000 TL’yi ödeme kuruluşunun şubesinden çekmiştir. Buna göre, ödeme kuruluşunun tahsil ettiği 6 TL üzerinden BSMV hesaplanması gerekmektedir.
(d) Yurt dışından Türkiye’ye yapılacak para havalesi işlemlerinde, işleme aracılık eden temsilcinin BSMV mükellefi olan bir kişi olması halinde; yurt içindeki temsilcinin ödeme kuruluşunca kendisine aktarılan komisyon tutarı üzerinden, ödeme kuruluşunun ise temsilciye aktaracağı komisyon tutarı dışında kendisine kalan tutar üzerinden BSMV hesaplaması gerekmektedir.
(e) Yurt dışından Türkiye’ye yapılacak para havalesi işlemlerinde, işleme aracılık eden temsilcinin BSMV mükellefi olmayan bir kişi olması halinde; yurt içindeki temsilcinin ödeme kuruluşunca kendisine aktarılan komisyon tutarı üzerinden KDV, ödeme kuruluşunun ise temsilciye aktaracağı komisyon tutarı dışında kendisine kalan tutar üzerinden BSMV hesaplaması gerekmektedir.
(f) Yurt içinden yurt içine yapılacak para havalesi işlemlerinde, işleme aracılık eden temsilcinin BSMV mükellefi olmayan bir kişi olması halinde; yurt içindeki temsilcinin kendi payına düşen komisyon tutarı üzerinden KDV, ödeme kuruluşunun ise yurt içindeki temsilcinin payına düşen komisyon haricindeki kendisine kalan komisyon tutarı üzerinden BSMV hesaplaması gerekmektedir.
Örnek: Ankara’da yaşayan Bay (A), İstanbul’da yaşayan kardeşine ödeme kuruluşunun temsilcisi BSMV mükellefi olmayan (Y) A.Ş. aracılığıyla 1.000 TL göndermiş, (Y) A.Ş. bu işlem için 10 TL komisyon tahsil etmiştir. (Y) A.Ş. tahsil ettiği komisyonun 3 TL’sini keserek 7 TL’sini ödeme kuruluşuna aktarmıştır. Ödeme kuruluşu da kendisine aktarılan 7 TL’nin 3 TL’sini paranın çekileceği İstanbul’daki BSMV mükellefi olmayan (Z) A.Ş.’ye aktarmıştır. Buna göre, ödeme kuruluşunun lehe aldığı 4 TL üzerinden BSMV hesaplaması gerekmektedir. (Y) ve (Z) A.Ş.’nin ise 3’er TL üzerinden KDV hesaplamaları gerekmektedir.
(2) İşleme ilişkin komisyon tutarının alıcıdan tahsil edilmesi halinde de bu maddenin birinci fıkrasında yapılan açıklamalar çerçevesinde işlem yapılacağı tabiidir.
Mobil ödeme hizmetlerinde vergilendirme ve matrah
MADDE 8 – (1) 6493 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin 1 numaralı fıkrasının (d) bendi kapsamında gerçekleştirilen elektronik haberleşme hizmetleri aracılığıyla sunulan ödeme hizmetinde (mobil ödeme hizmeti), ödeme kuruluşlarınca lehe alınan paralar üzerinden BSMV hesaplanması gerekmektedir.
(2) Komisyon tutarının bir kısmının ödeme kuruluşunca başka bir ödeme kuruluşuna aktarılması halinde söz konusu tutar lehe alınan paranın hesabında işlem maliyeti olarak dikkate alınabilir.
Örnek: Bayan (A), bir alışveriş mağazasının internet sayfası üzerinden mobil ödeme seçeneği ile 100 TL tutarında bir mal almıştır. Ödeme kuruluşu alışveriş mağazası ile yaptığı anlaşma uyarınca alışveriş mağazasından mal satışına ilişkin aracılık hizmeti nedeniyle 5 TL komisyon keserek, kalan 95 TL’yi alışveriş mağazasının hesabına aktarmıştır. Buna göre, ödeme kuruluşunun lehe aldığı 5 TL üzerinden BSMV hesaplaması gerekmektedir.
Fatura ödemelerine aracılık hizmetlerinde vergilendirme ve matrah
MADDE 9 – (1) 6493 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin 1 numaralı fıkrasının (e) bendi kapsamında gerçekleştirilen fatura ödemelerine aracılık hizmetlerinde ödeme kuruluşlarınca fatura ödemesini yapandan ve/veya faturaya bağlı alacağını tahsil edenden lehe alınan tutar üzerinden BSMV hesaplanması gerekmektedir.
(2) İşleme aracılık eden temsilcinin BSMV mükellefi olmayan bir kişi olması halinde temsilci tarafından kendi payına düşen komisyon tutarı üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir. Ödeme kuruluşunun ise temsilci tarafından kendisine aktarılan komisyon tutarı üzerinden BSMV hesaplaması gerekmektedir.
Örnek: Ödeme kuruluşunun temsilcisi (Y) A.Ş. tarafından 500 TL tutarında fatura tahsilatı için fatura bedeli ve buna ilişkin 3 TL komisyon alınmış olup, tahsil edilen komisyon tutarının 2 TL’si ödeme kuruluşuna aktarılmıştır. Buna göre, ödeme kuruluşu tarafından 2 TL üzerinden BSMV hesaplanması, (Y) A.Ş. tarafından da toplam komisyon tutarı içindeki kendi payına düşen komisyon tutarı olan 1 TL üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.
Yürürlük
MADDE 10 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 11 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Maliye Bakanı yürütür.
(*) Taslak