Mustafa Bahadır ALTAŞ
Yeminli Mali Müşavir
[email protected]
Bilindiği üzere; 01.01.2016 tarihli ve 29580 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 29.12.2015 tarihli ve 2015/8353 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında; bazı mallara uygulanacak KDV oranları yeniden belirlenmiştir.
Buna göre; Mal ve Hizmetlere Uygulanacak Katma Değer Vergisi Oranlarının Tespitine İlişkin Kararın eki (I) sayılı listeye (listede yer alan teslim ve hizmetler için, % 1 ) 19 ve 20 sıralar eklenmiştir. Yapılan bu düzenleme sonrasında daha önce %8 ve %18 gibi farklı oranlar uygulanan tam yağlı soya (fullfat), kepek, razmol, balık unu, et unu, kemik unu, kan unu, tapiyoka (manyok), sorgum ve her türlü fenni karma yemler (kedi-köpek mamaları hariç), saman, yem şalgamı, hayvan pancarı, kök yemler, kuru ot, yonca, fiğ, korunga, hasıl ve slajlık mısır, üçgül, yemlik lahana, yem bezelyesi ve benzeri hayvan yemleri teslimde 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren Katma Değer Vergisi oranı %1 olarak uygulanmaya başlanmıştır.
10 Şubat 2016 tarihli ve 29620 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 6663 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 13. maddesinde yapılan düzenleme ile Katma Değer Vergisi Kanunun 13.maddesinde yer alan istisna hükümleri yeniden düzenlenmiştir. Yapılan değişiklikle 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasına eklenen ı) ile bendi ile bu bölümde yer alan malların teslimi KDV den istisna edilmiştir.
Katma Değer Vergisi Kanunun 28.maddesinde yer alan (I) sayılı listenin 19 ve 20 sırasındaki malların tesliminde KDV oranı %1 olarak belirlenmiştir. 6663 sayılı kanunla KDV’ nun 13.maddesinde yapılan düzenleme ile de bu bentte yar alan (I sayılı listenin 19 ve 20 sırasındaki) malların teslimi de KDV den istisna edilmiştir.
Yapılan bu düzenlemelerin uygulama aşamasında Gübre ve Yem teslimlerinde KDV oranın ne olacağı istisnası kapsamının nasıl uygulanacağı gibi tereddüt edilen konular artarak devam etmektedir.
13 mayıs 2016 tarihinde Gelir İdaresi Başkanlığına ait http://www.gib.gov.tr/ adresinde katkıda bulunulması ile görüş ve önerilerin belirtilmesi için yayınlanan Yem ve Gübre Teslimlerine İlişkin KDV Tebliğ Taslağı değerlendirildiğinde düzenlemenin uygulama alanı başta olmak üzere meslek mensuplarından ve mükelleflerden gelen sorular tebliğ taslağını okudukça cevapsız kalmaktadır.
Şöyle ki;
- Gübre ve yem teslimde uygulanması gereken KDV vergisinde 13/ı maddede istisna iken I sayılı listede %1 bir olarak yer almaktadır. Bu vergi tekniği açısından bir çelişki değil midir?
- Gübre üreticilerinde “tescil edilen gübrelerin üreticisi ya da ithalatçısı olmayıp satışını yapanlar” için “gübreye ilişkin tescil belgesi” şartı aranırken “Fenni yem üreticileri veya satıcıları” için böyle bir belge aranacak mı?
- Üretici tanımında kriter ne olacak? Evinde bir inek/koyun veya birkaç tavuk besleyen veya bahçesine gübre alan tüketici için bu istisna uygulanacak mı?
- Gübre ve yem satışlarının üreticiler dışında yapılan teslimlerde Toptan perakende/yazarkasa satışlarında uygulama nasıl olacak.
- 3065 sayılı kanunun 13/ı maddesinde ; Tam yağlı soya (fullfat), kepek, razmol, balık unu, et unu, kemik unu, kan unu, tapyoka (manyok), sorgum ve her türlü fenni karma yemler (kedi-köpek mamaları hariç), saman, yem şalgamı, hayvan pancarı, kök yemler, kuru ot, yonca, fiğ, korunga, hasıl ve slajlık mısır, üçgül, yemlik lahana, yem bezelyesi ve benzeri hayvan yemleri. Şeklinde yer almasına rağmen
Tebliğde; Bu istisnanın uygulamasında fenni karma yem, birden fazla malın endüstriyel işlemlere tabi tutulması sonucunda hayvanların ağızdan beslenmesi için tam veya tamamlayıcı yem eklinde kullanılabilen yemleri ifade etmektedir. Soya fasulyesi, ayçiçeği tohumu, zeytin, şeker pancarı, pamuk tohumu ve meyvelerin özütleme işleminden arta kalan ve hayvan yemi olarak kullanılan posaları istisna kapsamında değerlendirilir. Şeklinde düzenleme yer almaktadır.
