Üvey Çocuk AGİ’den Yararlanabilir mi?
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
Sayı: 38418978-120[32-15/3]-4323
Tarih: 01/02/2016
Konu: Mükellefin eşinin önceki evliliğinden olan ve velayeti eşinde bulunan çocuk için asgari geçim indiriminden yararlanıp yararlanamayacağı
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, Müdürlüğünüzde daimi işçi olarak çalışan …’nın çalışmayan eşinin eski eşinden çocuğunun bulunduğu, çocuğun velayetinin annede olduğu ve birlikte ikamet ettikleri belirtilerek, adı geçen personelinizin bu çocuktan dolayı asgari geçim indiriminden yararlanıp yararlanamayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu‘nun 32 nci maddesinde; “(5615 sayılı kanunun 2 nci maddesiyle değişen madde Yürürlük; 1/1/2008 tarihinden itibaren elde edilecek gelirlere uygulanmak üzere 04.04.2007) Ücretin gerçek usûlde vergilendirilmesinde asgarî geçim indirimi uygulanır.
Asgarî geçim indirimi; ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgarî ücretin yıllık brüt tutarının; mükellefin kendisi için % 50’si, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için % 10’u, çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için % 7,5, (6445 Sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle eklenen ibare Yürürlük;01.05.2015)üçüncü çocuk için %10, diğer çocuklar için % 5’idir. Gelirin kısmî döneme ait olması halinde, ay kesirleri tam ay sayılmak suretiyle bu süreye isabet eden indirim tutarları esas alınır. Asgarî geçim indirimi, bu fıkraya göre belirlenen tutar ile 103 üncü maddedeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine uygulanan oranın çarpılmasıyla bulunan tutarın, hesaplanan vergiden mahsup edilmesi suretiyle uygulanır. Mahsup edilecek kısmın fazla olması halinde iade yapılmaz.
İndirimin uygulamasında “çocuk” tabiri, mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dâhil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukları, “eş” tabiri ise, aralarında yasal evlilik bağı bulunan kişileri ifade eder.
İndirim tutarının tespitinde mükellefin, gelirin elde edildiği tarihteki medenî hali ve aile durumu esas alınır. İndirim, yukarıdaki oranlara göre hesaplanan tutarları aşmamak kaydıyla, ücret geliri elde eden aile fertlerinden her biri için ayrı ayrı, çocuklar için eşlerden yalnızca birisinin gelirine uygulanır. Boşananlar için indirim tutarının hesabında, nafakasını sağladıkları çocuk sayısı dikkate alınır…” hükmüne yer verilmiştir.
Diğer taraftan asgari geçim indiriminin uygulamasına ilişkin olarak yayımlanan 265 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin “Medeni Durum ve Eşin Gelirinin Olmadığının Tespiti” başlığını taşıyan 6. bölümünde, ” Ücretliler, medeni durumları ve çocuk sayıları ile eşinin iş ve gelir durumu hakkında Tebliğ ekinde yer alan “Aile Durumu Bildirimi” (EK:1) ile işverenlerine bildirimde bulunacaklardır. Durumlarında herhangi bir değişiklik olması halinde (evlenme, boşanma, ölüm, doğum vb.) bu değişiklikleri işverene bir ay içerisinde bildireceklerdir. Asgari geçim indirimi oranını etkileyen değişiklikler, söz konusu değişikliğin işverene bildirildiği tarih itibariyle uygulanacak olup, çocuklar sosyal güvenlik yönünden tabi oldukları eşin bildirimine dahil edilecektir.
Bu uygulamada eşin çalışmadığı ve herhangi bir gelirinin olmadığına ilişkin olarak (aksi tespit edilmediği sürece) ücretlinin beyanı yeterli olacaktır.” denilmiştir.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar uyarınca;
– Çalışmayan eşinin nafaka almaması,
– Mahkeme tarafından nafaka ödemesine karar verilmesine rağmen boşandığı eşinin bu yükümlülüğü yerine getirmemesi,
– Çocuğun babasının asgari geçim indiriminden yararlanmaması,
– Velayeti mahkeme kararıyla anneye verilen çocuğun anne ile birlikte oturması ve geçim giderlerinin çalışan eş (kurumunuz personeli) tarafından karşılanması kaydıyla söz konusu çocuk için …’nın asgari geçim indiriminden yararlanması mümkün bulunmaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.