Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin ücretlerinin, doktoralılar ile temel bilimler alanlarından birinde en az yüksek lisans derecesine sahip olanlar için yüzde 95’i, yüksek lisanslılar ile temel bilimler alanlarından birinde lisans derecesine sahip olanlar için yüzde 90’ı ve diğerleri için yüzde 80’i gelir vergisinden müstesna olacak.
Yönetmelik, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Kurulması Hakkındaki Kanuna göre kurulan teknoloji merkezleri (teknoloji merkezi işletmeleri), Türkiye’deki Ar-Ge merkezleri ile tasarım merkezleri, Ar-Ge ve yenilik projeleri, tasarım projeleri, rekabet öncesi iş birliği projeleri ile teknogirişim sermayesine ilişkin destek ve teşviklere yönelik uygulama, denetim usul ve esaslarını kapsıyor.
Buna göre, teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşlarıyla kanunla kurulan, teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan, kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon, kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet öncesi iş birliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlarca gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamıyla kanun kapsamındaki kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde gerçekleştirilen sınırlı tasarım harcamalarının tamamı kurum ve ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılacak.
Bakanlar Kurulunca belirlenen kriterleri haiz Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde, ayrıca o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik veya tasarım harcamalarının, bir önceki yıla göre artışının yüzde 50’sine kadarı da anılan esaslar dahilinde indirim konusu edilebilecek.
Gelir vergisi stopajı teşviki
Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşlarıyla kanunla kurulan, teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge, yenilik veya tasarım projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projeleriyle rekabet öncesi iş birliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde çalışan Ar-Ge ve destek personeliyle, kanun kapsamındaki kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve merkezlerinde çalışan, tasarım ve destek personelinin, bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretlerinin doktoralılar ile temel bilimler alanlarından birinde en az yüksek lisans derecesine sahip olanlar için yüzde 95’i, yüksek lisanslılar ile temel bilimler alanlarından birinde lisans derecesine sahip olanlar için yüzde 90’ı ve diğerleri için yüzde 80’i gelir vergisinden müstesna olacak.
Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin ücretlerine ilişkin teşvik, Gelir Vergisi Kanununun ilgili maddesinde yer alan düzenlemeye göre, 31 Aralık 2023 tarihine kadar vergiden muaf tutulması yerine, muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra terkin edilerek uygulanacak.
Gelir vergisi stopajı teşvikinin hesaplanmasında, bu kapsamdaki personelin fiilen Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ayırdıkları zamanın toplam çalışma zamanına oranı dikkate alınacak. Tam zamanlı olarak çalışanların hak kazanılmış hafta tatili ve yıllık ücretli izin süreleri ile Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunda belirtilen tatil günlerine isabet eden ücretler de teşvik kapsamında değerlendirilecek. Haftalık 45 saatin üzerindeki ve ek çalışma sürelerine ilişkin ücretler bu teşvikten faydalanamayacak.
Söz konusu teşvikten yararlanacak destek personelinin tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam tam zaman eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının yüzde 10’unu aşamayacak.
Sigorta primi desteği
Kamu personeli hariç olmak üzere, teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşlarıyla kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet öncesi iş birliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde çalışan Ar-Ge personeli ile destek personelinin, belirlenen kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde çalışan tasarım ve destek personelinin, kanun kapsamındaki faaliyetleri karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı, ücreti gelir vergisinden istisna tutulmuş personelin gelir vergisi istisnasının uygulandığı sürece gelir vergisinden istisna tutulan ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı, Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanacak.
Sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanacak destek personelinin tam zaman eşdeğer sayısı toplam tam zaman eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının yüzde 10’unu geçemeyecek.
Kapsama giren personelin Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetleriyle ilgili çalışmalarının haftalık 45 saati doldurması halinde çalışılan haftaya ilişkin hafta tatili, sigorta primi işveren hissesi desteği uygulamasında dikkate alınacak.
Damga ve gümrük vergisi istisnası
Kanun kapsamındaki her türlü Ar-Ge ve yenilik faaliyetleriyle tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlar damga vergisinden muaf tutulacak.
Ar-Ge ve yenilik veya tasarım faaliyetlerinde istihdam edilen personele mahsus görevleriyle ilgili olarak yapılan ücret ödemeleri nedeniyle düzenlenen kağıtlar ile kanun kapsamına giren sigortalılar için düzenlenecek aylık prim ve hizmet belgeleri için damga vergisi alınmayacak.
Kanun kapsamında yürütülen Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleriyle ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşya, gümrük vergisi ve her türlü fondan, bu kapsamda düzenlenen kağıtlar ve yapılan işlemler damga vergisi ve harçtan muaf olacak.
Ar-Ge merkezi, tasarım merkezi ve rekabet öncesi iş birliği projelerinin değerlendirme ve denetimi, 5 üyeden oluşan Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından yapılacak.
Bakanlıkça ilan edilen teknoloji alanlarında yer alan rekabet öncesi iş birliği projeleri destek kapsamında değerlendirilecek. Rekabet öncesi iş birliği projelerinde birden fazla kuruluşun yer alması zorunlu olacak. Her bir rekabet öncesi iş birliği proje bütçesinin en fazla yüzde 50’sine kadarlık kısmı, bakanlık bütçesine konulan ödenekle sınırlı olmak üzere geri ödemesiz olarak desteklenebilecek.
Teknogirişim sermayesi desteği
Teknogirişim sermayesi desteğine, örgün öğrenim veren üniversitelerin herhangi bir lisans programından 1 yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenci, yüksek lisans veya doktora öğrencisi ya da lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini ön başvuru tarihinden en çok 10 yıl önce almış kişiler başvurabilecek. Destekten faydalananlara, projelerinin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin beyan edilen gelirin veya kurum kazancının yüzde 10’unu ve öz sermayenin yüzde 20’sini aşmayan kısmı, Gelir Vergisi Kanunu uyarınca beyan edilen gelirin ve Kurumlar Vergisi Kanununun ilgili maddesine göre kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılabilecek. İndirim konusu yapılacak tutar, yıllık olarak 500 bin lirayı aşamayacak.
Kanun hükümlerinin ihlali veya destek ve teşvik unsurlarının amacı dışında kullanılması durumunda, zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler yönünden vergi ziyası doğmuş sayılacak ve ziyana uğratılmış vergiler gecikme faizi ve vergi ziyası cezasıyla birlikte tahsil edilecek. Sağlanan vergi dışı destekler ise Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ve gecikme zammıyla alınacak.
Destek ve teşvik uygulamalarına yönelik olarak yapılan başvuruların değerlendirme ve izleme süreçleriyle denetim faaliyetlerinde görev alan kişilere sunulan bilgi ve belgeler, işletmeye ait “ticari gizli bilgi” veya “hizmete özel bilgi” olarak kabul edilecek ve üçüncü kişilere aktarılamayacak.
Yönetmelik, 1 Mart 2016’dan geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi.
Yönetmelikle, 31 Temmuz 2008 tarihli ve 26953 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı.
Kaynak: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı