Yrd.Doç.Dr.Mehmet Ali AKTAŞ[1]
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
maktas978@gmail.comArş.Gör.Alkım AKTAŞ[2]
alkmaktas@gmail.com
İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi ve Varlık Barışı (BİR ÖNERİ)
Kamuoyunda “Vergi Affı” olarak adlandırılan 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun” Yüce Meclis tarafından 03 Ağustos 2016 tarihinde kabul edilerek yasalaşmış oldu.
Kanun henüz Cumhurbaşkanı tarafından onaylanmamış ve resmi gazetede yayımlanmamış olup yürürlük kazanmamıştır.
“2016 Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması Rehberi” başlıklı çalışmamız https://alomaliye.com/2016/08/10/2016-vergi-affi-yeniden-yapilandirma-rehberi-6736-kanun/ ile yeniden yapılandırma, Gelir ve Kurumlar Vergisinde matrah artırımı, Katma Değer Vergisi artırımı, Stok – Sabit kıymet düzeltmeleri ile birlikte Kasa ve Ortaklar Cari hesapları detaylandırılmıştır.
Ayrıca yasa kapsamına bağlı kalınarak bir ön hesaplama tablosu hazırlanmış ve https://alomaliye.com/2016/07/26/mali-af-on-hesaplama-tablosu/ adresinde yayımlanmıştır.
Bu çalışmamızda daha önce yayımlanan çalışmamızda yer almayan “Bazı varlıkların millî ekonomiye kazandırılması” konusu işlenecek olup, ayrıca 6736 sayılı yasanın uygulanması ile bağlantılı olarak öneri oluşturulacaktır.
BAZI VARLIKLARIN MİLLÎ EKONOMİYE KAZANDIRILMASI (VARLIK BARIŞI) :
Yasa metninden hareketle;
– Defter tutmak zorunda olan vergi mükelleflerinden; yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, kanun hükümleri çerçevesinde 31/12/2016 tarihine kadar Türkiye’ye getirenler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebilecekler ve Türkiye’ye getirilen varlıklarını, dönem kazancının tespitinde dikkate almaksızın işletmelerine dâhil edebilecekleri gibi aynı varlıkları vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate almaksızın işletmelerinden çekebileceklerdir.
– Sürekli vergi mükellefleri (defter tutmak zorunda olan vergi mükellefleri) yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 31/12/2016 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabileceklerdir (Defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmayacaktır).
– Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri sahip oldukları, Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 31/12/2016 tarihine kadar, dönem kazancının tespitinde dikkate almaksızın kanuni defterlere kaydedebilecek ve söz konusu varlıklar vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilecektir.
– Türkiye’ye getirilen veya kanun kapsamında kanuni defterlere kaydedilen varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmeyecektir.
– Türkiye’ye getirilen veya yasa kapsamında kanuni defterlere kaydedilen varlıklar nedeniyle, bu hükümlerden yararlananlar ve bunların kanuni temsilcileri hakkında, başkaca bir neden ile gerekli olması hâli saklı kalmak üzere sırf bu işlemin yapılmış olmasından dolayı ve bu işlemden hareket edilerek, hiçbir şekilde vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı ile herhangi bir araştırma, inceleme, soruşturma veya kovuşturma yapılamayacak, vergi cezası ve idari para cezaları kesilemeyecektir.
UYGULAMA ÖNERİSİ :
“6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun” hükümlerinin uygulama aşamasında bir dizi önlem alınması, işlemlerin ya da beyanların bir defada doğru yapılması yönünden elzem görülmektedir.
Kanun ile Ortaklar Cari Hesapları ve Kasa Hesabı ile birlikte söz konusu hesaplarla ilgili diğer işlemlerin/hesapların düzeltilmesinde 31.12.2015 tarihli bilançoda yer alma koşulu bulunmaktadır. Bu hükümden hareketle Kasa Hesabı, Ortaklar Cari Hesapları ve ilgili hesapların kayıtlardan irdelenmesi ihtiyacının ortaya çıkacağı tartışmasız görülmektedir.
Bir başka husus “Bazı varlıkların millî ekonomiye kazandırılması” başlığında yer alan 7.madde kapsamında olup, yurtdışında bulunan banka ve finansal kurumlara olan borçların tespiti yönündedir. Kanun hükmü ile yurtdışında bulunan varlıkların yurtdışında bulunan banka ve finansal kurumlara olan borçların kapatılmasında kullanılması koşulu ile yurda getirilmesi zorunlu değildir. Bu kapsamda söz konusu borçların yasal defterlerde yer alıp almadığı hususunun da tespiti önem arz etmektedir.
Yasa hükümlerinden hareketle yürürlük tarihinden başlamak üzere beyan süresi dikkate alındığında yukarıda yer alan tespitlerin 3568 sayılı yasa doğrultusunda yetki almış Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler tarafından bir rapora bağlanması,
Söz konusu raporların beyan aşamasında talep edilmemesi ancak beyan öncesinde ve ayrı bir sözleşmeye dayalı olarak (güncel faaliyet belgesi eklenmiş) düzenlenmiş olması (6736 Sayılı Yasa Kapmasında Yapılan Tespit Raporu) ile birlikte raporun zamanaşımı süresince muhafaza ve talep halinde ibraz edilmesi gerektiği hususu önerilmektedir.
SONUÇ :
6736 Sayılı yasanın uygulanması aşamasında, idare ile vergi mükellefi arasındaki bildirim ve beyan yükümlülüklerine aracılık eden 3568 sayılı yasa ile yetki almış meslek mensuplarının yasa hükümlerinin uygulanmasına muhtemel katkılarının dikkate alınması dileğiyle…
[1] Aksaray Üniversitesi İ.İ.B.F. Öğretim Üyesi, Yeminli Mali Müşavir-Bağımsız Denetçi,
[2] Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İdare Hukuku A.B.D. Araştırma Görevlisi,