28/05/2015 tarihli ve 29369 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve yayımından altı ay sonra yürürlüğe girmesi öngörülen Konut Finansmanı Sözleşmeleri Yönetmeliği 28/11/2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yeni yönetmelikle birlikte tüketicilerin korunması amacıyla birçok yeni düzenleme getirildi.
Erken ödemeye ilişkin belirsizlik ortadan kalkıyor
Konut finansmanı sözleşmelerinde tüketicinin, vadesi gelmemiş bir veya birden çok taksit ödemesinde bulunabileceği veya kredi borcunun tamamını erken ödeyebileceği düzenlendi. Bu hallerde konut finansmanı kuruluşu, erken ödenen tutara göre gerekli tüm faiz ve diğer maliyet unsurlarına ilişkin indirim yapmakla yükümlü olacaktır. Ayrıca konut finansmanı sözleşmelerinde erken ödeme tazminatının, gerekli faiz indirimi yapılarak hesaplanan ve tüketici tarafından erken ödenen tutarın kalan vadesi 36 ayı aşmayan kredilerde %1’ini; kalan vadesi 36 ayı aşan kredilerde %2’sini geçmeyeceği belirlenerek uygulamada tüketici mağduriyetlerine yol açan tazminat miktarı yeniden düzenlendi. Yine erken ödeme tazminat tutarının, hiçbir şekilde tüketiciye yapılacak toplam indirim tutarını aşamayacağı ve oranların değişken olarak belirlenmesi hâlinde, tüketiciden erken ödeme tazminatı talep edilemeyeceği de düzenlenerek tüketici mağduriyetlerinin önüne geçilmesi amaçlanıyor.
İlk defa tüketiciler için peşin faizden indirim hakkı getirilerek; faizin tamamının veya bir kısmının tüketiciden peşin olarak tahsil edildiği kredilerde, tüketicinin erken ödeme yapması halinde konut finansmanı kuruluşu, akdi faiz oranı üzerinden gerekli indirimi yapmak üzere bir sistem kurmakla yükümlü tutuluyor.
Tüketicinin izni olmadan sigorta yapılamaz
Kredi bağlantılı sigortalarda; tüketicinin yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla açık talebi olmaksızın kredi ile ilgili sigorta yaptırılamayacağı düzenlenmiştir. Tüketicinin sigorta yaptırmak istemesi hâlinde, istediği sigorta şirketinden sağladığı teminat, konut finansmanı kuruluşu tarafından kabul edilmek zorundadır. Bu sigortanın; kredi konusuyla, meblağ sigortalarında kalan borç tutarıyla ve vadesiyle uyumlu olması gerekir. Meblağ sigortalarında, poliçedeki teminat tutarı kalan kredi tutarından yüksek olamayacağı ve sigorta vadesinin kredi vadesinden uzun olamayacağı düzenlenmektedir.
Kefillere yönelik olarak adi kefalete ilişkin güvence getiriliyor
Konut finansmanı sözleşmelerinde; tüketicinin edimlerine karşılık olarak alınan şahsi teminatlar her ne isim altında olursa olsun adi kefalet sayılacak ve tüketicinin alacaklarına ilişkin karşı tarafça verilen şahsi teminatlar diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmadıkça müteselsil kefalet sayılacak.
Temerrüt halinde gecikme faizi anapara tutarı üzerinden hesaplanacak.
Konut finansmanı kuruluşunun tüketicinin temerrüde düşmesi ya da geç ödemede bulunması durumunda, geç ödenen tutar içinde yer alan anapara tutarı üzerinden gecikme faiz oranı ile geç ödenen gün sayısı dikkate alınarak bulunacak faiz ve bu faiz üzerinden hesaplanacak vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülükler toplamını tüketiciden talep edebileceği, tüketiciden talep edilebilecek gecikme faizi hesaplanırken tüketicinin ödemeyi yaptığı tarih esas alınacağı ve bu sürenin hiçbir şekilde tüketici aleyhine olacak şekilde değiştirilemeyeceği düzenleniyor.
Krediye ilişkin açılan hesaplara sınırlamalar getirildi
Konut finansmanı sözleşmelerine ilişkin bir hesap açılması ve bu hesaptan sadece kredi ile ilgili işlemler yapılması durumunda, tüketiciden bu hesaba ilişkin herhangi bir isim altında ücret veya masraf talep edilemeyeceği ve bu hesabın, tüketicinin aksine yazılı talebi olmaması hâlinde kredinin ödenmesi ile kapanacağı açıkça düzenlendi. Böylece uygulamada konut finansmanı kuruluşu ile kredi ilişkisi sona eren tüketicilerin ilgili hesaplar nedeniyle ortaya çıkabilecek maliyetlere katlanmasının önlenmesi hedefleniyor.