Buna göre; kepek, razmol, balık unu, et unu, kemik unu, kan unu,tapyoka, sorgum, saman, yem şalgamı, hayvan pancarı, kök yemler,kuru ot, yonca, fiğ, korunga, hasıl ve slajlık mısır, üçgül, yemlik lahana, yem bezelyesi ve benzeri hayvan yemleri. Tanımında yer alan ürünler İstisna kapsamı dışında mı?
GİB sitesinde yer alan tebliğ taslağında “Bu istisna ile tarım sektöründe faaliyette bulunan üreticilerin üzerindeki vergi yükünün ve üretim maliyetlerinin düşürülmesi amaçlandığından, tarımsal amaç dışında kullanmak üzere satın alanlara yapılan gübre teslimleri istisna kapsamında değerlendirilmez.” şeklinde bir açıklama yer almaktadır.
Bu cümleden hareketle;
- Gübre ve yem teslimlerinde tarım sektöründe faaliyette bulunan “üretici” konusunda bir tanımlama yapılacak mı?
- Çiftçi kayıt sistemine kayıtlı olmayan çiftçiler bu kapsamda üretici olarak değerlendirilecek mi?
Şöyle ki ; Bakanlık tarafından daha önce verilen özelge de “gerçek usulde gelir vergisine tabi olmayan çiftçilerden küspe, toz şeker ve yem alımları sırasında söz konusu ürünlerin zirai faaliyetten elde edilmemiş olması ve ticari emtia niteliğinde olması nedeniyle müstahsil makbuzu yerine gider pusulası düzenlenmesi gerektiği belirtilmiştir.” Buna göre bu durumda bulunan kişiler üretici mi? Yaptıkları işler tarımsal faaliyet olarak değerlendirilecek mi?
Tebliğde yer alan açıklamada “Bu istisnanın uygulamasında fenni karma yem, birden fazla malın endüstriyel işlemlere tabi tutulması sonucunda hayvanların ağızdan beslenmesi için tam veya tamamlayıcı yem şeklinde kullanılabilen yemleri ifade etmektedir.” şeklinde bir düzenleme yer almaktadır ancak 13/ı maddesinde yer alan istisna ürünler arasında endüstriyel işleme tabi tutulmayan “kuru ot, yonca, fiğ, korunga, hasıl ve slajlık mısır …” yer almaktadır bu ürünler için uygulama nasıl olacaktır?
Ayrıca Tebliğin 11.3. Yem Teslimleri bölümünde;
“Bu istisnanın uygulamasında fenni karma yem, birden fazla malın endüstriyel işlemlere tabi tutulması sonucunda hayvanların ağızdan beslenmesi için tam veya tamamlayıcı yem şeklinde kullanılabilen yemleri ifade etmektedir.” Şeklinde bir düzenleme yer almaktadır 13/ı maddesinde yer alan fakat insan beslenmesinde kullanılan kepek, mısır, fığ, soya vb. ürünler ekmek yapımında kullanılmaktadır. Bu durumda uygulama ve ayırım nasıl olacak satıcı ürün satışında bunu nasıl belirleyecek?
Tebliğin 11.4. istisnanın Beyanı bölümünde KDV beyannamesinde
325 satır Yem
326 satır Gübre
327 satır Gübre üreticilerine hammadde teslimi olarak belirlenmiştir.
Oysaki 13/ı maddesinde her türlü fenni yemler ile kök yemler, yemlik lahana, yem bezelyesi ve benzeri hayvan yemleri yazılmışken tam yağlı soya, kepek, razmol, balık unu, et unu, kemik unu, kan unu, tapyoka , sorgum,saman, yem şalgamı, hayvan pancarı, kuru ot, yonca, fiğ, korunga, hasıl ve slajlık mısır, üçgül, yarıca özellikle yem dışında ayrıca belirtilmiştir.
Gümrük istatistik pozisyonları farklı olan bu ürünleri yem olarak nasıl değerlendireceğiz. KDV beyannamesinde YEM teslimleri olarak adlandırılan 325 satıra yazmamız ne kadar doğru olur?
KDV Genel Uygulama Tebliğinin daha açık anlaşılır ve uygulamada tereddüte meydan vermeyecek bir şekilde olmasını için yukarıda yer alan hususların hazırlanan tebliğde dikkate alınması önem arz etmektedir.
