Giriş:
Kamu mali yönetimi ve kontrol reformu ülkemizin son dönemde kamu yönetimi alanında gerçekleştirdiği en önemli reformlardan biridir. Reformun temel ayağını oluşturan 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun uygulanmaya başlanmasıyla birlikte, mali yönetim ve iç kontrol ile iç denetim uygulamaları uluslararası standartlara uygun hale getirilmiş, kamuda bütçe sınıflandırması ve muhasebe sisteminde birlik sağlanmış, idarelerin mali yönetim ve kontrol fonksiyonlarını etkili bir şekilde yürütebilmeleri için gerekli idari yapılar oluşturulmuş, bütçe hazırlık süreci güçlendirilmiş, orta vadeli harcama yaklaşımına uygun olarak çok yıllı bütçelemeye geçilmiş, mali saydamlık ve hesap verebilirliği artırmak üzere kamu idarelerince faaliyet raporu hazırlanması uygulamasına geçilmiştir.
Faaliyet raporlarının hazırlanmasına ilişkin temel düzenlemeler 5018 sayılı Kanunun 41 inci maddesinde yer almaktadır. Buna göre kamu idarelerinde harcama birimleri düzeyinde birim faaliyet raporu, kamu idaresi bazında ise idare faaliyet raporu düzenlenmesi gerekmektedir. Diğer taraftan İçişleri Bakanlığı, mahalli idarelerce hazırlanan idare faaliyet raporlarını esas alarak kendi değerlendirmelerini de içerecek şekilde mahalli idareler genel faaliyet raporunu hazırlamakta ve kamuoyuna açıklamaktadır. Merkezi yönetim kapsamındaki idareler ile sosyal güvenlik kurumlarının bir mali yıldaki faaliyet sonuçları ise Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan genel faaliyet raporunda açıklanmaktadır. Mahalli idareler genel faaliyet raporu ile Maliye Bakanlığıtarafından hazırlanan genel faaliyet raporunun birer örneği Sayıştaya gönderilmektedir. Sayıştay, mahalli idarelerin raporları hariç idare faaliyet raporlarını, mahalli idareler genel faaliyet raporunu ve genel faaliyet raporunu, dış denetim sonuçlarını dikkate alarak görüşlerini de belirtmek suretiyle Türkiye Büyük Millet Meclisine sunar. Türkiye Büyük Millet Meclisi bu raporlar ve değerlendirmeler çerçevesinde kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasına ilişkin olarak kamu idarelerinin yönetim vehesap verme sorumluluklarını görüşür.
Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri uluslararasısınıflandırma ile uyumlu olarak; merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri, sosyal güvenlik kurumlarıve mahalli idarelerden oluşmaktadır.
Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri, 5018 sayılıKanuna ekli (I), (II)ve (III) sayılıcetvellerde yer alan idarelerden oluşmaktadır. Sosyal güvenlik kurumları ise aynı Kanunun (IV) sayılı cetvelinde yer almaktadır.
Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerine bu Raporun 1 No’lu ekinde, özelbütçeli idarelere 2 No’lu ekinde, düzenleyici ve denetleyici kurumlara 3 No’lu ekinde ve sosyal güvenlik kurumlarına ise 4 No’lu ekinde yer verilmiştir.
Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, özel bütçeli idareler ile sosyalgüvenlik kurumları, 2015 yılına ilişkin idare faaliyet raporlarını 5018 sayılı Kanunun 41 inci maddesi ve bu madde uyarınca çıkarılan “Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde belirlenen raporlama ilkelerine uygun bir şekilde hazırlayarak Şubat ayı sonuna kadar kamuoyuna açıklamakla yükümlüdürler. İl özel idarelerinin faaliyet raporlarını Mart ayı sonuna kadar, belediyeler ve mahalli idare birliklerinin ise Nisan ayı sonuna kadar kamuoyuna açıklamaları gerekmektedir.
Maliye Bakanlığı ise merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarının 2015 yılındaki faaliyet sonuçlarını söz konusu Yönetmelik çerçevesinde kamuoyuna duyurmak ve bir örneğini Sayıştaya göndermek üzere 2015 Yılı Genel Faaliyet Raporunu hazırlamıştır.