Mahmut ESEN
E. Mülkiye Başmüfettişi
mahmutesen@gmail.com
Nitekim son olarak, Cumhurbaşkanı 04.08.2016 tarihinde Oda ve Borsa Başkanları ile İstişare Toplantısı’nda yaptığı konuşmasında da, bankalara konut kredilerine uygulanacak faiz oranının % 9 ‘un altına çekilmesi çağrısında bulunmuştur.
Bu taleplerde haklılık payı olduğu; ucuz faizin, üretimi ve tüm piyasayı harekete geçireceği bellidir.
Ancak kamu idarelerinin vatandaşlardan alacaklarına ilişkin uyguladıkları gecikme faizi/gecikme zammı oranlarını da göz ardı etmemek gerekmektedir. Zira 6183 sayılı Kanun uyarınca, süresinde ödenmeyen kamu alacaklarına aylık % 1,4 ( yıllık 16,8 ) oranında fahiş bir gecikme zammı uygulanmaktadır.
2010 yılından itibaren bu orana hiç dokunulmamıştır.
Bu rakamın 2016 yılında geçerli (yüzde 13,68-14,44 oranındaki) ticari kredi faizinden dahi yüksek olduğu görülmektedir. Kamuya borçlarını süresinde ödeyemeyen vatandaşlarımızın ödeme güçlüğü içine düşecekleri açıktır.
Bu yüzden son yıllarda sıklıkla (ortalama iki yılda bir) kamu alacakların yeniden yapılandırılması için yasal düzenlemeler yapılmaktadır. Bu konudaki sonuncu düzenleme geçen hafta (03.08.2016 tarihinde) TBMM tarafından kabul edilmiştir.
Yeniden yapılandırmalar sırasında öncelikle, yüksek oranlı gecikme faizi yerine, piyasa koşullarına göre TÜİK tarafından tespit edilmekte olan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi ( Yİ-ÜFE) uygulanması cihetine gidilmektedir. Gecikme zammı oranı, Yİ-ÜFE ye göre yüksek olduğu için yapılandırma işlemi borçlulara önemli bir avantaj sağlamaktadır.
(Örneğin; Yİ-ÜFE; 2015 yılında, 12 ayda, sadece % 5,7 oranında artmıştır.)
Bu yüzden konu Hükümet tarafından “mali af” bağlamında vatandaşlara sıklıkla sunulmaktadır.
Oysa bu yollara tevessül edilmeden öncelikle (bankalara da örnek olacak şekilde) kamu alacaklarına uygulanmakta olan gecikme faizi oranının düşürülmesi gerekmektedir.
Gecikme Zammı Tablosu – 1981 den günümüze