Taksit vadesi/ödeme günlerine ilişkin yeni düzenleme yapıldı
Taksit vadesi veya ödeme gününün, kanunlarda tatil olarak kabul edilen bir güne rastlaması durumunda kendiliğinden bu günü izleyen ve tatil olmayan ilk güne geçeceği düzenlenerek tüketicilerin ödemelerinde yaşayabilecekleri mağduriyetlerin önlenmesi amaçlandı.
Önceden, doğru ve yeterli bilgilendirme sağlanacak
Konut finansmanı sözleşmeleri için tüketicilerin konut finansmanına ilişkin olarak aydınlatılması ve doğru bilgilendirilmesini sağlamak adına sözleşme öncesi bilgi formlarının içermesi gereken koşullar düzenlenmiş ve konut finansmanı kuruluşlarınca sözleşme öncesi bilgi formunun; en az on iki punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde düzenlenmesi ve bir örneğinin kâğıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı ile makul süre içerisinde tüketiciye verilmesi zorunlu tutulmuştur. Ayrıca ilgili sözleşmelerde yer alması gereken zorunlu hususlar da hüküm altına alınmıştır.
Ekspertiz raporunun bir örneği tüketicilerce talep edilebilecek
Tüketicilere konut finansmanına ilişkin sağlıklı ön bilgilendirmeyi verebilmek adına konuyla ilgili önemli düzenlemeler getirildi. Örneğin; konut finansmanı kuruluşu,
* kredi talebinin olumsuz sonuçlanması halinde tüketicinin derhal ve ücretsiz olarak bilgilendirileceğine ilişkin bilgiyi,
* kurulan sözleşmenin bir örneğini düzenlenme tarihinden sonraki ilk yıl için tüketicinin ücretsiz olarak alma hakkı olduğuna ilişkin bilgiyi,
* temerrüt hali de dahil olmak üzere kredi sözleşmelerine dayanılarak yapılan her türlü işlemde bileşik faiz uygulanamayacağına ilişkin bilgiyi,
* tüketicinin talep etmesi halinde varsa konuta ilişkin ekspertiz raporunun bir örneğinin verileceğine ilişkin bilgiyi tüketiciye vermekle yükümlü olacak.
Yeniden finansmanda tüketicinin doğru bilgilendirilmesi sağlanıyor
Konut finansmanı kuruluşu ve tüketicinin mutabakatı ile kredi faiz oranında değişiklik yapılması, kredinin vadesinde değişiklik yapılması, konut finansmanı sözleşmesinde belirtilen faiz türünde değişiklik yapılması, aynı konut teminat gösterilerek birden fazla konut finansmanı sözleşmesi kurulmuşsa bunların tek bir konut finansmanı sözleşmesi ile birleştirilmesi veya kredinin para biriminde değişiklik yapılması hususlarından en az birinin gerçekleşmesi halinde yeniden finansmanın söz konusu olacağı düzenlenmektedir.
Konut finansmanı sözleşmesinde yeniden finansman kapsamında yapılacak değişikliklerde; tüketiciden yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile onay alınacağı, onay alınmadan önce ise yeniden finansman amacıyla konut finansmanı sözleşmesinde yapılan değişiklikleri içeren karşılaştırmalı bilginin en az on iki punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde kâğıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye verileceği düzenlenmektedir.
Bağlı kredilerde tüketicilere önemli haklar sağlanıyor
Konut finansmanı kredisinin münhasıran belirli bir konutun satın alınması durumunda bir sözleşmenin finansmanı için verildiği ve bu iki sözleşmenin objektif açıdan ekonomik birlik oluşturduğu bağlı kredi sözleşmelerinde; konutun hiç ya da gereği gibi teslim edilmemesi nedeniyle tüketicinin 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 11 inci maddesinde belirtilen seçimlik haklarından birini kullanması hâlinde, satıcı ve konut finansmanı kuruluşunun müteselsilen sorumlu olacağı ve konut finansmanı kuruluşları tarafından verilen kredilerin; ipotek finansmanı kuruluşlarına veya konut finansmanı fonlarına devredilmesi hâlinde dahi, kredi veren konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğunun devam edeceği düzenlenmektedir.
Kuruluşlar izin almadan kredili mevduat hesabı açamayacak
Tüketicinin açık talimatı olmaksızın konut finansmanı sözleşmeleri ile ilişkili bir kredili mevduat hesabı sözleşmesi yapılamayacak.
Kaynak: T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
Yönetmelik Metni İçin Tıklayınız
